Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα 24-27 Ιανουαρίου 2019
O Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος την Κυριακή, 27 Ιανουαρίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Ανθούπολη.
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος την Πέμπτη, 24 Ιανουαρίου2019, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Λευκωσία. Την επομένη το πρωΐ, ημέρα κατά την οποία ο Θεοφιλέστατος άγει τα ονομαστήριά του, θα λειτουργήσει στον ίδιο Ιερό Καθεδρικό Ναό. Το Σάββατο, 26 Ιανουαρίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίας Βαρβάρας στο Πλατύ Αγλαντζιάς όπου θα εκκλησιαστούν τα ζευγάρια στα οποία τέλεσε το Μυστήριο του Γάμου και της Βαπτίσεως. Την Κυριακή, 27 Ιανουαρίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στον Άγιο Δομέτιο.
Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου π. Τριφύλλιος Ονησιφόρου την Κυριακή, 27 Ιανουαρίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονος στη Μακεδονίτισσα.
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
24 Ιανουαρίου 2019
**********************************************
Αποστολικό Ανάγνωσμα Ἑβρ. ζ΄ 26 – η΄ 2
26 Τοιοῦτος γὰρ ἡμῖν ἔπρεπεν ἀρχιερεύς, ὅσιος, ἄκακος, ἀμίαντος, κεχωρισμένος ἀπὸ τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ ὑψηλότερος τῶν οὐρανῶν γενόμενος, 27 ὃς οὐκ ἔχει καθ’ ἡμέραν ἀνάγκην, ὥσπερ οἱ ἀρχιερεῖς, πρότερον ὑπὲρ τῶν ἰδίων ἁμαρτιῶν θυσίας ἀναφέρειν, ἔπειτα τῶν τοῦ λαοῦ· τοῦτο γὰρ ἐποίησεν ἐφάπαξ ἑαυτὸν ἀνενέγκας. 28 ὁ νόμος γὰρ ἀνθρώπους καθίστησιν ἀρχιερεῖς ἔχοντας ἀσθένειαν, ὁ λόγος δὲ τῆς ὁρκωμοσίας τῆς μετὰ τὸν νόμον υἱὸν εἰς τὸν αἰῶνα τετελειωμένον. 1 Κεφάλαιον δὲ ἐπὶ τοῖς λεγομένοις, τοιοῦτον ἔχομεν ἀρχιερέα, ὃς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης ἐν τοῖς οὐρανοῖς, 2 τῶν ἁγίων λειτουργὸς καὶ τῆς σκηνῆς τῆς ἀληθινῆς, ἣν ἔπηξεν ὁ Κύριος, καὶ οὐκ ἄνθρωπος.
Νεοελληνική Απόδοση
26 Διότι τέτοιος τέλειος και αιώνιος Αρχιερεύς μας εχρειάζετο, όσιος, χωρίς κανένα ίχνος κακίας και πονηρίας, αμόλυντος από κάθε σπίλον αμαρτίας, χωρισμένος και εντελώς διάφορος με την αγιότητά του από τους αμαρτωλούς και ο οποίος έχει ανυψωθή πάρα πάνω από τους ουρανούς, εις τα δεξιά του Πατρός και Θεού, 27 και δεν έχει ανάγκην, όπως οι Αρχιερείς του Νομου, να προσφέρη πρώτον θυσίας δια τας ιδικάς του αμαρτίας και έπειτα δια τας αμαρτίας του λαού. Αφ’ ενός μεν διότι είναι απολύτως αναμάρτητος, αφ’ ετέρου δε διότι προσέφερε μίαν φοράν υπέρ του λαού την υψίστην λυτρωτικήν θυσίαν, θυσιάσας τον εαυτόν του επάνω στον σταυρόν. 28 Διότι ο Νομος του Μωϋσέως εγκαθιστά αρχιερείς, που και αυτοί σαν άνθρωποι έχουν ηθικήν ασθένειαν και ατέλειαν. Ο δε λόγος της ενόρκου υποσχέσεως του Θεού, που εδόθη μετά τον Νομον δια μέσου του προφήτου Δαυΐδ, εγκαθιστά αιώνιον αρχιερέα τον Υιόν του Θεού, ο οποίος τέλειος ως Θεός ανεδείχθη και ως άνθρωπος κατά πάντα τέλειος και μένει τέλειος στους αιώνας των αιώνων. 1 Το δε σημαντικώτερον και βασικωτάτης σπουδαιότητος από όσα μέχρι τώρα είπομεν είναι τούτο ότι έχομεν τέτοιον Αρχιερέα, ο οποίος εκάθισεν εις τα δεξιά του θρόνου της θείας μεγαλωσύνης επάνω στους ουρανούς 2 και έγινε λειτουργός εις τα Αγια του Ουρανού και εις την αληθινήν σκηνήν, την οποίαν εθεμελίωσε και κατεσκεύασεν ο Κυριος και όχι άνθρωπος.
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Λουκά ιζ΄, 12-19
1 Καὶ εἰσελθὼν διήρχετο τὴν Ἰεριχώ· 2 καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, 3 καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. 4 καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι δι’ ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. 5 καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ Ἰησοῦς εἶδεν αὐτόν καὶ εἶπεν πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. 6 καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων. 7 καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. 8 σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· Ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. 9εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς Ἀβραάμ ἐστιν· 10 ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός.
Νεοελληνική Απόδοση
1 Και αφού εισήλθε εις την Ιεριχώ, διέβαινε την πόλιν. 2 Και ιδού υπήρχεν εκεί ένας άνθρωπος, ονόματι Ζακχαίος, και αυτός ήτο αρχιτελώνης και πολύ πλούσιος. 3 Και εζητούσε να ιδή τον Ιησούν, ποίος είναι, και δεν ημπορούσε ένεκα του πολλού πλήθους, διότι αυτός ήτο μικρός κατά το ανάστημα. 4 Και αφού έτρεξε εμπρός, ανέβηκε εις μία συκομορέαν, χωρίς να λογαριάση την θέσιν και την ηλικίαν του, δια να ίδη τον Ιησούν, διότι από τον δρόμον εκείνον θα επερνούσε. 5 Και ο Κυριος αμέσως μόλις έφθασε στον τόπον της συκομορέας, ύψωσε τα μάτια του, τον είδε και είπε προς αυτόν· “Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, διότι σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου”. 6 Και ο Ζακχαίος κατέβηκε γρήγορα και τον υπεδέχθη με μεγάλην χαράν. 7 Και όταν είδαν το γεγονός αυτό, εγόγγυζαν όλοι μεταξύ των και με αγανάκτησιν έλεγαν, ότι εμπήκε να καταλύση στο σπίτι αμαρτωλού ανθρώπου. 8 Εστάθη δε ο Ζακχαίος εμπρός στον Κυριον και του είπε· “Κυριε, ιδού, τα μισά από τα υπάρχοντά μου τα δίδω στους πτωχούς. Και αν τυχόν, σαν τελώνης που είμαι, αδίκησα με ψευδείς μαρτυρίας κάποιον και εισέπραξα περισσότερα, του τα επιστρέφω τετραπλάσια”. 9 Ο Ιησούς ιδών την ειλικρινή μετάνοιαν του Ζακχαίου είπε προς αυτόν ότι “σήμερον στο σπίτι τούτο ήλθε σωτηρία εκ μέρους του Θεού, διότι και αυτός ο αρχιτελώνης είναι απόγονος του Αβραάμ, ο οποίος είχε λάβει από τον Θεόν υποσχέσεις δια την σωτηρίαν των απογόνων του. 10 Διότι ο υιός του ανθρώπου ήλθε να αναζητήση και σώση τον αμαρτωλόν άνθρωπον, που ομοιάζει με το χαμένο πρόβατο”.
**********************************************
ΚΥΡΙΑΚΗ 27 IΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2019
ΙΕ΄ ΛΟΥΚΑ (ΖΑΚΧΑΙΟΥ)
(Λουκ. ιθ΄ 1-10) (Εβρ. ζ΄26 – η΄ 2)
Ο διαυγέστατος φωστήρας
«Ο στύλος ο πύρινος, ο νους ο ουράνιος, της θεολογίας το πάγχρυσον στόμα»
Η Εκκλησία σήμερα τιμά την ανακομιδή του ιερού λειψάνου του Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Ο ιερός Συναξαριστής σημειώνει: «Νεκρός καθίζη, ω Ιωάννη θρόνω. Αλλ’ εν Θεώ ζων, πάσιν ειρήνη, λέγεις.» Πολύ σοφά, η ιερή υμνολογία της Εκκλησίας είναι πλημμυρισμένη από την ακτινοβολία του πνευματικού πλούτου και την πληθωρικότητα του προσώπου του Ιωάννη του Χρυσοστόμου. «Ευφράνθη μυστικώς, η σεπτή Εκκλησία, τη ανακομιδή του σεπτού σου λειψάνου και τούτο κατακρύψασα, ως χρυσίον πολύτιμον, τοις υμνούσι σε, αδιαλείπτως παρέχει, ταις πρεσβείαις σου, των ιαμάτων την χάριν, Ιωάννη Χρυσόστομε. (Κοντάκιο εορτής). Αντλούμε και από ένα υπέροχο ύμνο της εορτής: «Ο στύλος ο πύρινος, ο ποταμός ο τοις νάμασι, των δογμάτων κατάρρυτος, ο νους ο ουράνιος, της θεολογίας το πάγχρυσον στόμα, αμαρτωλών εγγυητής, της μετανοίας κήρυξ ο ένθεος, φωστήρ ο διαυγέστατος, ο επουράνιος άνθρωπος, ο μακάριος σήμερον, ανυμνείσθω Χρυσόστομος.»
Η Εκκλησία έχει επιλέξει για σήμερα το ίδιο ακριβώς αποστολικό ανάγνωσμα που διαβάζεται στην εορτή της ιερής μνήμης του Ιωάννη του Χρυσοστόμου, στις 13 Νοεμβρίου. Πρόκειται για κείμενο που αναφέρεται στην αρχιερατική διακονία του Ιησού Χριστού και συνταιριάζεται με τη ζωή και το έργο των αγίων ιεραρχών της Εκκλησίας.
Σήμερα θα ασχοληθούμε με τον χαρακτήρα της αμαρτίας, από το κεντρί της οποίας μάς απάλλαξε ο Αρχιερέας Κύριος, όπως αντικρίζει συνοπτικά το θέμα ο ιερός Χρυσόστομος.
Αγάπη και ελευθερία
Η αλήθεια για τη δημιουργία του ανθρώπου, ως δωρεά από τον Θεό, που έχει πηγή της την αγάπη και την ελευθερία του, είναι από τους βασικούς άξονες της διδασκαλίας του Ιωάννη του Χρυσοστόμου. «Εκ του μη όντος εις το είναι παρήγαγεν». Ο Θεός είναι εκείνος που χαρίζει την ύπαρξη στον άνθρωπο, γεγονός που ανοίγει και τον ορίζοντα της πορείας του. Να συνδεθεί με την πηγή της ζωής, το Δημιουργό του. Το κίνητρο της αγάπης και της ελευθερίας του Θεού, εμφυτεύεται ευθύς εξ αρχής ως κατ’ εξοχή δωρεά στην ανθρώπινη ύπαρξη. Αποτυπώνεται ευκρινέστερα στον «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν Θεού» εξοπλισμό που του προσφέρεται. Ακριβώς, τα θεία χαρίσματα της εικόνας του Θεού του δίνουν τη δυνατότητα να ανυψωθεί με την θεία χάρη υπεράνω της όποιας βιολογικής αναγκαιότητας και να μετέχει στον χώρο της θείας παρουσίας. Με απλά λόγια διανοίχθηκε η οδός για να υπερβεί τη θνητότητα του και να καταστεί μέτοχος της αιωνίου ζωής.
Ο ιερός Χρυσόστομος κρίνει ότι οι δωρεές του Θεού προς τον άνθρωπο και κυρίως η αγάπη και η ελευθερία, ανακεφαλαιώνουν όλα τα χαρίσματα του, τα οποία καταξιώνονται στο βαθμό που συνδέονται με το Πρόσωπο του Χριστού. Είναι άλλωστε γι’ αυτό που η αξία τους έχει να κάνει με την θεανθρώπινη συνεργία, δηλαδή με τη δυνατότητα του ανθρώπου να μετέχει στην κοινωνία της αγάπης και της ελευθερίας του Θεού. «Ότι ελεύθεροι εσμέν και προαιρέτως κύριοι» και «τα ανθρώπινα ουδεμιά ανάγκη άγεται, πάντα δε ελευθερία προαιρέτως τετίμηται», τονίζει εμφαντικά η μεγάλη αυτή μορφή.
Η αμαρτία καταψύκτης της αγάπης
Ο ιερός Χρυσόστομος αποδίδει την αμαρτία στην κατάχρηση του αυτεξουσίου. Από τον άνθρωπο προήλθε η εκτροπή και πιο συγκεκριμένα με τη διάρρηξη της σχέσης του με την κοινωνία αγάπης του Θεού. Αποτέλεσμα ήταν να μετατραπεί στη ζωή του η αγάπη σε αυτότητα, φιλαυτία και εγωισμό. Αναπόφευκτα, δοκιμάζει πλέον γεύσεις θανάτου και επέρχεται διά της αμαρτίας η αλλοτρίωσή του. Το βάθος της εκτροπής σημαίνεται και με την βαθύτερη έννοια της λέξης αμαρτία που υποδηλώνει την στέρηση της δυνατότητας μετοχής στην θεία ζωή. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο η αφετηρία της ανθρώπινης αλλοτρίωσης βρίσκεται στην «κατάψυξη της αγάπης». Αναφέρει χαρακτηριστικά: « Και τούτον εστιν, ό μάλιστα απόλλυσι τον άνθρωπον το μη βούλεσθαι της οικείας φύσεως επιγιγνώσκειν τα μέτρα, αλλ’ αεί των μειζόνων εφίεσθαι και τα υπέρ αξίαν φαντάζεσθαι. Τοιούτον εστί κακόν το μη μένειν είσω των όρων, ων εξ αρχής έταξεν ημίν ο Θεός». Το «οικείον της φύσεως» και οι «όροι» δηλώνουν το αναγκαίο της συνεργίας και μετοχής του ανθρώπου στην αγάπη του Θεού.
Η εκτροπή του ανθρώπου από την αγάπη του Θεού, διαφαίνεται και από την παρακοή του στην εντολή που του δόθηκε. Το επεισόδιο της ανταρσίας του ανθρώπου με την περιφρόνηση της εντολής σε καμιά περίπτωση δεν έχει νομικό ή δικανικό χαρακτήρα, αλλά οντολογικό, υπαρξιακό. Εκφράζει την αποκοπή του ανθρώπου ως ύπαρξη από την πηγή της ζωής που είναι η αγάπη του Θεού. Εκφράζει το κλείσιμό του στην αυτάρκεια του εαυτού του. Η ρίζα της αμαρτίας για τον Χρυσόστομο δεν είναι ο θάνατος αλλά η συνέπειά της. «Η ρίζα των κακών η πονηρά προαίρεσις εστι». Ο άνθρωπος απέρριψε την κατά χάρη θέωσή του και την αντικατέστησε με την εγωιστική του θεοποίηση, που τον οδήγησε και στην ειδωλολατρία.
Αγαπητοί αδελφοί, αστείρευτη πηγή η διδασκαλία του Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Τολμά ν’ αγγίξει το βάθος της αλήθειας της Εκκλησίας, σε βασικές έννοιες, όπως η σωτηρία, η αυθεντική δηλαδή λειτουργία της ανθρώπινης ύπαρξης στο χώρο της αγάπης και της ελευθερίας, η αμαρτία και οι συνέπειές της, με την αλλοτρίωση του ανθρώπου, ως οντολογικού και υπαρξιακού γεγονότος, αλλά και η ακτινοβολία της θείας χάριτος ως θείας δωρεάς. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος ανεδείχθη μορφή που άφησε στη ζωή του να λειτουργήσει τόσο αρμονικά ο λόγος και η πράξη. Έδειξε έμπρακτα με τους αγώνες και το παράδειγμά του το δρόμο που καταξιώνει τον άνθρωπο αιώνια ύπαρξη. Το παράδειγμά του ας γίνει ασφαλής οδηγός και στη δική μας ζωή.
Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος
