Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα 31 Δεκ. – 1 Ιανουαρίου 2017. Η Κατα Σάρκα Περιτομή Του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού

Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος την Κυριακή, 1^η Ιανουαρίου 2017, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννη στη Λευκωσία. Ακολούθως, περί το τέλος της θείας Λειτουργίας, στις 10.00΄ π.μ., ο Μακαριώτατος θα προστεί της επίσημης Δοξολογίας για το νέο έτος.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος το Σάββατο, 31 Δεκεμβρίου 2016, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Βασιλείου στο Στρόβολο. Την επομένη, το πρωΐ, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Νεκταρίου του ομώνυμου Ιδρύματος στην Αγλαντζιά.

Ο Θεοφιλέσταος Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος, το Σάββατο, 31 Δεκεμβρίου 2016, θα προστεί της ακολουθίας του Εσπερινού, του Όρθρου και της Θείας Λειτουργίας σε Αγρυπνία στην Ιερά Μονή Αγίου Ηρακλειδίου στο Πολιτικό.

Ο Πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα Αρχιμανδρίτης Ιωάννης την Κυριακή, 1^η Ιανουαρίου 2017, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Μετοχίου Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα στη Λευκωσία. Ακολούθως θα προστεί της επίσημης Δοξολογίας για το νέο έτος.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,

      28 Δεκεμβρίου 2016

********************************************************************

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα (Λουκ. β΄ 20 – 21, 40 – 52)

Πρωτότυπο Κείμενο

20 καὶ ὑπέστρεψαν οἱ ποιμένες δοξάζοντες καὶ αἰνοῦντες τὸν Θεὸν ἐπὶ πᾶσιν οἷς ἤκουσαν καὶ εἶδον καθὼς ἐλαλήθη πρὸς αὐτούς.  21 Καὶ ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι ὀκτὼ τοῦ περιτεμεῖν τὸ παιδίον, καὶ ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Ιησοῦς, τὸ κληθὲν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου πρὸ τοῦ συλληφθῆναι αὐτὸν ἐν τῇ κοιλίᾳ.40 Τὸ δὲ παιδίον ηὔξανε καὶ ἐκραταιοῦτο πνεύματι πληρούμενον σοφίας, καὶ χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ᾿ αὐτό. 41 Καὶ ἐπορεύοντο οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατ᾿ ἔτος εἰς ῾Ιερουσαλὴμ τῇ ἑορτῇ τοῦ πάσχα.  42 καὶ ὅτε ἐγένετο ἐτῶν δώδεκα, ἀναβάντων αὐτῶν εἰς ῾Ιεροσόλυμα κατὰ τὸ ἔθος τῆς ἑορτῆς 43 καὶ τελειωσάντων τὰς ἡμέρας, ἐν τῷ ὑποστρέφειν αὐτοὺς ὑπέμεινεν ᾿Ιησοῦς ὁ παῖς ἐν ῾Ιερουσαλήμ, καὶ οὐκ ἔγνω ᾿Ιωσὴφ καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ.  44 νομίσαντες δὲ αὐτὸν ἐν τῇ συνοδίᾳ εἶναι ἦλθον ἡμέρας ὁδὸν καὶ ἀνεζήτουν αὐτὸν ἐν τοῖς συγγενέσι καὶ ἐν τοῖς γνωστοῖς·  45 καὶ μὴ εὑρόντες αὐτὸν ὑπέστρεψαν εἰς ῾Ιερουσαλὴμ ζητοῦντες αὐτόν.  46 καὶ ἐγένετο μεθ᾿ ἡμέρας τρεῖς εὗρον αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ καθεζόμενον ἐν μέσῳ τῶν διδασκάλων καὶ ἀκούοντα αὐτῶν καὶ ἐπερωτῶντα αὐτούς·  47 ἐξίσταντο δὲ πάντες οἱ ἀκούοντες αὐτοῦ ἐπὶ τῇ συνέσει καὶ ταῖς ἀποκρίσεσιν αὐτοῦ.  48 καὶ ἰδόντες αὐτὸν ἐξεπλάγησαν, καὶ πρὸς αὐτὸν ἡ μήτηρ αὐτοῦ εἶπε· τέκνον, τί ἐποίησας ἡμῖν οὕτως; ἰδοὺ ὁ πατήρ σου κἀγὼ ὀδυνώμενοι ἐζητοῦμέν σε. 49 καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· τί ὅτι ἐζητεῖτέ με; οὐκ ᾔδειτε ὅτι ἐν τοῖς τοῦ πατρός μου δεῖ εἶναί με; 50 καὶ αὐτοὶ οὐ συνῆκαν τὸ ρῆμα ὃ ἐλάλησεν αὐτοῖς.  51 καὶ κατέβη μετ᾿ αὐτῶν καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρέτ, καὶ ἦν ὑποτασσόμενος αὐτοῖς. καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ διετήρει πάντα τὰ ρήματα ταῦτα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς.  52 Καὶ ᾿Ιησοῦς προέκοπτε σοφίᾳ καὶ ἡλικίᾳ καὶ χάριτι παρὰ Θεῷ καὶ ἀνθρώποις. 

Απόδοση στη Νεοελληνική

0 Και επέστρεψαν οι ποιμένες δοξάζοντας και αινώντας το Θεό για όλα όσα άκουσαν και είδαν καθώς ειπώθηκαν προς αυτούς.  21 Και όταν συμπληρώθηκαν οχτώ ημέρες από τη γέννηση, για να τον περιτέμνουν, τότε καλέστηκε το όνομά του Ιησούς, αυτό που ονομάστηκε από τον άγγελο προτού συλληφθεί αυτός μέσα στην κοιλιά. 40 Και το παιδί μεγάλωνε και δυνάμωνε, γεμίζοντας σοφία, και ήταν πάνω του η χάρη του Θεού. 41 Και πορεύονταν οι γονείς του κάθε χρόνο στην Ιερουσαλήμ, στην εορτή του Πάσχα.  42 Και όταν έγινε δώδεκα ετών, αυτοί ανέβηκαν κατά το έθιμο της εορτής  43 και, όταν τελείωσαν οι ημέρες, ενώ αυτοί επέστρεφαν, παράμεινε το παιδί ο Ιησούς στην Ιερουσαλήμ, και δεν το κατάλαβαν οι γονείς του.  44 Επειδή νόμισαν, λοιπόν, ότι αυτός είναι στην συνοδεία, βάδισαν απόσταση δρόμου μιας ημέρας και τον αναζητούσαν μεταξύ των συγγενών και των γνωστών  45 και, επειδή δεν τον βρήκαν, επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ αναζητώντας τον. 46 Και συνέβηκε μετά τρεις ημέρες να τον βρουν στο ναό να κάθεται στο μέσο των δασκάλων και να τους ακούει και να τους επερωτά.  47 Και έμεναν εκστατικοί όλοι όσοι τον άκουγαν για τη σύνεση και τις αποκρίσεις του.  48 Και όταν τον είδαν οι γονείς του, έμειναν έκπληκτοι, και είπε προς αυτόν η μητέρα του: «Παιδί μου, γιατί μας έκανες έτσι; Ιδού, ο πατέρας σου κι εγώ με μεγάλο πόνο σε ζητούσαμε».  49 Και είπε προς αυτούς: «Γιατί με ζητούσατε; Δεν ξέρατε ότι πρέπει να είμαι στα πράγματα του Πατέρα μου;»  50 Αλλά αυτοί δεν κατάλαβαν το λόγο που τους μίλησε.  51 Και κατέβηκε μαζί τους και ήρθε στη Ναζαρέτ και υποτασσόταν συνεχώς σ’ αυτούς. Και η μητέρα του διατηρούσε όλα τα λόγιααυτά μέσα στην καρδιά της.  52 Και ο Ιησούς πρόκοβε στη σοφία και στη σωματική ανάπτυξη και στη χάρη μπροστά στο Θεό και στους ανθρώπους.

Αποστολικό Ανάγνωσμα (Κολοσ. β΄ 8 – 12)

Πρωτότυπο Κείμενο

8 Βλέπετε μή τις ὑμᾶς ἔσται ὁ συλαγωγῶν διὰ τῆς φιλοσοφίας καὶ κενῆς ἀπάτης, κατὰ τὴν παράδοσιν τῶν ἀνθρώπων, κατὰ τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου καὶ οὐ κατὰ Χριστόν·  9 ὅτι ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς,  10 καὶ ἐστὲ ἐν αὐτῷ πεπληρωμένοι, ὅς ἐστιν ἡ κεφαλὴ πάσης ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας,  11 ἐν ᾧ καὶ περιετμήθητε περιτομῇ ἀχειροποιήτῳ ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώματος τῶν ἁμαρτιῶν τῆς σαρκός, ἐν τῇ περιτομῇ τοῦ Χριστοῦ, 12 συνταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βαπτίσματι, ἐν ᾧ καὶ συνηγέρθητε διὰ τῆς πίστεως τῆς ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ τοῦ ἐγείραντος αὐτὸν ἐκ τῶν νεκρῶν.

