Βυζαντινή τέχνη και μουσεία

Εικόνες που επιστρέφουν. Η εικόνα των Τριών Ιεραρχών, Έργο Νεόφυτου Ν. Ζωγράφου.

«Έαρ χελιδών ου καθίστησι μία αι τρεις αηδόνες δε των ψυχών έαρ[1]». Το άρθρο αυτό έχει θέμα την επιστροφή μίας ακόμα φορητής εικόνας από την κατεχόμενη γη μας. Πρόκειται ουσιαστικά για τον επαναπατρισμό μιας δεσποτικής εικόνας (εικ. 1) που απεικονίζει τους Τρεις Ιεράρχες, Βασίλειο τον Μέγα, Ιωάννη τον Χρυσόστομο και Γρηγόριο τον Θεολόγο. Οι Τρεις Ιεράρχες, ήταν άνθρωποι μορφωμένοι, σοφοί δάσκαλοι, ξακουστοί ρήτορες και συγγραφείς. Πρόσφεραν πάρα πολλά στα ελληνικά γράμματα και διέθεσαν ολόκληρη την περιουσία τους σε κοινωνική προσφορά και φιλανθρωπικό έργο. Η εικόνα αυτή, είναι έργο του λαϊκού αγιογράφου Νεόφυτου [...]

Ο Άγιος Νεόφυτος στην τέχνη της Κύπρου

Δρ. Χριστόδουλου Α. Χατζηχριστοδούλου Βυζαντινολόγου Ἡ καθιέρωση τοῦ Ἐγκλείστου μοναχοῦ Νεοφύτου ὡς Ἁγίου στή συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου εἶναι γεγονός, ὅπως καί οἱ καθιερώσεις τῶν δύο τουλάχιστον ἐτήσιων ἑορτῶν του, κατά τήν 24η Ἰανουαρίου καί τήν 28ην Σεπτεμβρίου (ὁ Ἅγιος κοιμήθηκε στίς 12 Ἀπριλίου 1219). Ὅπως συμβαίνει καί σέ περιπτώσεις ἄλλων τοπικῶν Ἁγίων τό κύριο, συχνά μοναδικό κέντρο λατρείας τους, ἐντοπίζεται στόν χῶρο ἄσκησης ἤ καί ταφῆς τους, φαινόμενο σύνηθες στόν βυζαντινό καί μεταβυζαντινό κόσμο. Μέ τό ἴδιο σκεπτικό θά μποροῦσε νά ἑρμηνευτεῖ καί ἡ ἀπεικόνιση τοῦ ἁγίου Νεοφύτου σέ τοιχογραφίες, φορητές [...]

Η Εικόνα των Αγίων Θεοφανείων

Τα Άγια Θεοφάνεια είναι μία από τις μεγαλύτερες εορτές της Χριστιανοσύνης. Εορτάζεται το γεγονός της Βαπτίσεως του Κυρίου στα Ιορδάνια νάματα και ταυτόχρονα φανερώνεται η Τριαδική Θεότητα στον κόσμο. Η σπουδαιότητα της εορτής φαίνεται από τις ιστορικές μαρτυρίες που αναφέρουν ότι μετά το Πάσχα, η εορτή των Θεοφανίων είναι η αρχαιότερη χριστιανική εορτή. Το γεγονός της Βαπτίσεως έχει τεράστια θεολογική σημασία. Ο αγιογράφος κατάφερε να αποτυπώσει με τα χρώματα αυτό το πλούσιο σε νοήματα γεγονός. (περισσότερα…)

Η του Χριστού Γέννηση στη ζωγραφική και σε γραμματόσημα της Κύπρου

Δρός Χριστόδουλου Χατζηχριστοδούλου Βυζαντινολόγου Ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Γέννησις, ἡ ὁποία κατά τόν Μέγα Βασίλειο ἀποτελεῖ «κοινή ἑορτή πάσης τῆς κτίσεως καί τήν γενέθλιο ἡμέρα τῆς ἀνθρωπότητας», ἀποτελεῖ μία ἀπό τίς πιό συχνές σκηνές στή ζωγραφική τῶν ὀρθοδόξων ἐκκλησιῶν. Ἡ Γέννηση τοῦ Θεανθρώπου ἀπεικονίζεται ὄχι μόνο σέ ἐντοίχια ψηφιδωτά, τοιχογραφίες, φορητές εἰκόνες καί μικρογραφίες χειρογράφων, ἀλλά καί σέ ἄλλα εἴδη τέχνης ἐκτός ἀπό τή ζωγραφική, ὅπως σέ χρυσοκεντήματα, σέ εἴδη ἀργυροχοΐας καί ξυλόγλυπτα, ὅπου μέ ἄλλα μέσα καί χωρίς τή δυνατότητα τῆς ἀπόδοσης λεπτομερειῶν, πού ἔχει ὁ χρωστήρας δίνεται μέ πιό [...]

Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης: Συναυλία Βυζαντινής Μουσικής «Χαίρε Κεχαριτωμένη ο Κύριος μετά Σου»

Ὁ Ἱερὸς Ναὸς Παναγίας Φανερωμένης σὲ συνεργασία μὲ τὴ Χορωδία τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς «Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς» καὶ τὴ Σχολὴ Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς διοργανώνει Συναυλία Βυζαντινῆς Μουσικῆς μὲ ὕμνους ἀποκλειστικὰ ἀφιερωμένους στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο. Ἠ χορωδία «Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς» ἀποτελεῖται ἀπὸ ἱεροψάλτες καὶ ἀπὸ Μαθητὲς τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς. Ἡ συναυλία θὰ πραγματοποιηθεῖ στὸν Ἱερὸ Ναὸ Παναγίας Φανερωμένης (Λευκωσία) τὴν Τρίτη 21 Νοεμβρίου 2023, ἡμέρα μνήμης τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου, καὶ ὥρα 19:30. Εἴσοδος Ἐλεύθερη.

Άρχων Πρωτοψάλτης της Εκκλησίας της Κύπρου Στυλιανός Ελευθερίου «ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΟΣ»

Ο Στυλιανός Ελευθερίου «Χουρμούζιος» γεννήθηκε στο χωριό Όμοδος το 1848. Σε ηλικία οκτώ χρονών έμεινε ορφανός από πατέρα, όμως αυτό δε στάθηκε εμπόδιο από του να φοιτήσει στο Δημοτικό σχολείο του χωριού του απ’ όπου και αποφοίτησε μετά από την εξαετή μαθητεία του σ΄αυτό. Κατά αγαθή συγκυρία το 1860 διορίζεται στη Βάσα Κοιλανίου, κοντά στο χωριό του Χουρμούζιου, ο Δημοδιδάσκαλος Αχιλλέας Νικολαΐδης, ο οποίος εξασκούσε το επάγγελμα του δασκάλου και συνάμα παρέδιδε μαθήματα Βυζαντινής Μουσικής, της οποίας ήταν βαθύς γνώστης. (περισσότερα…)

Σχολή Βυζαντινής Μουσικής Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου: Έναρξη μαθημάτων 2023-24

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η ------------ Η Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου ανακοινώνει την έναρξη των μαθημάτων την Τρίτη, 10 Οκτωβρίου 2023. Η Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, από την ίδρυση της το 2014, μετά από πρωτοβουλία του εμπνευσμένου μακαριστού Αρχιεπισκόπου κυρού Χρυσοστόμου Β΄, συνέχιζει το διττό έργο της που είναι ακριβώς η μεταλαμπάδευση της γνώσης και της εμπειρίας της βυζαντινής μουσικής στους μαθητές σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο, όπως επίσης και η στελέχωση των ιερών αναλογιών στους ναούς της Αρχιεπισκοπικής περιφέρειας με [...]

Η Μονή της Παναγίας Χρυσοκουρδαλιώτισσας, τόπος γαλήνης και εξαίρετο μνημείο

Ιδιαίτερα ξεχωριστή ήταν η εμπειρία της σημερινής Θείας Λειτουργίας στο μοναστηράκι της Παναγίας Χρυσοκουρδαλιώτισσας, που υπάγεται στη Μητρόπολη Μόρφου, μεταξύ των χωριών του Τροόδους Σπήλια –Κούρδαλι. Οι λόγοι είναι τέσσερις: (περισσότερα…)

Το σπήλαιο της Παναγίας Χρυσοσπηλιώτισσας

Το Σπήλαιο της Παναγίας Χρυσοσπηλιώτισσας βρίσκεται στην κοινότητα Κάτω Δευτέράς της Επαρχίας Λευκωσίας 12 μόλις χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης και είναι λαξευμένο σε απόκρημνο βράχο σε ύψος 40 περίπου μέτρων στην αριστερή όχθη του ποταμού Πηδιά. (περισσότερα…)

Οι τοιχογραφίες της Παναγίας του Άρακος

Διαβάστε το κείμενο εδώ... **************************************** Ιερά Μονή Παναγίας του Άρακα στα Λαγουδερά Η εκκλησία της Παναγίας του Άρακος βρίσκεται σε κεντρική περιοχή της οροσειράς του Τροόδους, στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Πιτσιλιάς, μεταξύ των χωριών Λαγουδερά και Σαράντι. Από το 1985 περιλαμβάνεται, μαζί με εννέα άλλες τοιχογραφημένες βυζαντινές εκκλησίες του Τροόδους, στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Πρόκειται για το καθολικό ομώνυμης Μονής που οικοδομήθηκε μέσα στο δεύτερο μισό του 12ου αιώνα, σε μια περίοδο που ο μοναστικός βίος ανθούσε στην Κύπρο. Όταν στα 1735 επισκέφθηκε το μέρος ο Ρώσος μοναχός Βασίλι [...]