Εθνικά – Ιστορικά

Κατασκηνώσεις τῶν κατηχητικῶν σχολείων Ἀρχιεπισκοπής

† Μιχάλη Εὐσταθίου Ἐκπαιδευτικοῦ Θά μποροῦσε, νομίζω, νά λεχθεῖ πώς ὅση ἐπίδραση ἐξασκοῦσαν στούς μαθητές καί στίς μαθήτριες τοῦ Γυμνασίου, στά χρόνια ἐκεῖνα τῆς Χριστιανικῆς Κίνησης, τά Κατηχητικά καί οἱ Χ.Μ.Ο. (Μέσου καί Ἀνώτερου), γιά ἕνα μόνο χρόνο, πάνω στήν ὅλη ψυχική τους καλλιέργεια καί στήν πνευματική τους συγκρότηση, ἄλλη τόση ἐξασκοῦσε ἡ ὀλιγοήμερη (15-20 μέρες) συμμετοχή τους στίς Κατασκηνώσεις τοῦ Καλοκαιριοῦ, πού ἄρχισαν νά λειτουργοῦν ἀπό τίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ ’50. Εἶναι γεγονός ἀναμφισβήτητο, ὅτι σ’ αὐτό τό σύντομο χρονικό διάστημα οἱ ἔφηβοί μας, διαμένοντας μακριά ἀπό τήν ἐπίδραση τῆς [...]

Ο Μητροπολίτης Πάφου και Τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Λεόντιος και η καθιέρωση της 28ης Οκτωβρίου 1940 ως εθνικής εορτής στην Κύπρο

Το Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2023 ο απανταχού Ελληνισμός εόρτασε με λαμπρότητα, για άλλη μια φορά, την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940. Πόσοι όμως γνωρίζουν πως στην Κύπρο η επέτειος του ΟΧΙ και της έναρξης του νικηφόρου Ελληνοϊταλικού Πολέμου άρχισε να εορτάζεται διαρκούντος ακόμη του Πολέμου, όταν στην κατεχόμενη Ελλάδα οι προσπάθειες εορτασμού της τιμωρούνταν απηνώς; Πόσοι, άραγε, γνωρίζουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Μητροπολίτη Πάφου και Τοποτηρητή του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου Λεοντίου τόσο στην καθιέρωση της επετείου όσο και στη συμβολή της Κύπρου στον Συμμαχικό Αγώνα; Η ανάδειξη της διπλής [...]

Η Μονή Κύκκου και η Κύπρος στο Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Ένα από τα σημαντικότερα σε ιστορικά τεκμήρια και μεγαλύτερα σε αριθμό εγγράφων εκκλησιαστικά αρχεία του ευρύτερου Ελληνισμού είναι το Αρχείο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, το οποίο παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον για την Κύπρο, αφού διασώζει πολλά χειρόγραφα και λυτά έγγραφα, που σχετίζονται άμεσα με το νησί. Το Αρχείο διαχωρίζεται σε δύο διακριτά τμήματα, αυτό των χειρογράφων, τα οποία συγκεντρώθηκαν στην κεντρική Βιβλιοθήκη από τις Μονές και τις διάφορες υπηρεσίες του Πατριαρχείου στα τέλη του 19ου αιώνα, και αυτό των λυτών εγγράφων, των συσταχωμένων σε κώδικες επιστολών, [...]

Ο Τίμιος Σταυρός στη λαϊκή παράδοση της Κύπρου

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Ο ΤΙΜΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΤΗ ΛΑΪΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ Ο Τίμιος Σταυρός είναι για τον κυπριακό λαό βασικό ιερό σύμβολο και για τον λόγο αυτό προσέρχεται μαζικά στους ναούς, όποτε η Εκκλησία τον προβάλλει τον Σταυρό για προσκύνηση, όπως κατά τις μεγάλες γιορτές της Υψώσεως, στις 14 Σεπτεμβρίου, και της Σταυροπροσκύνησης, την Τρίτη Κυριακή των Νηστειών. Ο Σταυρός αποτελεί, άλλωστε, αναπόσπαστο στοιχείο της Χριστιανικής πίστης, καθώς υψώνεται στους τρούλους και στα κωδωνοστάσια των ναών και χρησιμοποιείται ως διακοσμητικό στοιχείο στα άμφια των ιερέων και σε κάθε [...]

Ο Κύπριος Αρχιμανδρίτης Γαβριήλ Καραπατάκης (1870-1953) και η μαρτυρία του για τα δεινά των Ελλήνων κατοίκων του Πόντου κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Κωστής Κοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου Η εδαφική συρρίκνωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους ενίσχυσε την εθνική αφύπνιση των Νεοτούρκων και την απόφασή τους για δημιουργία κράτους αμιγώς μουσουλμανικού. Στράφηκαν ιδίως εναντίον των πολυπληθέστερων πληθυσμιακά Ελλήνων και Αρμενίων, οι οποίοι είχαν συγκεντρώσει στις δραστηριότητές τους το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου και της βιομηχανίας, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που τους δόθηκαν ύστερα από τις μεταρρυθμίσεις του 19ου αιώνα, με την έκδοση των διαταγμάτων Χάττι Σιέριφ, το 1839, και Χάττι Χουμαγιούν, το 1856, και την εφαρμογή Συντάγματος, το 1876. Εκμεταλλευόμενοι δε [...]

