Συνέντευξη του Μακαριωτάτου στο Cyprus Times (Β΄ Μέρος)

Συνέντευξη στον Χριστόφορο Χριστοφή

Μακαριώτατε, τους τελευταίους μήνες οι συνομιλίες για το εθνικό μας ζήτημα βρίσκονται σε αδιέξοδο. Θεωρείτε ότι η αναστολή των διαπραγματεύσεων, μπορεί σύντομα να εξελιχθεί σε διακοπή;

Υπάρχει όντως μια δυσκολία. Με το Μπαρμπαρός δόθηκε η ευκαιρία να σταματήσουν οι συνομιλίες, οι οποίες ούτως ή άλλως δεν νομίζω ότι μπορούν να συνεχιστούν και να φθάσουν σε ένα αίσιο τέλος γιατί η βάση είναι σαθρή. Συνομιλούμε για ομοσπονδία. Οι Τούρκοι μιλούν ξεκάθαρα περί δύο κρατών, άρα αυτή δεν είναι ομοσπονδία. Και δυστυχώς η πλευρά η δική μας κάνει ένα λάθος… Κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας, κοροϊδεύουμε τα Ηνωμένα Έθνη, κοροϊδεύουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις μεγάλες δυνάμεις. Δεν βάζουμε κάτω το ότι θέλουμε να κάνουμε μια ομοσπονδία καθαρή. Ξεχάστε τα δύο κράτη, η ομοσπονδία δεν είναι δύο κράτη που δουλεύουν παράλληλα. Αυτό είναι το ένα, που είναι σοβαρό, αλλά υπάρχει και το άλλο: η ομοσπονδία δεν είναι για μικρά κράτη, είναι για μεγάλα κράτη. Γιατί η ομοσπονδία είναι ένα είδος αποκέντρωσης. Εμείς είμαστε μια σταλιά κράτος, άρα δεν συνάδει τέτοια λύση για το κυπριακό.

Άρα στη βάση αυτού που λέτε είστε υπέρ συμφωνίας σε ένα ενιαίο γεωγραφικά κράτος;

Εγώ πιστεύω ότι το ενιαίο κράτος είναι μια ορθή λύση. Βέβαια όλοι έχουν συμφωνήσει σε ομοσπονδία. Παρόλο που δεν συνάδει μια τέτοια λύση στην Κύπρο, λόγω του ότι είμαστε μικροσκοπικό κράτος, εντούτοις αφού το θέλουν όλοι ας γίνει… Αλλά μια καθαρή ομοσπονδία. Με ένα κεντρικό ισχυρό κράτος, τα μέρη του οποίου δεν θα έχουν ούτε εξωτερική πολιτική δική τους, ούτε οικονομία δική τους. Μια θα είναι η οικονομία, μια θα είναι η εξωτερική πολιτική, ένα θα είναι το κράτος και οι δύο κοινότητες θα κοιτάζουν περισσότερο την κουλτούρα τους. Τα θρησκευτικά τους και τα κοινωνικά τους. Δεν θα έχουν ούτε στρατό, ούτε αστυνομία δική τους, αυτά θα είναι του κεντρικού κράτους.

«Οι συνομιλίες θα φρακάρουν γιατί οι Τούρκοι θέλουν δύο κράτη»

Νοουμένου όμως του ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα βρίσκεται υπό την ασφυκτική κηδεμονία της Άγκυρας, αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει στην πράξη;

Γι’ αυτό λέω ότι λύση δεν υπάρχει. Οι συνομιλίες κι αν αρχίσουν κάπου θα φρακάρουν, γιατί οι Τούρκοι θέλουν δύο κράτη. Και δεν θα συμφωνήσουν οι Τούρκοι. Δεν φταίει η δική μας η πλευρά για τη μη λύση, την ευθύνη την φέρει ακεραία η Τουρκία. Άρα δεν βλέπω λύση.

Οι διαπραγματεύσεις σταμάτησαν λίγο πριν εισέλθουμε στη διαδικασία του πάρε – δώσε, όταν βεβαίως μπήκε παράνομα το Μπαρμπαρός στην Κυπριακή ΑΟΖ. Εάν η Άγκυρα δεν εγκαινίαζε τότε αυτό το νέο κύκλο προκλήσεων θεωρείτε ότι μέχρι σήμερα θα μιλούσαμε για συμφωνία;

Δεν θα συμφωνούσαμε διότι δεν έχουμε τίποτε να δώσουμε στους Τούρκους, τα πήραν όλα. Οι Τούρκοι πρέπει να δώσουν και δεν θα έδιναν τίποτα. Μιλούν περί των πραγματικοτήτων που υπάρχουν στην Κύπρο. Ποιες είναι οι πραγματικότητες; Είναι ότι τα σπίτια μας, οι περιουσίες μας, ανήκουν στους Τούρκους. Αυτό ποτέ δεν θα το δεχθούμε, άρα οι συνομιλίες σταματούν αμέσως.

Στόχος της Τουρκίας είναι όλα τα μνημεία μας να καταρρεύσουν

Έχετε, Μακαριότατε, άριστες σχέσεις με τον Μουφτή των κατεχομένων. Πως αυτές μπορούν να συμβάλουν στη διαδικασία επίλυσης του εθνικού μας ζητήματος;

Όντως έχουμε άριστες σχέσεις, αλλά ο Μουφτής δυστυχώς δεν έχει καθόλου δύναμη, δεν του ακούνε. Τον έφερα εδώ, τον ξενάγησα και στην Πάφο, επισκεφθήκαμε όλα τα τεμένη τα οποία η κυβέρνηση μας έχει συντηρήσει και είναι σε άριστη κατάσταση. Και του είπα «όπως έχουμε εμείς τα δικά σας τεμένη σε λειτουργήσιμη κατάσταση, είναι καθαρά συγυρισμένα, συντηρημένα. Το ίδιο θέλουμε κι εμείς για τους ναούς μας στην πλευρά τη δική σας. Κι εμείς δεν θέλουμε να συντηρήσετε τους ναούς μας, άδεια μόνο θέλουμε να τα συντηρήσουμε εμείς». Δυστυχώς δεν μας αφήνουν…

Και δεν είναι μόνον αυτό, σε πολλές περιπτώσεις καταστρέφουν την πολιτιστική μας κληρονομιά.

Ασφαλώς! Ο στόχος της Τουρκίας είναι όλα τα μνημεία μας να καταρρεύσουν. Να εξαφανιστεί η παρουσία της δικής μας πλευράς στην κατεχόμενη πατρίδα μας. Ότι δεν υπήρξαν Έλληνες ποτέ εκεί. Θέλουν να αφήσουν όλα τα μνημεία να χαλάσουν. Και αυτό είναι απαράδεκτο γιατί ναι μεν είναι δικοί μας αυτοί οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μνημεία αυτά ανήκουν σε ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο.

«Θα το μετανιώσουν πικρά οι δυτικοί το ότι θέλουν ν’ απομονώσουν τη Ρωσία»

Να πάμε και σε μια άλλη πτυχή του Κυπριακού. Τους τελευταίους μήνες, το νησί μας φαίνεται να εκμεταλλεύεται στο έπακρο τη γεωπολιτική της θέσης, χτίζοντας διπλωματικές συμμαχίες – κλειδιά με τρίτες χώρες, όπως είναι η Αίγυπτος, το Ισραήλ και τώρα η Ρωσία. Μπορούν αυτές οι σχέσεις να συμβάλουν στην επίτευξη μιας καλύτερης λύσης;

Πιστεύω πως ναι. Η προσέγγιση προς την Αίγυπτο που είναι μια χώρα των εκατό εκατομμυρίων, η προσέγγιση προς το Ισραήλ που ναι μεν είναι μικρή χώρα αλλά είναι υπερδύναμη στη Μέση Ανατολή και έχει το πάνω χέρι στην περιοχή, νομίζω μας βοηθούν φοβερά γιατί εξουδετερώνουν την ισχύ της Τουρκίας, η οποία πολύ θα επιθυμούσε να διευθύνει και να κατευθύνει τις χώρες αυτές. Προσπάθησε μεν, αλλά απέτυχε. Κι αυτή τη στιγμή μπορώ να πω ότι σχεδόν είναι εχθρικά διακείμενες αυτές οι χώρες προς την Τουρκία.

