Επίσημο μνημόσυνο για όσους έπεσαν κατά τη διάρκεια του προδοτικού πραξικοπήματος του 1974

Την Παρασκευή, 15 Ιουλίου 2011 τελέστηκε στον ιερό ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Λευκωσίας το επίσημο μνημόσυνο, για όσους έπεσαν κατά τη διάρκεια του προδοτικού πραξικοπήματος του 1974, προς προάσπιση της νομιμότητας και της δημοκρατίας.

Τούτου προέστη η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος. Παρέστησαν η Α.Ε. ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας και οι άλλες πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της νήσου. Επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο Έντιμος Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος κ. Δημήτρης Ηλιάδης.

Μετά την τέλεση του μνημοσύνου στον ιερό ναό, τελέστηκε από τον Μακαριώτατο τρισάγιο στους τάφους των πεσόντων, όπου και έγινε κατάθεση στεφάνων.

Ακολουθεί ο Επιμνημόσυνος Λόγος του Υπουργού Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος κ. Δημήτρη Ηλιάδη στο Μνημόσυνο των Πεσόντων Υπέρ της Δημοκρατίας κατά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974.

“Το σημερινό μνημόσυνο των πεσόντων της αντίστασης, πραγματοποιείται μέσα στο βαρύ πένθος και το συγκλονισμό που έχει προκαλέσει η πρόσφατη τραγωδία και η θυσία των ηρωικών ανδρών της Εθνικής Φρουράς και της Αστυνομίας που έδωσαν τη ζωή τους κατά την εκτέλεση του προς την πατρίδα καθήκοντος.

Η 15η Ιουλίου έχει καταγραφεί στην ιστορική μας συνείδηση ως ημέρα προδοσίας και καταισχύνης.  Ως η κερκόπορτα μέσα που πέρασε η καταστροφή.  Σαν η ημέρα που μοίρασε στα δυό την ιστορία μας, την πατρίδα μας, το λαό μας, τη ζωή μας.

Η ιστορική μνήμη παραμένει ολοζώντανη.  ΄Αλλωστε τα γεγονότα είναι τόσο νωπά και οδυνηρά και τα αποτελέσματα τους σημαδεύουν τη μοιρασμένη μας γη.  Ποιος μπορεί να ξεχάσει εκείνο το φοβερό πρωινό που άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου;  Όταν το αδελφοκτόνο μίσος και η βία περίσσεψε.  Όταν ξεκίνησαν τα τανκς για να καταλύσουν τη Δημοκρατία.  Όταν ακούστηκε το ανατριχιαστικό ψεύδος «ο Μακάριος είναι νεκρός» και όταν η λυγμική φωνή του Εκλεγμένου απαντούσε «είμαι ζωντανός, είμαι ο Μακάριος» και έδινε ελπίδες στον προδομένο λαό.

Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει και να ξεγράψει την προδοσία της χούντας και της ΕΟΚΑ Β.  Κανείς δεν μπορεί να αποσυνδέσει το πραξικόπημα από την εισβολή, θα ήταν πλαστογράφηση της ιστορίας και απόπειρα παραπλάνησης της νέας γενηάς.

Οφείλουμε να σεβόμαστε την ιστορική αλήθεια και να συντηρούμε την ιστορική μνήμη.  Για να διδασκόμαστε.  Και τώρα και στο μέλλον.  Για να μην έχουμε ποτέ ξανά χούντες και φασισμό, προδοσίες και εθνικές τραγωδίες.  Για να είναι η δημοκρατία και οι θεσμοί της ακατάλυτοι και απαραβίαστοι.  Για να είναι το δημοκρατικό πολίτευμα, η κορυφαία κοινωνική κατάκτηση και η συνταγματική νομιμότητα το μοναδικό πλαίσιο άσκησης της πολιτικής λειτουργίας. Η κατάλυση της Δημοκρατίας είναι έσχατη πράξη προδοσίας και η αντίσταση στο φασισμό υπέρτατη πράξη δημοκρατικής ευθύνης και πατριωτισμού.

Τιμούμε τους ήρωες της αντίστασης.  Αυτούς που υπερασπίστηκαν το Μακάριο, τη Δημοκρατία και τη νομιμότητα.  Αυτούς που την ώρα της κρίσης ανέλαβαν τις ευθύνες τους απέναντι στην ιστορία και έδωσαν νόημα και υπόσταση στις αξίες της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. 

Ωστόσο οι ερπύστριες των τανκς γκρέμισαν τα τείχη και πέρασε ο εχθρός.  Και οι μνήμες ακόμη πονούν καθώς οι πληγές παραμένουν ανοικτές:  Η κατοχή, η βίαιη διχοτόμηση, ο εποικισμός, οι πεσόντες, οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι εγκλωβισμένοι, η βεβήλωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Τριανταεπτά χρόνια μετά και η κατοχή συνεχίζεται.  Το κυπριακό πρόβλημα παραμένει άλυτο, όπως το διαμόρφωσε το φοβερό καλοκαίρι του 74.  Οι συνθήκες είναι δύσκολες και όσο περνάει ο καιρός χωρίς λύση γίνονται δυσκολότερες.  Η διχοτόμηση παγιώνεται, οι έποικοι πολλαπλασιάζονται, οι περιουσίες μας γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και σφετερισμού, ενώ τα τουρκικά στρατεύματα συνεχίζουν να κατέχουν το βόρειο τμήμα και να αποτελούν θανάσιμη απειλή για το μέλλον.

