Οι Κοντεάτες τέλεσαν τα προεόρτια του Αγίου Μάμαντος και μνημόνευσαν τους νεκρούς τους (Κυριακή, 30 Αυγούστου 2020)

Την Κυριακή, 30 Αυγούστου 2020, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος λειτούργησε και κήρυξε στον ιερό ναό Αγίου Παντελεήμονος, Συνοικισμού Μενεού, όπου οι εκτοπισμένοι της κοινότητας Κοντέας εόρτασαν προεορτίως, τη μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μάμαντος. Τον Θεοφιλέστατο πλαισίωσαν ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Παναγιώτης Προδρόμου, ο οποίος κατάγεται από την Κοντέα και είναι μέλος της Εκκλησιαστικής Επιτροπής Αγίου Χαραλάμπους Κοντέας και ο Διάκονος π. Ανδρέας Ματέι.

Να αναφερθεί ότι στην Κοντέα υπήρχε παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον Άγιο Μάμα, του οποίου σήμερα υπάρχουν μόνο ερείπια.

Στο κήρυγμα του θείου λόγου, ο Επίσκοπος Μεσαορίας, αναφέρθηκε στο νόημα της ευαγγελικής περικοπής. Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο λόγο του Κυρίου: «Παρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστι, παρὰ δὲ Θεῷ πάντα δυνατά ἐστι (Ματθ. ιθ΄26). Τόνισε, ο Θεοφιλέστατος, τη μεγίστη σημασία της αγαθής προαίρεσης και θέλησης του ανθρώπου και δη του χριστιανού, ο οποίος αντιλαμβανόμενος την ελλειμματικότητα του και την ανθρώπινη αδυναμία του, αλλά και την παντοδυναμία του Θεού, αγωνίζεται διαρκώς με ταπείνωση, με ηρεμία, με καθαρή καρδιά και καθαρό νου, έτσι ώστε, με νόημα και αγωνιστικότητα, να διάγει το βίο του και να αξιωθεί της παραδείσιας χαράς βασιλείας του Θεού. Η εν αγίω Πνεύματι χαρά, ως χάρισμα προς τον άνθρωπο, έχει την αφετηρία της από ετούτη τη ζωή, επισήμανε ο Μεσαορίας Γρηγόριος.

Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας τελέστηκε δέηση υπέρ υγείας πάντων των εκτοπισμένων Κοντεατών. Στο τέλος τελέστηκαν τα Ιερά Μνημόσυνα πάντων των κληρικών, κοινοταρχών, διδασκάλων, ιεροψαλτών, εκκλησιαστικών επιτρόπων, ευεργετών, πατέρων και αδελφών της κοινότητας Κοντέας, καθώς και των ηρώων και πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή του 1974.

Επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο Κοινοτάρχης Κοντέας, κ. Χαράλαμπος Κρασιάς.

 

Κωνσταντίνος Ανδρέου, Φοιτητής Θεολογίας.

Από το Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας της Εκκλησίας της Κύπρου.

*********************************************************

 

Ακολουθεί η ομιλία:

Ομιλία του Προέδρου του Κ.Σ  Κοντέας Χαράλαμπου Κρασιά,

στην γιορτή του εξωκλησιού  Αγίου Μάμα Κοντέας και

 στο μνημόσυνο των πεσόντων και  των μαρτύρων της Κοντέας

καθώς και όλων των κοντεατών που ετάφησαν στην προσφυγιά,

στον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονος στο Μενεού,

την Κυριακή, 30 Αυγούστου 2020.

 

Θεοφιλέστατε,

Σεβαστό ιερατείο,

Έντιμε εκπρόσωπε του Προέδρου της Βουλής,

Έντιμοι βουλευτές,

Δήμαρχε Δρομολαξιάς Μενεού,

Εκπρόσωποι κομμάτων και οργανώσεων,

Εκπρόσωπε της  Ένωσης Εκτοπισμένων Κοινοτήτων Αμμοχώστου,

Συγγενείς των πεσόντων και των μαρτύρων Κοντέας,

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,

Κυρίες και Κύριοι,

Αγαπητοί συγχωριανοί και συγχωριανές,

 

Από μέρους της  κοινότητας Κοντέας σας καλωσορίζω  στη εκκλησία  του Αγίου Παντελεήμονα, στον  φιλόξενο Δήμο Δρομολαξιάς Μενεού, στο σημερινό μνημόσυνο των ηρωικώς πεσόντων κοντεατών κατά τη βάρβαρη τούρκικη εισβολή του 74 καθώς και όλων των κοντεατών οι οποίοι ετάφησαν μακριά από τη γενέθλια γη,  με αφορμή τη γιορτή του εξωκκλησιού του Αγίου Μάμα της Κοντέας.

