Εορτασμός Αγίου Δημητριανού Επισκόπου Χύτρων και Εθνικό Μνημόσυνο πεσόντων της Κοινότητας Τραχωνίου Κυθρέας (Κυριακή 6/11/2022)
Με εκκλησιαστική ιεροπρέπεια και σεμνότητα οι εκτοπισμένοι κάτοικοι Τραχωνίου Κυθρέας, την Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2022, εκκλησιάστηκαν στον Ιερό Ναό Αποστόλου Ανδρέα στο Πλατύ Αγλαντζιάς, όπου τελέστηκε το Εθνικό Μνημόσυνο των πεσόντων και εν ψυχρώ δολοφονηθέντων κατοίκων του Τραχωνίου Κυθρέας κατά την τουρκική εισβολή του 1974.
Ο Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος προέστη της Θείας Λειτουργίας, συμπαραστατούμενος από τους κληρικούς της ενορίας, πρωτοπρεσβυτέρους π. Γεώργιο Σεργίδη και π. Σταύρο Χριστοφή και τον διάκονο π. Ανδρέα Ματέι.
Πλήθος πιστών, μεταξύ των οποίων ο Υπουργός Άμυνας κ. Χαράλαμπος Πετρίδης, εκπρόσωποι της Πολιτείας, Δημοτικών και Κοινοτικών αρχών, της Αστυνομίας και της Εθνικής Φρουράς και άλλοι επίσημοι, συμμετείχαν συμπροσευχόμενοι στη Θεία Λειτουργία.
Ο Θεοφιλέστατος στο κήρυγμα του θείου λόγου αναφέρθηκε στο απολυτίκιο του Αγίου Δημητριανού, το οποίο μαρτυρά για την αξία του τιμώμενου ιεράρχου αλλά και για την αξία της πατρώας γης, η οποία μέχρι συντελείας του αιώνος θα γεννά αγίους, μάρτυρες και οσίους: «Τῆς Κυθρέας τὸ κλέος καὶ Κυπρίων ἀγλάϊσμα, Ἀρχιερέων ὑπήρχες κανών καὶ ἐδραίωμα, Δημητριανέ, πατὴρ ἡμῶν, ταῖς εὐχαῖς σου ἡμᾶς στήριξον, εἰρήνην τῇ πολιτείᾳ σου δώρησαι, καὶ ταῖς ψυχαίς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος». Οι στίχοι του απολυτικίου ανήκουν στον μακαριστό Στυλιανό Πετάση, Εκκλησιαστικό Επίτροπο Παναγίας Χαρδακιώτισσας, ενώ η μελοποίηση είναι του Ιεροψάλτου και Διδασκάλου Χρίστου Λογγίνου. Επίσης, επισήμανε ότι σήμερα μαζί με τον δικό μας ιεράρχη τιμούμε και τον Αρχιεπίσκοπο της επταλόφου Πόλεως, Παύλο: «Τὸν Παῦλον ἐκμιμούμενος, τὸν κήρυκα τῆς πίστεως, τῆς ἀνωτάτης σοφίας, τὰ δόγματα κατασπείρας, πάσας αἱρέσεις ἤμβλυνας, Ἱεραρχῶν ἀγλάϊσμα, Παῦλε Μακαριώτατε τῆς επταλόφου Πόλεως· διὸ μετά Δημητριανοῦ τῆς Κυθρέας στύλοι ἐφάνητε, ὀρθοδοξίας θεόφρονοι».
Με τις ευλογίες του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου Β΄ ο Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος, μετέφερε τα λείψανα του Αγίου Δημητριανού από τον ι.ν. Παναγίας Ευαγγελίστριας στον Ιερό Ναό Αποστόλου Ανδρέα στο Πλατύ προς προσκύνηση.
Τον επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο έντιμος Υπουργός Άμυνας κ. Χαράλαμπος Πετρίδης.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας έγινε Δέηση για ανεύρεση των 15 αγνοουμένων του Τραχωνίου Κυθρέας και ακολούθως το Μνημόσυνο των 19 πεσόντων και των εν ψυχρώ δολοφονηθέντων κατοίκων της κοινότητας.
Μετά το πέρας της Ακολουθίας, τελέστηκε Τρισάγιο και έγινε κατάθεση στεφάνων στο χώρο του Μνημείου Πεσόντων και Αγνοουμένων της Κοινότητας Τραχωνίου Κυθρέας, πλησίον του προσωρινού οικήματος Τραχωνίου Κυθρέας επί της Λεωφόρου Κυρηνείας στο Πλατύ.
