Η Παναγία των Παίδων στο Έξω Μετόχι (31 Αυγούστου 2020)
Οι εκτοπισμένοι της κοινότητας Έξω Μετοχίου την Κυριακή, 30 Αυγούστου 2020, μαζευτήκαν για ακόμα μια χρονιά στον ιερό ναό Αποστόλου Ανδρέα Συνοικισμό Στροβόλου 3, για να εορτάσουν την Παναγία των Παίδων, όπως εορταζόταν πριν το 1974 στο ομώνυμο προσκύνημα της Παναγίας, στο Έξω Μετόχι.
Ο εσπερινός τελέστηκε προϊσταμένου του Επισκόπου Μεσαορίας κ. Γρηγορίου, ο οποίος ήταν συμπαραστατούμενος από τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Αντώνιο Καλογήρου. Οι εκτοπισμένοι τέλεσαν και τα μνημόσυνα όλων των προαπελθόντων συγχωριανών.
Να σημειωθεί ότι ο πανκοινοτικός εορτασμός στον Απ. Ανδρέα στο Συνοικισμό Στρόβολος 3 καθιερώθηκε από την πανήγυρη του 2015, μετά από απόφαση της Εκκλησιαστικής Επιτροπής του Αγίου Γεωργίου Έξω Μετοχίου. Η απόφαση συνδεόταν με την πληροφορία ότι η κα Σωτηρία Πιτσιάκκα, από το Έξω Μετόχι, τελεί την εορτή και από το 2008 ιστόρισε την εικόνα της Παναγίας των Παίδων και την αφιέρωσε στον Ναό του Προσφυγικού Συνοικισμού.
Ο Επίσκοπος Μεσαορίας, σε σύντομη προσφώνηση, προτού παραχωρήσει το βήμα στην Εκκλησιαστική Επίτροπο και δασκάλα της κοινότητας κα Ειρήνη Παπαμιχαήλ, θυγατέρα του Ιερέως του Έξω Μετοχίου Παπα-Ευτύχιου, τόνισε την σημαντικότητα της ενότητας και της προσφοράς μας μέσα από τα αγαθά όπως τον σίτον, τον οίνον και το έλαιον, τα οποία είναι καρπός των κόπων του ανθρώπου που καλλιεργεί την γη όπως οι απλοί άνθρωποι του Μεσαρίτικου κάμπου. Έτσι μέσα στην Εκκλησία κάθε προσφορά είναι από εμάς τους Χριστιανούς για εμάς, δηλαδή τη δική μας ωφέλεια. Αυτή την πνευματική ωφέλεια ζούμε απόψε, με τη χάρη της Παναγίας των Παίδων.
Στο τέλος του Εσπερινού μίλησε η Δασκάλα και Εκκλησιαστικός Επίτροπος κ. Ειρήνη Παπαμιχαήλ. Παραθέτουμε το κείμενο της ομιλίας.
****
Ομιλία εις τον Πανηγυρικό Εσπερινό της Παναγίας των Παίδων
του Έξω Μετοχίου
Ιερός Ναός Αποστόλου Ανδρέου, Συνοικισμός Στρόβολος 3
Κυριακή, 30.8.2020
Ειρήνη Παπαμιχαήλ, Δασκάλα
Θυγατέρα του π. Ευτυχίου Παπαχριστοδούλου από το Έξω Μετόχι
Εκκλησιαστικός Επίτροπος Αγίου Γεωργίου Έξω Μετοχίου
Θεοφιλέστατε Επίσκοπε Μεσαορίας,
Ευσεβείς Ιερείς,
Αγαπητοί χωριανοί και φίλοι,
Μαζευτήκαμε σήμερα στον ιερό ναό του Αποστόλου Ανδρέα, παραμονή της γιορτής της Παναγίας των Παίδων ή της Αγίας Ζώνης για να γιορτάσουμε εμείς οι κάτοικοι του Έξω Μετοχίου, τη γιορτή της Παναγίας μας μακριά από το αγαπημένο μας χωριό και από τη μικρή μας εκκλησία.
Νοερά βρισκόμαστε τούτη την ώρα εκεί που πήγαιναν κάθε χρόνο τέτοια μέρα οι παππούδες μας, οι γονείς μας, εμείς παιδιά και αργότερα νέοι στο μικρό μας εκκλησάκι για να ανάψουμε ένα κεράκι, να προσευχηθούμε και να ζητήσουμε τη χάρη της Παναγίας μας.
Η σκέψη μας ταξιδεύει στο σκλαβωμένο χωριό μας και φαντάζει στην μνήμη μας ανέγγιχτο το μικρό κάτασπρο εκκλησάκι της Παναγίας.
Αναπολούμε τις όμορφες και ξέγνοιαστες εκείνες στιγμές που ζήσαμε γονατιστοί μπροστά στην εικόνα της Παναγίας μας σίγουροι ότι θα άκουε τις προσευχές μας και θα μας βοηθούσε. Τότε που μικρά κορίτσια βγαίνοντας από το εκκλησάκι συνηθίζαμε να τοποθετούμε στην κοναρκά που βρισκόταν έξω από το εκκλησάκι μερικές τρίχες από το κεφαλάκι μας για να έχουμε την ευλογία και την προστασία της Παναγίας μας.
Σ’ αυτή προστρέχαμε σε κάθε δυσκολία μας. Πριν από τις εξετάσεις μας στο σχολείο, πηγαίναμε ανάβαμε το κερί μας και είμαστε σίγουροι ότι η Παναγία θα μας βοηθούσε.
Το ξωκλήσι της Παναγίας των Παίδων ή της Αγίας Ζώνης όπως το έλεγε ο πατέρας μου μερικές φορές, βρίσκεται στα ανατολικά του χωριού, κοντά στο τούρκικο χωριό Κουρού – Μοναστήρι.
Κατά την παράδοση στο χωριό που χτίστηκε το ξωκλήσι από τους κατοίκους του χωριού υπήρχε μέχρι το 912 μ.Χ. μια μικρή εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία.
Όταν έγινε η Αραβική επιδρομή στην περιοχή, η οποία κατέστρεψε και κατέκαψε την περιοχή των Χύτρων, οι κάτοικοι του οικισμού «Πέντε Ελιές» κατέφυγαν στο εκκλησάκι που υπήρχε εκεί για να γλυτώσουν. Εκεί όμως τους κυνήγησαν οι Σαρακηνοί και βρήκαν οικτρό θάνατο αφού τους έκαψαν μέσα στο εκκλησάκι.
Αργότερα σ ‘αυτή την περιοχή ήρθαν και μετακίνησαν οι κάτοικοι του Έξω Μετοχίου.
Πάντοτε όμως οι κάτοικοι γνώριζαν για την ύπαρξη των ερειπίων της εκκλησίας που ήταν αφιερωμένη στην Παναγία.
Κτήτορας της εκκλησίας ήταν ο Πετρής Χατζηπετρής Πανόρκος. Ένα παιδί του Χατζηπετρη Πανόρκου είχε αρρωστήσει και έκαμε τάμα στην Παναγία. Κατόπιν προτροπής και συμβουλής του ιερέα Παπαχριστόδουλου Χατζηπιέρα, τον παππού μου αποφάσισε να αναστηλώσει το εκκλησάκι.
Άρχισε λοιπόν η αναστήλωση το 1923. Όλο το χωριό σύσσωμο έτρεξε να βοηθήσει με την οικονομική ενίσχυση του Πετρή Πανόρκου. Ο ιερέας Παπαχριστόδουλος βρήκε ένα Τούρκο λακκοτρύπη από την Επηχώ και έσκαψαν στην βόρεια πλευρά της εκκλησίας και βρήκαν το Αγίασμα.
Το εκκλησάκι ήταν πλινθόκτιστο. Κτίστης ήταν ο μάστρο Γιώργος Παπουρής, αυτός έχτισε το εκκλησάκι και το καμπαναριό.
Για Αγία Τράπεζα χρησιμοποιήθηκε μια μεγάλη πέτρα την οποία βρήκαν οι χωριανοί σκάβοντας κάτω από την καναρκά που βρισκόταν νοτιοδυτικά της εκκλησίας. Πάνω σ’ αυτή την πέτρα υπήρχαν γράμματα χριστιανικά χαραγμένα από τους πρώτους χριστιανούς της περιοχής.
Την νύχτα του εσπερινού μπροστά από την πέτρα αυτή που ήταν η βάση της Αγίας Τράπεζας τοποθετούσαν οι μητέρες μας και οι γιαγιάδες μας τους καλοζυμωμένους άρτους με το ευλογημένο αλεύρι που έπαιρναν από το σιτάρι του Μεσαρίτικου κάμπου.
Πάνω σ ‘αυτή την πέτρα τοποθετούσαν οι μητέρες τα παιδιά τους ζητώντας την προστασία της Παναγίας.
Το λιτό ξύλινο εικονοστάσι καθώς και το καμπαναριό κατασκεύασε ο μάστρο Καλλής.
Η καμπάνα που τοποθετήθηκε στο μικρό καμπαναριό, ήταν μια μικρή καμπάνα, την οποία βγήκαν σ’ ένα βουλιαγμένο καράβι κοντά στον Απόστολο Ανδρέα ο Γιώργος Γιαννή Τσιρίπιλλου, ο επονομαζόμενος Μουσικός, και ο αδελφός του Λούκας.
Για την αποπεράτωση της εκκλησίας χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια.
Πρώτη φορά λειτουργήθηκε με τη συμμετοχή όλων των χωριανών το 1946. Όμως το καντηλάκι της Παναγίας ήταν πάντοτε αναμμένο από τις γυναίκες τις περισσότερες φορές. Πρώτη θέση στη φροντίδα του καντηλιού της Παναγίας είχε η μαμή του χωριού κυρία φωτεινή η οποία ονόμασε τη μικρή κόρη της Ζώνα από το όνομα της Αγίας Ζώνης.
Από το πρωί άρχιζαν οι ετοιμασίες για το εσπερινό. Οι νυκοκυρές ζύμωναν τους άρτους και τις παννυχίδες.
Το απόγευμα όλοι φόρτωναν στις καρέττες ή άμαξες των τρακτέρ καρέκλες τραπέζια και ό,τι άλλο χρειαζόταν για το γλέντι που θα ακολουθούσε μετά από τον Εσπερινό.
Εκεί όλες οικογένειες, φίλοι συγγενείς και ξένοι από τη Λευκωσία και τα γύρω γειτονικά χωριά θα περνούσαν ευχάριστα το βράδυ τους τρώγοντας το εξαιρετικό κλέφτικο που έφτιαχνε σε πήλινους φούρνους και πήλινους τταβάδες ο πρωτομάστορας σ ‘αυτό Γύπης.
Δεν έλειπε βέβαια και το επιδόρπιο που ήταν το μαχαλεπί του κυρίου Αρτέμη και το παγωτό με τριαντάφυλλο του Σωτήρη Μουσικού.
Το γλέντι διαρκούσε μέχρι αργά και το πρωί πάλι όλοι στην εκκλησία και στη λιτάνευση της Αγίας Εικόνας της Παναγίας μας.
Μετά το πέρας της θείας Λειτουργίας όλοι συνήθιζαν ν’ αγοράζουν τα παναϋρκώτικα τους από τον γνωστό τότε σε όλους κύριο Κακουλή από τον Καλοπαναγιώτη.
Σήμερα γυρίζουμε χρόνια πίσω και αναπολούμε τις όμορφες και αξέχαστες εκείνες μέρες, τις ευλογημένες εκείνες στιγμές που ζήσαμε στο χωριό μας τιμώντας την Παναγίας μας. Αυτές οι μνήμες είναι γραμμένες και ριζωμένες βαθιά στο νου μας και στη σκέψη μας.
Μπορεί να μας πήραν τη γη μας, δεν θα μπορέσουν όμως να σκλαβώσουν τη ψυχή μας, τη σκέψη μας και την ελπίδα μας για λευτεριά και γυρισμό.
Μπορεί να μην είμαστε εμείς που θα γυρίσουμε πίσω, θα είναι τα παιδιά μας και τα παιδιά των παιδιών μας.
Όσα χρόνια και να περάσουν η λαχτάρα του γυρισμού παραμένει άσβεστη στην ψυχή μας και ο πόθος του γυρισμού θεριεύει στις καρδιές μας.
Δεν ξεχνούμε και δεν πρέπει να ξεχάσουμε την αιματοβαμμένη γη μας, τις ερειπωμένες εκκλησίες μας, τα ιερά και όσια μας.
Θα έρθει η μέρα που οι καμπάνες θα ηχήσουν χαρμόσυνα για να διαλαλήσουν απ’ άκρη σ ‘άκρη του νησιού μας πως τούτη η γη είναι και πάλι δική μας, λεύτερη και ευλογημένη.
Ειρήνη Παπαμιχαήλ, Δασκάλα
30/08/2020
Οι πρόσφυγες του Έξω Μετοχίου εορτάζουν την Παναγία των Παίδων (4)
Οι πρόσφυγες του Έξω Μετοχίου εορτάζουν την Παναγία των Παίδων (3)
Οι πρόσφυγες του Έξω Μετοχίου εορτάζουν την Παναγία των Παίδων (2)
Οι πρόσφυγες του Έξω Μετοχίου εορτάζουν την Παναγία των Παίδων (1)
Οι πρόσφυγες του Έξω Μετοχίου εορτάζουν την Παναγία των Παίδων (6)
Οι πρόσφυγες του Έξω Μετοχίου εορτάζουν την Παναγία των Παίδων (5)
Ανακοίνωση – Πρόσκληση
Η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου ανακοινώνει ότι η Εκκλησιαστική Επιτροπή Αγίου Γεωργίου Έξω Μετοχίου, σε συνεργασία με το Κοινοτικό Συμβούλιο και όλα τα οργανωμένα σύνολα της Κοινότητας, καλούν τους συγχωριανούς και όλους τους Χριστιανούς σε εκκλησιασμό, με την ευκαιρία της εορτής της Παναγίας των Παίδων, όπως εορταζόταν πριν το 1974 στο ομώνυμο προσκύνημα της Παναγίας, στο Έξω Μετόχι.
Την Κυριακή, 30 Αυγούστου 2020, ώρα 6.30 μμ θα τελεστεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός, προϊσταμένου του Επισκόπου Μεσαορίας κ. Γρηγορίου, στον Ιερό Ναό Αποστόλου Ανδρέου στο Συνοικισμό Στρόβολος 3.
Κατά τη διάρκεια του Εσπερινού θα μιλήσει η Δασκάλα και Εκκλησιαστικός Επίτροπος κ. Ειρήνη Παπαμιχαήλ. Επίσης, θα τελεστούν εορτές και δέηση για απελευθέρωση της πατρίδας και επιστροφή στα τουρκοκρατούμενα χωριά και πόλεις μας, καθώς και μνημόσυνα όλων των προαπελθόντων πριν την εισβολή και μετά στην προσφυγιά.
Καλούνται ιδιαίτερα οι εκτοπισμένοι του Έξω Μετοχίου και των περιχώρων να συμμετάσχουν στον εορτασμό.
Τη Δευτέρα, 31 Αυγούστου 2020, το πρωί, θα τελεστεί Όρθρος και Θεία Λειτουργία στον ίδιο Ιερό Ναό.
Για πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τα μέλη της Εκκλησιαστικής Επιτροπής:
Χριστάκης Σωτηρίου, Κοινοτάρχης: 99440950
Ειρήνη Παπαμιχαήλ: 99697208
Σάββας Κωνσταντίνου: 99628091
Ανδρέας Γιόκκας: 99633555
Κυριάκος Μιχαήλ: 99401690
Από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και την Εκκλησιαστική Επιτροπή Αγίου Γεωργίου Έξω Μετοχίου
