Θεολογικά και άλλα θέματα

Η περιοχή του Πλατύ και η Μονή της Αγίας Αρκάς

Κωστής Κοκκινόφτας Κέντρο Μελετών Ιεράς Μονής Κύκκου Η κοιλάδα του ποταμού Πλατύ βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Καμινάρια και Μηλικούρι, στα σύνορα του διαμερίσματος Μαραθάσας με το δάσος Πάφου. Eίναι κατάφυτη από πλατάνια, πεύκα, σκλέδρα και πολλά άλλα δέντρα και πυκνή βλάστηση, που την καθιστούν μία από τις πιο όμορφες περιοχές της Κύπρου. Διασχίζεται από το ομώνυμο ποτάμι, παραπόταμο του Διαρίζου, που ρέει σχεδόν καθόλη τη διάρκεια του χρόνου, στα νερά του οποίου, στα παλαιότερα χρόνια, υπήρχαν πολλά χέλια και καβούρια. Καταστράφηκαν, όμως, όταν χρησιμοποιήθηκαν διάφορες τοξικές ουσίες για την καταπολέμηση των [...]

Έναρξη Τριωδίου – Παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου

Την Κυριακή, η Εκκλησία εισέρχεται στην κατανυκτική περίοδο του Τριωδίου,  που το τέλος της μας δείχνει την Ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Στοχεύοντας να προετοιμάσει τους πιστούς να βιώσουν το υπέρλαμπρο και υπερκόσμιο φως της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού που έφεξε στον κόσμο, η Εκκλησία καθόρισε όπως κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, μεταξύ άλλων, αναγινώσκονται συγκεκριμένες ευαγγελικές περικοπές, οι οποίες είναι λόγος απλός, αλλά θεόπνευστος, που μάς υποδεικνύει με πολλή σοφία πώς να διακρίνουμε τις κακίες, που μπορεί να κρύβονται μέσα μας, αλλά και μάς βοηθά να καλλιεργούμε [...]

Τριώδιο, Μεγάλη Τεσσαρακοστή, Νηστεία.

Τη Δευτέρα, 18 Μαρτίου 2024 (Καθαρά Δευτέρα) αρχίζει η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Όσο αφορά το θέμα της νηστείας σας υπενθυμίζουμε ότι η Εκκλησία παραγγέλνει τα παρακάτω: 1. Την Τετάρτη (28 Φεβρουαρίου 2024) και την Παρασκευή (1 Μαρτίου 2024) γίνεται κατάλυση σε όλα, συμπεριλαμβανομένου του κρέατος. Διότι η νηστεία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσο για την απόκτιση των αρετών. (περισσότερα…)

Λόγος του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου περί μετανοίας

1. Ο Ιωάννης κάποτε, (την ημέρα της Αναστάσεως), έτρεξε πρίν από τον Πέτρο (στον τάφο του Κυρίου). Και εμείς ετοποθετήσαμε τον λόγο της υπακοής πρίν από τον λόγο της μετανοίας. Διότι ο Ιωάννης έγινε τύπος υπακοής, ενώ ο Πέτρος μετανοίας. (περισσότερα…)

Ὁμιλία στὸν ἅγιο μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο τὸν Στρατηλάτη (8 Φεβρουαρίου)

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ Θεόδωρος ὁ μεγαλώνυμος καὶ μεγαλομάρτυς Στρατηλάτης, ὁ τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ ἐπώνυμος, ἡ δόξα τῆς Ἐκκλησίας, τὸ στήριγμα τῶν πιστῶν, ὁ μιμητὴς τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ καὶ πρεσβευτὴς θερμότατος τῶν ὅσων τὸν ἐπικαλοῦνται, ὁ πολιοῦχος τοῦ χωριοῦ τούτου, ποὺ μὲ καύχηση ἐν Κυρίῳ πλουτεῖ τὸ εὐλογημένο του ὄνομα, μᾶς ἔχει συγκαλέσει καὶ ἐφέτος, ἀγαπητοί μου ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, γιὰ νὰ τὸν τιμήσουμε καὶ δοξάσουμε μὲ ὕμνους καὶ ψαλμοὺς καὶ ἄσματα πνευματικά, καὶ γιὰ νὰ δοξολογήσουμε συνάμα τὸν «ἐνδοξαζόμενον ἐν τοῖς ἁγίοις Αὐτοῦ» Κύριο τῆς δόξης. Ποιά ὑπῆρξε ἡ [...]