Κατόπιν, προσφέρθηκε κέρασμα.
Διάκονος Ανδρέας Ματέι
Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας
***********
Ακολουθεί ο επιμνημόσυνος λόγος του Υπουργού Άμυνας κ. Χαράλαμπου Πετρίδη…
Επιμνημόσυνος λόγος του Υπουργού Άμυνας κ. Χαράλαμπου Πετρίδη για τους πεσόντες και εν ψυχρώ εκτελεσθέντες της Κοινότητας Τραχωνίου Κυθρέας, στο Πλατύ Αγλαντζιάς
«…Κύπρος εσύ παραφόρτωσες την καρδιά μου μ’ ερείπια
και με άταχτα ρηγμένους νεκρούς,
πεσμένους ανάσκελα ή μπρούμυτα κάτω απ’ το φως,
μες το πράσινο, μέσα στα χρώματα του έρωτα,
εμπρός στις ανταύγειες της Κύπριδος που αναδύεται
μες από αιωρούμενα ζαφείρια της θάλασσας…»
Ανακαλώντας στη μνήμη τον ποιητικό ύμνο για την Κύπρο του Νικηφόρου Βρεττάκου, με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και σεβασμού και με συνείδηση ιστορικού χρέους συγκεντρωθήκαμε σήμερα, 6 Νοεμβρίου, στον Ιερό Ναό Αποστόλου Αντρέα, στο Πλατύ Αγλαντζιάς, για να αποτίσουμε με σεβασμό τον ελάχιστο φόρο τιμής στους πεσόντες της μαρτυρικής Κοινότητας Τραχωνίου Κυθρέας, που εκτελέσθηκαν εν ψυχρώ ή έπεσαν μαχόμενοι, κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974.
Ταυτόχρονα, για να αναπέμψουμε δέηση για την ανεύρεση των αγνοουμένων της κοινότητας. Οι συγγενείς των αγνοουμένων βιώνουν για 48 χρόνια ένα αδυσώπητο μαρτύριο, που αποτελεί την πιο οδυνηρή επίπτωση της τουρκικής εισβολής: το δράμα να αγνοούν την τύχη των αγαπημένων τους προσώπων για τόσα πολλά χρόνια.
θα ήθελα να τους μεταφέρω για άλλη μια φορά τη συμπαράσταση, αλλά και την υπόσχεση της πολιτείας ότι θα συνεχίσει να εργάζεται άοκνα για την πλήρη διακρίβωση της τύχης μέχρι και του τελευταίου αγνοούμενου αδελφού μας.
Θα συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι τέλους, χωρίς να αγνοούμε βεβαίως τις μέχρι σήμερα ανυπέρβλητες δυσκολίες, αφού η κατοχική δύναμη αρνείται πεισματικά να συμβάλει στις προσπάθειες επίλυσης αυτού του ανθρωπιστικού ζητήματος.
Κυρίες και κύριοι,
Ο ποιητής της Ρωμιοσύνης Γιάννης Ρίτσος, στο θρήνο του για την κατάκτηση της Κύπρου, αλλά συνάμα και ύμνο για την αδάμαστη ελληνική ψυχή και τα παλικάρια που στάθηκαν όρθια, αν και προδομένα, απέναντι στις πάνοπλες ορδές του Αττίλα, μας υποβάλλει:
«….Πόσοι νεκροί, πόσοι γυμνοί, θλιμμένοι, αποδιωγμένοι,
αντάμα, αντάμα πορπατάν τις νύχτες αγριεμένοι.
Αχ, οι νεκροί μας δεν χωράν στο χώμα και στο κλάμα
Ψυχή και σώμα βάλανε στον άγιο αγώνα τάμα…..»,
Υμνούμε λοιπόν και τιμούμε όλους τους νεκρούς και τους ήρωές μας που έπεσαν «υπέρ βωμών και εστιών» και γονατίζουμε μπροστά στο άγιο καντήλι που σιγοκαίει στον τόπο της θυσίας τους. Τιμούμε και προσευχόμαστε για τους αγνοούμενους και όσους παρέμειναν άταφοι και άκλαυτοι στα ιερά χώματα της κατεχόμενης γης μας.