Απόδοση στη Νεοελληνική

8 Προσέχετε μήπως υπάρξει κάποιος που σας αρπάξει σαν λάφυρό του με τη φιλοσοφία και με τη μάταιη απάτη κατά την παράδοση των ανθρώπων, κατά τα στοιχεία του κόσμου και όχι κατά Χριστό.  9 Γιατί μέσα σ’ αυτόν κατοικεί όλο το πλήρωμα της θεότητας σωματικά,  10 και είστε τοποθετημένοι ως πλήρωμα μέσα σ’ αυτόν, ο οποίος είναι η κεφαλή κάθε αρχής και εξουσίας.  11 Μέσω αυτού και περιτμηθήκατε με περιτομή αχειροποίητη, με το γδύσιμο του σώματος της σάρκας, με την περιτομή του Χριστού,  12 αφού ταφήκατε μαζί του στο βάφτισμα, με τον οποίο και εγερθήκατε μαζί διαμέσου της πίστης στην ενέργεια του Θεού ο οποίος τον έγειρε από τους νεκρούς.

*************************************************

ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2017

Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

(Λουκ. β΄ 20-21, 40-52) (Κολ. β΄ 8-12)

  Αχειροποίητη περιτομή

  «Ουκ εβδελύξατο σαρκός την περιτομήν, αλλ’ έδωκεν εαυτόν τύπον και υπογραμμόν πάσι προς σωτηρίαν»

 Η αρχή του νέου χρόνου που αποτελεί για τον κάθε άνθρωπο πρόκληση για ανώτερα πνευματικά ανεβάσματα, μάς φέρνει ενώπιον μιας μεγάλης πατερικής μορφής. Τιμούμε την ιερή μνήμη του Βασιλείου του μεγάλου, αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας του Θαυματουργού. Η μορφή του λάμπει στο ορθόδοξο χριστιανικό στερέωμα και καθοδηγεί τα βήματα και την πορεία μας με το άγιο και φωτεινό παράδειγμα που μάς κατέλειπε. Προς τιμή του Μεγάλου Βασιλείου τελείται σήμερα και η λειτουργία του που μέσα από το μελιστάλακτο πνευματικό της πλούτο εντρυφούμε ουράνιους μαργαρίτες.

Συγχρόνως όμως εορτάζουμε και τη Δεσποτική εορτή της Περιτομής του Κυρίου. Η υμνολογία της Εκκλησίας μάς πληροφορεί εμφαντικά ότι «ουκ εβδελύξατο σαρκός την περιτομήν, αλλ’ έδωκεν εαυτόν τύπον και υπογραμμόν πάσι προς σωτηρίαν».

Η Περιτομή

Για την Περιτομή του Κυρίου κάνει λόγο και το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας που είναι παρμένο από την επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Κολασσαείς. Μπαίνοντας ο Κύριος μέσα στην ανθρώπινη ιστορία, προσέλαβε όλα που αφορούν την ανθρώπινη φύση. Εκτός, βέβαια, από την αμαρτία, που συνιστά παρά φύση για τον άνθρωπο κατάσταση και διολίσθηση από την αγάπη του Θεού. Ακολούθησε ακόμα και διαδικασίες και σχήματα των ανθρώπων. Πολύ περισσότερο και όλα εκείνα που αφορούσαν τις διατάξεις του Νόμου. Άλλωστε, ο ίδιος το είχε κάνει ξεκάθαρο ότι δεν ήλθε για να τον καταργήσει αλλά για να τον συμπληρώσει. Υπόκειται έτσι και στις διατάξεις για την Περιτομή. Χωρίς, ωστόσο, να εγκλωβίζεται σε οποιαδήποτε σχήματα και τύπους.  Αντίθετα, προσλαμβάνει τα παλαιά και τα μεταβάλλει σε καινούργια, στην προοπτική πάντα της προσφερόμενης αγάπης του για τη σωτηρία των ανθρώπων.

Αχειροποίητη

Σεβόμενος ο Κύριος τα όσα προέβλεπε ο νόμος και στη συγκεκριμένη περίπτωση την περιτομή, προσφέρει στους ανθρώπους κάτι πολύ ανώτερο και πολύτιμο: την αχειροποίητη περιτομή «εν τη απεκδύσει του σώματος των αμαρτιών της σαρκός». Με την προοπτική που διανοίγεται μέσα από τους ορίζοντές της ο εν Χριστώ άνθρωπος μπορεί πλέον να περιπατεί «εν καινότητι ζωής». Το απολυτίκιο της εορτής μάς πληροφορεί ότι: «Νόμον εκπληρών περιτομήν θελήσει καταδέχη σαρκικήν, όπως παύση τα σκιώδη και περιέλη το κάλυμμα των παθών ημών». Τα σκιώδη αναφέρονται στο μωσαϊκό νόμο που καθόριζε και επέβαλλε την τυπική περιτομή. Κατά τρόπο που «εν νόμω σκιά και γράμματι τύπον κατίδωμεν οι πιστοί». Όλα τελικά του Νόμου παραπέμπουν και αναφέρονται στο πρόσωπο του Χριστού. Μόνο σ’ αυτή την προοπτική μπορεί να καταξιώνεται. Η περιτομή τελικά προσανατόλιζε τον περιούσιο λαό στο πρόσωπο του αναμενόμενου Μεσσία.

Από τη στιγμή όμως που ο Κύριος με την ένσαρκη παρουσία του προσφέρει στον άνθρωπο τη σωτηρία, ως δυνατότητα σύνδεσης της θνητής ύπαρξής του με την αιώνια αγάπη του Θεού, τότε η «χειροποίητη περιτομή» του μωσαϊκού νόμου έχει εκπληρώσει την αποστολή της και έχει ουσιαστικά ξεπεραστεί. Γι’ αυτό και ο Παύλος, στο αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας, προβάλλει την εν Χριστώ «αχειροποίητον περιτομήν» της καθαρθείσας από την αμαρτία καρδίας του ανθρώπου. Ειδικότερα, το περιεχόμενο της αχειροποίητης περιτομής εστιάζεται στο μυστήριο του αγίου Βαπτίσματος. Με το μυστήριο αυτό ο άνθρωπος εντάσσεται στο Σώμα του Χριστού, δηλαδή στην Εκκλησία. Το βαθύτερο νόημα του Βαπτίσματος παραπέμπει ακριβώς στη συμμετοχή μας στο θάνατο του Χριστού διά της τριπλής κατάδυσης, ίνα «ώσπερ ηγέρθη Χριστός εκ νεκρών, ούτω και ημείς εν καινότητι ζωής περιπατήσωμεν». Αυτή η καινούργια ζωή, η τόσο συναρπαστική, που ξανοίγεται μπροστά μας σηματοδοτεί ένα ανεπανάληπτο μεγαλείο για τον άνθρωπο να μετέχει στην κοινωνία της αγάπης του Θεού, απ’ όπου και αναβλύζει το μυστήριο της αιώνιας ζωής.

Ο Μέγας Βασίλειος

Αυτή τη θεία ζωή ακτινοβολούσε αδιάκοπα μέσα από την αγιασμένη ύπαρξή του ο Μέγας Βασίλειος. Τόσο με τη βιωτή του όσο και με τη θεία διδασκαλία του, όπως αυτή αποκρυπτογραφείται μέσα από τον πλούτο των μελιστάλακτων συγγραμμάτων του, γίνεται οδοδείκτης που παραπέμπει στην αιωνιότητα. Τονίζει ο θείος πατέρας ότι ο άνθρωπος πρέπει να είναι ανοικτός στην προσφερόμενη αγάπη του Θεού και δεκτικός στην αρετή της ταπείνωσης.  Ακριβώς, ο Μέγας Βασίλειος διαβλέπει στον εγωισμό του ανθρώπου την αλλοίωση της φύσης του, που είναι «ήμερη και κοινωνική» και όχι «μοναστική και αγρία».

Εισήλθαμε από σήμερα σε μια καινούργια χρονιά. Η ανταλλαγή ευχών και οι προσδοκίες δημιουργούν ίσως μια πιο ευφρόσυνη και ζεστή ατμόσφαιρα. Αναμένουμε ένα καλύτερο κόσμο. Ο Μέγας Βασίλειος είναι πολύ διευκρινιστικός στο θέμα αυτό. Ένα από τα βασικά του μηνύματα είναι ότι οι όποιες ευχές και προσδοκίες αποκτούν νόημα και αξία στο βαθμό που εμείς οι ίδιοι είμαστε έτοιμοι για να εκμεταλλευόμαστε τις μεγάλες σωτηριολογικές ευκαιρίες που μάς προσφέρει ο χρόνος. Σε αντίθετη περίπτωση, ο χρόνος στη ζωή του ανθρώπου δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια πορεία που οδηγεί στην φθορά και στο θάνατο.

Αγαπητοί αδελφοί, η προσφορά από τον Κύριο της αχειροποίητης περιτομής που προσφέρει απαλλαγή από την κατάσταση της αμαρτίας μάς σπρώχνει για να ενδυθούμε στη ζωή μας τον Χριστό. Αλλά και η μορφή του Μεγάλου Βασιλείου, με την όλη ζωή και δράση του, με αποκορύφωμα το μεγάλο κάστρο της αγάπης, τη γνωστή «Βασιλειάδα», δεν αφήνει άλλη επιλογή από το να αξιοποιούμε την κάθε στιγμή της ζωής μας για να βιώνουμε το αιώνιο παρόν της αγάπης του Θεού. Είναι, άλλωστε, ο μόνος τρόπος για να μπορέσουμε να εξέλθουμε από την τραγικότητα στην οποία μάς εγκλωβίζει το οδυνηρό πέρασμα του χρόνου και να εισέλθουμε στην αιώνια χαρά του Κυρίου. Γένοιτο.

Χριστάκης Ευσταθίου, θεολόγος.

Archbishopric of Good Hope, Patriarchate of Alexandria and all Africa: Evangelion 1 January 2017