«Μὴ ἐκθαμβεῖσθε· Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν» (Μάρκ. 16,6).

Κυριακή των Μυροφόρων

Ι. Ν. Αγίου Δημητρίου Ακροπόλεως

3 Μαΐου 2020

«Μὴ ἐκθαμβεῖσθε· Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν» (Μάρκ. 16,6).

Σήμερα, Κυριακή των Μυροφόρων, η Εκκλησία μας τιμά τις μαθήτριες του Κυρίου, οι οποίες πρώτες πρωί πρωί της Κυριακής, την πρώτη ημέρα μετά το Σάββατο, έζησαν το θαύμα της Αναστάσεως. Άκουσαν από τον Άγγελο το «Μὴ ἐκθαμβεῖσθε· Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν» (Μάρκ. 16,6).

Επίσης, τιμούμε τους δύο μαθητές του Κυρίου, τον Ιωσήφ τον από Αριμαθαίας, και τον Νικόδημο. Και οι δύο ήσαν ευυπόληπτα μέλη του ιουδαϊκού συνεδρίου. Ο πρώτος ζήτησε το σκήνωμα του Ιησού από τον Πιλάτο για να το ενταφιάσει. Ο δεύτερος δάνεισε τον τάφο του, για να εναποθέσουν το σεπτό σκήνωμα του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού.

Το Πάσχα του 2020 θα καταγραφεί για εμάς τους Ορθόδοξους Χριστιανούς, ως μια ανθρωπίνως οδυνηρή εμπειρία, ένεκα του ακούσιου πρόσκαιρου εγκλεισμού μας, ένεκα υπακοής και πειθαρχίας στους ειδικούς επιστήμονες. Εντούτοις, δεν μπόρεσε να μας στερήσει τη θεϊκή χαρά του ανεσπέρου φωτός της Αναστάσεως, το οποίο όλοι πλέον συνειδητοποιούμε ότι λάμπει εντός μας σταθερά, πέρα και πάνω από τα παροδικά φώτα του κόσμου τούτου.

Αντιληφθήκαμε όλοι ότι μια πανδημία είναι ταυτόχρονα και ευκαιρία να εκτιμήσει ο σύγχρονος άνθρωπος εκείνα που συνήθως θεωρεί ως δεδομένα. Ακόμη, να επαναξιολογήσει με νηφαλιότητα τα αναγκαία, τα σπουδαία και να κρίνει τα δευτερεύοντα και υποδεέστερα του μάταιου τούτου βίου.

Όλοι δικαιούνται να λένε τη γνώμη τους, αλλά σε μια τόσο μεγάλη κρίση είναι αναγκαίο ο καθένας να κάνει το καθήκον που του αναλογεί, με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Αποτιμάται θετικά η συνειδητοποίηση της συλλογικής ευθύνης, καθώς και η αυτοβελτίωση των υπηρεσιών Υγείας της χώρας μας.

Έχει ήδη λεχθεί ότι «κάθε ανθρώπινη τραγωδία φέρνει φόβο, όταν όμως έχουμε να κάνουμε με παγκόσμια πανδημία, είναι αναμενόμενες οι ανατροπές». Ενδεχομένως, θα ζήσουμε ποικίλες ανατροπές από τα καθιερωμένα των τελευταίων δεκαετιών. Είναι η ώρα για περισσότερη αλληλεγγύη, αλληλοσυμπαράσταση και πολλή αγάπη, η οποία είναι αναστάσιμο δώρο.

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, ο κατεξοχήν αυτόπτης μάρτυρας του θαύματος, μαζί με τις μαθήτριες, μας βεβαιώνει ότι «ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον» (Α΄ Ιω. 4,9). Ας αναζητήσουμε το βαθύτερο νόημα και πάλι: «Ἀναστάσεως ἡμέρα, … καὶ ἀλλήλους περιπτυξώμεθα». Είναι σήμερα η ευκαιρία της μεγάλης εντός μας ανατροπής: «Εἴπωμεν ἀδελφοί, καὶ τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς· Συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσει».

