Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα 4-7 Ιουνίου 2023

Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Γεώργιος την Κυριακή, 4 Ιουνίου 2023, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας στο Στρόβολο. Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, ο Μακαριώτατος, θα χειροτονήσει εις διάκονο τον κ. Δημήτριο Μακρή. Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας, θα προστεί του Μεγάλου Εσπερινού του Αγίου Πνεύματος και θα αναγνώσει τις ευχές της Γονυκλισίας. Τη Δευτέρα, 5 Ιουνίου 2023, εορτή του Αγίου Πνεύματος, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου στην Έγκωμη. Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, ο Μακαριώτατος, θα χειροτονήσει εις πρεσβύτερο τον διάκονο Αχιλλέα Κωνσταντινίδη.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος την Κυριακή, 4 Ιουνίου 2023, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος στη Λεμεσό. Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας, θα προστεί του Μεγάλου Εσπερινού του Αγίου Πνεύματος και θα αναγνώσει τις ευχές της Γονυκλισίας.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος την Κυριακή, 4 Ιουνίου 2023, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Καθεδρικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα στη Λευκωσία. Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας, θα προστεί του Μεγάλου Εσπερινού του Αγίου Πνεύματος  και θα αναγνώσει τις ευχές της Γονυκλισίας. Την Τετάρτη, 7 Ιουνίου 2023, το εσπέρας (18.00), θα χοροστατήσει και κηρύξει στον Άγιο Θεόδωρο Πιτσιλιάς, της Επαρχίας Λεμεσού, με την ευκαιρία της εορτής της ανακομιδής των ιερών λειψάνων του Αγίου Θεοδώρου του Στρατηλάτου.

Ο Πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα Αρχιμανδρίτης Ιωάννης την Κυριακή, 4 Ιουνίου 2023, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Μετοχίου Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα στη Λευκωσία. Μετά το τέλος της θείας Λειτουργίας, θα προστεί του Μεγάλου Εσπερινού του Αγίου Πνεύματος  και θα αναγνώσει τις ευχές της Γονυκλισίας.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,

      1^η Ιουνίου 2023

******************

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Πραξ. β΄ 1-11

¹ Καὶ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς ἦσαν ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό. ² καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας, καὶ ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι· ³ καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ’ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν, ⁴ καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος ἁγίου, καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ Πνεῦμα ἐδίδου αὐτοῖς ἀποφθέγγεσθαι. ⁵ Ἦσαν δὲ ἐν Ἱερουσαλὴμ κατοικοῦντες Ἰουδαῖοι, ἄνδρες εὐλαβεῖς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανόν· ⁶ γενομένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης συνῆλθε τὸ πλῆθος καὶ συνεχύθη, ὅτι ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ λαλούντων αὐτῶν. ⁷ ἐξίσταντο δὲ πάντες καὶ ἐθαύμαζον λέγοντες πρὸς ἀλλήλους· Οὐκ ἰδοὺ πάντες οὗτοί εἰσιν οἱ λαλοῦντες Γαλιλαῖοι; ⁸ καὶ πῶς ἡμεῖς ἀκούομεν ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ ἡμῶν ἐν ᾗ ἐγεννήθημεν, ⁹ Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται, καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν Μεσοποταμίαν, Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν, Πόντον καὶ τὴν Ἀσίαν, ¹⁰ Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν, Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην, καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες Ρωμαῖοι, Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι, ¹¹ Κρῆτες καὶ Ἄραβες, ἀκούομεν λαλούντων αὐτῶν ταῖς ἡμετέραις γλώσσαις τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ;

Νεοελληνική Απόδοση

¹ Καθώς δε επροχωρούσε να συμπληρωθή και να κλείση η ημέρα της Πεντηκοστής, η οποία είχε αρχίσει από την προηγουμένην εσπέραν, ήσαν όλοι οι πιστοί ομόψυχοι, συγκεντρωμένοι στο ίδιον μέρος. ² Και έξαφνα ήλθε από τον ουρανόν ένας ήχος, σαν ισχυρή βοή ανέμου που κινείται με ορμήν, και εγέμισε όλο το σπίτι, μέσα στο οποίον εκάθηντο οι μαθηταί. ³ Και παρουσιάσθησαν εις αυτούς γλώσσες σαν από φλόγες πυρός, να διαμοιράζωνται· και στον καθένα από αυτούς εκάθισε από μία γλώσσα. ⁴ Και εγέμισαν όλοι από Πνεύμα Αγιον και ήρχισαν να ομιλούν ξένας γλώσσας και να κηρύττουν τας υψηλάς αληθείας, όπως το Πνεύμα το Αγιον τους εφώτιζε και τους έδιδε την δύναμιν να ομιλούν. ⁵ Ευρίσκοντο δε εις την Ιερουσαλήμ κατά την ημέραν εκείνην, άλλοι μεν ως μόνιμοι κάτοικοι, άλλοι δε ως προσωρινοί λόγω της εορτής, άνδρες Ιουδαίοι ευσεβείς από κάθε έθνος που υπήρχε κάτω από τον ουρανόν. ⁶ Οταν δε έγινε η βοή από τον ουρανόν, εμαζεύτηκε το πλήθος εκεί και όλοι εκυριεύθησαν από σύγχυσιν και απορίαν, διότι ο καθένας των ήκουε τους μαθητάς να ομιλούν την ιδικήν του γλώσσαν. ⁷ Εξεπλήσσοντο δε όλοι και εθαύμαζαν, λέγοντες μεταξύ των· “τι συμβαίνει; Ολοι αυτοί, που ομιλούν, δεν είναι Γαλιλαίοι; ⁸ Και πως, ο καθένας από ημάς, τους ακούομεν να ομιλούν την ιδικήν μας γλώσσαν, την οποίαν εμάθαμεν από της γεννήσεώς μας; ⁹ Και είμεθα από τόσα πολλά έθνη· Παρθοι και Μήδοι και Ελαμίται και κάτοικοι της Μεσοποταμίας, της Ιουδαίας και της Καππαδοκίας, του Ποντου και της Ασίας, ¹⁰ της Φρυγίας και της Παμφυλίας, της Αιγύπτου και των περιοχών της Λιβύης, που είναι πλησίον της Κυρήνης, όπως επίσης και οι παρεπίδημοι Ρωμαίοι, Ιουδαίοι την καταγωγήν και προσήλυτοι από άλλα έθνη. ¹¹ Ακόμη δε Κρήτες και Αραβες, όλοι όσοι καταγόμεθα από τα πολλά και διάφορα αυτά μέρη, πως συμβαίνει να τους ακούωμεν να κηρύττουν τα μεγαλεία του Θεού εις τας ιδικάς μας γλώσσας;”

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ιω. ζ΄ 37-52, η΄ 12

³⁷ Ἐν δὲ τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῇ μεγάλῃ τῆς ἑορτῆς εἱστήκει ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔκραξε λέγων· Ἐάν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω. ³⁸ ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος. ³⁹ τοῦτο δὲ εἶπε περὶ τοῦ Πνεύματος οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύσαντες εἰς αὐτόν· οὔπω γὰρ ἦν Πνεῦμα Ἅγιον, ὅτι Ἰησοῦς οὐδέπω ἐδοξάσθη. ⁴⁰ πολλοὶ οὖν ἐκ τοῦ ὄχλου ἀκούσαντες τὸν λόγον ἔλεγον· Οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ προφήτης· ⁴¹ ἄλλοι ἔλεγον· Οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός· οἱ δὲ ἔλεγον· Μὴ γὰρ ἐκ τῆς Γαλιλαίας ὁ Χριστὸς ἔρχεται; ⁴² οὐχὶ ἡ γραφὴ εἶπεν ὅτι ἐκ τοῦ σπέρματος Δαυῒδ καὶ ἀπὸ Βηθλέεμ τῆς κώμης, ὅπου ἦν Δαυῒδ, ὁ Χριστὸς ἔρχεται; ⁴³ σχίσμα οὖν ἐν τῷ ὄχλῳ ἐγένετο δι’ αὐτόν. ⁴⁴ τινὲς δὲ ἤθελον ἐξ αὐτῶν πιάσαι αὐτόν, ἀλλ’ οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ’ αὐτὸν τὰς χεῖρας. ⁴⁵ Ἦλθον οὖν οἱ ὑπηρέται πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ Φαρισαίους, καὶ εἶπον αὐτοῖς ἐκεῖνοι· Διατί οὐκ ἠγάγετε αὐτόν; ⁴⁶ ἀπεκρίθησαν οἱ ὑπηρέται· Οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν ἄνθρωπος, ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος. ⁴⁷ ἀπεκρίθησαν οὖν αὐτοῖς οἱ Φαρισαῖοι· Μὴ καὶ ὑμεῖς πεπλάνησθε; ⁴⁸ μή τις ἐκ τῶν ἀρχόντων ἐπίστευσεν εἰς αὐτὸν ἢ ἐκ τῶν Φαρισαίων; ⁴⁹ ἀλλ’ ὁ ὄχλος οὗτος ὁ μὴ γινώσκων τὸν νόμον ἐπικατάρατοί εἰσι! ⁵⁰ λέγει Νικόδημος πρὸς αὐτούς, ὁ ἐλθὼν νυκτὸς πρὸς αὐτὸν, εἷς ὢν ἐξ αὐτῶν· ⁵¹ Μὴ ὁ νόμος ἡμῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον, ἐὰν μὴ ἀκούσῃ παρ’ αὐτοῦ πρότερον καὶ γνῷ τί ποιεῖ; ⁵² ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ· Μὴ καὶ σὺ ἐκ τῆς Γαλιλαίας εἶ; ἐρεύνησον καὶ ἴδε ὅτι προφήτης ἐκ τῆς Γαλιλαίας οὐκ ἐγήγερται.

¹² Πάλιν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησε λέγων· Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου· ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ’ ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς.

Νεοελληνική Απόδοση

³⁷ Κατά την τελευταίαν δε μεγάλην ημέραν της εορτής εστάθη ο Ιησούς και με ισχυράν φωνήν είπεν· “εάν κανείς διψά πνευματικά και αιώνια αγαθά, λύτρωσιν, ειρήνην και χαράν, ας έλθη κοντά μου και ας πίνη την αλήθειαν που προσφέρω, δια να ικανοποιηθούν έτσι οι πλέον βαθείς και ευγενείς πόθοι του. ³⁸ Εκείνος που πιστεύει εις εμέ, όπως είπε και η Γραφή, θα γίνη αστείρευτος πνευματική πηγή· και από την καρδίαν του θα αναβλύζουν και θα τρέχουν ποταμοί από ολόδροσο τρεχούμενο νερό”. ³⁹ Αυτό δε είπε ο Κυριος δια το Αγιον Πνεύμα, το οποίον έμελλον να λάβουν όσοι θα επίστευον εις αυτόν, διότι η χάρις του Αγίου Πνεύματος, που αναγεννά και σώζει, δεν είχε ακόμη δοθή εις κανένα, επειδή ο Ιησούς δεν είχε ακόμη δοξασθή με την μεγάλην θυσίαν και με την ένδοξον ανάληψίν του. ⁴⁰ Πολλοί, λοιπόν, από τον λαόν, όταν ήκουσαν την διδασκαλίαν αυτήν, έλεγαν· “αυτός είναι πράγματι ο προφήτης, που έχει προαναγγείλει ο Μωϋσής. ⁴¹ Αλλοι έλεγαν· “αυτός είναι πράγματι ο Χριστός”. Αλλοι έλεγαν· “δεν είναι ο Χριστός, διότι μήπως από την Γαλιλαίαν θα έλθη ο Χριστός; ⁴² Δεν είπε η Γραφή, ότι ο Χριστός κατάγεται από το γένος του Δαυΐδ και έρχεται από το χωρίον Βηθλεέμ, όπου εγεννήθη και έζησεν ο Δαυΐδ;” ⁴³ Εγινε, λοιπόν, αντιγνωμία και διαίρεσις μεταξύ του λαού εξ αιτίας αυτού. ⁴⁴ Μερικοί δε από αυτούς ήθελαν να τον πιάσουν, αλλά κανείς δεν άπλωσε επάνω του το χέρι. ⁴⁵ Επέστρεψαν, λοιπόν, οι υπηρέται στους αρχιερείς και Φαρισαίους, χωρίς να έχουν συλλάβει τον Χριστόν και τους είπαν εκείνοι· “διατί δεν τον εφέρατε εδώ;” ⁴⁶ Απεκρίθησαν οι υπηρέται· “ποτέ μέχρι σήμερα άλλος άνθρωπος δεν εδίδαξε έτσι, όπως διδάσκει αυτός ο άνθρωπος”. ⁴⁷ Απεκρίθησαν τότε οι Φαρισαίοι εις αυτούς· “μήπως και σεις έχετε παρασυρθή από αυτόν εις την πλάνην; ⁴⁸ Μηπως επίστευσεν εις αυτόν κανείς από τους άρχοντας η από τους Φαρισαίους; Κανείς δεν επίστευσε, διότι αυτοί μόνοι γνωρίζουν την αλήθειαν και έχουν ορθή κρίσιν. ⁴⁹ Αλλά επίστευσεν αυτός ο αγράμματος όχλος, που δεν γνωρίζει τον νόμον και δι’ αυτό είναι καταράμενοι!” ⁵⁰ Λεγει τότε προς αυτούς ο Νικόδημος, που ήτο ένας από αυτούς και ο οποίος είχεν επισκεφθή νύκτα τον Χριστόν· ⁵¹ “μήπως ο νόμος μας καταδικάζει τον άνθρωπον, εάν ο δικαστής δεν ακούση πρώτον από αυτόν την απολογίαν του και μάθη τι έχει κάμει;” ⁵² Απήντησαν και του είπαν· “μήπως και συ είσαι από την Γαλιλαίαν; Ερεύνησε και μάθε, ότι προφήτης δεν έχει έως τώρα βγη από την Γαλιλαίαν”. (Η αξία του ανθρώπου δεν έγκειται στον τόπον καταγωγής, αλλά εις την αρετήν και τα έργα του).

¹² Παλιν, λοιπόν, ωμίλησε προς αυτούς ο Ιησούς λέγων· “εγώ είμαι το φως όλου του κόσμου, εκείνος που με ακολουθεί πιστά δεν θα περιπατήση στο σκότος με άμεσον τον κίνδυνον να κρημνισθή εις τα βάραθρα, αλλά θα έχη το πνευματικόν φως που ακτινοβολείται από τον Θεόν, την πηγήν της ζωής.

***************************************************

ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2023

ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

(Ιω. ζ΄ 37-52, η΄ 12) (Πραξ. β΄ 1-11)

Η παρουσία του Παρακλήτου

«ούπω γαρ ήν Πνεύμα Άγιον»

Η Κυριακή της Πεντηκοστής είναι η γενέθλιος ημέρα της Εκκλησίας. Πενήντα μέρες μετά από την Ανάσταση του Χριστού η Ορθόδοξη Εκκλησία μας εορτάζει την Αγία Πεντηκοστή. Έτσι καθιερώθηκε να ονομάζεται η τελευταία μεγάλη εορτή της πασχαλινής περιόδου.

Όπως γνωρίζουμε την ημέρα της Πεντηκοστής φανερώνεται το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, το Άγιο Πνεύμα. Μέχρι τότε, όπως μας αναφέρει το Ιερό Ευαγγέλιο «ούπω γαρ ήν Πνεύμα Άγιον». Δηλαδή δεν μας ήταν μέχρι τότε γνωστό το Άγιο Πνεύμα, το οποίο από την ημέρα της Πεντηκοστής δίνει έντονα την παρουσία του μέσα στην πραγματικότητα της Εκκλησίας μας που την καθοδηγεί «εις πάσαν την αλήθειαν».

Οι αντιστοιχίες

Οι Εβραίοι γιόρταζαν και εκείνοι την πεντηκοστή ημέρα μετά από το δικό τους Πάσχα. Πενήντα μέρες μετά από τη διάβαση (εδώ εστιάζει η έννοια του Εβραϊκού Πάσχα) της Ερυθράς θάλασσας, πήραν στην έρημο τον νόμο του Μωϋσή, δηλαδή τις δέκα εντολές. Έτσι και εμείς σήμερα εορτάζουμε το Πάσχα (διάβαση από τη σκλαβιά της αμαρτίας στην ελευθερία της χάριτος του Κυρίου) και πενήντα μέρες αργότερα σήμερα παίρνουμε το Άγιο Πνεύμα. Και όπως τότε ο νόμος καθοδηγούσε τους Ισραηλίτες έτσι και σήμερα το Άγιο Πνεύμα μας καθοδηγεί μέσα στην Εκκλησία. Αυτό μάς νουθετεί, Αυτό μάς οδηγεί σε κάθε αλήθεια, Αυτό μάς διδάσκει πώς να ακολουθούμε το δρόμο του Χριστού.

Την Πεντηκοστή τη γιόρταζαν οι Εβραίοι σε ανάμνηση της κακοπάθειάς τους μέσα στην έρημο, για να θυμούνται ότι μπήκαν στη Γη της Επαγγελίας, μετά από πολλές θλίψεις και έντονες ταλαιπωρίες και δοκιμασίες. Τότε, όταν μπήκαν στην Γη της Επαγγελίας, απόλαυσαν τους καρπούς των δένδρων, το κρασί και το ψωμί, το οποίο γίνεται από το σιτάρι. Όλα αυτά ήταν μια προτύπωση για τη δική μας πορεία: Και εμείς μετά από τις θλίψεις και την κακοπάθεια της αμαρτίας, μπαίνουμε στην Εκκλησία και μέσα σε αυτή χορταίνουμε πνευματικά το Σώμα και το Αίμα του Δεσπότη Χριστού. Αυτό συμβαίνει στο Ευχαριστιακό Δείπνο, στο οποίο είμαστε πάντα προσκεκλημένοι.

Άλλη μεγάλη εορτή των Εβραίων ήταν η Σκηνοπηγία. Αυτή τη γιόρταζαν μετά την συγκομιδή των καρπών, το Φθινόπωρο, δηλαδή πέντε μήνες μετά την εορτή του Πάσχα. Τη Σκηνοπηγία την είχαν σε ανάμνηση της ημέρας εκείνης κατά την οποία ο Μωυσής έστησε τη σκηνή που είδε μέσα στη νεφέλη, στο όρος Σινά. Τότε όλη μέρα ζούσαν στα χωράφια τους ευχαριστώντας τον Θεό και συγκέντρωναν τους καρπούς των κόπων τους. Η εορτή αυτή αποτελεί προτύπωση της αναστάσεώς μας στη Βασιλεία των Ουρανών. Τότε, θα διαλυθούν οι σάρκινες σκηνές, τα σώματά μας, και θα ξαναγίνουν πάλιν άφθαρτα. Τότε οι πιστοί θα απολαύσουν τους καρπούς του πνευματικού τους αγώνα στις αιώνιες σκηνές της Βασιλείας του Θεού.

Αγαπητοί αδελφοί, η παρουσία και ενεργοποίηση του Αγίου Πνεύματος μέσα στην Εκκλησία γίνεται αισθητή από την ημέρα της Πεντηκοστής. Το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, τελειοί τα μυστήρια, φωτίζει και καθοδηγεί τους πιστούς, τους παρέχει σοφία και σύνεση, τους καθαίρει από την αμαρτία, τους αγιάζει και τους θεοποιεί. Αυτό παρέχει στον άνθρωπο κάθε αγαθό, διότι όπως ομολογούμε, είναι ο θησαυρός των αγαθών και η πηγή της αγαθότητας. Αυτό φώτισε τους Προφήτες, Αυτό καθοδήγησε τους Αποστόλους, Αυτό ενίσχυσε τους Μάρτυρες και παρέχει σε κάθε άνθρωπο όλα τα πνευματικά εφόδια για να πορευθεί και να διεξαγάγει τον αγώνα τον καλό. Θα πρέπει επομένως και εμείς να απευθυνόμαστε στο τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος και να το παρακαλούμε: «Ελθέ και σκήνωσον εν ημίν». Αυτό άλλωστε έπραξαν και όλες οι αγιασμένες μορφές που τιμά σήμερα η Εκκλησία. Η Μάρθα και η Μαρία, αδελφές του Λαζάρου, ο Μητροφάνης Κωνσταντινουπόλεως, ο Ιωάννης ο οσιομάρτυρας, ηγούμενος της μονής Μοναγρίου της Κύπρου και όλοι οι άγιοι που λάμπουν στο Ορθόδοξο χριστιανικό στερέωμα δίνουν ακριβώς την πιο ισχυρή μαρτυρία για την παρουσία του Αγίου Πνεύματος, του Παράκλητου, της κατ’ εξοχήν ζωής μέσα στην ανθρώπινη ιστορία.

Χριστάκης Ευσταθίου,

Θεολόγος