Κατέχει κι από ηθική;

Ότι δεν είναι σεβαστό πρόσωπο φάνηκε από πολλά κι από δηλώσεις πολλών. Είναι όμως φιλοξενούμενος, και δεν τον διορίσαμε εμείς, όπως είπε κι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Κι ενώ το μόνο του εργαλείο του πρέπει να είναι τα περί Κύπρου ψηφίσματα του ΟΗΕ, αυτός μας εισάγει κι άλλο παράγοντα στην επίλυση του κυπριακού, την ηθική. Καλώς.

Κατέχει δηλαδή κι από ηθική και από ασύμφωνα με την ηθική ή σύμφωνα με την ανηθικότητα. Αφού ξέρει τι είναι ανήθικο, πρέπει να ξέρει και τι είναι ηθικό. Δήλωσε, λεν οι εφημερίδες, πως είναι εξαιρετικά ασύμφωνο με τους κανόνες ηθικής να ξεσηκώσουμε τους κουβαλητούς από τα σπίτια μας και να τους πακετάρουμε για εκεί από όπου ήρθαν, για την Τουρκία.

Τι είναι λοιπόν ηθικό; Ο Πιττακός είπε πως «Εκείνα για τα οποία αγανακτούμε, όταν διαπράττονται απ’ τον πλησίον μας, να μη τα πράττουμε εμείς οι ίδιοι». Ο Κλεόβουλος ο Ρόδιος  «΄Ο συ μισείς ετέρω μη ποιήσης». Η Παλαιά Διαθήκη λέει «Και ό συ μισείς, μηδενί ποιήσης».  Η Καινή Διαθήκη «Πάντα όσα αν θέλητε ίνα ποιώσιν ημίν οι άνθρωποι, ούτω και υμείς ποιείτε αυτοίς». Ο Κομφούκιος « Μη πράττεις στους άλλους ό,τι δε θα ήθελες εκείνοι να πράξουν σε σένα». Και ο μέγας εν φιλοσόφοις Καντ διετύπωσε την κατηγορική προσταγή του με πολλούς τρόπους: «Πράττε έτσι ώστε η πράξη σου να μπορεί να γίνει καθολικός νόμος».  «Πράττε σαν να έπρεπε ο γνώμονας της πράξης σου να γίνει με τη θέλησή σου φυσικός νόμος». «Πράττε έτσι ώστε να χρησιμοποιείς την ανθρωπότητα  τόσο στο πρόσωπό σου όσο και στο πρόσωπο κάθε άλλου ανθρώπου ως σκοπό και ποτέ ως μέσο». «Πράττε έτσι ώστε να μπορείς να θεωρείς τον εαυτό σου ταυτόχρονα ως καθολικό νομοθέτη». «Πράττε σαν να ήσουν πάντα ένα νομοθετικό μέλος του κράτους των σκοπών».

Οι γενικοί αυτοί κανόνες ηθικής θεωρούν τον καθένα ως κύριο και μοναδικό εκπρόσωπο του ανθρωπίνου γένους στη γη, τον θέτουν στη θέση του συνανθρώπου του  και τον ρωτούν: Θες να σου γίνουν τα ίδια; Αν δε θες, μην τα κάμνεις στον άλλο.

Τι συνέβη λοιπόν ιστορικά στην Κύπρο; Έγινε εισβολή το 1974 από την Τουρκία, διώχτηκε από τα σπίτια του το ένα τρίτο του ελληνικού πληθυσμού, μετακινήθηκαν διά της βίας άνθρωποι, κουβαλήθηκαν από την Τουρκία οι λεγόμενοι ευγενώς έποικοι – έγκλημα πολέμου θεωρείται διεθνώς-  και τώρα, αν θα λυθεί το κυπριακό, ζητούμε να μεταφερθούν πάλι στην πατρίδα τους, γιατί πρέπει να έχουν το δικαίωμα οι πρόσφυγες με εγγεγραμμένη περιουσία στο όνομά τους ή οι νόμιμοι κληρονόμοι τους να επανέλθουν στις οικίες και περιουσίες τους, απ’όπου διώχτηκαν διά της βίας, για να αποκατασταθεί το δίκαιο.

Λογικά, ακολουθούν τα παρακάτω ερωτήματα τα οποία πρέπει να απαντηθούν: Θέλει κανείς να γίνει εισβολή στην πατρίδα του; Θεωρεί ηθική την προσφυγιά των συμπατριωτών του; Πιστεύει πως είναι ηθικό να υπάρχουν δολοφονημένοι κι αγνοούμενοι στην πατρίδα του; Θα ήταν γι’ αυτόν ηθικός ένας παγκόσμιος νόμος που να δικαίωνε κάθε μεγάλη δύναμη που εισβάλλει σε μια μικρή χώρα και μετακινεί βίαια το ένα τρίτο των κατοίκων της,  και η δύναμη αυτή εγκαθιστά  κουβαλητούς στις περιουσίες των διωγμένων; Αν ήταν να νομοθετήσει για το παγκόσμιο καλό, θα θεσμοθετούσε το δίκαιο του ισχυροτέρου;»

Και εξ αντιθέτου: « Θα ήταν αξιοπρεπές και ηθικό να τον κουβαλούν από τη χώρα του σε μια ξένη χώρα και να νέμεται ξένη περιουσία; Αυτό δεν είναι κλοπή; Κι όταν έρθει η ώρα να επανορθωθεί το έγκλημα, αυτός να λέει πως η επανόρθωση είναι εξαιρετικά ασύμφωνη με την ηθική;»  Άνθρωπος που πρέπει να ξέρει από διεθνές δίκαιο καλό είναι να ξέρει και από ηθική, πριν την επικαλεστεί.

του Στέλιου Παπαντωνίου