Ονομαστήρια της Α.Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου (12-13 Νοεμβρίου 2017)
Με ιδιαίτερη λαμπρότητα αλλά και σεμνή ιεροπρέπεια, τελέστηκε το εσπέρας της Κυριακής 12 Νοεμβρίου 2017, στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Λευκωσία ο πανηγυρικός εσπερινός, επί τη μνήμη του εν αγίοις πατρός ημών Ιωάννου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου, χοροστατούντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου,ο οποίος άγει τα ονομαστήρια του, και συγχοροστατούντων του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βόστρων κ. Τιμοθέου, Εξάρχου του Παναγίου Τάφου στην Κύπρο και των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων Καρπασίας κ. Χριστοφόρου, Νεαπόλεως κ. Πορφυρίου και Μεσαορίας κ. Γρηγορίου.
Ακόμη, παρέστησαν πλήθος κληρικών της περιφέρειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και άλλων περιφερειών, ο εκπρόσωπος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Κουγιάλης, Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, εκπρόσωποι των ξένων δογμάτων στην Κύπρο, η Πρέσβειρα της Σουηδίας στην Κύπρο, Mrs Anna Olsson Vrang, η Ειδική Αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στην Κύπρο, κ. Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, η Κοσμήτωρ της Θεολογικής Σχολής Εκκλησίας Κύπρου κ. Βελουδία Παπαδοπούλου και άλλα μέλη του Διδακτικού Προσωπικού, η συντονίστρια του θρησκευτικού διαλόγου στη Πρεσβεία της Σουηδίας στην Κύπρο, κ. Salpy Eskidjian, καθώς επίσης οι φοιτητές της Θεολογικής Σχολής και πλήθος πιστών, οι οποίοι προσέτρεξαν να παραστούν στην ιδιαίτερη αυτή στιγμή του Μακαριωτάτου.
Οι καλώς καταρτισμένοι ιεροψάλτες απέδωσαν με τις ηδύμολπες φωνές τους τα ιερά άσματα της ακολουθίας του εσπερινού του χρυσορρήμονος Αγίου Ιωάννου, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο την δέουσα κατάνυξη και μεγαλοπρέπεια ταυτόχρονα, όπως άλλωστε αρμόζει στην εορτή.
Μετά το πέρας του πανηγυρικού εσπερινού, ακολούθησε μετάβαση με πομπή στο Μέγα Συνοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής όπου εψάλη ο πολυχρονισμός προς τιμή του Μακαριωτάτου και στη συνέχεια η Α.Μ. δέχθηκε τα συγχαρητήρια πλήθους κλήρου και λαού. Στο Μέγα Συνοδικό ανέβηκε και ο Μουφτής των Τουρκοκυπρίων Δρ. Ταλίπ Αταλάι, για να εκφράσει και τις δικές του ευχές με την ευκαιρία των ονομαστηρίων του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου.
Την Δευτέρα, 13 Νοεμβρίου 2017, ανήμερα της εορτής του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, τελέστηκε Αρχιερατικό Συλλείτουργο προϊσταμένου του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου. Με τον εορτάζοντα Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Κύπρου συλλειτούργησαν ο Πανιερώτατος Μητροπολίτες Πάφου κ. Γεώργιος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος και οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Καρπασίας κ. Χριστοφόρος, Χύτρων κ. Λεόντιος, Νεαπόλεως κ. Πορφύριος και Μεσαορίας κ. Γρηγόριος. Επίσης, συμπροσευχήθηκαν οι Πανιερώτατοι Μητροπολίτες Κιτίου κ. Χρυσόστομος και Κυρηνείας κ. Χρυσόστομος.
Στη Θεία Λειτουργία παρέστησαν ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς κ. Ηλίας Λεοντάρης, εκπρόσωποι της πολιτείας και πλήθος πιστών.
Το κήρυγμα του θείου λόγου εκφώνησε ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Γρηγόριος Μουσουρούλης, ο οποίος αναφέρθηκε στην προσωπικότητας του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και στο νόημα της ευαγγελικής περικοπής.
Ακολούθως, συνόδευσαν τον Μακαριώτατο οι Ιεράρχες, ο κλήρος και ο λαός στο Μέγα Συνοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, προπορευομένων των Ιεροψαλτών. Εκεί εψάλη ο Πολυχρονισμός του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου.
Κατόπιν, ο Μακαριώτατος ευχαρίστησε όλους τους παριστάμενους για τις ευχές και ευχήθηκε σε όλους υγεία και δύναμη με τις πρεσβείες του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Το μεσημέρι ο Μακαριώτατος παρέθεσε γεύμα στο οποίο παρακάθησε ο Εξοχώτατος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, ο Πρέσβης της Ελλάδος κ. Ηλίας Φωτόπουλος, ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κώστας Καδής, μέλη της Ιεράς Συνόδου, ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, της Αστυνομίας και ο διοικητής της ΕΛΔΥΚ, ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής κ. Γιαννάκης Ομήρου και άλλοι αξιωματούχοι κληρικοί της Εκκλησίας της Κύπρου.
Διάκονος π. Τριφύλλιος Ονησιφόρου
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου
**************************************************
Ακολουθεί το κήρυγμα του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου κ. Γρηγορίου Μουσουρούλη
« Τῆς ἐνθέου γέγονας, ἐλεημοσύνης εἰσηγητής·… Χρυσολόγε» (Κανών τοῦ ἁγίου ὠδή θ΄)
*******
« Τῆς ἐνθέου γέγονας, ἐλεημοσύνης εἰσηγητής·… Χρυσολόγε»
Ὅποιος μελετᾶ τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, Μακαριώτατε, ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, σεβαστοί πατέρες, ἐντιμότατοι ἄρχοντες, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, νομίζει πώς βρίσκεται μπροστά σ’ ἕνα ἀπέραντο ὠκεανό. Ἔχει τή αἴσθηση ὅτι ἀτενίζει τά ἄδυτα τοῦ σύμπαντος. Τό ἔργο του εἶναι τόσο πολυδιάστατο, ὥστε πολύ δύσκολα μπορεῖ νά ἐρευνηθεῖ.
Ἰωάννης Χρυσόστομος σημαίνει σοφία, βίος κατά πάντα ἅγιος, ἀγάπη, φιλανθρωπία, κοινωνική προσφορά, ἄριστη ποιμαντική, ἀξεπέραστη ρητορική ἱκανότητα, ἀσκητικό ἦθος, δράση, ἀγώνας, ἱεραποστολή, ὀρθόδοξη καί μοναδική ἑρμηνεία τῶν Γραφῶν.
Ὁ Χρυσόστομος κατά τόν ἱερό ὑμνογράφο εἶναι, σύν τοῖς ἄλλοις, «τῆς ἐνθέου ἐλεημοσύνης εἰσηγητής». Εἶναι «ὁ πρωτουργός», αὐτός πού ἄσκησε μέ ζῆλο τά ἔργα τῆς ἔνθεης ἀρετῆς τῆς ἐλεημοσύνης. Τά ἐλάχιστα ψήγματα τῆς θεοφώτιτης περί ἐλεημοσύνης διδασκαλίας του πού θά ἐκτεθοῦν στή συνέχεια καταδεικνύουν τήν ἀξία τῆς συγκεκριμένης ἀρετῆς, τήν ἀναγκαιότητά της καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο πρέπει νά ἀσκεῖται.
*****
« Τῆς ἐνθέου γέγονας, ἐλεημοσύνης εἰσηγητής·… Χρυσολόγε»
Τόσο συχνά μιλοῦσε γιά τήν ἐλεημοσύνη ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ὥστε κάποτε οἱ ἀκροατές του διαμαρτυρήθηκαν, διότι εἶχαν βαρεθεῖ νά ἀκοῦνε συνέχεια γι’αὐτήν καί τοῦ εἶπαν· «Πάλι γιά τήν ἐλεημοσύνη θά μᾶς μιλήσεις; Φτάνει πιά, εἶναι ἀρκετά αὐτά πού μᾶς ἔχεις πεῖ. Πότε ἐπί τέλους θά σταματήσεις νά μιλᾶς γιά τό θέμα αὐτό;». Καί ὁ ἅγιος τούς ἔδωκε μιά πολύ εὔστοχη ἀπάντηση: «Τότε θά σταματήσω νά ὁμιλῶ περί ἐλεημοσύνης, ὅταν δέν θά ὑπάρχει οὔτε ἕνας φτωχός». Καί συνεχίζει: Ἤθελα νά παύσω νά ὁμιλῶ συνεχῶς γι᾽ αὐτά, ἀλλά σεῖς μέ τόν τρόπο ζωῆς σας δέν μέ ἀφήνετε νά τό κάνω, γιατί συνεχῶς μοῦ δίνετε ἀφορμές. Καί σᾶς ἐρωτῶ: «Τίς χρεία τῶν σηρικῶν ἱματίων»[1]; Ποιά ἀνάγκη ὑπάρχει νά φορᾶμε μεταξωτά ἐνδύματα; Μέχρι πότε θά ἀσχολούμαστε μέ αὐτές τίς γελοιότητες;
Ἀλήθεια, ἄν ζοῦσε σήμερα κι ἔβλεπε τόν τρόπο τῆς ζωῆς μας ἀκόμη καί μέσα στή δίνη τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, τί θά ἔλεγε; Πῶς θά αἰσθανόταν;
Θέλοντας νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τό ὑλιστικό πνεῦμα πού ψύχει τήν ἀγάπη καί κάμνει τόν ἄνθρωπο νά ἀδιαφορεῖ γιά τίς ἀνάγκες τοῦ πλησίον ὁ ἱερός Πατήρ μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι εἶναι «μέγα ἀγαθόν καί τοῦ Θεοῦ δῶρον» ἡ ἐλεημοσύνη. «Καί αὐτῷ τῷ Θεῷ, κατά δύναμιν, ἡμᾶς ἐξομοιοῖ κατορθούμενον». Ἡ ἐλεημοσύνη μᾶς ἐξομοιώνει, ὅσο εἶναι δυνατό στήν ἀνθρώπινη φύση, μέ τόν Θεό, ὅταν τήν ἀσκοῦμε. Γι’αὐτό καί μᾶς ὑπενθυμίζει τόν λόγο τῶν Παροιμιῶν «μέγα ἄνθρωπος καί τίμιον ἀνήρ ἐλεήμων» (Παρ. κ΄6). Εῑναι μεγάλο τό δημιούργημα, πού ὀνομάζεται ἄνθρωπος, διότι πλάστηκε ἀπό τόν Θεό κατ’εἰκόνα καί καθ’ὁμοίωσή Του· πολύτιμος ὅμως εἶναι ὁ ἄνθρωπος, πού εὐσπλαγχνίζεται καί ἐλεεῖ.
Συνεχίζοντας τό ἐγκώμιο τῆς ἐλεημοσύνης γράφει: ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι σπουδαιότερο πράγμα καί ἀπό τό νά ἀνασταίνει κανείς νεκρούς. Διότι εἶναι πολύ πιό σπουδαῖο νά δώσεις τροφή στόν πεινασμένο Χριστό ἀπό τό νά ἀναστήσεις νεκρούς στό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Στήν πρώτη περίπτωση ἐσύ εὐεργετεῖς τόν Χριστό, στή δεύτερη ὁ Χριστός ἐσένα. Καί ἀμείβεται κανείς ὅταν εὐεργετεῖ καί ὄχι ὅταν τόν εὐεργετοῦν.
Γιά τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο πρέπει νά γίνεται ἡ ἐλεημοσύνη ὁ ἅγιος Πατήρ λέγει τά ἑξῆς: «Ἐλεημοσύνη εἶναι ὅταν τήν κάνεις μέ προθυμία, ὅταν τήν κάνεις μέ γενναιοδωρία, ὅταν δέν νομίζεις πώς δίνεις, ἀλλά πώς παίρνεις, ὅταν τήν κάνεις σάν νά σέ εὐεργετοῦν, σάν νά κερδίζεις, σάν νά μή χάνεις. Γιατί ἄν νομίζεις πώς χάνεις, αὐτό δέν εἶναι ἐλεημοσύνη. Ἐκεῖνος πού ἐλεεῖ ἄλλον πρέπει νά χαίρεται, ὄχι νά δυσανασχετεῖ. Διότι, θά ἦταν παράλογο ἄν, ἐνῶ ἀνακουφίζεις τή λύπη τοῦ ἄλλου μέ τήν προσφορά σου, νά λυπᾶσαι ἐσύ; Ἄν λυπᾶσαι ένῶ προσφέρεις, τότε ἡ ἐνέργειά σου αὐτή δέν μπορεῖ νά λογαριαστεῖ ὡς ἐλεημοσύνη. Διότι, ἄν στενοχωρεῖσαι πού ἀνακούφισες τή στενοχώρια τοῦ ἄλλου, δίνεις δεῖγμα μεγάλης σκληρότητας καί ἀπανθρωπιᾶς. Εἶναι προτιμότερο νά μή τόν ἀνακουφίζεις, παρά νά τόν ἀνακουφίζεις μέ δυσθυμία. Γιατί τέλος πάντων στενοχωρεῖσαι, ἄνθρωπε; Μήπως λιγοστέψει τό χρυσάφι σου; Ἐπί τέλους, ἄν ἔχεις αὐτή τή γνώμη μή δίνεις. Ἄν δέν πιστεύεις πώς σοῦ γίνονται πολλαπλάσια στόν οὐρανό μήν προσφέρεις.
Στούς χρισταινούς πού λένε; «ἐμεῖς δέν ἔχουμε χρήματα πῶς μποροῦμε νά κάνουμε ἐλεημοσύνη; ὁ ἐλεήμων Πατήρ ἀπαντᾶ: «Ἐλεημοσύνη δέν γίνεται μόνο μέ χρήματα, ἀλλά καί μέ ἄλλα ἔργα. Μποροῦμε νά προστατέψουμε κάποιον καί νά τόν βοηθήσουμε. Πολλές φορές ἡ προστασία μέ ἔργα, βοήθησε περισσότερο ἀπό τά χρήματα. Καί συνεχίζει: «Ἐμπρός λοιπόν, ἀδελφέ μου, νά γνωρίσεις ὅλα τά εἴδη τῆς ἐλεημοσύνης. Μπορεῖς νά βοηθήσεις μέ χρήματα; Μή διστάσεις. Μπορεῖς μέ τό νά προσφέρεις προστασία σέ κάποιον; Μή πεῖς, ἀφοῦ δέν ὑπάρχουν χρήματα, αὐτό δέν εἶναι τίποτε. Καί, ὅμως, αὐτό εἶναι πάρα πολύ σπουδαῖο. Κάνε το καί νά αἰσθάνεσαι ἀκριβῶς σάν νά ἔχεις δώσει χρήματα. Μπορεῖς μέ θεραπεία; Καί αὐτό νά τό κάνεις. Γιά παράδειγμα: εἶσαι γιατρός στήν ἐπιστήμη; φρόντισε τούς ἀσθενεῖς σου μέ ἀγάπη.Καί αὐτό εἶναι σπουδαῖο.
Ἀδελφέ μου, πές δυό λόγια ἀδελφικά στόν ἄρρωστο. Τοῦ δίνεις θάρρος καί δύναμη. Ἐλπίδα. Συμπορεύσου μέ τόν κουρασμένο. Πιάσε ἀπό τό χέρι καί ἀνασήκωσε τόν πεσμένο. Χαμογέλασε στόν λυπημένο. Μίλησε μέ ἐκεῖνον πού πενθεῖ. Δῶσε φῶς στό σκοτάδι τοῦ ἀπελπισμένου, τό φῶς τῆς πίστης, τό φῶς τῆς ἀγάπης, τό φῶς τῆς ἐλπίδας. Δάνεισέ του τῆς ψυχῆς τά ἀγαθά καί τοῦ σώματος. Δῶσε, δῶσε ἐλπίδες. Δῶσε του τήν ἐλπίδα τοῦ Χριστοῦ καί τῆς αἰωνιότητας. Μ᾽ ἕνα χαμόγελο, μέ μιά ἀδελφική ματιά, μ᾽ἕνα λόγο χιστιανικῆς ἀγάπης.
Μπορεῖς νά βοηθήσεις μέ συμβουλή; Αὐτό εἶναι πολύ ἀνώτερο ἀπ᾽ ὅλα ἤ καί τόσο μεγαλύτερο, ὅσο μεγαλύτερο εἶναι τό κέρδος πού ἔχει. Διότι δέν ἀπαλλάσσεις ἀπό πείνα, ἀλλ᾽ ἀπό τόν φοβερό θάνατο. Οἱ ἅγιοί μας Ἀπόστολοι αὐτό τό εἶδος τῆς ἐλεημοσύνης ἐξήσκησαν. Τά ἔργα τῆς ἀγάπης καί τή διανομή τῶν χρημάτων τήν ἀνέθεσαν σ᾽ αὐτούς πού τούς συνόδευαν, στούς ἑπτά διακόνους, ἐνῶ αὐτοί οἱ ἴδιοι κατάγιναν μέ τό κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ.
Δέν εἶναι μικρή ἐλεημοσύνη, ἀδελφέ μου, τό νά μπορέσεις ν᾽ ἀπαλλάξεις κάποια ψυχή πού βρίσκεται σέ δύσκολη θέση, πού κινδυνεύει νά πεθάνει καί κατακαίγεται ὁλόκληρη!
Ὁ ἱερός Πατήρ γιά τήν πνευματική ἐλεημοσύνη λέγει: «Μέγα ἀγαθόν καί τό ἐλεεῖν τούς πενομένους, ἀλλ᾽ οὐδέν τοιοῦτον οἷον τό πλάνης ἀπαλλάττειν». Εἶναι μεγάλο ἀγαθό καί σπουδαία ἀρετή τό νά δείχνει κανείς εὐσπλαγχνία σ’ αὐτούς πού στεροῦνται καί νά τούς βοηθεῖ. Τίποτε ὅμως δέν εἶναι τόσο σπουδαῖο ὅσο τό νά ἀπαλλάττει κανείς κάποιον ἀπό τήν πλάνη, διότι τίποτε δέν ἀξίζει τόσον πολύ, ὅσο μία ψυχή, ἀφοῦ οὔτε ὅλος ὁ κόσμος δέν ἰσοφαρίζει μιά ψυχή. Ὅσα χρήματα καί νά δώσεις, δέν κάνεις τόσον σπουδαῖο ἔργο, ὅσο ἐκεῖνος πού ἐπιστρέφει μία ψυχή, διότι αὐτός πού τό κάνει αὐτό ὁμοιάζει τόν Παῦλο καί τόν Πέτρο, ὄχι διότι ὑποφέρει ὅπως αὐτοί πείνα καί τά ἄλλα κακά, ἀλλά μέ τήν προθυμία πού δείχνει.
****
« Τῆς ἐνθέου γέγονας, ἐλεημοσύνης εἰσηγητής·… Χρυσολόγε»
Μακαριώτατε, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ άκολουθώντας τό παράδειγμα τοῦ Ἀρχηγοῦ της, τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων ἐργάσθηκε πάντοτε μέ ζῆλο τά ἔργα τῆς ἐλεημοσύνης, καί τῆς ὑλικῆς καί ἰδιαιτέρως τῆς πνευματικῆς. Τά ἐργάζεται καί σήμερα. Τά φιλόπτωχα ταμεῖα τῶν ἐνοριῶν, τά συσσίτια, ὅταν καί ὅπου παρίσταται ἀνάγκη, ἡ διανομή τροφίμων σἐ ἀναξιοπαθοῦντες ἀδελφούς τοῦ Χριστοῦ εἶναι γεγονότα τοῖς πᾶσι βοῶντα.
Σ’ αὐτά δέ τά ἔργα τῆς φιλανθρώπου ἐλεημοσύνης ἡ Μακαριότης σας προΐσταται ὄχι μόνο ἀόκνως ἀλλά καί μέ ζῆλον ἔνθεο, παρέχοντας σέ ὅλους ἐμᾶς παράδειγμα πρός μίμηση. Καθένας πού καταφεύγει κοντά σας, καί στίς πιό δύσκολες ἀκόμη οἰκονομικές συνθῆκες πού δημιούργησεν ἡ οἰκονομική κρίση, νιώθει τήν πατρική σας ἀγάπη καί τή συμπάθεια στόν πόνο του.
Υἱικῶς εὐχόμαστε, Μακαριώτατε, τά ἔτη σας νά εἶναι πολλά καί ὁ βίος σας μέχρι τέλους «πλήρης ἐλεημοσυνῶν καί καλῶν ἔργων». Καί σεῖς πατρικῶς νά εὔχεσθε ὅλοι ἐμεῖς τά πνευματικά σας παιδιά νά ἐργαζόμαστε μέ ζῆλο τά ἔργα τῆς ἐλεημοσύνης ὑλικῆς καί πνευματικῆς στό μέτρο τοῦ δυνατοῦ, ὥστε δι᾽ ὅλων νά δοξάζεται τό ὑπερύμνητο ὄνομα τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ μας.
[1] Χρυσ. εἰς τό κατά Ἰωάννην ὁμιλία ΝΔ´ Ε.Π.Ε. τόμος 13ος σελ. 754.