Καλούμαστε όλοι όσα πιστεύουμε, όσα ομολογούμε να τα εφαρμόσουμε κάτω από έκτακτες συνθήκες. Καλούμαστε με σύνεση, από τη θέση ευθύνης μας, να βοηθήσουμε όλοι να περιοριστεί και να μην αναζωπυρώσει η λοιμώδης νόσος. Παράλληλα, με νουν Χριστού να αποτιμήσομε την αξία της συμμετοχής μας στις αγιαστικές πράξεις της Εκκλησίας, επιλέγοντας με υπομονή την οδό της αγαθής γης, σύμφωνα με την παραβολή του Σπορέως («εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν», Λουκ. 8,8).

Υπακοή στις αποφάσεις της Εκκλησίας είναι κι αυτό πνευματική άσκηση. Όπως ανέφερε πλειστάκις ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπός μας, κ. Χρυσόστομος, δεν υπάρχει άλλη επιλογή εκτός από τη συνεργασία και πειθαρχία στις οδηγίες της πολιτείας και των ειδικών επιστημόνων, για το καλό ολόκληρης της κοινότητας. Ακολούθως, διαβάζω την Εγκύκλιο του Μακαριωτάτου, προς τους Ιερείς και Εκκλησιαστικούς Επιτρόπους της Αρχιεπισκοπικής Περιφέρειας.

«Σε συνέχεια των όσων ανακοινώθηκαν από τον Εξοχότατο Πρόεδρο τής Κυπριακής Δημοκρατίας στο από 29ης μηνός Απριλίου Διάγγελμά του, και κατόπιν επικοινωνίας με τον Εντιμότατο Υπουργό Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας, φέρουμε εις γνώση σας τα εξής, τα οποία θα έχουν ισχύ από 4 Μαΐου:

Ο ιεροί ναοί μπορούν να είναι ανοικτοί καθημερινά από τις 7.30 π.μ. έως και 6.30 μ.μ. Τις ημέρες που τελείται πρωινή ακολουθία, οι ναοί θα μπορούν να είναι ανοικτοί από τις 6:30 π.μ.
Οι ιερές ακολουθίες θα τελούνται κανονικά με ανοικτές τις θύρες. Θα υπάρξει μέριμνα από τους εκκλησιαστικούς επιτρόπους ώστε ο αριθμός των εκκλησιαζομένων να μην υπερβαίνουν τους 10 ταυτόχρονα.

Όμως, μπορεί ο οποιοσδήποτε πιστός επιθυμεί, να προσκυνά τις εικόνες, να ανάβει το κερί του, να γράφει τα ονόματα για εορτή, παράκληση, μνημόσυνο κ.λ.π. και κατά την ώρα της ακολουθίας. Θα υπάρχει στο ναό χαρτί, για να γράψει όποιος επιθυμεί τα ονόματα τών προς μνημόνευση. Οι εκκλησιαστικοί επίτροποι καλούνται να εξυπηρετούν όλους με ευγένεια και αγάπη.

Όσοι επιθυμούν να μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων, μπορούν να το πράξουν προσερχόμενοι στον ναό από τις 9.00 έως 10.00 π.μ., κατά τις μεγάλες εορτές και τις Κυριακές. Θα υπάρχει πρόνοια από τους εκκλησιαστικούς επιτρόπους ώστε ο συνολικός αριθμός των ταυτόχρονα παρευρισκομένων μέσα στο ναό για Θεία Μετάληψη να μην υπερβαίνει τους 10 και να τηρούνται οι προβλεπόμενες υπό του νόμου αποστάσεις. Δηλαδή, με την αποχώρηση ενός πιστού, από τους 10, που θα μεταλάβει, θα εισέρχεται αμέσως ένας άλλος κ.ο.κ. Με καλή διάθεση και με λίγη υπομονή μπορούν να εξυπηρετηθούν όλοι.
Προτρέπονται οι Εκκλησιαστικοί Επίτροποι όπως τηρούν με ευλάβεια τους κανόνες υγιεινής στο ναό, καθαρίζοντας συνεχώς με οινόπνευμα το προστατευτικό των εικόνων και καθορίζοντας με προσοχή και ευγένεια τις αποστάσεις μεταξύ των συναθροιζομένων.
Όσον αφορά τους Κοιμητηριακούς Ναούς, καθημερινά και Κυριακή, ιερέας θα βρίσκεται στον ναό, και πρωινές (8:30 – 11.30 π.μ.) και απογευματινές ώρες (3.30 – 6:00 μ.μ.), ο οποίος θα εξυπηρετεί τους πιστούς τόσο για τρισάγια στους τάφους όσο και για κάθε πνευματική στήριξη και συμβουλή. Πνευματική στήριξη και συμβουλή παρέχεται και από τους ιερείς στους ενοριακούς ναούς.
Τα μνημόσυνα τελούνται κανονικά. Τα κόλλυβα, αφού ευλογηθούν στην ακολουθία, μπορούν να δοθούν κατόπιν από τους συγγενείς. Κόλλυβα μπορούν να ευλογηθούν και σε τρισάγιο στους τάφους».