Φώτιος ὁ Μέγας, ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ῥώμης καὶ οἰκουμενικὸς πατριάρχης, ὁ θαυματουργὸς

Ἀρχιμανδρίτου Φωτίου Ἰωακεὶμ Φώτιος ὁ Μέγας, ὁ τοῦ Τρισηλίου Φωτὸς ἐπώνυμος, ὁ ἰσαπόστολος σαγηνευτὴς τῶν ἐθνῶν, τὸ καύχημα τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ δόξα τῶν πατριαρχῶν, τὸ κλέος τῆς Βασιλεύουσας, ὁ τῶν ἁγίων μαρτύρων καὶ ὁμολογητῶν συνόμιλος, ὁ ὄρχαμος τῶν λογιωτάτων, ὁ ὀξυγράφος κάλαμος τῶν τοῦ Πνεύματος λόγων, ὁ ἀκράδαντος στῦλος τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, ἡ ἀμφίτομος μάχαιρα κατὰ τῶν παπικῶν κακοδοξιῶν καὶ ἔνθεος κόλαφος κατὰ τῆς Δυτικῆς ἐπηρμένης ὀφρύος, ὁ τοῦ πράου καὶ ἀνεξικάκου Δεσπότου Χριστοῦ μιμητής, τὸ ἐκμαγεῖον πασῶν τῶν ἀρετῶν, τὸ εὖχος τῶν ἀσκητῶν, ἡ δόξα τοῦ οὐρανοῦ [...]

Το Πρόσκαιρο και το αιώνιο στη ζωή των Τριών Ιεραρχών

Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου κ. Αστέριου Χατζηνικολάου* Ὁ Ὀρθόδοξος κόσμος τιμᾶ τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου Θεότητος. Τούς γιορτάζει σ’ ὅλη τήν οἰκουμένη, διότι εἶναι διδάσκαλοι οἰκουμενικοί. Λάμπουν σάν ἀστέρες πολύφωτοι στό νοητό στερέωμα τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ μορφές τους, αἰῶνες τώρα, δέν ἔχουν χάσει τίποτε ἀπό τή λάμψη τους. Ἀντίθετα, στούς σκοτεινούς καιρούς μας, λάμπουν περισσότερο καί φωτίζουν τούς δρόμους μας. Ἐλάχιστοι στήν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας ὀνομάσθηκαν μεγάλοι, ὅπως ὁ Μέγας Βασίλειος. Μόνον τρεῖς ἅγιοι πῆραν τόν τίτλο τοῦ Θεολόγου, ὅπως ὁ ἅγιος Γρηγόριος. Καί κανείς ἄλλος δέν ὀνομάσθηκε Χρυσόστομος ἐκτός [...]

Των γραμμάτων εορτή

του Πέτρου Παπαπολυβίου, αναπλ. Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Η γιορτή των Γραμμάτων άρχισε να εορτάζεται γύρω στα 1805 - 1820 στην Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, όπως και στην Ιόνιο Ακαδημία, το 1826. Η συνήθεια μεταφέρθηκε στην Αθήνα με επίσημο οργανωτή το Πανεπιστήμιο Αθηνών, από το 1842, και έκτοτε σταδιακά πήρε τον συμβολικό χαρακτήρα που γνωρίζουμε όλοι από τα μαθητικά μας χρόνια. Για την Κύπρο, όπως έχουμε πει κι άλλοτε, η παλαιότερη μαρτυρία που υπάρχει για τον εορτασμό, είναι το 1853, στην Ελληνική Σχολή Λευκωσίας, ενώ από το 1859 καθιερώνεται ως [...]

Ανασκαφή στο χώρο της Παναγίας Καρμιώτισσας στα Κάτω Πολεμίδια

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων, Υφυπουργείο Πολιτισμού, ανακοινώνει τη λήξη της πρώτης ανασκαφικής περιόδου του προγράμματος «Παναγία Καρμιώτισσα». Οι έρευνες διεξάχθηκαν στον χώρο που περιβάλλει το ναό της Παναγίας Καρμιώτισσας στα Κάτω Πολεμίδια υπό τη διεύθυνση του δρος Ανδρέα Νικολαΐδη και της δρος Margot Hoffelt. Το έργο αυτό εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα μιας στενής συνεργασίας του Κέντρου Αριστείας Ερατοσθένης (ECoE) του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) και του Κέντρου CNRS Μεσαιωνικής και Σύγχρονης Αρχαιολογίας στη Μεσόγειο (LA3M) του Πανεπιστημίου Αιξ – Μασσαλίας (AMU), με την υποστήριξη του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου. Για πολλούς αλληλένδετους λόγους [...]

Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος: Ποίοι, πότε και πόσο να θεολογούν

Τις πρωινές ώρες βγήκε από το κελλί του. Φώναξε δύο διάκους και τους μίλησε. Έπρεπε να ειδοποιήσουνε παντού. Το απόγευμα εκείνο θα κήρυττε, φυσικά στην Αναστασία. Οι διάκοι φύγανε αμέσως. Από στόμα σε στόμα η Πόλη έμαθε. Το απόγευμα οι ορθόδοξοι μαζεύτηκαν. Μαζί και μερικοί κακόδοξοι, αρειανοί, πνευματομάχοι και απολιναριστές. Γέμισε η Αναστασία, πλημμύρισε ο γυναικωνίτης, έξω από το ναό κι άλλος κόσμος. Καμμιά φορά ήρθε και ο Γρηγόριος. Μικρόσωμος σκελετωμένος, λίγο κυρτός, με τα μάτια χαιρετούσε τους πιστούς, του κάνανε διάδρομο να περάσει. Μπήκε στο ιερό Βήμα. Γονάτισε στην άγια [...]