Ιστορία της βυζαντινής τέχνης

Ο Άγιος Νεόφυτος στην τέχνη της Κύπρου

Δρ. Χριστόδουλου Α. Χατζηχριστοδούλου Βυζαντινολόγου Ἡ καθιέρωση τοῦ Ἐγκλείστου μοναχοῦ Νεοφύτου ὡς Ἁγίου στή συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας Κύπρου εἶναι γεγονός, ὅπως καί οἱ καθιερώσεις τῶν δύο τουλάχιστον ἐτήσιων ἑορτῶν του, κατά τήν 24η Ἰανουαρίου καί τήν 28ην Σεπτεμβρίου (ὁ Ἅγιος κοιμήθηκε στίς 12 Ἀπριλίου 1219). Ὅπως συμβαίνει καί σέ περιπτώσεις ἄλλων τοπικῶν Ἁγίων τό κύριο, συχνά μοναδικό κέντρο λατρείας τους, ἐντοπίζεται στόν χῶρο ἄσκησης ἤ καί ταφῆς τους, φαινόμενο σύνηθες στόν βυζαντινό καί μεταβυζαντινό κόσμο. Μέ τό ἴδιο σκεπτικό θά μποροῦσε νά ἑρμηνευτεῖ καί ἡ ἀπεικόνιση τοῦ ἁγίου Νεοφύτου σέ τοιχογραφίες, φορητές [...]

Η του Χριστού Γέννηση στη ζωγραφική και σε γραμματόσημα της Κύπρου

Δρός Χριστόδουλου Χατζηχριστοδούλου Βυζαντινολόγου Ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Γέννησις, ἡ ὁποία κατά τόν Μέγα Βασίλειο ἀποτελεῖ «κοινή ἑορτή πάσης τῆς κτίσεως καί τήν γενέθλιο ἡμέρα τῆς ἀνθρωπότητας», ἀποτελεῖ μία ἀπό τίς πιό συχνές σκηνές στή ζωγραφική τῶν ὀρθοδόξων ἐκκλησιῶν. Ἡ Γέννηση τοῦ Θεανθρώπου ἀπεικονίζεται ὄχι μόνο σέ ἐντοίχια ψηφιδωτά, τοιχογραφίες, φορητές εἰκόνες καί μικρογραφίες χειρογράφων, ἀλλά καί σέ ἄλλα εἴδη τέχνης ἐκτός ἀπό τή ζωγραφική, ὅπως σέ χρυσοκεντήματα, σέ εἴδη ἀργυροχοΐας καί ξυλόγλυπτα, ὅπου μέ ἄλλα μέσα καί χωρίς τή δυνατότητα τῆς ἀπόδοσης λεπτομερειῶν, πού ἔχει ὁ χρωστήρας δίνεται μέ πιό [...]

Η γυναικεία ενδυμασία της περιόδου της Φραγκοκρατίας

Η γυναικεία ενδυμασία της περιόδου της Φραγκοκρατίας* Ιωάννα Μπίθα «…η κόραις οπού είπαμεν, της Ρόδου η κουρτέσαις / μιαν είχασι την φορεσιάν, Φράγκισσαις και Ρωμέσαις …», έτσι χαρακτηρίζει ο Εμμανουήλ Γεωργιλλάς, ροδίτης στιχουργός του τέλους του 15ου αιώνα, μέσα στη λαίλαπα του μεγάλου λοιμού, τις συντοπίτισσές του. Στις ξενοκρατούμενες περιοχές του Βυζαντίου, οι κάτοικοι συναναστρέφονταν τους εποίκους που έφεραν μαζί τις συνήθειες των τόπων καταγωγής τους. Μακριά από την εξουσία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και του δικτύου διοίκησής της, η σύνθεση των νέων κοινωνιών, με βάση τη φεουδαρχική οργάνωση της άσκησης ελέγχου, [...]

Πρωτοχριστιανική Τέχνη της Κύπρου

Τα πρώτα αρχαιολογικά τεκμήρια χριστιανικής παρουσίας στην Κύπρο Περίγραμμα χρονικής περιόδου 33 - 324 Ο Χριστιανισμός φαίνεται να έφτασε στην Κύπρο πολύ γρήγορα γύρω στο 34-35 μ.Χ., αμέσως μετά τον λιθοβολισμό από τους Εβραίους, του πρωτομάρτυρα Στέφανου σύμφωνα με το χωρίο των Πράξεων 11, 19-20, που αναφέρει: «Οι χριστιανοί που είχαν διασκορπιστεί από τα Ιεροσόλυμα μετά το διωγμό που ακολούθησε το λιθοβολισμό του Στεφάνου έφτασαν ως τη Φοινίκη, την Κύπρο και την Αντιόχεια. Σε κανέναν δεν κήρυτταν για το Χριστό παρά μόνο στους Ιουδαίους». Σημειωτέον ότι στην Κύπρο υπήρχαν εγκατεστημένοι [...]

Παλαιοχριστιανική Αρχιτεκτονική της Κύπρου

Περίγραμμα χρονικής περιόδου 324-648 Στα χρόνια του ρωμαίου αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305) η Κύπρος είχε υπαχθεί στη Διοίκηση της Ανατολής με έδρα την Αντιόχεια της Συρίας, ενώ στην αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας που έγινε επί Ιουστινιανού (527-565) το 536 το νησί αποσπάστηκε από την πολιτική δικαιοδοσία της Αντιόχειας και απέκτησε τοπικό κυβερνήτη, ο οποίος ήταν υπόλογος στον αυτοκράτορα, ενισχύοντας έτσι περαιτέρω τους δεσμούς με την πρωτεύουσα. (περισσότερα…)