Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου
Τα εγκαίνια της Έκθεσης «Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου» τέλεσε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος το απόγευμα της Παρασκευής 12 Ιανουαρίου στο Κάστρο της Κάτω Πάφου.
Συνδιοργανωτές της έκθεσης είναι η Ιερά Μητρόπολη Πάφου και το Πανεπιστήμιο «Νεάπολις» Πάφου και το κοινό θα μπορεί να την επισκέπτεται μέχρι και την 31 Ιανουαρίου 2018.
Χαιρετισμό απηύθηναν ο Μητροπολίτης Πάφου κ. Γεώργιος και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου «Νεάπολις» Πάφου κ. Μιχαλάκης Λεπτός.
Ο Μακαριώτατος τόνισε στην ομιλία του την σημαδιακή, για ολόκληρη την ορθοδοξία, παρουσία του αποστόλου των εθνών στην Κύπρο και ιδιαίτερα στην Πάφο, όπου έγινε ο εκχριστιανισμός των κατοίκων και η μετονομασία του ιδίου σε Παύλο.
Παρόντες στα εγκαίνια της έκθεσης ήταν οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Αρσινόης κ. Νεκτάριος και Χύτρων κ. Λεόντιος, πολλοί κληρικοί της Πάφου, καθώς επίσης βουλευτές της επαρχίας Πάφου, η έπαρχος της Πάφου και λοιποί πολιτειακοί παράγοντες.
Η έκθεση περιλαμβάνει εκθέματα που παρουσιάζουν την ιστορική επίσκεψη του Αποστόλου Παύλου με τον Απόστολο Βαρνάβα στην Πάφο (46 μ.Χ.) και τον εκχριστιανισμό καταρχάς του ανθυπάτου Σέργιου Παύλου και έπειτα ολόκληρης της πόλης και επεκτείνεται μέχρι και το μαρτυρικό θάνατο του αγίου αποστόλου. Σε αυτή την επιτοίχια παρουσίαση της ιστορικής διαδρομής του Αποστόλου Παύλου περιλαμβάνονται και αντίγραφα έργα ευρωπαίων ζωγράφων, γκραβούρες και βιβλία.
Σύμφωνα με τις Πράξεις των Αποστόλων (13, 4 – 12)
«Οὗτοι (ὁ Βαρνάβας καί ὁ Σαῦλος) ἐκπεμφθέντες ὑπό τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου κατῆλθον εἰς τήν Σελεύκειαν, ἐκεῖθέν τε ἀπέπλευσαν εἰς τήν Κύπρον, καί γενόμενοι ἐν Σαλαμῖνι κατήγγελλον τό λόγον τοῦ Θεοῦ ἐν ταῖς συναγωγαῖς τῶν Ἰουδαίων· εἶχον δέ καί Ἰωάννην ὑπηρέτην. Διελθόντες δέ τήν νῆσον ἄχρι Πάφου εὗρόν τινα μάγον ψευδοπροφήτην Ἰουδαῖον ᾧ ὄνομα Bαριησοῦς, ὅς ἦν σύν τῷ ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ Παύλῳ, ἀνδρί συνετῷ. Οὗτος προσκαλεσάμενος Βαρνάβαν καί Σαῦλον ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τόν λόγον τοῦ Θεοῦ· ἀνθίστατο δέ αὐτοῖς Ἐλύμας ὁ μάγος – οὕτω γάρ μεθερμηνεύεται τό ὄνομα αὐτοῦ – ζητῶν διαστρέψαι τόν ἀνθύπατον ἀπό τῆς πίστεως. Σαῦλος δέ, ὁ καί Παῦλος, πλησθείς Πνεύματος Ἁγίου καί ἀτενίσας πρός αὐτόν εἶπεν· ὦ πλήρης παντός δόλου καί πάσης ῥαδιουργίας, υἱέ διαβόλου, ἐχθρέ πάσης δικαιοσύνης, οὐ παύσῃ διαστρέφων τάς ὁδούς Κυρίου τάς εὐθείας; Καί νῦν ἰδού χείρ Κυρίου ἐπί σέ, καί ἔσῃ τυφλός μή βλέπων τόν ἥλιον ἄχρι καιροῦ. Παραχρῆμα δέ ἔπεσεν ἐπ’ αὐτόν ἀχλύς καί σκότος, καί περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς. Τότε ἰδών ὁ ἀνθύπατος τό γεγονός ἐπίστευσεν, ἐκπλησσόμενος ἐπί τῇ διδαχῇ τοῦ Κυρίου».
Η πιο πάνω περικοπή από τις Πράξεις των Αποστόλων θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η επίσημη πράξη της ίδρυσης της Εκκλησίας της Πάφου. Το κείμενο δεν αναφέρει εκπληκτικά ή άμεσα αποτελέσματα από το κήρυγμα των δύο Αποστόλων. Το ότι όμως ο ίδιος ο ανθύπατος επίστευσε ήταν μια πράξη που θα διευκόλυνε κι άλλους να ασπαστούν τη νέα θρησκεία.
Ιεροδ. Τριφυλλίου Ονησιφόρου,
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου
Προσφώνηση
Μητροπολίτη Πάφου κ. Γεωργίου
Στα εγκαίνια της έκθεσης «Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου»
Είναι, νομίζω, δικαιολογημένη η συγκίνηση που μας διακατέχει αυτή τη στιγμή, αφού πατούμε εδώ που και ο Απόστολος Παύλος επάτησε. Εδώ, στο λιμάνι απ’όπου «αναχθείς από της Πάφου ήλθεν εις Πέργην της Παμφυλίας» , αφού προηγουμένως είχε κηρύξει το Ευαγγέλιο στους προγόνους μας.
Νιώθω πως με την Έκθεση « Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου», που εγκαινιάζουμε σήμερα και η οποία αναφέρεται στη ζωή και τη δράση του Αποστόλου Παύλου, εκπληρώνουμε ένα ελάχιστο χρέος προς Εκείνον που μας απάλλαξε από την πλάνη της ειδωλολατρίας και μας οδήγησε στη γνώση του αληθινού Θεού.
Ευχαριστώ το Πανεπιστήμιο «Νεάπολις» και τον καθηγητή κ. Γεώργιο Γεωργή για τον κόπο τους στη διοργάνωση της Έκθεσης. Η πρωτοβουλία για την έκθεση ήταν κοινή, Μητρόπολης Πάφου και Πανεπιστημίου Νεάπολις, μέσα στα πλαίσια του «Πάφος 2017». Τα έξοδα καλύπτονται από τη Μητρόπολη και ο κόπος της διοργάνωσης από το Πανεπιστήμιο. Είμαι σίγουρος ότι η Έκθεση, που θα φιλοξενηθεί μόνιμα από τον ερχόμενο μήνα στις αίθουσες του δευτέρου ορόφου του Εκκλησιαστικού Μουσείου της Πάφου στη Γεροσκήπου, θα έχει μεγάλη επισκεψιμότητα από τα σχολεία της Πάφου αλλά και από ξένους επισκέπτες.
Κάθε επισκέπτης θα παρακολουθήσει στην Έκθεση, σαν σε κινηματογραφική ταινία, τη ζωή του Παύλου, από τη γέννησή του μέχρι και τον αποκεφαλισμό του. Θα τον ακολουθήσει στα πρώτα του βήματα στην Ταρσό, στις σπουδές του στον Γαμαλιήλ, στη μεταστροφή του στον δρόμο προς τη Δαμασκό, στην ίδρυση των κατά τόπους Εκκλησιών. Μεγάλο μέρος της Έκθεσης είναι αφιερωμένο, φυσικά, στην επίσκεψη του στην Κύπρο και ιδιαίτερα στην Πάφο.
