Ενθύμια και άλλα κειμήλια για τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο Γ΄ εμπλουτίζουν το Μουσείο του Πύργου Ηλείας, 60 έτη από το πέρασμά του από τον Πύργο
Με την ευκαιρία της 41ης επετείου του θανάτου του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου του Γ’ και πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, την 3η Αυγούστου 1977, παραθέτουμε ως μνημόσυνο, το χρονικό της ακόλουθης σεμνής πράξης που πραγματοποιήθηκε στις 14 Μαΐου 2018, στο Δήμο Πύργου Ηλείας.Μετά από 60 έτη από το πέρασμα του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου και Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄ από την Ηλεία, το 1958, τοποθετούνται σε προθήκες, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Μουσείου του Δήμου Πύργου, προσωπικά του αντικείμενα και άλλα κειμήλια με αναφορά στον ίδιο και το εκκλησιαστικό και εθνικό του έργο. Σκοπός να θυμίζουν στους επισκέπτες του Μουσείου το πέρασμα από τον Πύργο του Εθνάρχη της Κύπρου Μακαρίου Γ΄, ενός εκ των μεγαλύτερων ηγετικών φυσιογνωμιών του απανταχού Ελληνισμού.
Τη Δευτέρα, 14 Μαΐου 2018, ο Δήμαρχος Πύργου κ. Γαβριήλ Λιατσής υποδέχθηκε τον εκπρόσωπο της Α. Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου Β’, Επίσκοπο Μεσαορίας κ. Γρηγόριο, ο οποίος συνοδευόταν από το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ηλείας κ. Γερμανό.
Σκοπός της επίσκεψης αυτής ήταν η παράδοση ενθυμίων και φωτογραφικού υλικού του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου και Εθνάρχη της Κύπρου Μακαρίου Γ’, προς το Δήμο Πύργου και η τοποθέτηση των εν λόγω ιστορικών αντικειμένων σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Μουσείο, το οποίο στεγάζεται στο Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο Πύργου. Πρόκειται για σεμνή πράξη εκπλήρωσης της επιθυμίας του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου Β’, ο οποίος επισκεπτόμενος τον περασμένο Ιανουάριο (17-22/1/2018) την Ηλεία, για να τιμηθεί η Μητρόπολη και ο λαός του πελοποννησιακού κάμπου της Ηλείας για τη φιλοξενία των 415 προσφυγόπουλων από την Κύπρο (σχολικό έτος 1974-75), επισκέφθηκε επίσημα το Δημαρχείο Πύργου. Ο Δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο ομόφωνα αποφάσισαν και τίμησαν το Μακαριώτατο Προκαθήμενο της Αποστολικής Εκκλησίας της Κύπρου, ανακηρύσσοντάς τον επίτιμο δημότη Πύργου. Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης του Μακαριωτάτου στο Δημοτικό Μέγαρο και ιδιαίτερα στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο και μετά την αναφορά του Δημάρχου κ. Γαβριήλ Λιατσή στη συμπαράσταση των κατοίκων του Πύργου στον αγώνα των Κυπρίων και τη διέλευση του Εθνάρχου Μακαρίου Γ’ το Φεβρουαρίου του 1958, πριν 60 έτη, αποφάσισε την παραχώρηση κειμηλίων τα οποία είτε ανήκαν προσωπικά στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο είτε αναφέρονται σε αυτόν. Μάλιστα την προφορική του επιθυμία ο Κύπρου Χρυσόστομος την κατέθεσε γραπτώς στο Βιβλίο Επισκεπτών του Δήμου: «Χαίρω ἰδιατέρως διά τήν ἐπίσκεψιν μου εἰς τό ἀξιόλογον Λαογραφικόν Μουσεῖον τοῦ Δήμου, τό ὁποῖον ἀποτελεῖ δεῖγμα καί ἀνάμνησιν τῆς ἱστορίας τῆς πόλεως ὅλων ὑμῶν καί τῆς εὐρύτερης περιοχῆς. Ὑπόσχομαι δέ ὅτι μετά τῆς πρώτης εὐκαιρίας θά ἀποστείλω εἰς ὑμᾶς ἐνθύμιον τῆς παρουσίας τοῦ Ἐθνάρχου Μακαρίου διά τό Μουσεῖον τοῦ Δήμου ὡς δωρεά ἐκθέματος».
Ο Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος προσφέροντας τα αντικείμενα μεταξύ άλλων είπε: «Όπως γνωρίζετε ο αγώνας της ΕΟΚΑ της χρονικής περιόδου 1955-1959 ήταν για την απελευθέρωση και την ένωση με τη μητέρα-πατρίδα, την Ελλάδα. Την Ελλάδα που ο κάθε Κύπριος έχει στην καρδιά του. Είναι τιμή για μένα, που συνδέομαι βαθύτατα με τους ανθρώπους της Ηλείας, να μεταφέρω τα κειμήλια τα οποία μιλούν για την προσωπικότητα του Εθνάρχη της Κύπρου, του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ΄ και πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό που κρατώ στα χέρια μου είναι το πλέον προσωπικό αντικείμενο για έναν ιεράρχη, η ράβδος η επισκοπική. Είναι ένα από τα ελάχιστα προσωπικά αντικείμενα του Μακαρίου που υπάρχουν».
Ακολούθως, ο Μεσαορίας Γρηγόριος αναφέρθηκε στη διέλευση το 1958 του Εθνάρχη της Κύπρου από την Ηλεία: «ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήλθε προσκυνηματικά στην Ηλεία και ευρύτερα στην Πελοπόννησο το 1958, αφού επέστρεψε από την εξορία στις Σεϋχέλλες, όπου τον πήγαν οι αποικιοκράτες το Μάρτιο του 1957».
Κατόπιν, υπογράμμισε ότι: «Η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία ιδρύθηκε το 1960, είναι το στήριγμά μας σήμερα. Κράτος μέλος των Η.Ε. και της Ε.Ε. Καλούμαστε να τη διαφυλάξουμε ως κόρην οφθαλμού».
Ο Επίσκοπος Μεσαορίας ευχαρίστησε για την αδελφική συμπαράσταση του λαού της Ηλείας και ανέφερε το στίχο του ποιητή Κώστα Μόντη, με το παράπονό του, που τονίζει τη σχέση Κύπρου-Ελλάδος.
«Ελάχιστοι μας διαβάζουν
ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας
(μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι)
σ’ αυτή τη μακρινή γωνιά,
όμως αντισταθμίζει που γράφουμε Ελληνικά».
Ο Επίσκοπος Μεσαορίας Γρηγόριος ευχαρίστησε για ακόμη μια φορά για τη σεμνή τελετή παράδοσης των κειμηλίων, αλλά και τις ευεργεσίες τις οποίες ζει ο ίδιος, τα αδέλφια και όλη η οικογένειά του από το 1974 πλησίον του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ηλείας και άλλων Ηλείων.
Ακολούθως, το λόγο έλαβε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ηλείας κ. Γερμανός, ο οποίος ευχαρίστησε το Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, για την προσφορά των κειμηλίων, καθώς και τον Επίσκοπο Μεσαορίας για τη μεταφορά και την παράδοσή τους στο Μουσείο του Δήμου. Ο Σεβασμιώτατος τόνισε τους αδελφικούς δεσμούς που διατηρούνται μέσα στους αιώνες μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου. Αναφέρθηκε στα πρόσφατα γεγονότα, στο 1974, αλλά και στις πυρκαγιές στην Ηλεία το 2007, για να τονίσει ότι τόσο οι Ηλείοι όσο και οι Κύπριοι αντίστοιχα, έδειξαν την αγάπη και την αλληλεγγύη τους.
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Δήμαρχος Πύργου κ. Γαβριήλ Λιατσής, ο οποίος μεταξύ άλλων δήλωσε: «Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Κύπρος ήταν και είναι η καρδιά όλης της Ελλάδας. Θυμάμαι μικρός μαθητής του γυμνασίου είχα πάει στο μικρό στάδιο της πόλης, και άλλοι μαθητές έβγαζαν λόγο για την ανεξαρτησία και την ένωση. Μετεξελίχθησαν μέσα στο χρόνο οι ιδέες λόγω της πολιτικής, αλλά η αγάπη έμεινε άσβεστη»
Στη συνέχεια ο κ. Λιατσής διάβασε ψήφισμα του 1958 του σπουδαίου Δημάρχου Λετρίνων (Πύργου) Τάκη Πετρόπουλου και του Δημοτικού Συμβουλίου που ομόφωνα το είχαν εγκρίνει και με το οποίο ανακήρυσσαν επίτιμο Δημότη το Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Μακάριο Γ’ που είχε επισκεφθεί την πόλη.
«Σήμερα θα υπογράψουμε εκ νέου το ψήφισμα αυτό στην επόμενη συνεδρίαση του Δημοτικού μας Συμβουλίου και πιστεύω ότι και πάλι θα είναι ομόφωνο. 60 έτη μετά θα επιβεβαιώσουμε την αγάπη μας προς την Κύπρο και θα είναι και ένα μήνυμα όσων επιβουλεύονται την ανεξαρτησία της», κατέληξε ο Δήμαρχος Πύργου.
Τεκμήριο επίσης της παρουσίας του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄ στον Πύργο Ηλείας είναι και ο εγκαινιασμός της πλατείας ηρώων Κύπρου από τον ίδιο τον Εθνάρχη της Κύπρου το Φεβρουάριο του 1958.
Προσευχόμαστε προς τον Αρχηγό της ζωής και του θανάτου:
Μακαρίου Αρχιερέως, Αρχιεπισκόπου Κύπρου, αιωνία η μνήμη!
Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας της Εκκλησίας Κύπρου