Ωστόσο η Ρωσία διατηρεί τους τελευταίους μήνες πολύ καλές, οικονομικές σχέσεις με την Τουρκία…

Έχουν σχέσεις διότι εξανάγκασε τη Ρωσία η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι προσωρινό, δεν είναι μόνιμο. Πιστεύω ότι θα παρέλθει πολύ σύντομα και ίσως να ήταν λάθος της Ευρώπης να βάλει αυτούς τους οικονομικούς περιορισμούς προς τη Ρωσία. Αυτά έπρεπε να λυθούν με συνεχείς συνομιλίες, να υπάρχει λόγος και αντίλογος μέχρι να βρεθεί η χρυσή τομή. Το να επεμβαίνουν και να τιμωρούν μια μεγάλη χώρα, την εξαναγκάζουν να τα βρει με μεγάλες χώρες όπως η Κίνα, οι Ινδίες -οι χώρες αυτές έχουν παραπάνω από το μισό πληθυσμό του κόσμου- και με τη Νότιο Αφρική. Αύριο που θα συνεργάζονται και θα συναλλάσσονται μεταξύ τους με νόμισμα δικό τους και όχι με δολάριο, τότε θα καταλάβει η Αμερική το λάθος που έχει κάνει.

Συνεπώς θεωρείτε ότι αλλάζει ο Παγκόσμιος Χάρτης ισχύος;

Πιστεύω ναι. Δεν είμαι ούτε οικονομολόγος ούτε αναλυτής τέτοιων καταστάσεων. Αλλά πιστεύω ότι αυτά θα συμβούν στο μέλλον και θα το μετανιώσουν πικρά οι δυτικοί, γιατί θέλουν ν’ απομονώσουν τη Ρωσία. Έριξαν την τιμή του πετρελαίου για να τη γονατίσουν οικονομικά. Δεν πιστεύω ότι είναι άλλος ο λόγος της μείωσης της τιμής του πετρελαίου. Εμάς ως Κύπρος μας αρέσει να παίρνουμε το πετρέλαιο φτηνά, αλλά δεν το έκαναν για εμάς, το έκαναν για να πιέσουν τη Ρωσία.

«Να πάνε φυλακή όσοι έχουν κλέψει»

Σ’ ένα άλλο θέμα τώρα, τα σκάνδαλα που έρχονται το τελευταίο διάστημα στο φως διαδέχονται το ένα το άλλο. Διαπλοκή, μίζες και επιφανείς πολίτες στη φυλακή. Στο επίκεντρο τίθεται και το κυπριακό ποδόσφαιρο. Μιλώντας μάλιστα στην ιστοσελίδα μας την περασμένη εβδομάδα, ο διαιτητής Μάριος Παναγή, ενέπλεξε στα κακώς κείμενα του ποδοσφαίρου ακόμα και τον Αβέρωφ Νεοφύτου. Που θεωρείτε ότι θα οδηγήσει αυτό; Αυτοί που έφταιξαν, θα πληρώσουν;

