Ἱερός Ναὸς Ἁγίας Παρασκευῆς (Ἀγκαστίνας)
Τουρκοκρατούμενος
Ὁ Ἱερός Ναὸς Ἁγίας Παρασκευής (Ἀγκαστίνας) πανηγυρίζει στίς 26 Ἰουλίου.
Μέλη Ἐκκλησιαστικής ᾿Επιτροπής*· Παναγιώτης Γιακουμῆ, Σωτήρης Ἀνδρέου, Ἰωακείμ Ἰωακείμ, Παναγιώτης Κωνσταντίνου, Ἀναστασία Γερολέμου καί Νῖκος Νικολάου.
Στην κοινότητα Αγκαστίνας υπάρχει και ο ιερός ναός του Αγίου Θεράποντα ο οποίος πανηγυρίζει στις 14 Οκτωβρίου.
*Σημειώνεται ὅτι, ἐπικεφαλῆς τῶν προσωρινῶν Ἐκκλησιαστικῶν Ἐπιτροπῶν τῶν κατεχόμενων Ἐνοριῶν / Κοινοτήτων τῆς Ἀρχιεπισκοπικῆς περιφέρειας, κατ’ ἐντολήν τῆς Α. Μ. τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου, εἶναι ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος.
Μποροῦν οἱ ἐκτοπισμένοι μας νὰ ἐπικοινωνοῦν μὲ τὸν Ἐπίσκοπο Μεσαορίας: τηλ.: 22554611, τηλεομοιότυπο (FAX): 22431796 καὶ email: [email protected]
**********************************************
Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής (Αγκαστίνας)
Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής σύμφωνα με πληροφορίες από το βιβλίο του συγχωριανού μας κ. Χρίστου Διάκου «Αγκαστίνα – Ιστορία και Παράδοση», άρχισε να κτίζεται το 1878 στον ίδιο χώρο που βρισκόντουσαν τα ερείπια παλαιότερου ναού, ο οποίος επίσης ήταν αφιερωμένος στην Αγία Παρασκευή.
Το κτίσιμο ανέλαβε ο συγχωριανός μας μάστορας Γιακουμής ο αποκαλούμενος «Ψώρης», ο οποίος μετά ανέλαβε το κτίσιμο του ναού της Παναγίας στο χωριό Λύση.
Τη δαπάνη του κτισίματος καθώς και τη σίτιση των μαστόρων και υπαλλήλων στο κτίσιμο ανέλαβε το χωριό.
Ο ναός ήταν ευρύχωρος με θολωτή στέγη σε ρυθμό μεικτής Βασιλικής και Γοτθικού τύπου με κωδωνοστάσι σε τρείς στάσεις με την στέγη από ασβεστοπηλό και το κτίσιμο κράτησε έξι χρόνια.
Τα εγκαίνια του ναού έγιναν στις 26 Ιουλίου 1912 από τον Αρχιεπίσκοπο Κύριλλο B΄.
Το 1920 το κωδωνοστάσιο πλήγηκε από κεραυνό και οι χωριανοί μας έφεραν τον Μάστρε Χαραλάμπη από το χωριό Λύση, ο οποίος χαμήλωσε το κωδωνοστάσι σε μια στάση και τοποθέτησε κόκκινα γαλλικά κεραμίδια στην στέγη.
Το 1957 παρουσίασε ρήγματα και έγινε νέο χυτό σκυροκονίαμα σε δύο στάσεις όπως είναι μέχρι τώρα. Προστέθηκε επίσης στα βόρεια ηλιακός με σκυροκονίαμα ο οποίος δυστυχώς δεν ταιριάζει με το υπόλοιπο κτίριο.
Το πάτωμα του ναού είναι καλυμμένο με μάρμαρα και η είσοδος είναι από ξύλο όπως και τα παράθυρα που προστατεύονται από σιδερένιες αμπάρες.
Το τέμπλο ήταν ξυλόγλυπτο και είναι παρόμοιο με αυτό της Αγίας Ειρήνης στο χωριό Περβόλια.
Οι Τουρκοκύπριοι που έχουν μεταφερθεί στο χωριό μας από το Πεντάκωμο το 1975, έχουν μετατρέψει την εκκλησία σε τζαμί.
Η εκκλησία του Αγίου Θεράποντα ήταν μετρίου μεγέθους με θόλο και η ανέγερση άρχισε το 1760 στα ερείπια παλιάς εκκλησίας και τελείωσε το 1878. Τα εγκαίνια της έγιναν από τον Αρχιεπίσκοπο Σωφρόνιο.
Είχε χρυσοποίκιλτο εικονοστάσιο μοναδικής τεχνικής τελειότητας που έγινε με δωρεά από συγχωριανούς μας το 1814, με πανάρχαιες εικόνες.
Στο περίβολο της εκκλησίας είναι θαμμένοι οι ιερωμένοι αλλά και οι πρόγονοι μας αφού χρησιμοποιείτο ως κοιμητήριο. Οι ιερόσυλοι κατακτητές κατέστρεψαν τους σταυρούς και τάφους όπως και την υπόλοιπη εκκλησία, την οποία οι Τουρκοκύπριοι που μεταφέρθηκαν το 1975 από το Πεντάκωμο στο χωριό μας, μετέτρεψαν σε στάβλο.
Το εικονοστάσι καθώς και η Αγία Τράπεζα του Αγίου Θεράποντα, σύμφωνα με τον Χρίστο Διάκο είναι παρομοιότυπα με αυτά του ιερού ναού Τρυπιώτη Λευκωσίας.
Έγιναν προσθέσεις σε διαφορετικές περιόδους, όπως στη βόρεια όψη που προστέθηκαν με δαπάνη του Χατζηκουμή Φωτίου (πατέρα του Φώτου Φωτιάδη) υποστηλώματα γιατί το 1930 παρουσίασε ρωγμές ο τοίχος και υπήρχε ο κίνδυνος να γκρεμιστεί.
Παναγιώτης Κωνσταντίνου, Εκκλησιαστικός Επίτροπος
