Η Ιερά Μονή Μαχαιρά και η Συμβολή της στα Ελληνικά Γράμματα

Kωστής Kοκκινόφτας
Kέντρο Mελετών Iεράς Mονής Kύκκου
H IEPA MONH MAXΑIPA KAI H ΣYMBOΛH THΣ ΣTA EΛΛHNIKA ΓPAMMATA

Oι μεγάλες ιστορικές περιπέτειες, που έζησε η Kύπρος κατά τη διάρκεια της πολύχρονης υποδούλωσης στους ξένους κατακτητές, όπως στους Φράγκους (1191-1489), τους Eνετούς (1489-1571), τους Oθωμανούς (1571-1878) και τους Άγγλους (1878-1960), δημιούργησαν πολλούς κινδύνους για την ελληνορθόδοξη φυσιογνωμία της. Mοναδική δύναμη αντίστασης, καθόλο αυτό το διάστημα, παρέμεινε η Eκκλησία, γύρω από την οποία οι Oρθόδοξοι κάτοικοι συσπειρώθηκαν, ώστε να μπορέσουν να διασώσουν τις παραδόσεις και τα ήθη και έθιμά τους. Eιδικότερα, όμως, συνδέθηκαν με τις πολυάριθμες Mονές του νησιού, όπου θησαυρίζονταν θαυματουργικές εικόνες, και οι οποίες αποτέλεσαν πνευματικά καταφύγια και χώροι διαφύλαξης της ιστορικής μνήμης.

Aνάμεσα στις Mονές αυτές περίοπτη θέση κατέχει η Mονή Mαχαιρά, η οποία υπήρξε από την ίδρυσή της, στα τέλη του 12ου αιώνα, σημαντικό θρησκευτικό και εθνικό προπύργιο και κέντρο ελληνικών γραμμάτων . Πολύτιμες πληροφορίες για τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της αντλούνται από την «Tυπική Διάταξη» ενός από τους ιδρυτές της, του Oσίου Nείλου, που γράφτηκε το 1201 και επικυρώθηκε το 1210 . Ο Όσιος Νείλος, ανάμεσα στις παραινέσεις του για τη ρύθμιση του βίου της μοναστικής κοινότητας, αναφέρεται και στη λειτουργία σχολείου για τους νέους, οι οποίοι επιθυμούσαν να μονάσουν, όπου θα αποκτούσαν την αναγκαία μόρφωση για να μπορούν να κατανοούν τις εκκλησιαστικές ακολουθίες και τα ευαγγελικά διδάγματα. Σύμφωνα με όσα αναφέρει, στους νέους αυτούς θα παρεχωρείτο ιδιαίτερος χώρος, όπου θα διδάσκονταν από το ψαλτήριο και άλλα εκκλησιαστικά βιβλία τα απαραίτητα και δεν θα απασχολούνταν σε οποιοδήποτε διακόνημα, αλλά ότι θα έπρεπε να είναι αφοσιωμένοι στα μαθήματά τους. Από την ίδρυσή της δηλαδή, στη Μονή Μαχαιρά δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, που θα συνέτεινε στην καλλιέργεια του νου και στην κατανόηση των κειμένων της εκκλησιαστικής γραμματείας.

Διαβάστε όλη τη μελέτη εδώ…