Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα 5-7 Αυγούστου 2023

Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Γεώργιος τo Σάββατο, 5 Αυγούστου 2023, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού, στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στο συνοικισμό Ανθουπόλεως. Την Κυριακή, 6 Αυγούστου 2023, θα λειτουργήσει και κηρύξει στο πανηγυρίζον Παρεκκλήσιον Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ακανθούς στην Ορόκλινη.  

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος τo Σάββατο, 5 Αυγούστου 2023, το πρωΐ, θα λειτουγήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Τιμίου Προδρόμου στη Λευκωσία. Το εσπέρας της ιδίας, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού, στο πανηγυρίζον Παρεκκλήσιον Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ακανθούς στην Ορόκλινη. Την Κυριακή, 6 Αυγούστου 2023, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Χαραλάμπους αυτοστέγασης Γερίου. Τη Δευτέρα, 7 Αυγούστου 2023, θα λειτουργήσει και κηρύξει στο πανηγυρίζον Παρεκκλήσιον Αγίου Δομετίου στον Άγιο Δομέτιο.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος το Σάββατο, 5 Αυγούστου 2023, το εσπέρας, θα προστεί της ακολουθίας του Εσπερινού, του Όρθρου και της Θείας Λειτουργίας σε Αγρυπνία στην Ιερά Μονή Συμβούλου Χριστού στην Επισκοπή Λεμεσού.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος το Σάββατο, 5 Αυγούστου 2023, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού, στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στη Σωτήρα Αμμοχώστου. Την Κυριακή, 6 Αυγούστου 2023, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου στο Παραλίμνι, όπου θα προστεί του Μνημοσύνου των ηρώων Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,

       31  Ιουλίου 2023

******************

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Β΄ Πετρ. α΄ 10-19

¹⁰ διὸ μᾶλλον, ἀδελφοί, σπουδάσατε βεβαίαν ὑμῶν τὴν κλῆσιν καὶ ἐκλογὴν ποιεῖσθαι· ταῦτα γὰρ ποιοῦντες οὐ μὴ πταίσητέ ποτε. ¹¹ οὕτω γὰρ πλουσίως ἐπιχορηγηθήσεται ὑμῖν ἡ εἴσοδος εἰς τὴν αἰώνιον βασιλείαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν καὶ σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ. ¹² Διὸ οὐκ ἀμελήσω ἀεὶ ὑμᾶς ὑπομιμνήσκειν περὶ τούτων, καίπερ εἰδότας καὶ ἐστηριγμένους ἐν τῇ παρούσῃ ἀληθείᾳ. ¹³ δίκαιον δὲ ἡγοῦμαι, ἐφ’ ὅσον εἰμὶ ἐν τούτῳ τῷ σκηνώματι, διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει, ¹⁴ εἰδὼς ὅτι ταχινή ἐστιν ἡ ἀπόθεσις τοῦ σκηνώματός μου, καθὼς καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἐδήλωσέ μοι. ¹⁵ σπουδάσω δὲ καὶ ἑκάστοτε ἔχειν ὑμᾶς μετὰ τὴν ἐμὴν ἔξοδον τὴν τούτων μνήμην ποιεῖσθαι. ¹⁶ οὐ γὰρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν τὴν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δύναμιν καὶ παρουσίαν, ἀλλ’ ἐπόπται γενηθέντες τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος. ¹⁷ λαβὼν γὰρ παρὰ Θεοῦ πατρὸς τιμὴν καὶ δόξαν φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης, οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, εἰς ὃν ἐγὼ εὐδόκησα, ¹⁸ καὶ ταύτην τὴν φωνὴν ἡμεῖς ἠκούσαμεν ἐξ οὐρανοῦ ἐνεχθεῖσαν, σὺν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷ ὄρει τῷ ἁγίῳ. ¹⁹ καὶ ἔχομεν βεβαιότερον τὸν προφητικὸν λόγον, ᾧ καλῶς ποιεῖτε προσέχοντες ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ, ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ καὶ φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν,

Νεοελληνική Απόδοση

¹⁰ Δια τούτο, αδελφοί, αναπτύξατε ακόμη μεγαλυτέραν δραστηριότητα και επιμέλειαν και εργασθήτε περισσότερον, δια να κάμετε σταθεράν και ακλόνητον πραγματικότητα την κλήσιν και την εκλογήν σας με τας αρετάς, που σας είπα. Διότι, όταν εφαρμόζετε αυτά, τότε δεν θα προσκόψετε ποτέ εις τίποτε και δεν θα πέσετε. ¹¹ Επειδή έτσι θα χορηγηθή εις σας τελείως ελευθέρα και ανεμπόδιστος η είσοδος εις την αιώνιον βασιλείαν του Κυρίου ημών και Σωτήρος Ιησού Χριστού. ¹² Δι’ αυτό και εγώ δεν θα παραμελήσω να σας υπενθυμίζω αυτά, δια τα οποία σας έγραψα, αν και γνωρίζετε καλά και είσθε στηριγμένοι εις την χριστιανικήν αλήθειαν, που είναι φανερά και παρούσα εις σας. ¹³ Νομίζω δε, ότι είναι ορθόν και δίκαιον, εφ’ οσον υπάρχω και ζω ακόμη στο σώμα τούτο, στο επίγειον αυτό σκήνωμα, να σας εξυπνώ και να σας κρατώ προσεκτικούς και προθύμους με την υπόμνησιν και ανάμνησις αυτών των αληθειών. ¹⁴ Τοσούτω μάλλον, καθ’ όσον γνωρίζω ότι, όπως μου εφανέρωσε ο Κυριος ημών Ιησούς Χριστός, είναι σύντομος και πολύ προσεχής η εκδημία μου εκ του κόσμου τούτου και η απόθεσις του σώματός μου στον τάφον. ¹⁵ Θα φροντίσω δε με τα θεόπνευστα κείμενα, που σας αφίνω, να διατηρήτε πάντοτε την ανάμνησιν των αληθειών αυτών και μετά την εκ του κόσμου τούτου εκδημίαν μου. ¹⁶ Διότι ημείς οι Απόστολοι δεν κατεστήσαμεν εις σας γνωστήν την άπειρον δύναμιν και την ένδοξον Δευτέραν Παρουσίαν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ακολουθήσαντες μύθους φκιασμένους με τέχνην και επιτηδειότητα, αλλά σας εδιδάξαμεν τας μεγάλας αυτάς αληθείας, επειδή είδαμεν με τα ίδια μας τα μάτια την μεγαλειότητα Εκείνου κατά την ένδοξον μεταμόρφωσίν του. ¹⁷ Διότι κατά την μεταμόρφωσιν έλαβεν από τον Θεόν Πατέρα ο Χριστός τιμήν και δόξαν, όταν ηκούσθη δι’ αυτόν από την μεγαλοπρεπή δόξαν του Θεού, τέτοια φωνή· “αυτός είναι ο Υιός μου ο αγαπητός, στον οποίον εγώ έχω ευαρεστηθη”. ¹⁸ Και αυτήν την φωνήν ημείς, που ήμεθα μαζή του στο άγιον εκείνο όρος της μεταμορφώσεώς του, την ηκούσαμεν να βγαίνη και να έρχεται από τον ουρανόν. ¹⁹ Και έπειτα από την επίσημον αυτήν μαρτυρίαν του Πατρός έχομεν τώρα περισσότερον σταθεράν και ασφαλή την πεποίθησίν μας εις τας προφητείας της Π.Διαθήκης περί του Ιησού Χριστού. Εις αυτούς δε τους προφητικούς λόγους καλά κάμνετε, που προσέχετε, σαν εις ένα λύχνον, που φωτίζει εις σκοτεινόν και δύσβατον τόπον, μέχρις ότου ολοκάθαρον πλέον το φως του Ευαγγελίου λάμψη, σαν εις πλήρη ημέραν και ολόλαμπρος ανατείλη εις τας καρδίας σας ο νοητός ήλιος της δικαιοσύνης, ο Κυριος ημών Ιησούς Χριστός.

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ματθ. ιζ΄ 1-9

¹ Καὶ μεθ’ ἡμέρας ἓξ παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τὸν Πέτρον καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ’ ἰδίαν· ² καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς. ³ καὶ ἰδοὺ ὤφθησαν αὐτοῖς Μωϋσῆς καὶ Ἠλίας μετ’ αὐτοῦ συλλαλοῦντες. ⁴ ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπε τῷ Ἰησοῦ· Κύριε, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι· εἰ θέλεις, ποιήσωμεν ὧδε τρεῖς σκηνάς, σοὶ μίαν καὶ Μωσεῖ μίαν καὶ μίαν Ἠλίᾳ. ⁵ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος ἰδοὺ νεφέλη φωτεινὴ ἐπεσκίασεν αὐτούς, καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα· Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε· ⁶ καὶ ἀκούσαντες οἱ μαθηταὶ ἔπεσαν ἐπὶ πρόσωπον αὐτῶν καὶ ἐφοβήθησαν σφόδρα. ⁷ καὶ προσελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἥψατο αὐτῶν καὶ εἶπεν· Ἐγέρθητε καὶ μὴ φοβεῖσθε. ⁸ ἐπάραντες δὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν οὐδένα εἶδον εἰ μὴ τὸν Ἰησοῦν μόνον. ⁹ καὶ καταβαινόντων αὐτῶν ἀπὸ τοῦ ὄρους ἐνετείλατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς λέγων· Μηδενὶ εἴπητε τὸ ὅραμα ἕως οὗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ.

Νεοελληνική Απόδοση

¹ Επειτα δε από εξ ημέρας επήρε μαζή του ο Ιησούς τον Πετρον και τον Ιάκωβον και τον αδελφόν αυτού Ιωάννην και ανέβηκε με αυτούς μόνον εις υψηλόν όρος. ² Και μετεμορφώθη εμπρός εις αυτούς, και έλαμψε το πρόσωπον αυτού όπως ο ήλιος, τα δε ενδύματά του έγιναν λευκά όπως το φως. ³ Και ιδού, εφάνησαν εις αυτούς ο Μωϋσής και ο Ηλίας, οι οποίοι συνωμιλούσαν μαζή του. ⁴ (Συνεπαρμένος ο Πετρος από το μεγαλειώδες εκείνο θέαμα έλαβε τον λόγον και είπεν στον Ιησούν)· “Κυριε καλά είναι να μείνωμεν ημείς εδώ· εάν θέλης, ας κάμωμεν εδώ τρεις σκηνάς, μίαν για σένα, μίαν για τον Μωϋσέα και μίαν για τον Ηλίαν”. ⁵ Ενώ δε ακόμη αυτός ωμιλούσε, ιδού ολόφωτος νεφέλη εσκίασεν αυτούς και ιδού ακούσθηκε φωνή από την νεφέλη, η οποία έλεγεν· “αυτός είναι ο μονογενής υιός μου ο αγαπητός, στον οποίον δια την απόλυτον αυτού αναμαρτησίαν και αγιότητα έχω ευαρεστηθή. Εις αυτόν να υπακούετε”. ⁶ Οταν οι μαθηταί ήκουσαν αυτήν την φωνήν έπεσαν στο χώμα πρηνείς και εφοβήθησαν πάρα πολύ. ⁷ Προσήλθεν όμως ο Ιησούς, τους ήγγισε και είπε· “σηκωθήτε, μη φοβείσθε”. ⁸ Υψωσαν εκείνοι τα μάτια των και δε είδαν κανένα παρά μόνον τον Ιησούν. (Και τότε ενόησαν καλύτερα ότι περί αυτού έγινε η φωνή εκείνη του Θεού από την νεφέλην). ⁹ Και όταν κατέβαιναν από το όρος, έδωσεν εις αυτούς εντολήν ο Ιησούς και τους είπε· “να μη πήτε εις κανένα αυτό το όραμα, έως ότου ο υιός του ανθρώπου αναστηθή εκ νεκρών”.

***************************************************

ΚΥΡΙΑΚΗ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2023

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

(Ματθ. ιζ΄ 1-9) (Β΄ Πετρ. α΄ 10-19)

Μεταμορφωτική εμπειρία

«Έλαμψε το πρόσωπον Αυτού ως ο ήλιος»

Η Μεταμόρφωση του Κυρίου στο Θαβώρειο Όρος είναι μια από τις μεγαλύτερες Δεσποτικές εορτές. Η Ορθόδοξη Εκκλησία την προβάλλει στους πιστούς «εις προσκύνησιν, δοξολογίαν και λαμπρότητα του απροσίτου φωτός της Θεότητος του Κυρίου». Μέσα από τα γεγονότα που τη συνθέτουν αποκαλύπτονται θεμελιώδεις υπαρξιακές αλήθειες, τις οποίες καλείται ο άνθρωπος να εγκολπωθεί σε μια βιωματική και εμπειρική μεταρσίωση της ψυχής του.

Επειδή συμπίπτει φέτος το κορυφαίο αυτό εορταστικό γεγονός την ημέρα της Κυριακής, η τελετουργική διάταξη της Εκκλησίας προβλέπει να αναφέρονται τα πάντα σ’ αυτό, αναγνώσματα και υμνολογία. Άλλωστε, προτυπώνει, εικονίζει, παραπέμπει και φανερώνει τη λαμπρότητα του Αναστημένου Χριστού, μέτοχοι και κοινωνοί της οποίας καλούνται να καταστούν όλοι οι άνθρωποι.

Το γεγονός της Μεταμορφώσεως του Κυρίου έλαβε χώρα λίγες μόνο μέρες πριν από το Πάθος. Είναι η περίοδος που ο Χριστός ετοιμάζει τους μαθητές του να αποδεχθούν την σταυρική πορεία του, από την οποία πήγασε η σωτηρία του ανθρώπου. Ο Κύριος στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στον άνθρωπο ότι η ύπαρξή του μπορεί να καταξιωθεί μόνο μέσα από την θυσία και την προσφορά της σταυρωμένης αγάπης Του. Σ’ αυτή τη διάσταση ο άνθρωπος επιβάλλεται να ανοίξει την ύπαρξή του στην αποδοχή της σωτήριας κοινωνίας του με τον Θεό και να μην παραμείνει σε καμιά περίπτωση εγκλωβισμένος στην εγωτική του αυτάρκεια. Μόνο τότε ικανώνεται να επικαλείται την «λάμψη του αϊδίου φωτός της Μεταμορφώσεως, πρεσβείαις της Θεοτόκου και πάντων των αγίων».

Ξεχωριστή εμπειρία

Επέλεξε ο Κύριος τον Πέτρο «από του σφόδρα φιλείν τον Χριστόν διά θερμότητα πίστεως», τον Ιωάννη «από του σφόδρα φιλείσθαι υπό του Χριστού και δι’ υπερβολήν αρετών» και τον Ιάκωβο «από του σφόδρα βαρύς είναι και ενοχλητικός τοις Ιουδαίοις, ως και τον Ηρώδην ύστερον ανελόντα τούτον». Σύμφωνα με τη διήγηση του Ματθαίου «μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών και έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένετο λευκά ως το φως». Όλα λειτουργούν μέσα σ’ ένα πλέγμα που τα σύμβολα και οι εικόνες, παραπέμπουν σε μοναδικές αλήθειες και πραγματικότητες ζωής. Οι εικόνες και τα σημεία του ήλιου και του φωτός αποκαλύπτουν τη λαμπρότητα της Θεότητας. Δεν πρόκειται, βέβαια, για οποιοδήποτε φυσικό φως, αλλά για την έλλαμψη του ακτίστου φωτός. Ο Κύριος πάντοτε ακτινοβολούσε το άκτιστο φως, ωστόσο οι άνθρωποι δεν ήταν σε θέση να το αισθανθούν. Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι έπρεπε οι μαθητές να «αλλοιωθούν την θείαν έκστασιν του θεωρείν την θεότητα του Κυρίου». Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς επισημαίνει ότι «οι έγκριτοι των μαθητών την ουσιώδη του Θεού και αΐδιον ευπρέπειαν είδον εν Θαβώρ…την υπέρφωτον του αρχετύπου  κάλλους λαμπρότητα, δι ού θεουργείται  και της προς πρόσωπον θείας ομιλίας καταξιούται ο άνθρωπος…φως απαστράπτον αφθαρσίας, φως θεούν τους θεωμένους μία γαρ χάρις Πατρός, Υιού και Πνεύματος, ήν ει και σωματικοίς οφθαλμοίς είδον, αλλά διανοιγείσιν (δηλαδή άνοιξαν τα μάτια τους με την έλλαμψη του Αγίου Πνεύματος)».  Η έλλαμψη των μαθητών από το Άγιο Πνεύμα επέρχεται με το σκηνικό της φωτεινής νεφέλης που τους επισκίασε. Ήταν πραγματικά μια φοβερή εμπειρία της θείας παρουσίας. Ο φωτισμός του Αγίου Πνεύματος που τους «επεσκίασε ως νεφέλη φωτεινή», άφησε τις υπάρξεις τους ανοικτές για να πλημμυρίσουν από την αγάπη του Θεού. Βγήκαν ουσιαστικά από το καβούκι του εγωκεντρισμού τους. Πριν από τον φωτισμό τους επέδειξαν ενδιαφέρον μόνο για τις ατομικές τους σκηνές. Μετά όμως ζήτησαν να φτιάξουν και τρεις άλλες σκηνές, για τον Ιησού, τον Μωυσή και τον Ηλία. Είναι χαρακτηριστικός ο ύμνος της Μεταμορφώσεως, ο οποίος κάνει λόγο για «την μεταστοιχείωσιν  της αμαυρωθείσης εν Αδάμ φύσεως εις το αρχέτυπον κάλλος της εικόνος, ώστε αυτήν απαστράψαι εις την της Θεότητος δόξαν και λαμπρότητα». Και όμως, παρά την αρχική έλλαμψη της φωτεινής νεφέλης «καθώς ηδύναντο», σύμφωνα με τους ευαγγελιστές, δοκίμασαν φόβο από τα «εξαίσια γεγονότα». Αυτό φανερώνει ότι ο άνθρωπος μόνο με τη θεία φώτιση και δύναμη καταξιώνεται να προσεγγίσει τις αλήθειες της Θεότητας. Η πατερική σοφία αποκαλύπτει ότι στην πραγματικότητα δεν είναι ο Χριστός που μεταμορφώθηκε, αλλά οι τρεις μαθητές Του. Ο Χριστός δεν υπέστη οποιαδήποτε αλλοίωση. Είναι ο μόνος αναλλοίωτος. Άλλαξαν όμως τα σωματικά μάτια των μαθητών Του, με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Έγιναν ικανά να δουν την θεότητα του Ιησού Χριστού «καθώς ηδύναντο». Επομένως, ο άνθρωπος είναι δυνατό να μεταμορφωθεί στη ζωή του και να γίνει κοινωνός της θείας παρουσίας.

Αγαπητοί αδελφοί, το μήνυμα που αποκρυσταλλώνεται μέσα από τη Θαβώρεια θεία εμπειρία είναι πως ο άνθρωπος μπορεί να έχει ενατενίσεις του αληθινού Φωτός, δηλαδή της παρουσίας του Χριστού, αρκεί να αφήσει την ψυχή του να αποβάλει τα πάθη και να ενδυθεί, να στολιστεί με τις θείες αρετές. Τότε, ο νοητός Ηλίας, ο Χριστός, θα επιλάμψει μέσα στην ύπαρξή του, όπως συνέβη στους τρεις μαθητές αλλά και σε όλους τους αγίους που κοσμούν το οικοδόμημα της Εκκλησίας. Γι’ αυτό και η προτροπή για μίμησή τους αφορά την ευλογημένη πορεία ενατένισης της θέωσης. Αυτή ακριβώς η πορεία είναι η ανάβαση στην ακτινοβολία του Θαβωρείου φωτός.

Χριστάκης Ευσταθίου,

Θεολόγος