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο: «Αττίλας 2»

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡ. ΓΙΑΓΚΟΥ ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ» Δεν θα ήταν ποτέ δυνατό να γράψει κανείς για τη βδελυκτή επιχείρηση των Τούρκων «ΑΤΤΙΛΑΣ 2» χωρίς να φέρει στη σκέψη του την  ιστορική μαρτυρία του Aμερικανού Προξένου George Horton, ο οποίος είδε «ἰδίοις ὄμμασι» και βίωσε την οδύνη όλων των θηριωδιών και των σφαγών των Τούρκων στη Σμύρνη το 1922. Γράφει σχετικά στο βιβλίο του «Η ΜΑΣΤΙΓΑ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ». «Ο Τούρκος είναι φυλή που δεν ενδιαφέρεται για τις τέχνες της ειρήνης και δεν ξέρει τίποτε άλλο από τον πόλεμο και την κατάκτηση. [...]

Τάσος Μάρκου: 49 χρόνια χωρίς τον ηρωικό ταγματάρχη

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, δεν μπορεί να ξεχαστεί το μεγαλείο ψυχής και ο ηρωισμός του Τάσου Μάρκου ενάντια στον Τούρκο εισβολέα, στα βουνά του Πενταδακτύλου, τον μαύρο Αύγουστο του 1974. «Ο Τάσος Μάρκου δεν πρόκειται να οπισθοχωρήσει. Μόνο πάνω από τα πτώματά μας θα περάσει ο εχθρός», ήταν η απάντηση του ηρωικού ταγματάρχη όταν του ζητήθηκε μέσω ασυρμάτου να υποχωρήσει στον Αττίλα 2. Ένας γενναίος αξιωματικός, που αρνήθηκε να υποχωρήσει μπροστά στην τουρκική υπεροχή. Από νεαρή ηλικία, ο Τάσος έτρεφε απεριόριστη αγάπη για την πατρίδα του και την Ελλάδα, [...]

Ανακοίνωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας για τη μαύρη επέτειο της δεύτερης τουρκικής εισβολής

Συμπληρώνονται σήμερα 49 χρόνια από τη μέρα ολοκλήρωσης του εγκλήματος κατά της Κύπρου, μια μέρα μνήμης και καταδίκης της βάρβαρης τουρκικής εισβολής. Σαν σήμερα, στις 14 Αυγούστου του 1974, η Τουρκία με τον Αττίλα 2 και ενώ εξελίσσονταν σε διπλωματικό επίπεδο συνομιλίες στη Γενεύη, προχώρησε στην εκτέλεση του σχεδίου της, καταλαμβάνοντας την πόλη της Αμμοχώστου, τη Μόρφου και άλλες περιοχές, επεκτείνοντας την κατοχή και επιφέροντας περισσότερη καταστροφή, νέο κύμα προσφύγων, σκορπώντας τον θάνατο και αυξάνοντας τον αριθμό των αγνοουμένων. (περισσότερα…)

Η Τηλλυρία στην Κυπριακή Ιστοριογραφία του 19ου αιώνα

Kωστής Kοκκινόφτας Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου H THΛΛYPIA ΣTHN KYΠPIAKH IΣTOPIOΓPAΦIA TOY 19ου αι. H ανάπτυξη των ελληνικών γραµµάτων, που παρατηρήθηκε στην Kύπρο κατά το δεύτερο µισό του 19ου αιώνα, συνέτεινε στην καταγραφή και διάσωση της ιστορίας και των παραδόσεων των κατοίκων πολλών κοινοτήτων του τόπου, όπως της περιοχής της Tηλλυρίας (περισσότερα…)

Αγία Τηλλυρία. Η συμμετοχή των Πολεμιτών στην αιματηρή επιχείρηση

Για τρεις συνεχόμενες ημέρες, 7, 8 και 9 Αυγούστου το 1964, η τουρκική πολεμική αεροπορία έριχνε βροχή τις βόμβες ναπάλμ πάνω από τα χωριά της περιοχής Τηλλυρίας. Τις έριχναν με σκοπό να εξοντώσουν τον εκεί ελληνικό πληθυσμό, ώστε εύκολα να ενώσουν το προγεφύρωμα Κοκκίνων-Μανσούρας με τις υπόλοιπες περιοχές και να δημιουργήσουν θύλακα. Ήδη, ένα μήνα πριν, κατέλαβαν το ύψωμα Λωρόβουνος, στρατηγικής σημασίας, κι αυτό ενίσχυε τη δύναμή τους. (περισσότερα…)