Μνημόσυνα Τραχωνιτών στο παρεκκλήσιο Παναγίας του Τράχωνα στο Στρόβολο (28 Νοεμβρίου 2021)
Την Κυριακή, 28 Νοεμβρίου 2021, τελέστηκε Θεία Λειτουργία στο παρεκκλήσι της Παναγίας του Τράχωνα στο Στρόβολο, προϊσταμένου του Επισκόπου Μεσαορίας κ. Γρηγορίου, τον οποίον πλαισίωσαν ο Οικονόμος π. Γεώργιος Χρυσοστόμου και ο Διάκονος π. Ανδρέας Ματέι.
Στην Ακολουθία παρέστη η Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, κ. Αννίτα Δημητρίου, η οποία στο τέλος της θείας Μυσταγωγίας εκφώνησε τον επιμνημόσυνο λόγο. Επίσης, μεταξύ άλλων παρέστησαν ο Δήμαρχος Στροβόλου κ. Ανδρέας Παπαχαραλάμπους, βουλευτές, εκπρόσωποι της Αστυνομίας και της Εθνικής Φρουράς, ο κοινοτάρχης Τράχωνα κ. Μιχαλάκης Χρίστου και μέλη της Εκκλησιαστικής Επιτροπής της κατεχόμενης Εκκλησίας της Παναγίας του Τράχωνα.
Ο Θεοφιλέστατος στο κήρυγμά του αναφέρθηκε στα λόγια του Αποστόλου Παύλου που ακούστηκαν στο αποστολικό ανάγνωσμα: «χάριτί ἐστε σεσωσμένοι διὰ τῆς πίστεως· καὶ τοῦτο οὐκ ἐξ ὑμῶν, Θεοῦ τὸ δῶρον· οὐκ ἐξ ἔργων, ἵνα μή τις καυχήσηται» (Εφεσ. β΄ 8). Γι΄ αυτό εμείς οι χριστιανοί έχουμε τη συνείδηση ότι δεν αρκούν μόνο οι δυνάμεις μας, ούτε οι αντοχές και τα τάλαντά μας στον αγώνα προς τη σωτηρία μας, αλλά έχουμε ανάγκη της χάριτος του Θεού. Επίσης, προς επίρρωση των λεγομένων, ο Επίσκοπος Μεσαορίας ερμήνευσε το νόημα της ευαγγελικής περικοπής, τονίζοντας ότι ο άνθρωπος δεν πρέπει να προσκολλά την ψυχή του αποκλειστικά στα εφήμερα του κόσμου τούτου, είτε αυτά είναι πλούτη είτε είναι θέσεις και αξιώματα. Η αξία της χάρης του Θεού στη ζωή μας ξεπερνά όλα αυτά που προσφέρονται στο μάταιο αυτό κόσμο. Όσο δύσκολο κι αν ακούστηκε στα αυτιά των ακροατών του Κυρίου της τότε εποχής αλλά και σήμερα, ο λόγος ότι «εὐκοπώτερον ἐστι κάμηλον διὰ τρυμαλιᾶς ῥαφίδος εἰσελθεῖν ἢ πλούσιον εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν» (Λουκ. ιη΄ 25), τόσο περισσότερο πρέπει να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη της χάρης του Θεού στη ζωή μας, αφού «τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστιν» (Λουκ. ιη΄ 27). Ο λόγος του Χριστού δεν στρέφεται εναντίον του πλούτου αλλά στη λανθασμένη διαχείριση αυτού και την απολυτοποίηση των υλικών αγαθών αμελώντας ο άνθρωπος την αθάνατη ψυχή του.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας, τελέστηκε Δέηση υπέρ ανευρέσεως των αγνοουμένων του προαστίου του Τράχωνα και ακολούθως Μνημόσυνα των πεσόντων Τραχωνιτών κατά την Τουρκανταρσία του 1963-64, καθώς και κατά την Τουρκική Εισβολή του 1974.
Ακολούθως, τελέστηκε Τρισάγιο ενώπιον του Μνημείου Πεσόντων Τραχωνιτών, στον περίβολο του ιερού παρεκκλησίου. Εκ μέρους του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου, το στεφάνι τιμής κατέθεσε ο Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος.
Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας
***************************
Ακολουθεί ο επιμνημόσυνος λόγος που ανέγνωσε η Πρόεδρος της Βουλής, κ. Αννίτα Δημητρίου….
Επιμνημόσυνος λόγος της Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων
κ. Αννίτας Δημητρίου στο μνημόσυνο των πεσόντων
της κοινότητας Τράχωνα το 1963-64 και το 1974 και
στη δέηση για διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων
Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2021
Παρεκκλήσι Παναγίας Τράχωνα, Στρόβολος
Σεβαστό ιερατείο,
Αγαπητέ κύριε πρόεδρε και μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου Τράχωνα,
Σεβαστά μέλη των οικογενειών των ηρώων και των αγνοουμένων,
Κυρίες και κύριοι,
«Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες»
Τους ανθρώπους που έχουν καθορίσει στη ζωή τους κάποιες σημαντικές αρχές, κάποιους πολύτιμους σκοπούς και φροντίζουν να τους υπερασπιστούν με κάθε τρόπο, πρέπει να τους τιμούμε. Αυτό μας τονίζει ο ποιητής. Οι στίχοι λοιπόν του σπουδαίου αλεξανδρινού Κωνσταντίνου Καβάφη ταιριάζουν, θεωρώ, απόλυτα στην πολύπαθη, αλλά και ηρωομάνα συνάμα κοινότητα του Τράχωνα.
Μία κοινότητα που από τα πρώτα χρόνια της Ανεξαρτησίας, πλήρωσε όσο καμιά άλλη, σε αίμα και θυσίες τη βούληση της να ζήσει και να δημιουργήσει ελεύθερη στη γη όπου της έλαχε.
Με απόλυτο σεβασμό, συγκίνηση κι υπερηφάνεια αποδίδουμε σήμερα τις δέουσες τιμές στους πεσόντες της κοινότητας και αναπέμπουμε παράλληλα δέηση για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων παιδιών του Τράχωνα.
Υποκλινόμαστε με ευλάβεια στη μνήμη των ηρώων μας. Των συγχωριανών σας, των συμπατριωτών μας που με λεβεντιά και σθένος αντιστάθηκαν στους εχθρούς της πατρίδας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας, τόσο κατά την τουρκανταρσία του 1963-64 όσο και κατά τη βάρβαρη τουρκική εισβολή του 1974. Σε αυτούς και αυτές που πάνω από την προσωπική τους ασφάλεια έβαλαν την οικογένεια, την πατρίδα και την ελευθερία. Που την ώρα της κρίσης και του καθήκοντος στάθηκαν αντάξιοι της παράδοσης και της ιστορίας μας.
Κι όμως, οι συγχωριανοί σας, οι γεμάτοι ψυχή αυτοί γιοι και κόρες της Κύπρου, δεν ήταν παρά άνθρωποι της γης, του μόχθου και της εργατιάς. Άνθρωποι απλοί, καθημερινοί, που το μόνο που επιζητούσουν ήταν να ριζώσουν, να ζήσουν και να δημιουργήσουν στο χωριό τους. Ήσυχα και απλά όπως οι πλείστοι συμπατριώτες μας, με πρωταρχική τους έγνοια, το μεροκάματο, την οικογένεια και τα παιδιά τους.
Περιτριγυρισμένος ωστόσο από τουρκοκυπριακά χωριά και την τουρκική συνοικία της Λευκωσίας, ο Τράχωνας, βρέθηκε ήδη από τη δεκαετία του ‘50 στο μάτι του κυκλώνα. Τόσο στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 1955 – 1959 όσο και μετέπειτα, το 1963, αντιμετώπιζε συνεχώς τις προκλήσεις, τις απειλές και τις επιθέσεις των υποκινούμενων από το βαθύ κράτος της Άγκυρας εξτρεμιστικών ομάδων της VOLKAN και της ΤΜΤ. Αποκορύφωμα των τρομοκρατικών και παράνομων ενεργειών τους ήταν οι επιθέσεις εναντίον της κοινότητας κατά την τουρκανταρσία τη νύχτα της 22ας Δεκεμβρίου 1963.
Για δέκα ημέρες οι κάτοικοι του Τράχωνα παρέμειναν αποκλεισμένοι. Με τη βοήθεια διμοιρίας της Αστυνομίας, προβάλλουν σθεναρή αντίσταση κατά των τούρκων εξτρεμιστών και αποτρέπουν την κατάληψή του χωριού τους. Η χάραξη όμως της Πράσινης Γραμμής, στέρησε από τους κατοίκους του Τράχωνα την πρόσβαση στην οικιστική και γεωργική περιοχή της κοινότητας, βόρεια και πέραν του ποταμού Πεδιαίου. Συνεπώς, ο Τράχωνας παρέμεινε από το 1964 εγκλωβισμένος με μοναδική έξοδο προς τις ελεύθερες περιοχές τη δίοδο μέσω Ομορφίτας, ενώ μεγάλο μέρος του πληθυσμού του Τράχωνα, που διέμενε στις βόρειες περιοχές της κοινότητας, προσφυγοποιήθηκε.
Οι Τραχωνίτες θρήνησαν τότε και τους πρώτους νεκρούς: Ευάγγελος Παύλου, Μιχαήλ Παναγή, Θεονίτσα Χρίστου, Ανδρέας Χριστοδούλου, Χαράλαμπος Σάββα, Πλουτής Γεωργιάδης, Γεώργιος Μιχαήλ, Νικόλαος Ρούσος και Χαρίτα Τερκουράφη έπεσαν κατά την προάσπιση της Δημοκρατίας στις διακοινοτικές ταραχές, ενώ αγνοούμενος παραμένει από το 1963 ο Αχιλλέας Μηλίκουρος.
Τα δεινά για την κοινότητα κορυφώθηκαν τον Ιούλιο του 1974, με την εκδήλωση της βάρβαρης τουρκικής εισβολής. Παρά την ηρωική αντίσταση των κατοίκων του και των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς, οι υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις εισβολής μπήκαν στον Τράχωνα στις 22 Ιουλίου 1974.
Στις συγκρούσεις στον Τράχωνα και στα περίχωρά του κατά την εισβολή χάνουν τη ζωή τους οι Ειρήνη Χρυσοστόμου, Σοφοκλής Γεωργίου, Σάββας Θεοχάρους, Σωτήρης Αμβροσίου, Ανδρέας Αλεξάνδρου, Βασιλεία Σωκράτους, Μάριος Φυσεντζίδης, Γρηγόρης Δημητρίου Μίτας, Γεώργιος Παναγιώτου, Χριστάκης Ευσεβίου, Σωτήρης Γεωργίου, Πανίκος Χατζηγεωργίου και Ιάκωβος Θεοδώρου.
Στις 20 Μαρτίου του 1994 ακόμα ένας Τραχωνίτης προστέθηκε στα θύματα της τουρκικής θηριωδίας. Ο Θεόφιλος Γεωργιάδης έπεσε δολοφονημένος από τις μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας, εξαιτίας της δράσης του για την καταδίκη των διαχρονικών βίαιων πολιτικών της Τουρκίας στην Αρμενία, στο Κουρδιστάν και στην Κύπρο.
Το τίμημα για τον Τράχωνα δεν περιορίζεται μόνο στα πεδία των μαχών και της τιμής. Δυστυχώς, μέσα στον όλεθρο και την καταστροφή της εισβολής, τα ίχνη πολλών Τραχωνιτών χάθηκαν και η μοίρα τους εξακολουθεί να αγνοείται. Στον μακρύ και τραγικό κατάλογο των αγνοουμένων βρίσκονται μέχρι σήμερα οι Παύλος Ππόλου, Χριστάκης Ππόλου, Κλεόβουλος Ευαγγέλου, Κωστάκης Νικολάου, Εύδωρας Ιωαννίδης, Χριστόδουλος Λεωνή, Νίκος Παπαδημητρίου και Μάριος Νικολάου.
Το ζήτημα της τύχης τους, όπως και όλων των αγνοουμένων μας, αποτελεί αναμφίβολα την πιο τραγική πτυχή του δράματος της Κύπρου. Είναι ασύλληπτος ο πόνος και η αγωνία των μανάδων, των συζύγων, των παιδιών που για δεκαετίες ολόκληρες ζουν χωρίς να ξέρουν τι απέγιναν οι δικοί τους. Το μόνο φως που μπορεί να σηκώσει το σκοτάδι της άγνοιας αλλά και της φημολογίας που στοιχειώνει εκατοντάδες οικογένειες της πατρίδας μας είναι η οριστική διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας, τόσο του 1963-1964 όσο και του 1974.
Ως Κυπριακή Δημοκρατία στηρίζουμε με κάθε τρόπο το έργο της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους, τόσο με οικονομικούς πόρους όσο και με πληροφορίες, με αποτέλεσμα να έχει μέχρι τώρα διακριβωθεί η τύχη μεγάλου αριθμού υποθέσεων. Δυστυχώς όμως, η αδιαλλαξία της Άγκυρας και στο ανθρωπιστικό αυτό θέμα, καθυστερεί ή και εμποδίζει ακόμα τη διερεύνηση της τύχης μεγαλύτερου αριθμού Αγνοουμένων.
Παρά την άτεγκτη τουρκική στάση και στο κυπριακό πρόβλημα συνεχίζουμε την προσπάθεια και δηλώνουμε ευθαρσώς πως δε συμβιβαζόμαστε ούτε με την κατοχή ούτε με τη διχοτόμηση.
Προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε εντατικοποιήσει την προσπάθεια σε πολιτικό, διπλωματικό και διακοινοβουλευτικό επίπεδο για άσκηση αποτελεσματικών πιέσεων προς την Τουρκία από μέρους της διεθνούς κοινότητας.
Χαιρετίζουμε τη στάση του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως αυτή καταγράφεται στα ψηφίσματα και τις αποφάσεις του για την περίκλειστη περιοχή της πόλης της Αμμοχώστου, η οποία σε πείσμα των μεθοδεύσεων και προκλήσεων της Άγκυρας παραμένει αμετάβλητη. Αυτό όμως δεν είναι αρκετό. Επιδίωξή μας είναι η επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, στο πλαίσιο των καλών υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, και της συμφωνημένης βάσης λύσης. Κατηγορηματικά απορρίπτουμε τη λύση των δύο κρατών που συστηματικά προωθεί η Άγκυρα και η υποτελής σε αυτή τουρκοκυπριακή ηγεσία.
Επιδιώκουμε και αγωνιζόμαστε για μια δίκαιη λύση του Κυπριακού. Μια λύση που θα επιτρέψει σε Ελληνοκυπρίους, Τουρκοκυπρίους, Μαρωνίτες, Αρμένιους και Λατίνους, σε όλους τους νόμιμους κατοίκους του νησιού να ζήσουν και να δημιουργήσουν σε συνθήκες ομαλότητας και αλληλεγγύης. Η επανένωση του τόπου μας, η επιστροφή στην κατεχόμενη γη μας, η ειρηνική συμβίωση χωρίς ξένους στρατούς και αναχρονιστικά συστήματα εγγυήσεων παραμένει το όραμά μας και ο καθημερινός μας αγώνας.
Το δικό τους κάλεσμα σε αυτόν τον αγώνα μάς απευθύνουν οι ήρωες και οι ηρωίδες του Τράχωνα, το μνημόσυνο των οποίων σήμερα τελούμε. Διότι η μνήμη τους δε λειτουργεί ως ανάμνηση απλά ιστορικών γεγονότων. Καθενός και καθεμιάς, η ιστορία, αποτελεί πηγή άντλησης διδαγμάτων. Διδαγμάτων ζωής και αυτοθυσίας, για να συνεχίσουμε τον αγώνα στον οποίο οι ήρωές μας έδωσαν ό,τι πιο πολύτιμο είχαν: τη Ζωή τους.
Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.
Σας ευχαριστώ.
