Μνημόσυνο και Αποκαλυπτηρία Μνημείου Πεσόντων Τραχωνιτών, Κυριακή, 13 Νοεμβρίου 2011

Ομιλία του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων
κ. Γιαννάκη Λ. Ομήρου
στο Ετήσιο Εθνικό Μνημόσυνο των πεσόντων Τραχωνιτών
κατά την Τουρκοανταρσία του 1963 και την
Τουρκική Εισβολή του 1974
Κυριακή, 13 Νοεμβρίου 2011 – 9.00 π.μ.
στο παρεκκλήσι της Παναγίας του Τράχωνα στο Στρόβολο

———————————–

Με  απέραντο σεβασμό και με δέος προσήλθαμε σήμερα εδώ στο πάνδημο μνημόσυνο των ηρώων του Τράχωνα. Ανατρέχοντας  στην ηρωική τους θυσία τιμώντας πρεπόντως και καθηκόντως τη μνήμη τους.

Πόνος και οδύνη είναι τα συναισθήματα όλων από αυτή την αναδρομή. Πονούμε και νοιώθουμε οδύνη όταν παρελαύνουν μπροστά μας σαν εφιάλτης τα δεινά της τραγωδίας της Κύπρου, η προσφυγιά, το δράμα των αγνοουμένων μας, οι καρτερικοί εγκλωβισμένοι μας. Πονούμε από τη συνεχιζόμενη κατοχή πατρογονικών εδαφών και εστιών.  Και αποτίουμε φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους ηρωικούς μας νεκρούς.

Όμως, όσος κι αν είναι ο πόνος μας, όση κι αν είναι η οδύνη μας, οφείλουμε να στρέψουμε τα βλέμματα πίσω. Και τα ιστορικά διδάγματα, που οφείλουμε όλοι να αντλούμε από το χθες της ιστορίας μας, είναι η πυξίδα για την πορεία του σήμερα.

Αλλά ιστορική μνήμη σημαίνει ιστορική συνείδηση. Και ιστορική συνείδηση για
μας τους Έλληνες της Κύπρου σημαίνει συνείδηση της αδιάσπαστης συνέχειας από τους ομηρικούς χρόνους μέχρι σήμερα. Μια συνέχεια που ενισχύθηκε με τις θυσίες γενεών και διατηρήθηκε χάρις στο πάθος μας για ελευθερία και σταθερή πίστη στην ιερότητα και το δίκαιο του αγώνα μας.

Η απόδοση τιμής σε ήρωες των αγώνων του λαού μας είναι μια οφειλόμενη διαχρονική επιταγή. Μια πράξη υπόμνησης της μαρτυρικής αγωνιστικής πορείας ενός λαού, που διερχόμενος δια πυρός και σιδήρου, συνεχίζει ακόμα τον αγώνα για τη φυσική και εθνική του επιβίωση.

Μνημόσυνα όπως το σημερινό, έχουν ακόμα σαν κύριο στόχο, πέρα από την απόδοση τιμής και ευγνωμοσύνης στους ήρωες-μάρτυρες του λαού μας, να χρησιμεύουν για την άντληση διδαγμάτων για τη συνέχιση και καταξίωση ενός αγώνα που δεν έχει ακόμα δικαιωθεί.

Ο Τράχωνας, ως ακριτική περιοχή της Λευκωσίας, περικυκλωμένος από τουρκοκυπριακά χωριά και την τούρκικη συνοικία της Λευκωσίας, είχε να  αντιμετωπίσει τόσο κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959 όσο και μετέπειτα το 1963 τις προκλήσεις, απειλές αλλά και τις επιθέσεις των Τουρκοκυπρίων εξτρεμιστών της VOLKAN αρχικά και της ΤΜΤ στη συνέχεια, που υποκινούντο από τους στρατοκράτες της Άγκυρας.  Το 1957 – 58 οι Τραχωνίτες οργανωμένοι τότε σε ομάδες πολιτοφυλακής απέτρεψαν κάθε προσπάθεια των Τούρκων για κατάληψη του Τράχωνα, παρόλο που στην προσπάθεια τους αυτή είχαν την ενθάρρυνση και υποστήριξη των τότε Άγγλων αποικιοκρατών.

Με τη σύσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας οι Τουρκοκύπριοι εξτρεμιστές υποκινούμενοι και πάλι από το τουρκικό κράτος αποπειράθηκαν να καταλύσουν την Κυπριακή Δημοκρατία και να προωθήσουν τα μακροχρόνια διχοτομικά τους

σχέδια σε βάρος της Κύπρου.  Έτσι από νωρίς το 1961 άρχισαν να οργανώνονται και να εκπαιδεύονται στρατιωτικά από Τούρκους αξιωματικούς που έφθασαν τότε παράνομα στην Κύπρο με τον απαιτούμενο για την εφαρμογή των σχεδίων τους οπλισμό.

Αποκορύφωμα των ενεργειών τους αυτών ήταν η Τουρκοανταρσία που εκδηλώθηκε με επιθέσεις κατά του Τράχωνα τη νύκτα της 22ας Δεκεμβρίου 1963 με απώτερο στόχο την κατάληψη του που θα τους διευκόλυνε στη συνέχεια στα ευρύτερα διχοτομικά τους σχέδια.  Οι Τραχωνίτες τότε που είχαν και τους πρώτους νεκρούς και τραυματίες, παρέμειναν για δέκα ημέρες αποκλεισμένοι, προβάλλοντας με τη βοήθεια διμοιρίας μαχητών της Αστυνομίας σθεναρή αντίσταση επιτυγχάνοντας να αποτρέψουν την κατάληψη του Τράχωνα. Η χάραξη όμως της πράσινης γραμμής από τους Άγγλους κατέστησε απροσπέλαστη ολόκληρη την οικιστική και γεωργική περιοχή που βρισκόταν βόρεια και πέραν του Πεδιαίου. Έτσι ο Τράχωνας παρέμεινε από το 1964 εγκλωβισμένος με μοναδική έξοδο διαφυγής από την Ομορφίτα.

Κατά την περίοδο της Τουρκοανταρσίας του 1963 έπεσαν για την υπεράσπιση της Κυπριακής Δημοκρατίας οι: Ευάγγελος Παύλου, Μιχαήλ Παναγή, Θεονίτσα Χρίστου, Ανδρέας Χριστοδούλου, Χαράλαμπος Σάββα, Πλουτής Γεωργιάδης, Γεώργιος Μιχαήλ, Νικόλαος  Ρούσος και Χαρίτα Τερκουράφη.

Πέραν των πιο πάνω παραμένει αγνοούμενος από το 1963 ο Αχιλλέας Μηλίκουρος, ενώ μεγάλη μερίδα του πληθυσμού του Τράχωνα που διέμενε στις βόρειες περιοχές του προσφυγοποιήθηκε.

Κατά την περίοδο που ακολούθησε μεταξύ του 1964 -1974, οι κάτοικοι του Τράχωνα αντιμετώπισαν πάμπολλα προβλήματα που δημιούργησαν οι Άγγλοι με τη χάραξη της πράσινης γραμμής. 

Τον Ιούλιο του 1974, με την εκδήλωση του προδοτικού πραξικοπήματος και της βάρβαρης τουρκικής εισβολής που ακολούθησε, η σθεναρή αντίσταση των κατοίκων του Τράχωνα και των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς δεν απέτρεψαν την κατάληψη του Τράχωνα, ο οποίος έπεσε στα χέρια των υπέρτερων τουρκικών δυνάμεων εισβολής στις 22 Ιουλίου 1974.

Κατά τις μάχες που ακολούθησαν την εισβολή στα διάφορα μέτωπα του Τράχωνα και των γύρω περιοχών έχασαν τη ζωή τους, οι: Ειρήνη Γ. Χρυσοστόμου, Σοφοκλής Γεωργίου, Σάββας Χατζητοουλή, Σωτήρης Αμβροσίου, Ανδρέας Αλεξάνδρου, Βασιλεία Σωκράτους, Μάριος Φυσεντζίδης.  Εξακολουθούν να είναι αγνοούμενοι οι : Παύλος Σ. Ππόλου, Χριστάκης Σ. Ππόλου, Σωτήρης Γεωργίου, Γρηγόρης Δημητρίου Μίτας, Γεώργιος Παναγιώτου, Χριστάκης Γεωργίου, Κλεόβουλος Ευαγγέλου, Κωστάκης Νικολάου, Ευδώρας Ιωαννίδης, Ιάκωβος Θεοδώρου, Χριστόδουλος Λεωνή, Νίκος Παπαδημητρίου και Μάριος Σ. Νικολάου.

Στον κατάλογο των πεσόντων και αγνοουμένων που είχε κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου ο Τράχωνας, προστέθηκε ακόμα ένας ήρωας, ο αξέχαστος Θεόφιλος Γεωργιάδης, τον οποίο δολοφόνησαν εν ψυχρώ οι πράκτορες των Τουρκικών Μυστικών Υπηρεσιών, το Μάρτιο του 1994, γιατί είχε την τόλμη να αγωνίζεται εναντίον της τουρκικής κατοχής και να στηρίζει τους αγώνες άλλων λαών που αγωνίζονται εναντίον της τουρκικής καταπίεσης και βαρβαρότητας.

Σήμερα κληθήκαμε όλοι εδώ για να τιμήσουμε τους Τραχωνίτες αυτούς που έδωσαν το πολυτιμότερο, τη ζωή τους, στην προάσπιση της γενέτειρας τους και της Πατρίδας.  Ο Τράχωνας, αποτίοντας προς αυτούς τον ελάχιστο φόρο τιμής, ανήγειρε το καλλιμάρμαρο αυτό Μνημείο στον ιερό χώρο του Παρεκκλησίου της Παναγίας του Τράχωνα, για να θυμίζει στις επερχόμενες  γενεές τον αγώνα τους για ελευθερία και δικαίωση.

 Το 1974 το προδοτικό πραξικόπημα ενάντια στον Εθνάρχη Μακάριο, η μεγαλύτερη προδοσία στη σύγχρονη ελληνική ιστορία, ανοίγει την κερκόπορτα στον καραδοκούντα Αττίλα.  Πεσόντες, δολοφονηθέντες και αγνοούμενοι Τραχωνίτες αποτελούν το μακρύ κατάλογο προσφοράς ηρωισμού και αυτοθυσίας. Προσφορά στο θυσιαστήριο της Κυπριακής ελευθερίας. Μαζί με το Θεόφιλο Γεωργιάδη  που κλείνει τον αιμάτινο κύκλο της θυσίας με τη στυγερή δολοφονία του το Μάρτιο του 1994.

Κλίνουμε σήμερα ευλαβικά το γόνυ μπροστά στο μεγαλείο της προσφοράς και της θυσίας όλων αυτών που τίμησαν τον Τράχωνα, την Κύπρο και ολόκληρο τον Ελληνισμό.

Σήμερα, 37 χρόνια μετά την προδοσία και το έγκλημα ενάντια στην πατρίδα μας, τα αποτελέσματα εξακολουθούν να υπάρχουν και να απειλούν με ολοκληρωτικό εθνικό αφανισμό την Κύπρο και το λαό της.

Οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι εγκλωβισμένοι εξακολουθούν να αποτελούν την καθημερινή δραματική υπόμνηση της εθνικής συμφοράς και να μας υποδεικνύουν το μέγα χρέος για απελευθέρωση της πατρίδας μας.

Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τα τραγικά γεγονότα του 1974, η Τουρκία όχι μόνο παρέμεινε αδιάλλακτη αλλά με μια σειρά ενέργειες έχει κλιμακώσει την προκλητική της στάση. Η ανακήρυξη του ψευδοκράτους, η ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση των τουρκικών στρατευμάτων, η ένταση της μεταφοράς εποίκων από την Τουρκία με προφανή στόχο τη δημογραφική αλλοίωση των πληθυσμιακών δεδομένων της  Κύπρου ο σφετερισμός των Ελληνοκυπριακών περιουσιών, δεν αφήνουν καμιά  αμφιβολία για τους τελικούς στόχους της Τουρκίας.

Οι κατά καιρούς διάφορες προτάσεις και προσεγγίσεις των Τούρκων στο Κυπριακό πρόβλημα προνοούν την αναγνώριση δύο κρατικών οντοτήτων με μια μορφή ισότιμης συγκυριαρχίας σε  ολόκληρη την επικράτεια, πράγμα που ανοίγει το δρόμο για μελλοντική ολοκλήρωση της κατοχής.  Σε αυτές τις αδιάλλακτες προτάσεις εξακολουθούν να επιμένουν στις απ’ ευθείας διαπραγματεύσεις τα τελευταία τρία χρόνια.

Οι απόψεις της τουρκικής ηγεσίας προνοούν στην πραγματικότητα ένα καθεστώς φυλετικών διακρίσεων, παραβιάζουν κάθε δημοκρατική έννοια και κάθε διεθνή κανόνα. Παραβιάζουν τα ψηφίσματα, τις αποφάσεις και τον ίδιο τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.