Αποδίδουμε φόρο τιμής και ευλάβειας στους 19 θυσιασθέντες και 15 αγνοούμενους της μαρτυρικής Κοινότητας Τραχωνίου Κυθρέας. Σε αυτούς που έπεσαν στο πεδίο της τιμής και σ’ αυτούς που εκτελέστηκαν άνανδρα και αναίτια στην προσπάθειά τους να διαφύγουν για να διασώσουν τη ζωή τους από τη βάρβαρη και εγκληματική μανία των αιμοσταγών εισβολέων.
Η φιλήσυχη Κοινότητα του Τραχωνίου Κυθρέας, που σε όλη την ιστορική της πορεία στο χρόνο είχε να επιδείξει συνεχή πρόοδο, αρμονία συνύπαρξης, αλληλεγγύη και ατελείωτο φυσικό πλούτο, κατά τη διάρκεια της 2ης φάσης της εισβολής, στις 14 Αυγούστου 1974, δέχθηκε μαζί με τα γύρω χωριά της ευρύτερης περιοχής της Κυθρέας, το πιο ισχυρό και καταστρεπτικό πλήγμα.
Tο Τραχώνι Κυθρέας πλήρωσε βαρύ τίμημα. Οι εν ψυχρώ εκτελέσεις αμάχων που έτρεχαν πανικόβλητοι στους αγρούς να γλιτώσουν αποτελούν μια ακόμα μελανή ιστορία, συνέπεια της τουρκικής θηριωδίας. Ηλικιωμένοι, ιερωμένοι και μάνες με τα μικρά παιδιά στην αγκαλιά τους έτρεχαν αλλόφρονες στα χωράφια για ν΄ αποφύγουν τη σύλληψη, τον εξανδραποδισμό και το θάνατο.
Απόδειξη τούτου και τραγικότερη των όλων όσων διαδραματίστηκαν αποτελεί η εν ψυχρώ δολοφονία της Ελένης Κυριάκου Θεμιστοκλέους και των τεσσάρων παιδιών της, της Μάρως, της Θεμιστούλας, της Αγγελικής και της Σούλας, αλλά και του εγγονιού της, του εξάμηνου βρέφους Αντρέα που κρατούσε στην αγκαλιά της.
Δεν έδειξαν ίχνος ανθρωπιάς και ντροπής οι απολίτιστοι εισβολείς, όταν σκότωναν γυναίκες, παιδιά και βρέφη. Το 2015 τα οστά της τραγικής οικογένειας ανευρέθηκαν και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA, για να βρουν τη λύτρωση και να ταφούν όπως ορίζουν οι θρησκευτικές μας τελετουργίες, μέσα σε κλίμα σπαραγμού, οδύνης, αλλά και ταυτόχρονα ψυχικής αγαλλίασης.
Φίλες και φίλοι,
Eίναι ομολογουμένως βαρύ το τίμημα που κλήθηκε να πληρώσει η Κοινότητα Τραχωνίου. Ο μεγάλος αριθμός των πεσόντων και εκτελεσθέντων, έχει βυθίσει στο πένθος πολλές από τις οικογένειες του χωριού. Πολλοί και οι αγνοούμενοι, γεγονός που υποβάλλει τις οικογένειές τους, μέχρι σήμερα, σε βασανιστική καρτερία.
Είναι πολύ δύσκολο σήμερα να προσμετρήσουμε τη λύπη, την πίκρα, το φόβο, την οργή και την αγωνία όλων εσάς των Τραχωνιτών για τον ανθρώπινο πόνο που βιώσατε. Ακόμα πιο δύσκολο είναι να εκφράσουμε με λόγια τη συμπόνια και τη συμπαράστασή μας στους συγγενείς των αδικοχαμένων και των αγνοουμένων, που μετά από τόσα χρόνια περιμένουν την άγια εκείνη ημέρα που θα τους ανακοινωθεί η ανεύρεση των δικών τους ανθρώπων.
Παρά τον πόνο και τη δυστυχία έχουμε χρέος να ορθώσουμε το ανάστημά μας και να πορευθούμε στο δύσκολο δρόμο της αρετής και του αγώνα, για να διατηρήσουμε άσβεστη την ελπίδα, ότι σε τούτο το δύσμοιρο τόπο αξίζει να ξημερώσουν καλύτερες μέρες.
