Δοξολογία για την επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821. Ο Πανηγυρικός της ημέρας.
Τελέστηκε η Πανηγυρική Δοξολογία τις 25ης Μαρτίου 1821 για την επέτειο της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, στον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης, Λευκωσίας.
Σε αυτή χοροστάτησε η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος και παρέστησαν η Α.Ε. ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, η Α.Ε. ο Πρέσβυς της Ελλάδας κ. Ηλίας Φωτόπουλος και οι άλλες πολιτικές και στρατιωτικές αρχές του τόπου μας.
Τον Πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε η τέως Υπουργός Εξωτερικών Δρ. Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή.
Απο το Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας.
*******************
Ακολουθεί ο Πανηγυρικός λόγος της τέως Υπουργού Εξωτερικών Δρ. Ερατώς Κοζάκου-Μαρκουλλή:
Πανηγυρικός λόγος της Δρος Ερατώς Κοζάκου-Μαρκουλλή,
Τέως Υπουργού Εξωτερικών
Για την Εθνική Επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821
Παρασκευή 25 Μαρτίου 2016
Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης, Λευκωσία
Τιμούμε και εορτάζουμε πανηγυρικά και φέτος, όπως κάθε χρόνο, την επέτειο της Ελληνικής επανάστασης, της Ελληνικής Παλιγγενεσίας και του εθνικού ξεσηκωμού ενάντια στην τεσσάρων αιώνων σκλαβιά των Οθωμανών.
Όπως κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, οδηγούμενοι από το φως της ιστορικής μας μνήμης, επιστρέφουμε στις κορυφαίες στιγμές της Εθνικής Επετείου του 1821, με έντονα αισθήματα δέους, συγκίνησης και υπερηφάνειας. Επιστρέφουμε όχι απλώς για να θυμηθούμε και να τιμήσουμε όλους εκείνους που πολέμησαν και θυσιάστηκαν, αλλά και για να αναβαπτισθούμε και να αντλήσουμε από το θάρρος, τη δύναμη, το μεγαλείο της ψυχής και του αγώνα τους, από τα αποθέματα του φρονήματος, του ηρωισμού και της θυσίας του Ελληνικού λαού, που μας έχουν αφήσει ως ιερή παρακαταθήκη.
Συμπληρώνονται φέτος 195 χρόνια από την Επανάσταση της 25ης Μαρτίου του 1821, που αποτελεί ορόσημο και ιστορικό σταθμό στην ιστορία του Ελληνισμού, των Βαλκανίων και της Ευρώπης και που κατέδειξε το πραγματικό μεγαλείο ενός ολόκληρου λαού και την οριστική και αμετάκλητη απόφαση του για ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία και αξιοπρέπεια. Η Επανάσταση του 1821 δεν ήταν ένα συμπτωματικό γεγονός, ούτε μια τυχαία ιστορική εξέλιξη. Ήταν η ενσυνείδητη, οργανωμένη και ηρωική απόφαση ενός υπερήφανου λαού για ένοπλη αντίσταση και ξεσηκωμό ενάντια στους πανίσχυρους Οθωμανούς, που τον καταδυνάστευε για τετρακόσια ολόκληρα χρόνια. Ενός λαού, του Ελληνικού, που τάχθηκε να σπάσει τα δεσμά του και να δώσει μηνύματα αισιοδοξίας και θάρρους σε δεκάδες άλλους λαούς που καταπιέζονταν από στυγνούς δυνάστες και επεδίωκαν ελευθερία και δημοκρατία.
Έχοντας πηγή έμπνευσης τις ιδέες του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού, τα κοινωνικά και πολιτικά ρεύματα της εποχής, με την Γαλλική και Αμερικανική επανάσταση που προηγήθηκαν, καθώς και το ρεύμα του Ελληνικού διαφωτισμού, η Ελληνική επανάσταση αποτέλεσε αναντίλεκτα την κορυφαία και έξοχη Ευρωπαϊκή στιγμή στην ιστορία του νεότερου Ελληνισμού, που διέγραψε την περαιτέρω πορεία του και συνέβαλε στην διαμόρφωση του Ευρωπαϊκού γίγνεσθαι με τις αρχές και αξίες του διαφωτισμού.
Έστειλε με αυτό τον τρόπο το πανίσχυρο μήνυμα της πολιτικής, αστικής και θρησκευτικής ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, της αλληλεγγύης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, που αποτέλεσαν καθοδηγητικές αρχές και πηγή έμπνευσης και οραματισμού των εξεγερθέντων Ελλήνων, ενισχύοντας την επαναστατική τους ορμή και την εθνική τους συνείδηση, για την οικοδόμηση μιας νέας Ελλάδας, με μια διακυβέρνηση απαλλαγμένη από ξένες κηδεμονίες, ένα πραγματικά ελεύθερο, κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος.
Με βαθιά πίστη, εμποτισμένοι και γαλουχημένοι από το νάμα των αξιών, ιδανικών και αρετών της αρχαίας Ελλάδας και του Χριστιανισμού, οι Έλληνες οπλίστηκαν με ατρόμητο θάρρος, αυτοθυσία και ατσάλινη αποφασιστικότητα και αψηφώντας το μέγεθος τους και την υπεροπλία του κατακτητή, ύψωσαν το λάβαρο της επανάστασης, και όπως περιγράφει ο Μακρυγιάννης: «Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραϊμη, παρηγοριόμαστε μ’ ένα τρόπον, ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Αυτή τη μαγιά την λέω σπίθα. Είναι η σπίθα που καίει αθάνατη μέσα στα σωθικά της Ελλάδας”.
Έτσι και τότε, την άνοιξη του 1821, φλεγόμενοι από αυτή την ατέλειωτη σπίθα για ελευθερία και πάνοπλοι με θάρρος και αυτοθυσία, οι Έλληνες τάχθηκαν να πολεμήσουν για να αποτινάξουν την Οθωμανική κυριαρχία και τυραννία και να κερδίσουν, με τον αγώνα και το αίμα τους, την ποθητή ελευθερία και εθνική ανεξαρτησία.
Τέσσερεις ολόκληρους αιώνες ο Ελληνικός λαός ζούσε κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό, μέχρι που την υποδούλωση και την τυραννία άλλο δεν υπέμενε και πήρε την μεγάλη απόφαση να ξεσηκωθεί, γράφοντας την ελληνική επανάσταση και τον ηρωισμό και πατριωτισμό των Ελλήνων με χρυσά γράμματα στο πάνθεον της ιστορίας.
Από κάθε γωνιά του Ελληνισμού, από το Σούλι και την Μακεδονία, από την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα, από τη Χίο και τα Ψαρά ξεσηκώθηκε το υποδουλωμένο γένος και έγιναν κάστρα αντρειοσύνης και σύμβολα αυτοθυσίας και ηρωισμού: το Χάνι της Γραβιάς, η μάχη των Δερβενακίων, η μάχη της Αλαμάνας, η Άλωση της Τριπολιτσάς, η ναυμαχία στο Ναυαρίνο. Τα ηχηρά μηνύματα της επανάστασης μεταφέρθηκαν σε ολόκληρη τη σκλαβωμένη Ελλάδα και έτρεξαν όλοι, άντρες, γυναίκες, νέοι, γέροι και παιδιά να δώσουν το δικό τους παρόν, να βοηθήσουν για την επίτευξη του μεγάλου οράματος, της απελευθέρωσής της σκλαβωμένης τους πατρίδας.
Η στρατιά των ηρώων ατέρμονη, γνήσια τέκνα της ελληνικής λεβεντιάς, βράχοι ακλόνητοι με απίστευτη αντρειοσύνη: Κολοκοτρώνης, Παπαφλέσσας, Αθανάσιος Διάκος, Ανδρούτσος, Καποδίστριας, Καραϊσκάκης, Μιαούλης, Κανάρης, Μπουμπουλίνα, Δέσπω Μπότση, Μαντώ Μαυρογένους, Υψηλάντης, Μπότσαρης και τόσοι άλλοι που ηγήθηκαν του αγώνα, πολέμησαν γενναία και έδωσαν τη ζωή τους θυσία στο βωμό της πατρίδας.
Η θυσία και ο ηρωισμός του Ελληνικού λαού κατόρθωσε τελικά να γονατίσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία και να ξεπροβάλει η ευλογημένη ώρα που το όραμά του Ελληνικού λαού έγινε τελικά πραγματικότητα. Στις 3 Φεβρουαρίου 1830 υπογράφεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις το Πρωτοκόλλου του Λονδίνου, γνωστού και ως Πρωτοκόλλου της Ανεξαρτησίας του Ελληνικού Κράτους, με το οποίο αναγνωριζόταν διεθνώς η ίδρυση Ελληνικού κράτους και επισφραγιζόταν η υλοποίηση του οράματος του ελληνικού λαού και η απαρχή του ελεύθερου πολιτικού βίου του έθνους.
Όμως, παρά τις προσπάθειες του τότε Κυβερνήτη της Ελλάδας, Ιωάννη Καποδίστρια, το διπλωματικό παιγνίδι όσο αφορά την τελική διευθέτηση και κυρίως την εδαφική έκταση του νέου κράτους, είχε διεξαχθεί, ερήμην των Ελλήνων, από τις Μεγάλες Δυνάμεις, που ρύθμιζαν και τότε τις τύχες των λαών, Έτσι τελικά η Συνδιάσκεψη του Λονδίνου περιόρισε τα σύνορα του ανεξάρτητου κράτους σε μέρος μόνο της Στερεάς Ελλάδας, δηλαδή περιλάμβανε τα εδάφη που βρίσκονταν νότια της γραμμής που ενώνει τους ποταμούς Αχελώο και Σπερχειό, καθώς και την Πελοπόννησο, την Εύβοια και τις Κυκλάδες.
Παρά την πικρία που αισθάνθηκε ο Ελληνικός λαός για την άδικη αντιμετώπιση που έτυχε από τις Μεγάλες Δυνάμεις, εντούτοις παρέμεινε άσβεστο το πάθος του για την εκπλήρωση του οράματος του για εθνική ολοκλήρωση και ανεξαρτησία και συνέχισε τους ένδοξους αγώνες του για την απελευθέρωση των σκλαβωμένων τότε Ελληνικών εδαφών.
Στην Ελληνική Επανάσταση η Κύπρος δήλωσε παρούσα, τόσο με τις γενναίες συνεισφορές των Κυπρίων στον αγώνα, όσο και με την μύηση τους στην Φιλική Εταιρεία, την μυστική οργάνωση που προετοίμασε την επανάσταση, αλλά κυρίως με τις μερικές εκατοντάδες Κύπριους αγωνιστές που πολέμησαν εθελοντικά στη στεριά και στη θάλασσα, ως απλοί στρατιώτες και ως αξιωματικοί, σε αποφασιστικές στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό τις διαταγές και στο πλευρό των Ελλήνων οπλαρχηγών και των ενδοξότερων ηρώων του 1821, στη Ναύπακτο, στο Άργος, στο Μεσολόγγι, στα Δερβενάκια, στην Τρίπολη, στην Καρυστία, στη Χίο, στην Κρήτη. Μεταξύ των ηρωομαρτύρων της Ελληνικής Επανάστασης περιλαμβάνονται και πολλοί Κύπριοι, αρκετοί επώνυμοι αλλά οι πλείστοι αφανείς και άγνωστοι ήρωες του μεγάλου εκείνου αγώνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο της Ελλάδος φυλάσσεται ένα από τα ιερότερα εθνικά κειμήλια, η πολεμική σημαία που κρατούσε ομάδα Κυπρίων αγωνιστών σε διάφορες μάχες της επανάστασης. Μια μεγάλη λευκή σημαία με γαλάζιο σταυρό στην οποία αναγράφεται ανορθόγραφα: «Σημέα Εληνηκί πάτρης Κήπρου».
Παρόλο ότι η Κύπρος δεν μπόρεσε να ακολουθήσει στην εξέγερση τα άλλα Ελληνικά μέρη, εν τούτοις μερικούς μόνο μήνες μετά την Ελληνική επανάσταση, την 9η Ιουλίου 1821, η Κύπρος έμελλε να πληρώσει με το δικό της βαρύ φόρο αίματος τη στήριξη της στον αγώνα, με τον αποτρόπαιο απαγχονισμό του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, τον αποκεφαλισμό των μητροπολιτών Πάφου, Κιτίου και Κυρηνείας και την σφαγή περίπου 500 σημαινόντων Ελλήνων Κυπρίων, που περιλαμβάνονταν σε κατάλογο προγραφών που ο Κυβερνήτης της Κύπρου Κουτσιούκ Μεχμέτ ετοίμασε και απέστειλε στην Υψηλή Πύλη. Οι αποτρόπαιες σφαγές συνοδεύθηκαν από δημεύσεις και αρπαγές περιουσιών, λεηλασίες εκκλησιών, μοναστηριών και οικιών. Όμως, η απάντηση του Εθνομάρτυρα Κυπριανού στον Μουσελλίμ-Αγά, λίγο πριν τον φρικτό του θάνατο, όπως καταγράφεται από τον εθνικό μας ποιητή, θα ηχεί παντοτινά στις ψυχές του απανταχού ελληνισμού:
«Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου, κανένας δεν εβρέθηκεν για να την-ι-ξηλείψη, κανένας, γιατί σιέπει την που τάψη ο Θεός μου. Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψη!»
Η επανάσταση του 1821 αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και θάρρους για τον Κυπριακό λαό στον δικό του απελευθερωτικό αγώνα για αποτίναξη του αποικιακού ζυγού και για αυτοδιάθεση. Ένας μικρός και ανίσχυρος λαός, αψηφώντας το μέγεθος του και την τεράστια υπεροχή του κατακτητή, ξεσηκώθηκε ενάντια σε μια πανίσχυρη και πάνοπλη Βρετανική αυτοκρατορία Όμως, την έλλειψη των όπλων αναπλήρωνε η αιώνια σπίθα, ο πόθος και το πάθος για την ελευθερία. Ο Κυπριακός λαός ήξερε καλά ότι η ελευθερία ποτέ δεν χαρίστηκε, δεν δωρίσθηκε από κατακτητές, αλλά πάντοτε αποκτήθηκε με αυτοθυσίες και αγώνες. Οι ήρωες μας, «μεθυσμένοι με τ’ αθάνατο κρασί του εικοσιένα», έγιναν σύμβολο ηρωισμού, παλικαριάς και ανθρωπιάς που θα γαλουχεί και θα γεμίζει με περηφάνια γενιές Κυπρίων. Οι ήρωες μας αναδείχθηκαν αντάξια τέκνα των ηρώων της Αλαμάνας και του Μεσολογγίου, του Σουλίου, των Ψαρών και της Χίου.
Εμείς παίρνουμε δύναμη από τις γενναίες ψυχές και την αγωνιστικότητα των εθνικών ηρώων και το παράδειγμα τους μας καθοδηγεί σε τούτες τις δύσκολες ώρες που η Κύπρος συνεχίζει τον πολιτικό και διπλωματικό της αγώνα για τον τερματισμό της τουρκικής κατοχής, κάτω από τις πραγματικά αντίξοες συνθήκες μιας ημικατεχόμενης πατρίδας.
Το κυπριακό πρόβλημα είναι το αποτέλεσμα της εισβολής της Τουρκίας εναντίον ενός κυρίαρχου και ανεξάρτητου κράτους και της συνεχιζόμενης στρατιωτικής κατοχής σημαντικού εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, που είχε ως συνέπεια τη βίαιη διαίρεση της Κύπρου και του Κυπριακού λαού, τον εποικισμό, τη συστηματική και μαζική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κυπρίων και την καταστροφή, λεηλασία και βεβήλωση δεκάδων μοναστηριών και εκατοντάδων εκκλησιών μας στις κατεχόμενες περιοχές.
Αντιπαραθέτοντας αυτά τα στοιχεία προς τις βασικές αρχές, στις οποίες εδράζεται η διεθνής έννομη τάξη, μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει ότι η λύση του Κυπριακού εδράζεται στο Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, στις διεθνείς συμβάσεις και τους γενικούς κανόνες του διεθνούς δικαίου, στις αποφάσεις Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οργανισμών και Δικαστηρίων, καθώς και στο Ευρωπαϊκό Κεκτημένο που απορρέει από την ένταξη μας στην ΕΕ.
Με αυτή την πεποίθηση, διαδοχικές Κυπριακές Κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι ο ΟΗΕ και οι καλές υπηρεσίες του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού αποτελούν τη μόνη οδό για την εξεύρεση λύσης, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου. Δηλαδή, μιας λύσης που να βασίζεται σε ένα κράτος, με μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια, με την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα διασφαλισμένη και αποτελούμενη από δύο πολιτικά ισότιμες κοινότητες, όπως περιγράφεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, που να αποκλείει την ένωση, εξ ολοκλήρου ή μερικώς, με οποιαδήποτε άλλη χώρα ή οποιαδήποτε μορφή διχοτόμησης ή απόσχισης. Τέτοια λύση συνεχίζουμε να στηρίζουμε και θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε, γιατί αυτή προβλέπεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών που αποτελούν διαχρονικά την διεθνή πολιτική μας ασπίδα και γιατί πιστεύουμε ότι, με προϋπόθεση την λειτουργικότητα, την συμβατότητα με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, δίκαιες εδαφικές αναπροσαρμογές και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, θα μπορούσε μια τέτοια λύση να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα όλων των Κυπρίων και να εξασφαλίσει την ευημερία και την πρόοδο ολοκλήρου του λαού μας.
Θα πρέπει να συνεχίσουμε να αξιώνουμε από όσους ενδιαφέρονται για τη λύση και για τη διαμόρφωση συνθηκών ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή, να στραφούν επιτέλους προς την πλευρά της Τουρκίας και να δώσουν το ισχυρό μήνυμα στην κατοχική δύναμη ότι δεν είναι δυνατή η ομαλή εξέλιξη της ευρωπαϊκής της πορείας χωρίς την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της απέναντι στην Ε.Ε. και απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία, πρώτιστη των οποίων είναι ο τερματισμός της παράνομης και αναχρονιστικής στρατιωτικής κατοχής της Κύπρου.
Ταυτόχρονα θα πρέπει η Τουρκία να συμβάλει έμπρακτα, θετικά, ουσιαστικά και αποτελεσματικά στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού και να εγκαταλείψει τις πάγιες θέσεις της, που στοχεύουν, μέσω απαρχαιωμένων συστημάτων εγγυήσεων, στην διαιώνιση της στρατιωτικής της παρουσίας στην Κύπρο και μέσω στρατηγικών επενδύσεων που επιδιώκει να διασφαλίσει, στην άσκηση ελέγχου στις επιλογές και αποφάσεις των Κυπρίων. Μόνο με τέτοια ριζική αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφοράς εκ μέρους της Τουρκίας θα μπορούσαν να διαμορφωθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις και να ανοίξει ο δρόμος για τη λύση, μια λύση που θα ανήκει στους Κυπρίους και θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα και τους οραματισμούς των Κυπρίων.
Η πλευρά μας με συνέπεια συμμετέχει εποικοδομητικά στον δικοινοτικό διάλογο γιατί δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την επίλυση του Κυπριακού μέσω διαπραγματεύσεων. Γιατί εγκατάλειψη των προσπαθειών μας θα σήμαινε την οριστική πλέον εμπέδωση της διχοτόμησης της πατρίδας μας. Και κανένας, μα κανένας από εμάς δεν έχει αυτό το δικαίωμα. Ούτε απέναντι στην ιστορία μας, ούτε απέναντι στους ήρωες μας, αλλά ούτε απέναντι στα παιδιά μας και στις μελλοντικές γενιές των Κυπρίων.
Με επίγνωση των τραγικών συνεπειών της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, δεν έχουμε άλλη επιλογή από του να συνεχίσουμε τον αγώνα μας ενωμένοι. Η ενότητα και ομοψυχία του λαού μας θα ήταν και το καλύτερο μνημόσυνο για όλους αυτούς που μας έδειξαν το δρόμο, μέσα από το έργο, μέσα από τους αγώνες και τις θυσίες τους.
Τιμή και δόξα σε όσους θυσιάστηκαν στους αγώνες για την ελευθερία και τη δημοκρατία.