Εύλογα χαιρόμαστε γιατί θα δοθεί η ευκαιρία στους πιστούς μας να αναπολήσουν την ιστορία μας, να συνειδητοποιήσουν τη βαρύτητα και τη σημασία εκείνης της επίσκεψης και να συναισθανθούν το χρέος της διατήρησης της παρακαταθήκης του Μεγάλου Αποστόλου στον τόπο μας.
Ο Χριστιανισμός έγινε αυτό που έγινε , και εξακολουθεί να είναι ακόμη, για την πνευματική ζωή της Ευρώπης και του άλλου κόσμου, όπου ακτινοβολεί ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός, χάρις στην μεγαλοφυή ερμηνεία που έδωσε σ’αυτόν και το κήρυγμά του ο Παύλος, ο γεμάτος πάθος Ιουδαίος αυτός της διασποράς, ο Ρωμαίος πολίτης με τη βαθιά θρησκευτική ψυχή και την πλούσια ελληνική παιδεία.
Χείμαρρος σε ορμή και ατρόμητος σε αγωνιστικότητα, δεν ορρωδεί προ ουδενός. Ουδέν εγκόσμιον δύναται να τον χωρίσει από τον Χριστό, μετά το «πλήγμα» της Χάριτος που τον πέτυχε πορευόμενον προς τη Δαμασκό.
Κύπρος, Μικρά Ασία, Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Κόρινθος , Ρώμη, συγκλονίστηκαν από το κήρυγμά του. Αιωνόβιες θρησκευτικές πεποιθήσεις εσείσθησαν εκ θεμελίων και μεταβλήθηκαν σε ερείπια∙ και ένας νέος κόσμος, με τις Εκκλησίες του Χριστού που ιδρύθηκαν από αυτόν, εγκαθιδρύθηκε σ’όλο τον τότε Ελληνορωμαϊκό κόσμο.
Τα μέσα που διέθετε, μηδαμινά. Προχωρεί με μόνα εφόδια την πήρα και τη ράβδο του. Η υγεία του είναι επισφαλής, γι’αυτό κι έχει ανάγκη της διαρκούς συνοδείας «Λουκά του ιατρού». Τα οικονομικά του ανύπαρκτα∙ γι’αυτό και πρέπει να εργάζεται τα βράδια ως σκηνοποιός για να εξοικονομεί τα προς συντήρησή του. Η ιουδαϊκή καταγωγή του είναι πηγή υποψίας και προκατάληψης, λόγω του αντισημιτισμού της εποχής του, συγχρόνως, όμως , και αφορμή μίσους για τους Ιουδαίους που έβλεπαν στο πρόσωπό του τον αποστάτη, που θα άλλαζε τα ήθη και τα έθιμά τους, που θα κατέλυε τη θρησκεία τους.
Δύο τα κύρια προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ο Παύλος και τα οποία αντιμετώπισε αποτελεσματικά. Από τη μια μεριά ο Ιουδαϊκός Νόμος, που με τα αλύγιστα θέσμιά του, έφραζε τον δρόμο στη νέα θρησκεία. Κι από την άλλη η διανόηση του φθίνοντος ελληνισμού που απαιτούσε με την περίτεχνη διαλεκτική της να εξηγήσει τα πάντα με τη λογική. Απέναντι στον Ιουδαϊσμό ο Παύλος διακηρύσσει ότι ο άνθρωπος ανδρώθηκε πια ψυχικά και δεν του χρειάζεται η νηπιακή τροφή της Παλαιάς Διαθήκης. Με το αίμα του Χριστού γράφτηκε μια Νέα Διαθήκη και αυτή έρχεται τώρα να τον θρέψει. Τα ίδιο τραχύς και κατηγορηματικός είναι και προς την φθίνουσα ελληνική διανόηση. Γράφει στους Κορινθίους ότι αντί της φλύαρης σοφίας του κόσμου τούτου αυτός ευαγγελίζεται τη μωρία του Σταυρού που προσφέρει τη λύτρωση στον άνθρωπο, πράγμα πιο ουσιαστικό από την πειθώ της λογικής και τη γλωσσική ευφράδεια.
Ο χρόνος και ο αμείλικτος νόμος της φθοράς ανέτρεψαν, από τότε, τα πάντα. Η μνήμη του Παύλου, όμως, υψώνεται πέραν της λήθης και του χρόνου∙ και υπενθυμίζει συνειρμικά σ’όλους τους λαούς και το όνομα της Πάφου, ως της πρώτης Ευρωπαϊκής πόλης που δέχτηκε τον Χριστιανισμό.
Εκείνο που μας κάνει ιδιαίτερα περήφανους για την Παύλεια Χριστιανική καταγωγή μας, δεν είναι το ότι πρώτοι στην Ευρώπη και πρώτοι μετά τη μείζονα Παλαιστίνη δηχθήκαμε τον Χριστιανισμό. Είναι ο λόγος για τον οποίο είχαμε αυτή την πρώιμη Αποστολική επίσκεψη. Κι αυτός δεν ήταν μόνον, ή κυρίως, η γεωγραφική εγγύτητα της Κύπρου προς την Παλαιστίνη. Ούτε κι η Κυπριακή καταγωγή του Βαρνάβα. Ήταν κυρίως η Ελληνική καταγωγή μας, το ελληνικό ιστορικό υπόβαθρο της νήσου μας.
Κάτοχος ο Παύλος της ελληνικής παιδείας, εκτίμησε τις δυνατότητες της. Πίστεψε, και δεν διαψεύστηκε, ότι με την ελληνική γλώσσα και διά της ελληνικής σοφίας θα διαδιδόταν στα έθνη το ευαγγελικό φως. Γι’αυτό και μετά την απόφασή του να στραφεί προς τα έθνη δεν αναζητεί άλλους λαούς και άλλη διανόηση. Απευθύνθηκε στους Έλληνες, με πρώτους τους Έλληνες της Κύπρου. Κι ενώ εκείνος κλήθηκε έξω της Δαμασκού «τη εβραΐδι διαλέκτω» προς θεογνωσία, ο ίδιος κάλεσε τα έθνη «φωνή ελληνίδι». Ανέδειξε την ελληνική γλώσσα στολισμό της αληθείας, αφού δι’αυτής εξέφρασε τον λόγο του Θεού, και την κατέστησε μόνιμο όργανο παγχριστιανικής συνεννόησης.
Επαναλαμβάνω πως έχω την πεποίθηση ότι με την Έκθεση, που εγκαινιάζουμε σήμερα, θα μας δοθεί η ευκαιρία να εκτιμήσουμε καλύτερα τη μορφή του Αποστόλου Πύλου του « πάντων ανθρώπων αμείνονος » κατά τον Χρυσόστομο, τον αναδειχθέντος εις την Χριστιανική Ιστορία «Πρώτου μετά τον Ένα », και ταυτόχρονα να συνειδητοποιήσουμε το χρέος για τη διαφύλαξη , πάση θυσία, του Χριστιανικού και ελληνικού χαρακτήρα του τόπου μας.
Ευχαριστώ και πάλιν το Πανεπιστήμιο Νεάπολις, τον κ. Γεωργή με τους συνεργάτες του, για τον μεγάλο κόπο στον οποίο υποβλήθηκαν. Ευχαριστώ ιδιαίτερα και τον Μακαριώτατο, ο οποίος παρά το βεβαρυμένο του πρόγραμμα ευχαρίστως απεδέχθη την πρόσκληση μας για να τελέσει τα εγκαίνια της Έκθεσης. Ευχαριστώ κι όλους εσάς που με την παρουσία σας τιμάτε, όχι τους διοργανωτές, αλλά τον μεγάλο Απόστολό μας.
