Μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μάμαντος του θαυματουργού (2 Σεπτεμβρίου)

Σήμερα η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του Οσίου Ιωάννου του Νηστευτού, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (†595) και του αγίου Μεγαλομάρτυρος Μάμαντος του θαυματουργού, ο οποίος γεννήθηκε στην Παφλαγονία από γονείς χριστιανούς, το Θεόδοτο και τη Ρουφίνα. Για την αγάπη τους στο Χριστό και την Εκκλησία, συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν. Προτού πεθάνουν από τις διάφορες κακουχίες και τα βασανιστήρια, η Ρουφίνα έφερε στη ζωή το Μάμα, ο οποίος από βρέφος βίωσε την ορφάνια.

Όμως, μία πλούσια χριστιανή γυναίκα ανέλαβε την ανατροφή του. Επειδή το βρέφος συνήθιζε να καλεί τη γυναίκα αυτή «μάμα», ονομάστηκε Μάμας. Σε ηλικία 15 χρονών συνελήφθη από ειδωλολάτρες και υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια, λόγω της γενναίας δράσης του στη διδασκαλία του ιερού Ευαγγελίου.

Η εμπειρία όμως των βασάνων της φυλακής και η γνώση ότι ήταν απόγονος μαρτύρων του έδιναν θάρρος και δύναμη, για να αντέχει τα βασανιστήρια και τις ταλαιπωρίες. Αρχικά τού κρέμασαν σιδερένια ράβδο στο λαιμό και τον έριξαν στη θάλασσα. Σώθηκε όμως και στη συνέχεια τον έριξαν σε αναμμένο καμίνι, από το οποίο και πάλι βγήκε σώος. Έπειτα τον έριξαν στα άγρια θηρία, τα οποία δεν τον άγγιξαν, αντίθετα του έδειχναν αγάπη.

Τελικά, τον εκτέλεσαν με τρίαινα, παραδίδοντας έτσι το πνεύμα του στο δικαιοκρίτη Θεό. Όπως τονίζει το Συναξάρι: «Ἀκμαῖος ὢν Τριάδος εἰς πίστιν Μάμας, Ἀκμαῖς τριαίνης καρτερεῖ τετρωμένος».

Ας προσευχηθούμε ο Άγιος Μάμας να φέρει την ελευθερία στον ομώνυμο μητροπολιτικό ναό στου Μόρφου, στον Άγιο Μάμα των κοινοτήτων Γερολάκκου, Βιτσάδας και Κοντέας του κάμπου της Μεσαορίας και σε όλα τα σκλαβωμένα ιερά προσκυνήματα της πατρίδας μας.

Ο υμνογράφος εκφράζει τη συνείδηση του λαού του Θεού για την παρρησία του Αγίου Μάμα προς τον Υιό και Λόγο του Θεού.

«Τὸ εὐγενὲς καὶ κατὰ πάντα τέλειον, τῆς διανοίας σου, ὁ προειδὼς Λόγος, Μάμα ἐκ σπαργάνων σε, συνέσεως ἐπλήρωσε, καὶ καλῶν ταῖς ἰδέαις, πολυειδῶς κατεκόσμησε, μάρτυς ἀθλοφόρε πανεύφημε» (ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ. Ὁ Κανὼν τοῦ Μάρτυρος. Ποίημα Θεοφάνους. ᾨδὴ α’. Ἦχος πλ. δ’).

Πανηγυρίζουν, εκτός τις κατεχόμενες Εκκλησίες που αναφέραμε, μεταξύ άλλων η ομώνυμη κοινότητα Αγίου Μάμα Λεμεσού, οι ναοί του Αγίου στον Προσφυγικό Συνοικισμό στη Λακατάμεια, στην Κοκκινοτριμιθιά, στον Ξυλιάτο και παρεκκλήσιο στο Παραλίμνι.

Ο Άγιος Ιωάννης, που επίσης εορτάζουμε σήμερα, από παιδί διακρίθηκε για τη σπάνια εγκράτειά του και την τήρηση της νηστείας όχι μόνο από τις τροφές. Πράγμα που του έδωσε και την προσωνυμία του Νηστευτή.

Ο Άγιος Ιωάννης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και από έφηβος εργαζόταν ως χαράκτης. Η καρδιά του όμως, επιθυμούσε την πλήρη αφοσίωση στο Θεό. Μελετούσε την Αγία Γραφή και άλλα πνευματικά βιβλία, συμβουλευόμενος με ιλαρότητα και ταπείνωση τους ανθρώπους της Εκκλησίας, τους οποίους διέκρινε η αυθεντική ταπείνωση και γνώση και όχι ο θόρυβος γύρω από το όνομά τους και τα έργα τους. Τα πλεονεκτήματά του αυτά εκτίμησε ο Πατριάρχης Ιωάννης ο Γ’ και τον χειροτόνησε διάκονο.

Από τη θέση αυτή ανέπτυξε ιδιαίτερα την ελεημοσύνη, βοηθώντας πλήθος φτωχών. Αργότερα ο Ιωάννης ο Νηστευτής έγινε ιερέας βιώνοντας το «λάθρα βιώσας», δηλ. μακριά από τα φώτα της ματαιότητας του κόσμου τούτου. Έτσι, μετά την κοίμηση του Πατριάρχη Ευτυχίου, με κοινή υπόδειξη αρχόντων και λαού, εκλέχτηκε στο θρόνο της Επταλόφου Πόλεως (12/04/582 μ.Χ. επί βασιλέως Μαυρικίου).

Το πόσο έλαμψε η αγιότητα του βίου του, ως Οικουμενικός Πατριάρχης ο Ιωάννης Δ’, έχουμε πολύ σαφείς μαρτυρίες: Ο επίσκοπος Σενιλλίας Ισίδωρος και ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Σωφρόνιος, ο οποίος τον αποκάλεσε «σκήνωμα πάσης αρετής». Στον Ιωάννη επίσης, Σύνοδος Επισκόπων που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη το 587 μ.Χ., του απένειμε τον τίτλο «Οἰκουμενικός». Σχετικά με τις εκκλησιαστικές ποινές ο Ιωάννης θέσπισε σοφό κανονικό, που βρίσκεται στο συλλογικό έργο των κανόνων τη Εκκλησίας «Πηδάλιο». Κοιμήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου του 595 μ.Χ. και το λείψανο του τάφηκε στο ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη.

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου