Χαιρετισμός της Α.Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου κατά την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, με θέμα: «Χώροι λατρείας και θρησκευτικά μνημεία στην Ευρωπή και στην Μέση Ανατολή. Καθεστώς και προστασία στο εθνικό και διεθνές δίκαιο», που διοργανώνει η διάσκεψη Ευρωπαϊκών Εκκλησιών. 9 Νοεμβρίου 2017
Εξοχώτατοι,
Εντιμώτατοι,
Σεβασμιώτατοι,
Το σημερινό Συνέδριο της Διάσκεψης Ευρωπαϊκών Εκκλησιών με θέμα «ΧΩΡΟΙ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ, ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ», πραγματοποιείται σε πολύ δύσκολες και κρίσιμες στιγμές για τον ευαίσθητο τούτο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, που αναδείχθηκε το λίκνο του πολιτισμού και από τον οποίο εξεπήγασε «τό φῶς τό τῆς γνώσεως», και «ἡ χάρις καί ἡ ἀλήθεια διά Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο» (Ἰω. 1, 17).
Σ’ αυτήν ακριβώς την πολυτάραχη εποχή και μάλιστα σ’ αυτήν την περιοχή της γης, που ιδιαίτερα δοκιμάζεται, καλούμαστε ως πολιτικοί αλλά και ως Θρησκευτικοί Ηγέτες, να ασκήσουμε τον ρόλο μας και να καταθέσουμε την ενεργό συμβολή μας, με στόχο έναν καλύτερο και ευτυχέστερο κόσμο στην περιοχή μας, χωρίς πολέμους και αιματοχυσίες. Θα πρέπει, ακόμη, να σκύψουμε με πνεύμα καλής θέλησης και αλληλοκατανόησης, να μελετήσουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, να πάρουμε αποφάσεις, να δώσουμε απαντήσεις και να επιτύχουμε την επίλυσή τους. Η εδώ παρουσία όλων Σας τονίζει, άλλωστε, και επιμαρτυρεί, τη μεγάλη σημασία, που έχει το σημερινό Συνέδριο.
Οι εξελίξεις στην περιοχή μας τρέχουν κι εμείς, ως Πνευματικοί Ηγέτες, δεν μπορούμε να είμαστε απλοί παρατηρητές σ’ αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, ούτε πάλι, να ακολουθούμε τα γεγονότα. Οι Χριστιανοί διαβιώνουν στον χώρο της Μέσης Ανατολής από αρχαιοτάτων χρόνων και κάθε προσπάθεια για εκδίωξη ή εξαναγκασμό τους σε φυγή, θα πρέπει να θεωρείται άδικη και αδικαιολόγητη. Το χριστιανικό, εξάλλου, στοιχείο προσαρμόστηκε και συμβίωσε ειρηνικά και αρμονικά και με τα υπόλοιπα θρησκευτικά στοιχεία, που εμφανίστηκαν στο πέρασμα των αιώνων.
Δυστυχώς, όμως, η επικράτηση τον τελευταίο καιρό ακραίων φονταμενταλιστικών στοιχείων στην περιοχή, θέτει σε άμεσο κίνδυνο την παραμονή των Χριστιανών στις αρχαίες κοιτίδες τους. Είμαστε καθημερινά μάρτυρες επιδρομών σε χώρους λατρείας των Χριστιανών, φόνων αθώων ανθρώπων, απαγωγών, βιαιοτήτων και βιαιοπραγιών κατά χριστιανικών περιουσιών και καταπάτησης των στοιχειωδεστέρων ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Χριστιανών. Οι Χριστιανοί εξωθούνται με τον τρόπο αυτό σε εκπατρισμό. Ήδη χιλιάδες Χριστιανών εγκατέλειψαν τις αρχαίες κοιτίδες τους, και έχουν καταφύγει ως πρόσφυγες σε διάφορα μέρη, όπου υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια γι’ αυτούς.
Εξοχώτατοι,
Εντιμώτατοι,
Σεβασμιώτατοι,
Η πατρίδα μου η Κύπρος υπήρξε ένας τόπος θρησκευτικού πλουραλισμού, αφού το 80% του πληθυσμού της αποτελούσαν Ελληνοκύπριοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, το 18% Τουρκοκύπριοι Μουσουλμάνοι και το υπόλοιπο 2% Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι. Μέχρι το 1974, που έγινε η τουρκική εισβολή, όλοι ζούσαν ειρηνικά και αγαπημένα μεταξύ τους, στα ανάμεικτα χωριά και στις πόλεις τους, λατρεύοντας ο καθένας ελεύθερα το δικό του Θεό. Ουδέποτε υπήρξαν θρησκευτικές διαμάχες, συγκρούσεις και ταραχές. Και αυτό συνεχίζεται να γίνεται και να ισχύει και σήμερα στο ελεύθερο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Λυπούμαστε να παρατηρήσουμε δυστυχώς, ότι, τώρα και σαράντα τρία χρόνια στο τουρκοκατεχόμενο βόρειο τμήμα της νήσου μας οι θρησκευτικές ελευθερίες δεν τυγχάνουν σεβασμού και εφαρμογής. Αλλά και πέρα απ’ αυτό, τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής και το εκεί παράνομο καθεστώς, το οποίο στηρίζεται από την Τουρκία, επιδόθηκαν σε μια άνευ προηγουμένου βάναυση και σκληρή προσπάθεια καταστροφής και λεηλασίας των θρησκευτικών μας χώρων και μνημείων, των ναών και των μονών μας, των ιερών και των οσίων μας, ακόμη και των κοιμητηρίων μας, και γενικότερα κάθε στοιχείου που μαρτυρεί την ύπαρξη και την παρουσία του χριστιανικού πληθυσμού στο βόρειο τμήμα της Κύπρου.
Διαρκές ζητούμενο για την Εκκλησία της Κύπρου είναι ο σεβασμός των αυτονόητων δικαιωμάτων πρόσβασης, χρήσης, λειτουργίας, αποκατάστασης και συντήρησης των πέρα των 500 ναών, που έχουν βεβηλωθεί και έχουν αφεθεί στη φθορά του χρόνου. Σημαντικοί, για εμάς είναι και οι άλλοι χώροι που συνδέονται στενά με τους υπόλοιπους χώρους λατρείας, όπως είναι για παράδειγμα τα κοιμητήρια. Το σύνολο των κοιμητηρίων μας στις κατεχόμενες περιοχές έχει και αυτό βεβηλωθεί και καταστραφεί.
Με αυτές τις σκέψεις, συγχαίρουμε θερμά την Διάσκεψη Ευρωπαϊκών Εκκλησιών, καθώς και το Γραφείο της Εκκλησίας της Κύπρου στους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς για την διοργάνωση του εν λόγω Συνεδρίου στη χώρα μας και τους ευχαριστούμε για την ευγενή πρόσκλησή τους να απευθύνουμε χαιρετισμό.
Μετ’ ευχών
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
9 Νοεμβρίου 2017.