Είμαστε υποχρεωμένοι από την ιστορία και από τις θυσίες των ηρωομαρτύρων μας να διασφαλίσουμε τη συνέχεια των Ελλήνων της Κύπρου στη γη που μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας. Στην πατρώα γη που εκπολιτίστηκε από τους αρχαίους Έλληνες χιλιάδες χρόνια πριν και κράτησε αναλλοίωτη την ταυτότητά της διαμέσου των αιώνων και μέσα από δεκάδες κατακτήσεις και υποταγές.
Σαν λαός κουβαλούμε μια ανεκτίμητη και βαριά κληρονομιά. Αυτή που μας παρέδωσαν όσοι πότισαν τη διψασμένη γη της πατρίδας μας με το αίμα τους, πιστοί στις αρχές του Ελληνισμού και τις παραδόσεις των ένδοξων προγόνων μας. Έχουμε τεράστια ευθύνη και ιστορικό χρέος προς όλους αυτούς που θυσιάστηκαν, αρνούμενοι την τυραννία και την υποδούλωση.
Παρά τη συνεχιζόμενη κατοχή και για όσο χρόνο απαιτηθεί θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες εξεύρεσης μιας αποδεκτής και πάνω απ’ όλα βιώσιμης λύσης του Κυπριακού.
Μιας λύσης που θα εμπεδώνει το αίσθημα ασφάλειας και θα κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες των κατοίκων, χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις.
Στόχος όλων μας θα πρέπει να είναι η ευημερία και η προκοπή τούτου του τόπου, όπως συμβαίνει σε όλες τις φιλελεύθερες δημοκρατίες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Παρά την ειλικρινή μας διάθεση και θέληση για επανέναρξη των συνομιλιών, στη βάση των όσων συμφωνήθηκαν μέχρι σήμερα, η Άγκυρα έχει υιοθετήσει το τελευταίο διάστημα μια άτεγκτη πολιτική και μια ακραία ρητορική, η οποία εκφεύγει από το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Οι όροι που καταθέτει για την εκ των προτέρων αποδοχή της απαράδεκτης βάσης λύσης των δύο κρατών για να επανέλθει στις συνομιλίες, καθιστά την επανέναρξή τους και την προοπτική ανέφικτη.
Παρά την αναθεωρητική πολιτική και τις επεκτατικές βλέψεις της κατοχικής Τουρκίας, εμείς συνεχίζουμε πεισματικά να αντιστεκόμαστε στην κόπωση, την απογοήτευση και τη λήθη.
Αναγνωρίζουμε ότι διανύουμε μια ιδιαίτερα επικίνδυνη και κρίσιμη χρονική περίοδο δίνοντας μάχη για το σήμερα και το αύριο, για εμάς και τα παιδιά μας.
Διαμηνύουμε προς πάσα κατεύθυνση ότι είμαστε έτοιμοι για επανέναρξη των συνομιλιών, σταθερά προσηλωμένοι στο συμφωνημένο πλαίσιο λύσης του ΟΗΕ και στις αρχές και αξίες της ΕΕ.
Ταυτόχρονα καθιστούμε σαφές ότι δεν πρόκειται να αποδεχθούμε απειλές, πιέσεις και τους απαράδεκτους όρους που θέτει η άλλη πλευρά, που εμπεριέχουν πολιτικές διαμοιρασμού της πατρίδας μας.
Κυρίες και κύριοι,
Η μαρτυρική Κοινότητα Τραχωνίου Κυθρέας στέκεται σήμερα με ευλάβεια και τιμά τους αδικοχαμένους συγχωριανούς της. Έχει το κάθε δικαίωμα να αισθάνεται περήφανη για τα άξια τέκνα της που έπραξαν στο ακέραιο το καθήκον τους απέναντι στην πατρίδα, αλλά και σε αυτούς που μαρτύρησαν από τις θηριωδίες των κατακτητών.
Όλοι εμείς οφείλουμε, λοιπόν, να ανασηκώσουμε ψηλά την πίστη, την περηφάνεια και την αξιοπρέπειά μας, όχι μόνο ως ιερό χρέος, αλλά και ως φόρο τιμής προς όλους όσους πάλεψαν για την ελευθερία μας και θυσίασαν τη ζωή τους για την πατρίδα.
Ας κλίνουμε λοιπόν ευλαβικά το γόνυ υποβάλλοντας την οφειλόμενη τιμή και ας συμπροσευχηθούμε ο Μεγαλοδύναμος Θεός να βοηθήσει για την ανεύρεση όλων των αγνοούμενων αδελφών μας.
Αιώνια ας είναι η μνήμη τους.