Ερχόμενοι από το Πέργαμος προς την Κοντέα, λίγο έξω από το χωριό, συναντούμε τα ερείπια της εκκλησίας η οποία είναι αφιερωμένη στον Χριστομάρτυρα και παιδομάρτυρα Άγιο Μάμα. Στην περιοχή αυτή ήταν οικοδομημένο από τα Βυζαντινά χρόνια το χωριό που έφερε το όνομα του Αγίου, το οποίο απαντά σε όλους τους καταλόγους με τα χωριά της Κύπρου που είχαν καταρτιστεί επί Βενετοκρατίας. Από την απογραφή του 1565, πληροφορούμαστε ότι είχε δέκα κατοίκους φραγκομάτους, δηλαδή αρσενικού γένους ελεύθερους καλλιεργητές. Το χωριό σημειώνεται και στον περίφημο χάρτη του 1542 της μεγαλονήσου, του Κύπριου μηχανικού Λεωνίδα Αττάρ. Η περιοχή αυτή μαζί με την Άσσια και τα γύρω χωριά και τις εκτάσεις γαιών αποτελούσαν την κομητεία (contea) του Ιωάννη Δενόρες, ο οποίος τα είχε αγοράσει το 1529 από τη Δημοκρατία της Βενετίας. Η καταστροφή του χωριού συντελέστηκε στα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Σήμερα υπάρχουν μόνον ίχνη ερειπίων από την εκκλησία του Αγίου Μάμα, στην οποία μέχρι πρότινος σώζονταν και τοιχογραφίες και την οποία σήμερα προεορτίως μνημονεύουμε και τιμούμε.

Κυρίες και κύριοι,

Κάθε χρόνο, κάθε τέτοια εποχή η μνήμη στρέφεται στο δίδυμο έγκλημα που εκτελέστηκε σε βάρος του λαού μας. Στρέφεται στο προδοτικό πραξικόπημα του ’74,  της χούντας των Αθηνών και των εδώ εκπροσώπων της, ενάντια στην νόμιμη κυπριακή κυβέρνηση, ενέργεια που άνοιξε τις πόρτες στην Τουρκία για να εισβάλει ανενόχλητη στο ανυπεράσπιστο  νησί μας. Στρέφεται στα τραγικά αποτελέσματα της εισβολής, στη συνεχιζόμενη για 46 χρόνια παράνομη κατοχή μεγάλου μέρους του εδάφους του τόπου, στον εποικισμό, στην καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς, στον σφετερισμό των περιουσιών μας, στη βάναυση διαίρεση της πατρίδας μας και του λαού μας και στον βίαιο ξεριζωμό τόσων χιλιάδων συμπατριωτών μας.

Κάθε χρόνο, κάθε καλοκαίρι, κάθε τέτοια εποχή το παράπονο της αδικίας και της απώλειας μας αναγκάζει να μετράμε τις ανοικτές και αιμαστάζουσες στη ψυχή μας, πληγές. Μας αναγκάζει να γυρεύουμε και να νοσταλγούμε τη χαμένη μας πατρίδα, την Κοντέα μας, που η φύση προίκισε γενναιόδωρα με εύφορους κάμπους, καταπράσινα περβόλια, τρεχάτο νερό και δροσερό αέρα. Μας προκαλεί να σεργιανίσουμε νοερά, πάνω από το βαρύ συρματόπλεγμα, στους πεντακάθαρους δρόμους του χωριού, στο κοιμητήριο, στο σχολείο, στο γήπεδο, στους  κινηματογράφους, στους συλλόγους, στην έπαυλη των Φράγκων και την εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους με τους φιλόξενους ηλιακούς της.

Μας θυμίζει τη λιτή αλλά χαρούμενη και ειρηνική ζωή των προοδευτικών της κατοίκων, με τις πλούσιες καλλιτεχνικές και αθλητικές εκδηλώσεις, τις θεατρικές παραστάσεις, τις χορωδίες, τα χορευτικά συγκροτήματα και τις χoρεσπερίδες. Μας θυμίζει την ευφορία και τη ζωντάνια της πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας, οι οποίες συνεχίστηκαν με αμείωτο ρυθμό μέχρι που έπεσε η κατάρα του ‘74, όταν η Κοντέα, όπως και οι άλλες εκτοπισμένες κοινότητες, πλήρωσαν και πληρώνουν ακόμα, το βαρύ τίμημα της προδοσίας και της προσφυγιάς. Δυστυχώς όμως μας αναγκάζει να θυμόμαστε και τις αβάστακτες, οδυνηρές ανθρώπινες απώλειες, με τους  προδομένους ήρωες και νεκρούς μας.

Αγαπητοί συγχωριανοί και συγχωριανές,

‘Όπως κάθε χρόνο, έτσι και σήμερα, αποδίδουμε ως κοινότητα με αισθήματα συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας, τον ελάχιστο φόρο τιμής στους λεβέντες της Κοντέας που έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι εναντίον του Τούρκου εισβολέα για την υπεράσπιση της πατρίδας, το μαύρο καλοκαίρι του ’74, σε όσους μαρτύρησαν υπέρ πίστεως και πατρίδος κατά τη βάρβαρη τούρκικη εισβολή καθώς και σε όλους τους κοντεάτες οι οποίοι απεβίωσαν αδικαίωτοι στην προσφυγιά.

Υποκλινόμαστε μπροστά στο μεγαλείο τους. Η αυταπάρνηση και ο άνισος αγώνας τους, θα αποτελεί πάντοτε πηγή έμπνευσης για τα ανώτερα ιδανικά που καταξιώνουν τον άνθρωπο. Η απονομή της οφειλόμενης τιμής στους ανθρώπους που θυσίασαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας, αποτελεί ιερό χρέος,  υψηλή υποχρέωση και υπέρτατο εθνικό καθήκον για όλους μας.

Μνημονεύουμε σήμερα τους ηρωικώς πεσόντες συγχωριανούς μας τους οποίους το όνομα γράφτηκε με ανεξίτηλα γράμματα στην αιωνιότητα:

Τον λοχία Αντώνη Χαραλάμπους Δημοσθένους, γιο του ιεροψάλτη και λαϊκού μας ποιητή Χαράλαμπου  Δημοσθένους, ο οποίος έπεσε ηρωικά μαχόμενος τον κατακτητή, κατά την πρώτη φάση της Τουρκικής εισβολής στις ακτές της Κερύνειας, στις 22 Ιουλίου 1974. Ο Αντώνης θάφτηκε σε ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο του Αγίου Μάμα της ενορίας Αποστόλου Λουκά στη Λάπηθο. 

Τον  στρατιώτη Σάββα  Χαραλάμπους  Ξενή, πρώτο ξάδελφο του Αντώνη, ο οποίος φονεύθηκε την πρώτη ημέρα της τούρκικης εισβολής, στις 20 Ιουλίου 1974, κατά τη διάρκεια βομβαρδισμού από εχθρικά πολεμικά αεροσκάφη του στρατοπέδου της Αθαλάσσας, όπου υπηρετούσε. Ετάφη αρχικά σε ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στη Λευκωσία. Το 1999 έγινε εκταφή των λειψάνων του Σάββα και ακολούθησε η ταυτοποίησή τους με τη μέθοδο DNA. Στις 21 Οκτώβρη του 2000 έγινε η κηδεία και η εκφορά των λειψάνων του, με τιμές ήρωα,  στο ίδιο κοιμητήριο.

Τον έφεδρο λοχία Θεόδωρο Αναστάση Κυριάκου-Κιατίπη, ο οποίος έπεσε από βόλια Τούρκων ακροβολιστών ενώ προσπαθούσε να ανυψώσει την γαλανόλευκη σε φυλάκιο της Εθνικής φρουράς στον Άγιο Κασσιανό, στις 15 Αυγούστου 1974. Ετάφη αρχικά σε ομαδικό τάφο στο κοιμητήριο Λακατάμιας. Το 2000, αναγνωρίστηκαν τα οστά του με τη μέθοδο D.N.A. και στις 7 Ιανουαρίου 2001 ετάφη με τιμές ήρωα, στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας.

Τον αγνοούμενο στρατιώτη Μιχάλη Κυριάκου Κοκκινόβουκκο, που δηλώνεται σήμερα ως απών, ο οποίος συνελήφθη μαζί με άλλους 43 στρατιώτες και έφεδρους οπλίτες στο χωριό Βώνη, στις 15 Αυγούστου 1974, όταν εγκλωβίστηκαν εκεί, αφού έσπασε από τον πάνοπλο εισβολέα η αμυντική γραμμή Μιας Μηλιάς – Κουτσοβέντη. Τα λείψανα του Μιχάλη δεν εντοπίστηκαν ακόμα.

Μνημονεύουμε επίσης τους ανυπεράσπιστους ηλικιωμένους συγχωριανούς μας, οι οποίοι με τον θάνατό τους μαρτύρησαν υπέρ πίστεως και πατρίδος κατά την τουρκική εισβολή του ‘74 και οι οποίοι για πολλά χρόνια περιλαμβάνονταν στον θλιβερό κατάλογο των αγνοουμένων: την Κυριακού  Κυριάκου Ττουμπακκή τα λείψανα της οποίας βρέθηκαν στο πηγάδι της αυλής της το 2009, αναγνωρίστηκαν με τη μέθοδο D.N.A.  και ετάφησαν στα Λειβάδια Λάρνακας στις 17 Μαρτίου 2018, την Ουρανία Νικόλα Σιούφτα τα λείψανα της οποίας βρέθηκαν στο πηγάδι του περιβολιού της το 2009, αναγνωρίστηκαν με τη μέθοδο D.N.A.  και ετάφησαν στην Κοφίνου στις 22 Απριλίου 2018, τον Κωνσταντή Κοκκινόβουκκο τα λείψανα του οποίου ανευρέθηκαν σε πηγάδι μεταξύ της Κοντέας και Τ/Κ χωριού των Κουκλιών, ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο D.N.A. και ευρίσκονται στο ανθρωπολογικό εργαστήριο, για  να ταφούν με τα λείψανα του εγγονού του Μιχάλη όταν αυτά ανευρεθούν, τον Παναγή Μηνά Κκελλέ, και τη Φλουρεντζού Κυριάκου Πατσιά τα λείψανα των οποίων δυστυχώς δεν εντοπίστηκαν ακόμα.

Μνημονεύουμε τέλος σήμερα και προσευχόμαστε για την ανάπαυση των ψυχών όλων των Κοντεατών που απεβίωσαν  στην προσφυγιά και ετάφησαν αλύτρωτοι μακριά από την πατρώα γη.

Αγαπητοί συγχωριανοί και συγχωριανές,

Με επίγνωση των τραγικών συνεπειών και της συνεχιζόμενης κατοχής, δεν έχουμε άλλη επιλογή από του να συνεχίσουμε τον αγώνα μας ενωμένοι και ομόψυχοι. Σε καιρούς δύσκολους που το αγωνιστικό φρόνημα έχει αμβλυνθεί και ο χρόνος ξεθώριασε για καλά τις μνήμες, εμείς, ως κατεχόμενη κοινότητα, έχουμε το υψηλό χρέος και την οφειλή να παλεύουμε να τις διατηρήσουμε ζωντανές και άσβεστες. Οφείλουμε να συνεχίσουμε με όλες μας τις δυνάμεις, να διατηρούμε τη νοσταλγία της πατρώας γης και όλοι μαζί, με περισσότερο ζήλο, αγάπη και αλληλεγγύη να συνεργαζόμαστε για την ενότητα όλων, με ιδιαίτερη προσοχή, στη νεολαία του χωριού, τους αυριανούς συνεχιστές του δύσκολου αγώνα για την ελευθερία και την επανένωση της πατρίδας μας. Μόνο με την ενότητα μπορούμε  να αντεπεξέλθουμε τους θανάσιμους κινδύνους που ελλοχεύουν, στη τόσο κρίσιμη περίοδο που διανύει ο τόπος, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό.

Ας είναι αιώνια η μνήμη των παλικαριών της Κοντέας και όλων των αγωνιστών που θυσιάστηκαν για τις πανανθρώπινες αρχές και αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Η ενότητα και ομοψυχία του λαού μας είναι το καλύτερο μνημόσυνο για όλους αυτούς που μας έδειξαν το δρόμο, μέσα από το έργο, τους αγώνες και τις θυσίες τους.

Ο Άγιος Μάμας με τον ένδοξο μαρτυρικό θάνατό του, αναδείχθηκε σε ‘’Παφλαγονίας το κλέος και μαρτύρων αγλάϊσμα, φύλαξ και φρουρός των Κυπρίων’’. Η αποφασιστικότητα, η αυταπάρνηση, η χάρη και το φως που εξέπεμπε σε όλη του τη ζωή, αλλά και κατά την ώρα του μαρτυρίου του, ας αποτελέσουν πηγή άντλησης δύναμης του δίκαιου αγώνα μας για λευτεριά και δικαίωση.

Ευχαριστούμε τον Δήμο Δρομολαξιάς Μενεού, την εκκλησιαστική επιτροπή του ιερού ναού του Αγίου Παντελεήμονα Μενεού και ιδιαίτερα  τον κοντεάτη Πρωτοπρεσβύτερο π. Παναγιώτη Προδρόμου, για τη φιλοξενία που μας προσφέρουν εδώ και πολλά χρόνια, στον ιερό τούτο χώρο. Ελπίζουμε και ευχόμαστε μια μέρα να αξιωθούμε να τους την ανταποδώσουμε στην ελεύθερη Κοντέα μας.

Προσδοκούμε επιστροφή στις κατεχόμενες περιοχές μας το συντομότερο, με την Κύπρο ελεύθερη και ενωμένη όπου όλοι οι κάτοικοί της Ε/Κ, Τ/Κ, Μαρωνίτες, Αρμένιοι και Λατίνοι θα απολαμβάνουν ένα ειρηνικό και ελπιδοφόρο μέλλον.

Ευχαριστώ.

 

Υ.Γ Οι ιστορικές πληροφορίες που αναφέρονται στον Άγιο Μάμα λήφθηκαν από τη διάλεξη της Δρος Νάσας Παταπίου Ιστορικού-Ερευνήτριας με θέμα: «Ο Άγιος Μάμας και άλλα χωριά της Μεσαορίας που χάθηκαν με την πάροδο των αιώνων. Νέα στοιχεία βάσει αρχειακών μαρτυριών», η οποία έγινε στο «Σπίτι της Κοντέας»,  την Παρασκευή 3 Μαρτίου 2016.

---

Ανακοίνωση-Πρόσκληση

Η Ιερά Αρχιεπισκοπή ανακοινώνει προς το Χριστεπώνυμο πλήρωμα ότι η Εκκλησιαστική Επιτροπή Αγίου Χαραλάμπους Κοντέας, το Κοινοτικό Συμβούλιο και τα όλα τα οργανωμένα σύνολα της Κοντέας, με την ευκαιρία της εορτής στις 2 Σεπτεμβρίου του εξωκκλησιού του Αγίου Μάμαντος, που βρίσκεται στη είσοδο της κατεχόμενης κοινότητάς μας (από το Πέργαμος), στιν κάμπο της Μεσαορίας.

Καλούνται οι Κοντεάτες να συνεορτάσουν προεορτίως, τη μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μάμαντος την Κυριακή 30 Αυγούστου 2020, στον Ιερό Ναό του Αγίου Παντελεήμονος στο Μενεού, όπου ιερουργεί ο κοντεάτης Πρωτοπρεσβύτερος π. Παναγιώτης Προδρόμου. Θα παραστεί και ο τελευταίος Ιερέας της κοινότητας, π. Αναστάσιος Φραγκίσκος.

Θα χοροστατήσει στον Όρθρο και θα προστεί της Θείας Λειτουργίας ο Επίσκοπος Μεσαορίας Γρηγόριος.

Κατά τη διάρκεια της ακολουθίας θα τελεστούν εορτές και μνημόσυνα των ηρώων και όλων τεθνεότων κοντεατών. 

Ομιλητής θα είναι ο Κοινοτάρχης της Κοντέας κ. Χαράλαμπος Κρασιάς.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας οι Κοντεάτες θα έχουν την ευκαιρία συναπαντήματος με κέρασμα στην αίθουσα του Ναού.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Πρωτοπρεσβύτερο π. Παναγιώτη Προδρόμου στο τηλ. 99520656.

Ευχαριστούμε όλους τους κοντεάτες για τη συνεργασία στην επιτυχία και συμμετοχή στην εορτή, καθώς και την Εκκλησιαστική Επιτροπή Αγίου Παντελεήμονα Μενεού.

Από την Ιερά Αρχιεπισκοπή και την Εκκλησιαστική Επιτροπή Αγίου Χαραλάμπους Κοντέας