Πρέπει να τιμωρηθούν, «ίνα και οι λοιποί φόβο έχουσιν». Αν δεν τιμωρηθούν, το κακό θα συνεχίσει. Για όσους ατακτούν και όσους παίρνουν μίζες, το κράτος πρέπει να είναι αμείλικτο. Διαφορετικά αυτή η κατάσταση θα συνεχίσει. Εμείς ως Εκκλησία ποτέ δεν θα κάναμε τέτοια σκέψη, τον αδελφό μας να θέλουμε να τον δούμε μέσα στη φυλακή. Αλλά φτάσαμε σε τέτοιο σημείο που εάν δεν συμπεριφερθεί το κράτος σκληρά, αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί. Γι’ αυτό όσοι έχουν κλέψει, όχι μόνο να επιστρέψουν τα λεφτά και εάν τα έφαγαν να τους δεσμεύσουν περιούσιες, να πάνε και φυλακή. Μόνο έτσι θα σταματήσει αυτό το κακό, διαφορετικά δεν σταματά.

Ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, εκκρεμεί υπόθεση η οποία ουσιαστικά θέτει την Εκκλησία στο εδώλιο, σχετικά με προσηλυτισμό νεαρού, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει το μοναχικό βίο. Ποια η δική σας θέση για αυτό το θέμα; 

Να σας πω, από τη στιγμή που ενηλικιωθεί ο οποιοσδήποτε, είναι υπεύθυνος για τον εαυτό του. Δεν μπορεί να τον πιέσει κανείς. Πιστεύω ότι η όλη υπόθεση στο δικαστήριο θα πέσει. Το παιδί έτσι ήθελε και έτσι έκανε. Μπορώ να πω ότι κι εγώ όταν ήθελα να γίνω μοναχός, αντέδρασαν οι δικοί μου και περισσότερο η μητέρα μου. Μάλιστα ετοίμασε τα πράγματα για να φύγω, να πάω στη Θεσσαλονίκη για να σπουδάσω κτηνίατρος. Αλλά πήρα εγώ την απόφαση, πρώτα – πρώτα δεν είχε τη δύναμη η μητέρα μου να με βοηθήσει να σπουδάσω. Έκανε αιματηρές οικονομίες για τον πρώτο χρόνο. Αλλά έκανε δυο – τρία χρόνια να μαζέψει τα χρήματα για το χρόνο αυτό. Για τους επόμενους; Της έλεγα δεν έχουμε αυτή την δυνατότητα και επειδή από μικρός πήγα στο μοναστήρι και μου άρεσε η ζωή της μονής, της είπα ότι έχω πάρει την απόφαση μου: «θέλω να παραμείνω στο μοναστήρι». Έκλεγε από την Πάφο μέχρι τη Λευκωσία την ημέρα που θα χειροτονούμουν. Μετά όταν πήγα για σπουδές, την πήρα μαζί μου και ήταν τόσο χαρούμενη και ενθουσιασμένη που θεωρούσε ότι έπραξε αμάρτημα όταν ήθελε να με εμποδίσει να γίνω κληρικός. Όλοι οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, θέλουν να τα παντρέψουν και να τους κάνουν εγγονάκια. Όταν πει κάποιος ότι θα γίνει μοναχός, οι δικοί του νομίζουν ότι έχασαν το παιδί τους. Δεν είναι έτσι! Τουλάχιστον οι δικοί μου γονείς και συγγενείς, κατάλαβαν στο τέλος ότι έκαναν λάθος. Είχα μια πορεία θετική μέσα στην εκκλησία, αλλά και στο μοναστήρι να ήμουνα πιστεύω ότι θα είχαν πειστεί ότι βρήκα εκείνο που αγαπούσα κι εκείνο που ήθελα. Εάν ο γιος τους, στην περίπτωση αυτή, είναι ευτυχισμένος ποιο είναι το πρόβλημα τους; Πιστεύω ότι θα ήθελαν το παιδί τους να είναι ευτυχισμένο και έπρεπε να του θέσουν το ερώτημα: «Χρυσέ μου εδώ που ήρθες είσαι ευτυχισμένος»; Εάν τους έλεγε «ναι» να τον αφήσουν να κάνει αυτή την πορεία της ζωής που επιθυμεί…

Πηγή: Cyprustimes