Κλείνει η Εγκύκλιος.

Εδώ θα ήθελα να επισημάνω ότι στη ζωή της δισχιλετούς ιστορίας της Εκκλησίας, αν διατυπωθεί ένα δόγμα Πίστεως ή έστω άποψη που δεν συμβαδίζει με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, αυτό δεν γίνεται δεκτό από την Εκκλησία. Ταυτόχρονα, για πολλά άλλα θέματα στην καθημερινότητα εντός της Εκκλησίας η διαχείρισή τους γίνεται με φιλανθρωπία για τη σωτηρία του ανθρώπου. Αυτά τα δεύτερα ζητήματα δεν είναι δύσκολο κάποιος να τα στηρίξει αγιογραφικά και πατερικά και ασφαλώς αποβαίνουν ορθά. Το ερώτημα όμως παραμένει. Έχουμε μια έκτακτη ανάγκη και θα πρέπει να ληφθούν άμεσες και οδυνηρές, ίσως, αποφάσεις. Ενδεχομένως να υποβληθούμε σε θυσίες και στερήσεις για το όλο (δηλ. για όλη την κοινότητα). Τότε τι και πώς κινούμαστε; Τι και πώς καθοδηγούμε το λογικό ποίμνιο; Ιδιαίτερα στην εποχή των πολυμέσων και του διαδικτύου; Ταυτόχρονα, οφείλουμε να έχουμε ρεαλισμό, ζούμε μέσα στην κοινωνία και είναι όλα ανθρώπινα και ενδεχομένως ελλειμματικά. Ο μόνος τέλειος και αναμάρτητος είναι ο Εσταυρωμένος και Αναστημένος Κύριος και Λυτρωτής Ιησούς Χριστός. Κατεξοχήν η Εκκλησία είναι ένας ζωντανός οργανισμός και ο κάθε ένας αντιμετωπίζει τις καταστάσεις με τη δική του αντίληψη και δυνατότητα. Όμως εντός της Εκκλησίας, η οποία χειροκρατείται από το Πανάγιο Πνεύμα, λειτουργεί το θαύμα: ο ένας για όλους και όλοι για τον ένα. Η Εκκλησία είναι θεραπευτήριο για όλους μας, όλα τα μέλη της. Διότι είναι «φιλότιμος … ο Δεσπότης, δέχεται τον έσχατον καθάπερ και τον πρώτον», «και τα έργα δέχεται και την γνώμην ασπάζεται· και την πράξιν τιμά και την πρόθεσιν επαινεί» (Ιωάννου Χρυσοστόμου, Κατηχητικός Λόγος: PG 59,721-722). Οι πράξεις και οι ενέργειές μας αξιολογούνται από το κίνητρο και τις προθέσεις μας: πόσο είμαστε αυθεντικοί ή περιπλεγμένοι στα μικρά και χαμαίζηλα, τη φιλαυτία ή τη δόξα, αντί στην ακρώρεια του ύψους της αρετής.

«Μὴ ἐκθαμβεῖσθε· Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον· ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν» (Μάρκ. 16,6). Το χαρμόσυνο μήνυμα το λαμβάνουν οι μυροφόρες γυναίκες από το λευκοφορεμένο Άγγελο.

Οι Ιουδαίοι, γνωρίζοντας την ιστορία με τον Ιωνά, πήραν άδεια από τον Πιλάτο να φυλάγουν τον τάφο γιατί φοβούνταν μήπως αναστηθεί. Εκτός από των μεγάλων διαστάσεων λίθο, δόθηκε η άδεια να χρησιμοποιήσουν κουστωδία, δηλαδή φρουρά. Η κουστωδία αποτελείτο από εκατό στρατιώτες. Αρχηγός αυτής της κουστωδίας ήταν ο Εκατόνταρχος και μετέπειτα Άγιος Λογγίνος.

Η σημερινή εορτή των Μυροφόρων, μάς υπενθυμίζει τη Χριστιανική διδασκαλία, ότι η και η γυναίκα δημιουργήθηκε εξ αρχής προικισμένη με ελεύθερη βούληση και με την προοπτική της σωτηρίας. Ο Χριστιανισμός ανέβασε τη γυναίκα στην αξιοπρέπεια που της άρμοζε, ως δημιούργημα κατ’ εικόνα του Θεού. Στην Εκκλησία ο πιστός αντιμετωπίζει τον άλλο άνθρωπο ούτε ως Ιουδαίο ή αλλοεθνή, ως μορφωμένο ή αμόρφωτο, ως δούλο ή ελεύθερο, ως άνδρα ή γυναίκα, αλλά ως μέλος του σώματος του Χριστού, καθαγιασμένο μέλος της Εκκλησίας. Η γυναίκα έχει αρμόζουσα και καταξιωμένη θέση στην Εκκλησία. Αυτή την αλήθεια τη γνωρίζουν οι πλείστοι εξ εκείνων που προσπαθούν, με τα μέσα του κόσμου τούτου, να διασφαλίσουν την αξία της γυναίκας, ανεξάρτητα αν δεν το παραδέχονται.

Ο κορωνοϊός επέβαλε τον κατ᾽ οίκον περιορισμό. Η έξοδος, όμως, του ανθρώπου από το σπίτι είναι συνώνυμη της εξόδου του στον κόσμο. Εξερχόμενος του οικείου, συναντάται με τον πλησίον, ο οποίος συνιστά έναυσμα κοινωνίας και επικοινωνίας.

Η επόμενη μέρα είναι, ανθρωπίνως, άγνωστη, κι αυτό την κάνει ενδεχομένως, ακόμη πιο δύσκολη. Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης, ο φόβος της απώλειας και η αβεβαιότητα για το πισωγύρισμα της πανδημίας δημιουργούν μια ζοφερή προοπτική, για τα ανθρώπινα μέτρα. Παρηγοριά η πεποίθηση ότι την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος, αλλά ο Αναστημένος Ιησούς Χριστός, ο κυβερνήτης της ιστορίας.

Ο Κόβιτ 19 επέφερε τη μη συμμετοχή των πιστών στη λατρεία. Φαίνεται μια ακτίδα αισιοδοξίας. Στον εκκλησιασμό αναδεικνύεται η αρμονία μας με τον Τριαδικό Θεό και η αδελφοσύνη μας με τον πλησίον. Οι πιστοί καλούμαστε να συμπεριφερθούμε νηφάλια και συνετά και συνεργαζόμενοι με τους υπεύθυνους του Ναού μας, καθώς και επιτελώντας ο καθένας και όλοι μαζί ό,τι επιβάλλεται: αποστάσεις, πλύσιμο των χεριών, απολύμανση των επιφανειών, φυσικός αερισμός των χώρων διαμονής και εργασίας κ.α., σύμφωνα με τις οδηγίες υγιεινής του Υπουργείου Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στην είσοδο πρέπει να υπάρχει αντισηπτικό για χρήση από όσους εισέρχονται στο ναό.

Ο άνθρωπος πλάστηκε για ν’ ανυψώνεται όχι στο επίπεδο των αξιωμάτων, του πλούτου και της ύλης, αλλά στο χώρο της θείας παρουσίας, με κυρίαρχα στοιχεία την αγάπη και την ελευθερία που προσφέρονται ως δωρεές του Θεού. Εκεί όπου υπερβαίνεται η φθαρτότητα και θνητότητά του και αποκτά αξία αιώνιας ύπαρξης. Αυτή την πορεία μάς δείχνουν οι αυθεντικοί μάρτυρες του Πάθους, ο Ιωσήφ και ο Νικόδημος, αλλά και της Ανάστασης, οι μυροφόρες γυναίκες. Μέσα από το παράδειγμά τους, παρά τα αναπάντεχα βιώματα, ένεκα των εφιαλτικών σεναρίων που υποβόσκουν σήμερα, αναδύεται το πιο αισιόδοξο μήνυμα για το άνθρωπο του 21ου αιώνα, όπως και κάθε εποχής: «Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας, και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».

Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου