Θεία Λειτουργία και Μνημόσυνα Ενορίας Αποστόλου Ανδρέα Νεαπόλεως – Κωνσταντίας (24 Ιουνίου 2018)
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος, την Κυριακή 24 Ιουνίου 2018, λειτούργησε και κήρυξε στον Ιερό Ναό Αποστόλου Ανδρέα (Συνοικισμού Στροβόλου ΙΙΙ), όπου εκκλησιάστηκαν οι εκτοπισμένοι κάτοικοι της κατεχόμενης ενορίας Αποστόλου Ανδρέα Νεαπόλεως – Κωνσταντίας.
Στο κήρυγμά του ο Θεοφιλέστατος αναφέρθηκε στο γεγονός της γέννησης του Τιμίου, ενδόξου, Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου.
Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας αναπέμφθηκε δέηση για ανεύρεση των αγνοουμένων και επιστροφή στην πατρώα γη, καθώς και μνημόσυνα των πεσόντων στις μάχες της Τουρκοανταρσίας του 1964 και κατά τη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής του 1974 και όσων απέθαναν πριν και μετά στην προσφυγιά.
Επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο Επίτροπος Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Φώτης Φωτίου και έγινε κατάθεση στεφάνων.
Ακολουθεί ο επιμνημόσυνος λόγος του Επιτρόπου Προεδρίας κ. Φώτη Φωτίου.
Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας.
************************************
Ομιλία του Προεδρικού Επιτρόπου κ. Φώτη Φωτίου
στο μνημόσυνο των ηρώων της Νεάπολης και στη δέηση
για τους αγνοουμένους της
Ιερός Ναός Αποστόλου Ανδρέα, Συνοικισμός «Στρόβολος 3»,
Κυριακή 24 Ιουνίου 2018, Ώρα 8.30 πμ
Είναι με μεγάλη συναίσθηση του ιερού μας χρέους να μνημονεύουμε τους ήρωες μας και να μεταλαμπαδεύουμε στους νεωτέρους τις αρχές, τις αξίες και τα ιδεώδη για τα οποία θυσίασαν τη ζωή τους, που συγκεντρωθήκαμε στο ιερό αυτό ναό για να αποδώσουμε την πρέπουσα τιμή στους ήρωες της Νεάπολης και να προσευχηθούμε για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της.
Θα ήθελα όμως πρώτα να εκφράσω προς τους διοργανωτές του μνημοσύνου, την Εκκλησιαστική Επιτροπή του κατεχόμενου ναού του Αποστόλου Ανδρέα Νεαπόλεως, την κοινοτική αρχή της Νεάπολης και το σωματείο της Ολυμπιάδας Νεαπόλεως – Κωνσταντίας, τη μεγάλη εκτίμηση και τις ευχαριστίες μου για την ευκαιρία να ανανεώσουμε μαζί την πίστη προς τα δίκαια του αγώνα μας, όπως και την αποφασιστικότητα μας να μην καμφθούμε από τις δυσκολίες και να συνεχίσουμε να έχουμε ως πρώτη και μεγάλη προτεραιότητα μας τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της πατρίδας μας κάτω από συνθήκες που θα εγγυώνται την ελευθερία, την ασφάλεια και την ευημερία όλων των πολιτών της, χωρίς εγγυήσεις και επεμβατικά δικαιώματα και χωρίς κατοχικά στρατεύματα.
Η Νεάπολη βρέθηκε από νωρίς στο επίκεντρο της τουρκικής βουλιμίας και επιθετικότητας. Τον Δεκέμβριο του 1963 οι κάτοικοι της Νεάπολης εγκλωβίστηκαν για μεγάλο διάστημα, χωρίς καμιά διέξοδο προς την υπόλοιπη Λευκωσία, μέχρι που απελευθερώθηκαν από τις οργανωθείσες εθελοντικά τότε δυνάμεις οι οποίες έσπευσαν για να υπερασπίσουν τις ζωές των κατοίκων.
Τα γεγονότα της τουρκανταρσίας σημάδεψαν ανεξίτηλα τη Νεάπολη. Η περιοχή της Κωνσταντίας, που βρισκόταν μέσα στα ίδια διοικητικά όρια, εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους της και μετατράπηκε σε νεκρή περιοχή. Και μόνο μια διέξοδος είχε απομείνει προς τη Λευκωσία, μέσω της γειτονικής Ομορφίτας και του Καϊμακλίου. Την ίδια τύχη είχε και η γειτονική επίσης κοινότητα του Τράχωνα που βρίσκεται στα βόρεια της Νεάπολης. Μαζί, οι περιοχές αυτές έζησαν έντονα όλες τις συνέπειες και τα προβλήματα της τουρκικής διχοτομικής και επεκτατικής πολιτικής.
Το πρωινό της 20ης Ιουλίου 1974, ταυτόχρονα με την έναρξη της απόβασης των Τουρκικών στρατευμάτων στην Κερύνεια, ο ουρανός της Λευκωσίας γέμισε από Τούρκους αλεξιπτωτιστές. Και την ίδια ώρα άρχισαν να κτυπούν πιο έντονα οι παλμοί της καρδιάς των νέων της περιοχής που ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στο κάλεσμα για υπεράσπιση της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας της πατρίδας τους. Μέσα από τον καταιγισμό των σφαιρών και των βλημάτων των βαρέων όπλων, έσπευσαν να καταταχθούν στις μονάδες τους, ενώ οι κληρωτοί άνδρες του Τρίτου Λόχου του 211 Τάγματος Πεζικού που επάνδρωναν της φυλάκια της περιοχής είχαν αρχίσει από το πρωί να αποκρούουν τις τουρκικές επιθέσεις. Ολόκληρη η βόρεια περιοχή της Λευκωσίας μετατράπηκε δια μιας σε θέατρο σκληρών πολεμικών συγκρούσεων με τους κατοίκους της να εγκαταλείπουν έντρομοι και με αγωνία τα σπίτια τους για αναζήτηση ασφαλούς καταφυγίου για τις ζωές τους.
Μέχρι τις 23 Ιουλίου 1974 που καταλείφθηκε η Νεάπολη, ο Τράχωνας και μεγάλο τμήμα της Ομορφίτας, πολλοί ήταν οι νέοι που πρόσφεραν με ηρωισμό και αυτοθυσία τη ζωή τους, παρόλο που γνώριζαν πως ο αγώνας στον οποίο συμμετείχαν ήταν καταφανώς άνισος λόγω των υπεράριθμων και πολύ καλύτερα εξοπλισμένων δυνάμεων του εχθρού.
Στην ίδια τη γενέτειρά του τη Νεάπολη, έπεσε ηρωικά μαχόμενος ο έφεδρος ανθυπολοχαγός του Τρίτου Λόχου του 211 Τάγματος Πεζικού Σωτήρης Κωνσταντίνου Χαριλάου. Καθηγητής φυσικομαθηματικών, γεννήθηκε στις 17/2/1950. Τάφηκε σε ομαδικό τάφο στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμειας. Τα οστά ταυτοποιήθηκαν το 2000 και επανετάφη στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας.
Στη Νεάπολη έπεσε ηρωικά μαχόμενος και ο επίσης Νεαπολίτης Παναγιώτης Χατζηγεωργίου που, παρόλο καταδρομέας, κατατάχθηκε από τις πρώτες ώρες στο 211 Τάγμα Πεζικού για υπεράσπιση της περιοχής του δίνοντας σκληρές μάχες με τον εχθρό. Γεννήθηκε στις 10/1/1947 και είχε δυο παιδιά. Τα λείψανα του βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στην περιοχή του Τράχωνα και η κηδεία του τελέστηκε στις 11/9/2011.
Ένας άλλος Νεαπολίτης που έπεσε στην περιοχή είναι ο Ανδρέας Αλεξάνδρου, αθλητής της Ολυμπιάδας Νεαπόλεως. Γεννημένος στις 9/5/1956, προσφέρθηκε εθελοντικά να βοηθήσει στην απόκρουση των επιθέσεων του εχθρού. Έξω από τον Αστυνομικό Σταθμό Νεαπόλεως τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από θραύσματα βλήματος όλμου. Τάφηκε σε μαζικό τάφο στο Κοιμητήριο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, όπου και επανατάφηκε στις 27/5/2000 μετά την ταυτοποίηση των οστών του.
Άλλοι Νεαπολίτες που πρόσφεραν τον εαυτό τους στο θυσιαστήριο της ελευθερίας της πατρίδας μας είναι:
-Ο Ανθυπολοχαγός των Καταδρομών Αντώνης Αγρότης ο οποίος έχασε τη ζωή του στις μάχες του αεροδρομίου Λευκωσίας κατά την πρώτη μέρα της εισβολής. Τάφηκε σε μαζικό τάφο και επανατάφηκε στις 19/9/2001 στο κοιμητήριο Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 21/1/2003 προήχθη στο βαθμό του Υπολοχαγού.
-Ο Ανθυπολοχαγός Μάριος Φυσεντζίδης του 70 Τάγματος Μηχανικού. Γεννήθηκε στις 15/2/1950 και αποπεράτωσε τις πανεπιστημιακές του σπουδές του στον Καναδά. Για 36 χρόνια το όνομα του περιλαμβανόταν στον κατάλογο των αγνοουμένων. Χάθηκε σε αποστολή της μονάδας του για επίστρωση ναρκοπεδίων στην περιοχή της Λαπήθου και Καραβά, όταν αυτή καταλήφθηκε από τα τουρκικά στρατεύματα στις 6/8/1974. Τα οστά του εντοπίστηκαν σε μαζικό τάφο μαζί με τα οστά άλλων συμπολεμιστών του. Κηδεύτηκε στις 11/10/2010.
-Ο επίσης αθλητής της Ολυμπιάδας Νεαπόλεως και καταγόμενος από τον Τράχωνα Κλεόβουλος Παντελή, εξακολουθεί να περιλαμβάνεται στον κατάλογο των αγνοουμένων. Υπηρετούσε ως δεκανέας στο 241 Τάγμα Πεζικού που είχε ως έδρα του την Αθαλάσσα. Τα ίχνη του χάθηκαν στην περιοχή της Βώνης στις 14/8/1074, ημέρα έναρξης της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής.
– Στον κατάλογο των αγνοουμένων παραμένει και το όνομα του επίσης Νεαπολίτη Γεώργιου Χατζηκυριάκου, Ανθυπολοχαγού στο 366 Τάγμα Πεζικού. Σπούδαζε ιατρική στην Αθήνα όταν ξέσπασε η Τουρκική εισβολή. Τα ίχνη του χάθηκαν στην περιοχή Μύλοι του Καραβά, όπου η μονάδα του έδωσε σκληρές μάχες με τον εχθρό.
Ελληνίδες, Έλληνες,
Για την υπεράσπιση της Νεάπολης πληρώθηκε βαρύς φόρος αίματος από τους λεβεντονιούς της Κύπρου. Και δεν μπορούμε παρά να αναφερθούμε ιδιαίτερα και στους άλλους άνδρες του Τρίτου Λόχου του 211 Τάγματος Πεζικού που με ηρωισμό και αυτοθυσία στάθηκαν απέναντι από τις Τουρκικές δυνάμεις.
Τα ονόματα των ηρωικώς πεσόντων ανδρών του Τάγματος στη Νεάπολη:
–Κυριάκος Αριστοδήμου, Ελευθέριος Ιωαννίδης, Νικόλαος Καϊλάς, Θεοχάρης Κίμης, Αλέξανδρος Παπαχριστοφόρου, Παναγιώτης Παύλου, Στέλιος Περικλέους, Μιχάλης Σάββα, Ιωάννης Σκαλιστής, Νεόφυτος Χηράτου, Τάσος Χρυσιλίου, Μάμας Χριστοδούλου, Ζένιος Μιχαήλ, Σωτήρης Χαριλάου, Δημήτρης Δημητρίου και ο εθελοντής Ιάκωβος Παπαντωνίου.
Μετά την οπισθοχώρηση του Τάγματος στην περιοχή Καϊμακλίου, έχασαν επίσης τη ζωή τους στις εκεί μάχες ο Κωνσταντίνος Πηλείδης και ο Γιαννάκης Σιαμμάς που υπηρετούσαν πριν στη Νεάπολη.
Μαζί τους και οι εθελοντές Νικόλας Γεωργίου και Ζήνωνας Ζήνωνος.
Αγνοούμενοι, εξάλλου, είναι και οι Ευάγγελος Λύτρας, Θεοφάνης Θεοφάνους και Κώστας Παπαπολυδώρου που υπηρετούσαν σε φυλάκια της Νεάπολης:
Καθηκόντως, μνημονεύουμε και τους πεσόντες του 211 Τάγματος Πεζικού στον Τράχωνα και την ευρύτερη περιοχή:
Λουκάς Αδάμου, Σωτήρης Γεωργίου Πομπέσιης, Γρηγόριος Δημητρίου Μίτας, Δημήτριος Δημητρίου, Χριστάκης Ευσεβίου, Ελευθέριος Ιωάννου Ζαντής, Μενάλαος Μενελάου, Γεώργιος Μιχαήλ, Ανδρέας Παναγή, Παναγιώτης Παναγιώτου, Ανδρέας Παφίτης, Νικόλας Ππαλαζή, Αλέξανδρος Σκουρίδης, Σταύρος Ταλιαδώρος, Ερρίκος Στυλιανόπουλος, Ηλίας Χριστοδούλου, Ανδρέας Αγγελή και Παναγιώτης Χατζηγεωργίου.
Αγνοούμενοι επίσης στην περιοχή Τράχωνα είναι οι ακόλουθοι άλλοι άνδρες του Τάγματος:
Ανδρέας Μακαρίτης, Κώστας Ανδρέου Κόκκας, Μιχαήλ Γιαννή Σεργίδης, Χριστάκης Καλαποδάς, Χριστάκης Κοντός, Ανδρέας Κοντού, Παύλος Ππόλος, Κύπρος Ιωάννου και Ανδρέας Ρώσσος.
Ιδιαίτερα τραγικός ο απολογισμός του 3ου Λόχου του Τάγματος:
-Συνολικά 35 νεκροί αξιωματικοί και στρατιώτες, καθώς και 3 εθελοντές. Αγνοούμενοι μέχρι σήμερα, 12.
Σημειώνω και την περίπτωση του εθνοφρουρού Γεώργιου Ανδρέου Πιλάτου, ο οποίος επίσης υπηρέτησε στην περιοχή Νεάπολης- Τράχωνα- Ομορφίτας και τα οστά του ανευρέθηκαν σε ένα από τους δυο ομαδικούς τάφους στον Τράχωνα μαζί με τα οστά 35 άλλων εθνοφρουρών. Ο Πιλάτος είχε παρουσιαστεί στο 201 Τάγμα Πεζικού στην Αμμόχωστο και μεταφέρθηκε στη συνέχεια στη Λευκωσία.
Στη θυσία όλων κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ. Αντιστάθηκαν ερρωμένα στον Τουρκικό Αττίλα και υπό τις διαταγές του τότε Λοχαγού τους Χαράλαμπου Λόττα, έγραψαν με τους συμπολεμιστές τους σελίδες λαμπράς δόξας, σε μια εποχή, μάλιστα, προδοσίας και αποδυνάμωσης της Εθνικής Φρουράς, προσφέροντας ό,τι πολυτιμότερο για την ελευθερία μας.
Σαράντα τέσσερα χρόνια από τότε τελούμε μνημόσυνα για τους πεσόντες και δεήσεις για τους αγνοουμένους. Δεν είναι όμως μνημόσυνα μόνο υπέρ της ανάπαυσης των ψυχών των τεθνεώτων ή δεήσεις υπέρ της εξακρίβωσης της τύχης των εξαφανισθέντων. Είναι και υπέρ της ανάτασης των ψυχών εμάς των ζώντων. Εμάς όλων που έχουμε την ευθύνη για τη δικαίωση της θυσίας τους και που δεν πρέπει να επιτρέψουμε στη λήθη να συνθλίψει τις μνήμες μας και να επιφέρει τη συμφιλίωση μας με την κατοχή της πατρίδας μας, τον σφετερισμό των πατρογονικών μας εστιών και την καταπάτηση των δικαιωμάτων μας.
Πιο τραγική πτυχή είναι αυτή των αγνοουμένων για τους οποίους η Τουρκία θα πρέπει επιτέλους να αναλάβει τις τεράστιες ευθύνες που έχει για την διακρίβωση και της τελευταίας περίπτωσης. Δεν μπορεί μετά από τόσα χρόνια να εξακολουθούν να αγνοούνται οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, και η Τουρκία να συνεχίζει να βάζει προσκόμματα που παρεμποδίζουν την πρόοδο των εργασιών της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων. Σε κάθε επαφή μας και σε κάθε ευκαιρία τονίζουμε ότι η Τουρκία δεν έχει απλώς υποχρέωση έναντι των αγνοουμένων, έχει υποχρέωση και έναντι των συγγενών τους που πολλοί φεύγουν από τη ζωή με ανοικτές τις πληγές στην ψυχή τους από τον πόνο και την αγωνία τόσων χρόνων.
Χωρίς άλλη χρονοτριβή θα πρέπει λοιπόν η Τουρκία να επιτρέψει χωρίς περιορισμούς τις εκταφές στις λεγόμενες στρατιωτικές ζώνες, καθώς και την πρόσβαση των ερευνητών στα αρχεία τουρκικού στρατού όπου με βεβαιότητα υπάρχουν στοιχεία για πολύ περισσότερες περιπτώσεις αγνοουμένων. Και, επίσης, να δώσει στοιχεία για τις σκόπιμες μετακινήσεις λειψάνων εκτελεσθέντων συμπατριωτών μας σε άλλους χώρους ώστε να αποκρυβούν, αν είναι δυνατόν, οι τεράστιες ευθύνες της για το μεγάλο αυτό έγκλημα.
Ελληνίδες, Έλληνες,
Το χρέος μας προς την πατρίδα και τους ήρωες μας επιβάλλει να βαδίσουμε ενωμένοι ώστε να διασφαλίσουμε τη συνέχεια της εθνικής μας ύπαρξης σε αυτό τον μαρτυρικό χώρο. Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή για την επανέναρξη των συνομιλιών από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν τον περασμένο Ιούλιο και αναμένουμε από την Τουρκία να ξεκαθαρίσει κατά πόσο είναι και αυτή έτοιμη να συζητήσει στη βάση του πλαισίου των παραμέτρων που συγκεκριμενοποίησε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών στις 4 Ιουλίου. Δεν είμαστε όμως ποτέ έτοιμοι να παραγράψουμε τα δίκαια μας. Η λύση που επιζητούμε και για την οποία εργαζόμαστε, είναι λύση που επανενώνει την πατρίδα μας, που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των πολιτών μας και οδηγεί τη χώρα μας σε μια νέα εποχή ελπίδας και προοπτικής με βάση το διεθνές δίκαιο και το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Σε αυτή τη λύση εμμένουμε για να δικαιώσουμε και τη θυσία των ηρώων μας.
Στη μνήμη των ηρώων της Νεάπολης, αλλά και στους υπερήφανους συγγενείς και τους δικούς τους ανθρώπους, υποσχόμαστε συνέχιση του αγώνα τους για τελική δικαίωση, μέσα από κοινή συστράτευση και ενότητα. Αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο, η μέγιστη τιμή για την αγέραστη μνήμη των ηρώων μας, η καλύτερη απόδειξη της αιώνιας ευγνωμοσύνης μας προς τους ήρωες που σήμερα μνημονεύουμε, καθώς και προς τους αγνοουμένους μας που για την τύχη τους ακόμα αγωνιούμε.
Δόξα και τιμή σε όλους όσοι πότισαν με το αίμα τους το δέντρο της Κυπριακής ελευθερίας.
Δόξα και τιμή στους ήρωες της Νεάπολης.
Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.
Αιώνια και τιμημένη.
