Μνήμη των αγίων θεοστέπτων βασιλέων και ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου)

Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη

Μνήμη των αγίων θεοστέπτων βασιλέων και ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου)

Χριστός Ανέστη! Αληθώς Ανέστη ο Κύριος!

Σήμερα, 21 Μαΐου, είναι η Κυριακή του Τυφλού, ένεκα της ευαγγελικής περικοπής που αναγινώσκεται στη Θεία Λειτουργία, και η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη των Αγίων θεοστέπτων βασιλέων και Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης.

Η Αγία Ελένη γεννήθηκε στο Δρέπανο της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας. Ήταν ταπεινής καταγωγής, κόρη πανδοχέως. Έδειξε την ευσέβειά της με πολλές ευεργεσίες και την ανοικοδόμηση νέων Εκκλησιών στην  Ιερουσαλήμ (βασιλική), στη Ρώμη (Τιμίου Σταυρού), στην Κωνσταντινούπολη (Αγίων Αποστόλων), στη Βηθλεέμ (βασιλική της Γεννήσεως) και επί του Όρους των Ελαιών (βασιλική της Γεθσημανής). Ταξίδευσε το 326 μ.Χ. στην Ιερουσαλήμ, όπου «ηὗρεν τὸν τίμιον σταυρὸν καὶ τοὺς ἄλλους δύο σταυροὺς τῶν ληστῶν», όπως γράφει ο χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς.

Η παράδοση αναφέρει ότι η Αγία Ελένη, τόσο πηγαίνοντας στα Ιεροσόλυμα όσο και επιστρέφοντας στην Κωνσταντινούπολη, μετά την εύρεση του Τιμίου Σταυρού, πέρασε και από την Κύπρο.

Κοιμήθηκε οσιακά, σε ηλικία ογδόντα ετών, μάλλον το 327 μ.Χ. Ο υιός της Μέγας Κωνσταντίνος τιμούσε ιδιαίτερα τη μητέρα του. Της απένειμε τον τίτλο της Αυγούστας, έθεσε τη μορφή της επί νομισμάτων και έδωσε το όνομά της σε μία πόλη της Βιθυνίας. Ο ίδιος μετέφερε το τίμιο λείψανό της στην Κωνσταντινούπολη και τον ενταφίασε στο ναό των Αγίων Αποστόλων.

Μαζί με την Αγία Ελένη, τιμούμε και τον υιό της, Μέγα Κωνσταντίνο, ο οποίος γεννήθηκε στη Ναϊσό της Άνω Μοισίας (σημερινή Νις της Σερβίας), μεταξύ των ετών 272-288 μ.Χ. Πατέρας του ήταν ο Κωνστάντιος, που λόγω της χλωμότητος του προσώπου του ονομάσθηκε Χλωρός.

Το 305 μ.Χ. ο Κωνσταντίνος ευρισκόταν στην αυλή του αυτοκράτορα Διοκλητιανού στη Νικομήδεια με το αξίωμα του χιλιάρχου. Μετά το θάνατο του Κωνστάντιου, ο στρατός ανακήρυξε το Μέγα Κωνσταντίνο Αύγουστο. Μετά από μια σειρά ιστορικών γεγονότων συγκρούεται με το Μαξέντιο, υιό του Μαξιμιανού, ο οποίος πλεονεκτούσε στρατιωτικά.

Πριν τη μάχη, ενώ προσευχόταν, διακρίνεται στον ουρανό μία πρωτόγνωρη θεοσημεία. Είδε ο Κωνσταντίνος στον ουρανό το τρόπαιο του Σταυρού, που έγραφε «εν τούτῳ νίκα». Και ενώ προσπαθούσε να κατανοήσει τη σημασία αυτού του μυστηριώδους θεάματος, εμφανίζεται ο Κύριος στον ύπνο του μαζί με το σύμβολο του Σταυρού και τον προέτρεψε να κατασκευάσει απομίμηση αυτού και να το χρησιμοποιεί ως φυλακτήριο στους πολέμους και ως λάβαρό του στο στρατό του. Επίσης, επέτρεψε στους στρατιώτες του να έχουν στις ασπίδες τους τα γράμματα ΧΡ (Χριστός).

Το Φεβρουάριο του 313 μ.Χ., στα Μεδιόλανα, καθιερώνει την αρχή της ανεξιθρησκείας. Επίσης, λαμβάνει πολλά κοινωνικά μέτρα προς ευημερία και ηθική πρόοδο του λαού.

Τα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει ο Μέγας Κωνσταντίνος ήσαν πολλά. Η αιρετική διδασκαλία του χαρισματικού πρεσβύτερου της Αλεξάνδρειας Αρείου ήλθε να ταράξει την ενότητα της Εκκλησίας. Η διδασκαλία αυτή κατέλυε ουσιαστικά το δόγμα της Τριαδικότητας και ομοουσιότητας του ενός Θεού.

Οι προσπάθειες επίλυσης του θέματος δεν ευδοκίμησαν σε τοπικό επίπεδο. Έτσι, αποφασίσθηκε η σύγκληση της Α’ Οικουμενικής Συνόδου στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ., η οποία διαλεύκανε την θεολογική αλήθεια και διακήρυξε το ομοούσιο του Υιού προς τον Πατέρα, όπως καταγράφεται στο Σύμβολο της Πίστεως «φῶς ἐκ φωτός, Θεὸν ἀληθινὸν ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, γεννηθέντα οὐ ποιηθέντα, ὁμοούσιον τῷ Πατρί, δι’ οὗ τὰ πάντα ἐγένετο».

Η τελευταία περίοδος της ζωής του Κωνσταντίνου είναι αυτή που τον καταξιώνει στην εκκλησιαστική συνείδηση και τον οδηγεί στο απόγειο της πνευματικής του πορείας. Τον Απρίλιο του 337 μ.Χ., αισθάνεται τα συμπτώματα κάποιας ασθένειας και μεταβαίνει στην πόλη Ελενόπολη της Βιθυνίας. Ο Μ. Κωνσταντίνος αντιλαμβάνεται πως η επίγεια ζωή του πλησιάζει στο τέλος της και η συνείδησή του τον οδηγεί στο μυστήριο της μετάνοιας και του βαπτίσματος.

Πανηγυρίζουν μεταξύ άλλων οι ιεροί ναοί των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Παλλουριώτισσα, στην κοινότητα Άγιος Κωνσταντίνος Λεμεσού, στο Τσέρι, στην Ηλιούπολη στο Δάλι, στην Τόχνη, το Σαράντι, τα Κούκλια στην Πάφο και στον Πρωταρά, καθώς και στην Ιερά Μονή Σταυροβουνίου

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου

Print Friendly, PDF & Email

Share this post