Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα, 9 – 10 Ιουνίου 2019

Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος την Κυριακή, 9 Iουνίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό της του Χριστού Γεννήσεως στην Τάλα. Ακολούθως, ο Μακαριώτατος, θα προστεί του Μνημοσύνου του αειμνήστου πατρός του.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος την Κυριακή, 9 Iουνίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό της Προόδου του Τιμίου Σταυρού στον Πεδουλά. Το εσπέρας της ιδίας θα χοροστατήσει και κηρύξει, κατά την ακολουθία του Εσπερινού, στον Ιερό Ναό Αγίων Πάντων στη Μακεδονίτισσα, επ’ ευκαιρία της πανήγυρης του παρεκκλησίου του Αγίου Λουκά Συμφερουπόλεως Κριμαίας. Τη Δευτέρα, 10 Iουνίου 2019,  το εσπέρας θα χοροστατήσει και κηρύξει, κατά την ακολουθία του Εσπερινού, στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα Δασουπόλεως.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
      5 Ιουνίου 2019

*****************************************************

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Πραξ. κ΄16-18, 28-36

Ἐν ταῑς ἡμέρες ἐκείναις, ἔκρινε ὁ Παῦλος παραπλεῦσαι τὴν Ἔφεσον, ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι ἐν τῇ Ἀσίᾳ· ἔσπευδε γὰρ, εἰ δυνατὸν ἦν αὐτῷ, τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς γενέσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα. Ἀπὸ δὲ τῆς Μιλήτου πέμψας εἰς Ἔφεσον μετεκαλέσατο τοὺς πρεσβυτέρους τῆς ἐκκλησίας. Ὡς δὲ παρεγένοντο πρὸς αὐτὸν, εἶπεν αὐτοῖς·  Προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καὶ παντὶ τῷ ποιμνίῳ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ, ἣν περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου αἵματος. Ἐγὼ γὰρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου· καὶ ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν. Διὸ γρηγορεῖτε, μνημονεύοντες ὅτι τριετίαν νύκτα καὶ ἡμέραν οὐκ ἐπαυσάμην μετὰ δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον. Καὶ τὰ νῦν παρατίθεμαι ὑμᾶς, ἀδελφοί, τῷ Θεῷ καὶ τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ τῷ δυναμένῳ ἐποικοδομῆσαι καὶ δοῦναι ὑμῖν κληρονομίαν ἐν τοῖς ἡγιασμένοις πᾶσιν. Ἀργυρίου ἢ χρυσίου ἢ ἱματισμοῦ οὐδενὸς ἐπεθύμησα· αὐτοὶ γινώσκετε ὅτι ταῖς χρείαις μου καὶ τοῖς οὖσι μετ’ ἐμοῦ ὑπηρέτησαν αἱ χεῖρες αὗται. Πάντα ὑπέδειξα ὑμῖν ὅτι οὕτω κοπιῶντας δεῖ ἀντιλαμβάνεσθαι τῶν ἀσθενούντων, μνημονεύειν τε τῶν λόγων τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, ὅτι αὐτὸς εἶπε· Μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν. Καὶ ταῦτα εἰπὼν, θεὶς τὰ γόνατα αὐτοῦ σὺν πᾶσιν αὐτοῖς προσηύξατο.

Απόδοση στην Νεολληνική

Εκείνες τις μέρες, ο Παύλος αποφάσισε να παρακάμψει την Έφεσο, για να μη χρονοτριβήσει στην επαρχία της Ασίας∙ βιαζόταν να είναι στα Ιεροσόλυμα, αν του ήταν δυνατό, την ημέρα της Πεντηκοστής. Από τη Μίλητο ο Παύλος έστειλε στην Έφεσο και κάλεσε τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας. Όταν ήρθαν και τον συνάντησαν τους είπε: «Προσέχετε, λοιπόν, τον εαυτό σας και όλο το ποίμνιο, στο οποίο το Πνεύμα το Άγιο σας έθεσε επισκόπους για να ποιμαίνετε την εκκλησία του Κυρίου και Θεού, που την έκανε δική του με το αίμα του. Εγώ το ξέρω ότι μετά την αναχώρησή μου θα εισβάλουν σ’ εσάς λύκοι άγριοι, που δεν θα λυπηθούν το ποίμνιο. Ακόμα και από ανάμεσά σας θα βγουν πρόσωπα που θα διδάσκουν πλάνες για να παρασύρουν τους πιστούς με το μέρος τους. Γι’ αυτό να αγρυπνείτε, και να θυμάστε ότι τρία χρόνια συνέχεια δεν έπαψα νύχτα και μέρα να νουθετώ με δάκρυα τον καθένα σας. Τώρα, αδελφοί, σας εμπιστεύομαι στον Θεό και στο κήρυγμα που σας αποκάλυψε η χάρη του. Αυτός μπορεί να σας κάνει ώριμους στην πίστη και να σας δώσει την επουράνια ζωή μαζί με όλους όσοι είναι δικοί του. Ασήμι ή χρυσάφι ή ιματισμό από κανένα δεν ζήτησα. Εσείς οι ίδιοι ξέρετε ότι για τις ανάγκες τις δικές μου και των συνοδών μου δούλεψαν αυτά εδώ τα χέρια. Με κάθε τρόπο σας έδωσα το παράδειγμα, ότι πρέπει να εργάζεστε έτσι σκληρά, για να μπορείτε να βοηθάτε αυτούς που έχουν ανάγκη. Να θυμάστε τα λόγια του Κυρίου μας Ιησού, που είπε: «καλύτερο είναι να δίνεις παρά να παίρνεις». Αφού είπε αυτά τα λόγια, γονάτισε αυτός κι όλοι εκείνοι και προσευχήθηκε.

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ιωάν. ιζ’ 1-13

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐπάρας ο Ιησούς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ εἶπε· Πάτερ, ἐλήλυθεν ἡ ὥρα· δόξασόν σου τὸν Υἱόν, ἵνα καὶ ὁ Υἱὸς σου δοξάσῃ σέ, καθὼς ἔδωκας αὐτῷ ἐξουσίαν πάσης σαρκός, ἵνα πᾶν ὃ δέδωκας αὐτῷ δώσῃ αὐτοῖς ζωὴν αἰώνιον. Αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσιν σὲ τὸν μόνον ἀληθινὸν Θεὸν καὶ ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν. Ἐγώ σε ἐδόξασα ἐπὶ τῆς γῆς, τὸ ἔργον ἐτελειώσα ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω· καὶ νῦν δόξασόν με σύ, Πάτερ, παρὰ σεαυτῷ τῇ δόξῃ ᾗ εἶχον πρὸ τοῦ τὸν κόσμον εἶναι παρὰ σοί. Ἐφανέρωσά σου τὸ ὄνομα τοῖς ἀνθρώποις οὓς δέδωκάς μοι ἐκ τοῦ κόσμου. Σοὶ ἦσαν καὶ ἐμοὶ αὐτοὺς δέδωκας, καὶ τὸν λόγον σου τετηρήκασι. Νῦν ἔγνωκαν ὅτι πάντα ὅσα δέδωκάς μοι παρὰ σοῦ εἰσιν· ὅτι τὰ ῥήματα ἃ ἔδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, καὶ αὐτοὶ ἔλαβον καὶ ἔγνωσαν ἀληθῶς ὅτι παρὰ σοῦ ἐξῆλθον, καὶ ἐπίστευσαν ὅτι σύ με ἀπέστειλας. Ἐγὼ περὶ αὐτῶν ἐρωτῶ· οὐ περὶ τοῦ κόσμου ἐρωτῶ, ἀλλὰ περὶ ὧν δέδωκάς μοι, ὅτι σοί εἰσι, καὶ τὰ ἐμὰ πάντα σά ἐστιν καὶ τὰ σὰ ἐμά, καὶ δεδόξασμαι ἐν αὐτοῖς. Καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἐν τῷ κόσμῳ, καὶ αὐτοὶ ἐν τῷ κόσμῳ εἰσί, καὶ ἐγὼ πρὸς σὲ ἔρχομαι. Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου οὓς δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς. Ὅτε ἤμην μετ’ αὐτῶν ἐν τῷ κόσμῳ, ἐγὼ ἐτήρουν αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου οὓς δέδωκάς μοι ἐφύλαξα, καὶ οὐδεὶς ἐξ αὐτῶν ἀπώλετο εἰ μὴ ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας, ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ. Νῦν δὲ πρὸς σὲ ἔρχομαι, καὶ ταῦτα λαλῶ ἐν τῷ κόσμῳ ἵνα ἔχωσι τὴν χαρὰν τὴν ἐμὴν πεπληρωμένην ἐν αὑτοῖς.

Απόδοση στην Νεολληνική

Εκείνο τον καιρό, σήκωσε ο Ιησούς τα μάτια του στον ουρανό και είπε: «Πατέρα, έφτασε η ώρα∙ φανέρωσε τη δόξα του Υιού σου, ώστε κι ο Υιός σου να φανερώσει τη δική σου δόξα. Εσύ του έδωσες εξουσία πάνω σε όλους τους ανθρώπους∙ έτσι κι αυτός θα δώσει την αιώνια ζωή σε όλους αυτούς που του εμπιστεύτηκες. Και να ποια είναι η αιώνια ζωή: Ν’ αναγνωρίζουν οι άνθρωποι εσένα ως τον μόνο αληθινό Θεό, καθώς κι εκείνον που έστειλες, τον Ιησού Χριστό. Εγώ φανέρωσα τη δόξα σου πάνω στη γη, αφού ολοκλήρωσα το έργο που μου ανέθεσες να κάνω. Τώρα λοιπόν εσύ, Πατέρα, δόξασέ με κοντά σ’ εσένα με τη δόξα που είχα κοντά σου προτού να γίνει ο κόσμος. Εγώ σε έκανα γνωστό στους ανθρώπους που τους πήρες μέσα από τον κόσμο και μου τους εμπιστεύτηκες. Ανήκαν σ’ εσένα, κι εσύ τους έδωσες σ’ εμένα, κι έχουν δεχτεί τον λόγο σου. Αυτοί τώρα ξέρουν πως όλα όσα μου έδωσες προέρχονται από σένα∙ γιατί τις διδαχές που μου έδωσες, εγώ τις έδωσα σ’ αυτούς, κι αυτοί τις δέχτηκαν και αναγνώρισαν πως πραγματικά από σένα προέρχομαι, και πίστεψαν πως εσύ με έστειλες στον κόσμο. Εγώ γι’ αυτούς παρακαλώ. Δεν παρακαλώ για τον κόσμο αλλά γι’ αυτούς που μου έδωσες, γιατί ανήκουν σ’ εσένα. Κι όλα όσα είναι δικά μου είναι και δικά σου, και τα δικά σου είναι και δικά μου, και δι’ αυτών θα φανερωθεί η δόξα μου. Τώρα δεν είμαι πια μέσα στον κόσμο ενώ αυτοί μένουν μέσα στον κόσμο, κι εγώ έρχομαι σ’ εσένα. Άγιε Πατέρα, διατήρησέ τους στην πίστη με τη δύναμη του ονόματος σου που μου χάρισες, για να μείνουν ενωμένοι όπως εμείς. Όταν ήμουν μαζί τους στον κόσμο, εγώ τους διατηρούσα στην πίστη με τη δύναμη του ονόματός σου. Αυτούς που μου έδωσες τους φύλαξα, και κανένας απ’ αυτούς δεν χάθηκε, παρά μόνο ο άνθρωπος της απώλειας, για να εκπληρωθούν τα λόγια της Γραφής. Τώρα όμως εγώ έρχομαι σ’ εσένα, και τα λέω αυτά όσο είμαι ακόμα στον κόσμο, ώστε να έχουν τη δική μου τη χαρά μέσα τους σ’ όλη την πληρότητά της».

*****************************************************

ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΙΟΥΝΙΟΥ

ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΦΟΡΩΝ 318 ΠΑΤΕΡΩΝ

ΤΗΣ Α’ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ

(Πρ. κ΄ 16-18. 28-36) (Ιω. ιζ΄ 1-13)

Πνευματικές εντρυφήσεις

«Μακάριον εστι μάλλον διδόναι ή λαμβάνειν»

Η τελευταία Κυριακή, πριν από τη μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής, είναι αφιερωμένη στους 318 Πατέρες της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, η οποία συγκλήθηκε στη Νίκαια της Κωνσταντινουπόλεως και καταδίκασε τις πλάνες του Αρείου. Διακήρυξαν στη Σύνοδο αυτοί οι άγιοι πατέρες «Ιησούν Χριστόν, τον Υιόν του Θεού, τέλειον Θεόν και τέλειον άνθρωπον, ομοούσιον και ομότιμον τω Θεώ Πατρί».

Με τη σοφία της η Εκκλησία προετοιμάζει τους πιστούς για μια προσωπική συνάντηση με το Άγιο Πνεύμα, με την επενέργεια του οποίου πραγματώνεται το μυστήριο της Εκκλησίας, με την προσφορά της εν Χριστώ σωτηρίας. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της ημέρας αναφέρεται στην αρχιερατική προσευχή του Κυρίου και αναδεικνύει το έργο του για την σωτηρία του κόσμου. Το αποστολικό ανάγνωσμα παρουσιάζει το ποιμαντικό έργο του αποστόλου Παύλου σ’ ένα κείμενο που ξεδιπλώνει με υποδειγματικό τρόπο τούς προσανατολισμούς που δίνει η Εκκλησία για την πνευματική καρποφορία στις διαστάσεις της αιώνιας ζωής.

Αριστούργημα ποιμαντικής διδασκαλίας

Το περιεχόμενο της ομιλίας του αποστόλου Παύλου στους πρεσβύτερους χαρακτηρίζεται ως αριστούργημα ποιμαντικής διακονίας. Πολύ αξιόλογες πραγματικά οι συμβουλές που τους δίνει, οι οποίες προσιδιάζουν με τον χαρακτήρα του. Σημειώνει γι’ αυτό ο ερμηνευτής Οικουμένιος: «Ενταύθα χαρακτήρα διδασκαλίας δείκνυσι, το άφθονον, το άοκνον, και το συμπαθές». Δηλαδή δείχνει το διδασκαλικό του χαρακτήρα που εστιαζόταν στο ανεπίφθονο, στο ακούραστο και στη συμπάθεια. Ο Παύλος ποτέ δεν φθονούσε τους συνεργάτες του. Αντίθετα χαιρόταν για την καρποφορία τους στο πνευματικό τους έργο. Έπασχε κυριολεκτικά για τους ανθρώπους που πορεύονταν στην οδό της απώλειας, αλλά και για εκείνους ακόμα που γίνονταν αιτία για να χάνονται οι άλλοι.

Για τα χρήματα

Τη διδασκαλία του ο Παύλος τη συνέδεε πάντα με την ανιδιοτέλεια. Ποτέ δεν αποσκοπούσε στην είσπραξη χρημάτων και άλλων υλικών αγαθών. Ήταν μια ανιδιοτελής ιεραποστολική προσπάθεια. Γι’ αυτό, άλλωστε, καρποφορούσε με ένα θαυμαστό τρόπο. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του στην περίπτωση: «Αργυρίου ή

χρυσίου ή ιματισμού ουδενός επεθύμησα· αυτοί γινώσκετε ότι ταις χρείαις μου και τοις ούσι μετ’ εμού υπηρέτησαν αι χείρες αύται» (Πραξ. κ΄, 33-34). Δεν επιθύμησα υλικά πράγματα, αφού ακόμα και για την κάλυψη των αναγκών μου εργάσθηκα ο ίδιος προσωπικά. Γνωρίζει πολύ καλά ο Παύλος ότι η φιλαργυρία δηλητηριάζει την πνευματική ζωή και ακυρώνει την ουσία του πνευματικού αγώνα. Είναι μάλιστα πηγή και πρόξενος πολλών άλλων κακών. Η επιθυμία της εκζήτησης χρημάτων δεν αφήνει χώρο για να ευδοκιμήσει ο λόγος του ευαγγελίου στην καρδιά των ανθρώπων. Με την επιθυμία αυτή, ο οποιοσδήποτε πνευματικός λόγος νεκρώνεται και ερημώνεται η καρδιά του ανθρώπου. Μάλιστα ο Παύλος για να πείσει σπεύδει να υποδείξει πώς έκανε ελεημοσύνη και ικανοποιούσε τις ανάγκες των συνεργατών του με τα δικά του και όχι με ξένα χρήματα. Τότε ακριβώς αποκτά αξία η ελεημοσύνη, όταν πραγματώνεται με τα δικά μας χρήματα και βέβαια από το υστέρημά μας. Επικαλείται ακόμα και το παράδειγμα του Χριστού που υπέδειξε πως είναι μακάριο να δίνει κάποιος ελεημοσύνη παρά να ζητά χρήματα (Πραξ. κ΄, 35). Είναι σαφής και ο πατερικός λόγος: «το γαρ εκ των αλλοτρίων διδόναι ου καλόν», δηλαδή το να δίνει κάποιος ελεημοσύνη από τα ξένα χρήματα δεν είναι καλό.

Για τους αιρετικούς

Δεσπόζουσα θέση στα όσα διδάσκει ο απόστολος Παύλος καταλαμβάνουν και τα όσα υποδεικνύει για τους αιρετικούς. Πρόβλεψε μάλιστα ότι θα επιπέσουν πάνω στους πιστούς, όπως οι λύκοι στα πρόβατα. «Εγώ γαρ οίδα ότι εισελεύσονται μετά την άφιξίν μου λύκοι βαρείς εις υμάς μη φειδόμενοι του ποιμνίου» (Πραξ. κ΄, 29). Περισσότερο φως στα όσα σημειώνει ο Παύλος ρίχνει ο ιερός Χρυσόστομος. Πρώτα μάς λέγει ότι θα έλθουν αιρετικοί σαν άγριοι λύκοι που θα κατασπαράξουν τα πρόβατα και θα επιχειρήσουν να παραπλανήσουν τους ανθρώπους για να τους κάνουν οπαδούς τους. Υπόσχεται ο Παύλος ότι θα είναι μαζί τους για να τους ενισχύει στη μεγάλη αυτή αποστολή τους. Θα ξεσπάσει εμφύλιος πνευματικός πόλεμος με πολύ σοβαρές συνέπειες. Η αίρεση είναι ό,τι πιο χειρότερο θα μπορούσε να προκύψει. Αυτό γιατί κατατρώει την Εκκλησία και την εξουθενώνει. Η Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού, για το οποίο έχυσε το αίμα του. «Εκκλησία γαρ εστι, μέγας ο κίνδυνος· αίματι γαρ αυτήν ελυτρώσατο, πολύς ο πόλεμος και διπλούς» (Ι. Χρυσόστομος). Η έγνοια των αιρετικών είναι ν’ αποκτήσουν οπαδούς για τον εαυτό τους. Είναι γι’ αυτό το λόγο που ο θείος Παύλος εφιστά ιδιαίτερα την προσοχή σε όσους ασκούν ποιμαντικό έργο προκειμένου να επαγρυπνούν και να προφυλάσσουν το ποίμνιό τους.

Για τους ποιμένες

Στις ευαισθησίες του Παύλου συγκαταλέγεται και η μέριμνα για την πνευματική τροφοδοσία και ενδυνάμωση των πιστών. Προτρέπει να προσέχουν τον εαυτό τους και όλο το ποίμνιο. Δεν παραλείπει να επικαλεστεί και τη δική του προσωπική εμπειρία. Υπενθυμίζει πως τρία ολόκληρα χρόνια τους κατηχούσε με ιδιαίτερο ζήλο και συμβούλευε τον καθένα ξεχωριστά. Κανένας ποτέ δεν έκλαυσε τα βάσανα των άλλων περισσότερο από τα δικά του, όπως ο Παύλος. Όλη η έγνοια του ήταν πώς να σωθούν όλοι. Για το σκοπό αυτό προσευχόταν, νουθετούσε, έγραφε επιστολές, έκανε θυσίες, κοπίαζε υπερβαλλόντως, έτρεχε τα πάντα. Είχε συναίσθηση ότι όσα έπραττε ήταν κατόπιν θείας φώτισης και συνεργούσε στο θέλημα του Τριαδικού Θεού. Το Άγιο Πνεύμα τον επέλεξε να είναι ποιμένας, το ίδιο ισχύει και για τους επισκόπους. Έλεγε πως τάχθηκαν στο ύψιστο λειτούργημά τους με την εκλογή του Αγίου Πνεύματος.

Αγαπητοί αδελφοί, πολλά είναι τα ψυχωφελή μηνύματα που αντλούμε από το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα. Προεξάρχει η συνειδητοποίηση της αξίας της ανιδιοτέλειας σε ό,τι πνευματικό επιτελούμε. Δεν είναι σοφό να συνδέουμε τα πνευματικά ζητήματα με τα χρήματα. Τα πάντα θα πρέπει να τα κάνουμε για τον Χριστό και την Εκκλησία του. Μόνο τότε καταξιώνονται και τα υλικά αγαθά και αντικρίζονται στη σωστή τους διάσταση. Θα πρέπει επίσης να έχουμε εμπιστοσύνη στους πνευματικούς μας πατέρες. Να πράττουμε σύμφωνα με τις συμβουλές τους. Ποτέ να μην δίνουμε πίστη σε αιρετικές πλάνες που μεταφέρουν στη ζωή μας το πνεύμα της ταραχής και της σύγχυσης και νοθεύουν την αλήθεια. Ας ακολουθήσουμε κι εμείς τα όσα μάς διδάσκει μέσα από τη σοφία του αλλά και την πνευματική του εμβέλεια ο απόστολος Παύλος. Αυτό, άλλωστε, έπραξαν και οι 318 Θεοφόροι πατέρες της Α΄Οικουμενικής Συνόδου, όπως και ο Κύριλλος, επίσκοπος Αλεξανδρείας, των οποίων τη μνήμη τιμούμε σήμερα. Το άγιο παράδειγμά τους ας αποτελέσει αιώνια παρακαταθήκη και στη δική μας ζωή.

 Χριστάκης Ευσταθίου, θεολόγος