Οι απευθείας διαπραγματεύσεις οδηγούνται σε αδιέξοδο εξ αιτίας της τουρκικής κακοπιστίας και αδιαλλαξίας. Την ίδια στιγμή είναι φανερό ότι μεθοδεύεται χρονοδιάγραμμα και έμμεση επιδιαιτησία με προφανή τον κίνδυνο πλήρους εκτροπής, ως αποτέλεσμα της συνάντησης της Νέας Υόρκης και της δήλωσης  του Γ.Γ. του ΟΗΕ που ακολούθησε.

Ταυτόχρονα η Τουρκία κλιμακώνει τις προκλήσεις της με δημιουργία έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο. Με την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης, όπως αυτά κατοχυρώνονται από το Θαλάσσιο Δίκαιο. Με αποκάλυπτες και ιταμές απειλές και ενέργειες που δυναμιτίζουν την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή. Πρόκειται για συμπεριφορά που, για μια ακόμα φορά, αποδεικνύει τον επεκτατικό και αρπακτικό χαρακτήρα του τουρκικού κράτους.

Καλούμε όλους όσους ενδιαφέρονται για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή να παρέμβουν αποφασιστικά προς την πλευρά της Τουρκίας. Να της υποδείξουν ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίζει μια συμπεριφορά ταραξία και παραβάτη του Διεθνούς Δικαίου. Να την καλέσουν να συμμορφωθεί προς τη διεθνή έννομη τάξη. Ιδιαίτερα από πλευράς Ε.Ε. θα πρέπει να καταστεί απολύτως σαφές προς την Τουρκία ότι συνέχιση αμφισβήτησης της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία έχει επικυρώσει η Ε.Ε. θα οδηγήσει σε οριστικό τερματισμό της ευρωπαϊκής ενταξιακής της πορείας.

Μπροστά σε αυτή την κατάσταση η ανάγκη πρόταξης της δικής μας αποφασιστικής αντίστασης αποτελεί υπέρτατο πατριωτικό καθήκον.  Και δεν είναι θέμα επιλογής ανάμεσα σε προσφερόμενες υπαλλακτικές πορείες η ανάγκη αντιμετώπισης του τουρκικού επεκτατισμού. Είναι ιστορική εθνική επιταγή και αδήριτη ανάγκη. Είναι θέμα επιβίωσης του λαού και της πατρίδας μας απέναντι σε ένα αδίστακτο κατακτητή που απειλεί το εθνικό μας μέλλον.

Είναι το χρέος μας απέναντι στους ήρωες που τιμούμε σήμερα.  Που επιτάσσει να ξεφύγουμε οριστικά από το σύνδρομο της εθνικής προδοσίας και του εγκλήματος  του 1974, να επανακαθορίσουμε τα μεγάλα οράματα και να επανασυνδέσουμε τα κομμένα νήματα των προσπαθειών και των αγώνων του Κυπριακού Ελληνισμού. Να ολοκληρώσουμε λυτρωτικά τον ιστορικό κύκλο που ξεκινά από την αγχόνη του αποικιοκράτη, φτάνει στη δική τους ηρωική θυσία, εκτείνεται στην τραγωδία της εισβολής και ολοκληρώνεται, πρέπει να ολοκληρωθεί, με πράξη μόνο μία. Πράξη απόσεισης της κατοχής. Πράξη ελευθερίας.

Με νωπές τις μνήμες και ανεπούλωτα τα τραύματα, οφείλουμε να παραμείνουμε σταθεροί στην υπεράσπιση των βασικών αρχών λύσης του Κυπριακού. Αξιοποιώντας το νέο ευρωπαϊκό περιβάλλον μέσα στο οποίο είναι πλέον ενταγμένο το Κυπριακό, με ανάπτυξη πρωτοβουλιών και κινήσεων από τη δική μας πλευρά, με πλήρη και συνεχή συντονισμό με την Ελλάδα και με σφυρηλάτηση της εθνικής ομοψυχίας, μπορούμε να προσβλέπουμε βάσιμα στη λύτρωση από τα δεινά που επισώρευσε η προδοσία και το έγκλημα του 1974.

Μόνο έτσι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για τη σταθερότητα και την ειρήνη.

Μόνο έτσι μπορεί να αποκατασταθεί το δίκαιο και η ομαλότητα στην  Κύπρο και την περιοχή.

Αθάνατοι ήρωες του Τράχωνα,

Τιμούμε και υποκλινόμαστε στη μεγάλη σας θυσία. Η μνήμη σας θα είναι αιώνια, όπως ασταμάτητος θα είναι και  ο δικός μας αγώνας ως την τελική δικαίωση, ως τη δικαίωση της θυσίας σας.