Οι συνομιλίες που διεξάγονται υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα.  Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαπραγματεύεται με συναίσθηση ιστορικής ευθύνης, με πολιτική βούληση και δημιουργικές προτάσεις για την επίτευξη μιας δίκαιης υπό τις περιστάσεις, λειτουργικής και βιώσιμης λύσης.  Στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου και των Συμφωνιών Υψηλού Επιπέδου. Στόχος είναι η ομοσπονδιακή λύση όπως περιγράφεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία όλοι επικαλούμαστε, με ένα κράτος, με μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια και μια διεθνή προσωπικότητα.  Με κατοχυρωμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των πολιτών του.

Ωστόσο αυτό δεν αρκεί για να οδηγήσει σε λύση.  Η τουρκική πλευρά όχι μόνο έχει σκληρύνει τη θέση της αλλά αμφισβητεί ακόμη και θέματα στα οποία υπήρξε σύγκλιση ή προσέγγιση απόψεων.  Η διχοτομική αδιαλλαξία δεν επιτρέπει αισιοδοξία.  Η επικοινωνιακή φιλολογία για λύση παραμένει χωρίς κανένα αντίκρισμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.  Πίσω από το παιγνίδι επίρριψης ευθυνών επιδιώκεται το τελεσίδικο ναυάγιο της διαδικασίας και η αναβάθμιση του παράνομου καθεστώτος.

Η εντατικοποίηση των συνομιλιών που αποφασίστηκε στη Γενεύη θα έχει νόημα μόνον αν είναι ουσιαστική, αν, δηλαδή, συνοδεύεται και από την ανάλογη πολιτική βούληση της τουρκικής πλευράς για λύση στη συμφωνημένη βάση και στο πλαίσιο των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών.  Η καλή θέληση και η πολιτική βούληση της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι δεδομένη και αποδεδειγμένη.

΄Οσο, όμως, και να επιδιώκουμε τη λύση, και όντως την επιδιώκουμε, σε καμμία περίπτωση δεν μπορούμε και δεν πρόκειται να αναγνωρίσουμε τα τετελεσμένα της εισβολής, ούτε να υποκύψουμε στους όρους του κατακτητή θέτοντας σε κίνδυνο την επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού στη γη των πατέρων του.  Αυτό δεν θα γίνει ποτέ.  Και, βεβαίως, ενόσω συνεχίζεται η κατοχή της Κύπρου, η Τουρκία δεν νομιμοποιείται να αισιοδοξεί για τις ευρωπαϊκές της φιλοδοξίες.

Οι συνθήκες είναι, πράγματι, πολύ δύσκολες αλλά εμείς θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με θέληση και αποφασιστικότητα, με συνέπεια και υπευθυνότητα, για να ανατρέψουμε την κατοχή, να ανακόψουμε τον εποικισμό, να αποτρέψουμε τον εφιάλτη και την κατάρα της διχοτόμησης.  Εμείς δεν βολευόμαστε με τη μισή πατρίδα.

Αυτές τις κρίσιμες, ίσως και καθοριστικές ώρες, η ενότητα είναι αναγκαίος όρος επιβίωσης. Γιατί αλλοίμονο αν, μικροί και αδύναμοι, διαπραγματευόμαστε διασπασμένοι και αλληλοϋπονομευόμενοι.  Ποια θα είναι στο τέλος η κατάληξη;

Δεν είναι η ώρα για τα εύκολα τα λόγια τα μεγάλα.  Είναι η ώρα της ευθύνης, της μεθοδικότητας, της διεκδίκησης, της συνολικής και συλλογικής προσπάθειας.  Μόνο με σοβαρότητα, αξιοπιστία και συγκεκριμένους στόχους θα επιτύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Οι σύγχρονες κοινωνίες δεν προωθούν και δεν λύνουν τα μεγάλα προβλήματα με συνεχείς διαπληκτισμούς, ατελείωτες αντιδικίες και ασταμάτητες αντιπαραθέσεις.  Προχωρούνε μπροστά μέσα από το διάλογο, τη σύνθεση, τη συναίνεση.  Δεν υπάρχει άλλος δρόμος.  Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να αντιμετωπίσουμε τα κρίσιμα υπαρξιακά μας προβλήματα.

Η αδικαίωτη θυσία των πεσόντων της αντίστασης, που τιμούμε σήμερα, μας καθορίζει το χρέος:  Να αγωνιστούμε ενωμένοι να ανατρέψουμε τα καταστροφικά αποτελέσματα της προδοσίας και της εισβολής. Να υπερβούμε την κατοχή και τη διχοτόμηση. Να οικοδομήσουμε μια ελεύθερη και επανενωμένη πατρίδα, μια Κύπρο της ειρήνης, της προόδου και του πολιτισμού για όλους τους ανθρώπους της. Για μας και τα παιδιά μας και τις γενηές που μας έρχονται”.