Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα 30 Αυγούστου-6 Σεπτεμβρίου 2024

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ – ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ

Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Γεώργιος την Κυριακή, 1^η Σεπτεμβρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Θεοδώρου στο Πολιτικό. Το εσπέρας της ιδίας θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Μάμαντος στη Λακατάμεια. Τη Δευτέρα, 2 Σεπτεμβρίου 2024, το εσπέρας, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Πολυδώρου στο Καϊμακλί. Την Πέμπτη, 5 Σεπτεμβρίου 2024, το εσπέρας, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αρχαγγέλου Μιχαήλ αυτοστέγασης Λατσιών.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος την Κυριακή, 1^η Σεπτεμβρίου 2024, θα συλλειτουργήσει με τον Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας – Αμμοχώστου κ. Βασίλειο στον Ιερό Ναό Αγίου Μάμαντος στο Παραλίμνι. Τη Δευτέρα, 2 Σεπτεμβρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Μάμαντος στη Λακατάμεια. Την Τρίτη, 3 Σεπτεμβρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Πολυδώρου στο Καϊμακλί.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος την Κυριακή, 1^η Σεπτεμβρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Μονοβόλικο Λεμεσού. Τη Δευτέρα, 2 Σεπτεμβρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Μάμαντος στον Άγιο Μάμα Λεμεσού. Την Παρασκευή, 6 Σεπτεμβρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αρχαγγέλου Μιχαήλ αυτοστέγασης Λατσιών.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος την Παρασκευή, 30 Αυγούστου 2024, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον Ιερό Ναό Αποστόλου Ανδρέα στο συνοικισμό Στροβόλου 3, όπου οι εκτοπισμένοι του Εξωμετοχίου θα εορτάσουν την Παναγία των Παίδων.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,

     29 Αυγούστου 2024

***************************************************

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Α΄ Τιμ. β΄ 1-7

¹ Παρακαλῶ οὖν πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, προσευχάς, ἐντεύξεις, εὐχαριστίας, ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων, ² ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων, ἵνα ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι. ³ τοῦτο γὰρ καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ, ⁴ ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν. ⁵ εἷς γὰρ Θεός, εἷς καὶ μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς, ⁶ ὁ δοὺς ἑαυτὸν ἀντίλυτρον ὑπὲρ πάντων, τὸ μαρτύριον καιροῖς ἰδίοις, ⁷ εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ καὶ ἀπόστολος, – ἀλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ, οὐ ψεύδομαι, – διδάσκαλος ἐθνῶν ἐν πίστει καὶ ἀληθείᾳ.

Νεοελληνική Απόδοση

¹ Σας παρακαλώ, λοιπόν, και σας προτρέπω πρώτον από όλα να κάμνετε δεήσεις, προσευχάς, παρακλήσεις, ευχαριστίας δι’ όλους τους ανθρώπους, ² δια τους βασιλείς και δι’ όλους εκείνους που κατέχουν αξιώματα και θέσεις μέσα εις την κοινωνίαν, ώστε να τους φωτίζη ο Θεός να κυβερνούν με σύνεσιν, δια να διερχώμεθα τον βίον μας ειρηνικόν και ήσυχον με κάθε ευσέβειαν και σεμνότητα. ³ Διότι το να προσευχώμεθα δια την πρόοδον και την σωτηρίαν των άλλων, αυτό είναι καλόν, ευάρεστον και ευπρόσδεκτον ενώπιον του Σωτήρος ημών Θεού, ⁴ ο οποίος θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι, να προχωρήσουν και να λάβουν πλήρη και καθαράν γνώσιν της αληθείας (δια να βαδίσουν ανεπηρέαστοι από τας πλάνας στον δρόμον της σωτηρίας). ⁵ Διότι ένας είναι ο Θεός, Θεός όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων, ένας είναι και ο μεσίτης ματαξύ του Θεού και των ανθρώπων, ο Ιησούς Χριστός, ο υιός του Θεού, που έγινεν άνθρωπος ⁶ και έδωκε τον εαυτόν του λύτρον δια την εξαγοράν και απολύτρωσιν όλων από την δουλείαν και τον θάνατον της αμαρτίας, γεγονός το οποίον επεμαρτυρήθη και επεβεβαιώθη από αυτόν τον ίδιον στους καθωρισμένους από τον Θεόν καιρούς. ⁷ Δι’ αυτήν δε την μαρτυρίαν και διακήρυξιν έχω κληθή και τεθή από τον Θεόν κήρυξ και απόστολος-σας λέγω την αλήθειαν ενώπιον του Χριστού, δεν ψεύδομαι-διδάσκαλος των εθνικών, δια να τους φανερώσω την πίστιν και την αλήθειαν.

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Λουκ. δ΄ 16-22

¹⁶ Καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρέτ, οὗ ἦν τεθραμμένος, καὶ εἰσῆλθεν κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἀνέστη ἀναγνῶναι. ¹⁷ καὶ ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον Ἡσαΐου τοῦ προφήτου, καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον· ¹⁸ Πνεῦμα Κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με ἰάσασθαι τοὺς συντετριμμένους τὴν καρδίαν, ¹⁹ κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει, κηρύξαι ἐνιαυτὸν Κυρίου δεκτόν. ²⁰ καὶ πτύξας τὸ βιβλίον ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ ἐκάθισε· καὶ πάντων ἐν τῇ συναγωγῇ οἱ ὀφθαλμοὶ ἦσαν ἀτενίζοντες αὐτῷ. ²¹ ἤρξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Σήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν. ²² καὶ πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ καὶ ἔλεγον· Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς Ἰωσὴφ;

Νεοελληνική Απόδοση

¹⁶ Και ήλθεν εις την Ναζαρέτ όπου είχε ανατραφή και εισήλθε, όπως εσυνήθιζε, κατά την ημέραν του Σαββάτου εις την συναγωγήν, και εσηκώθη από την θέσιν του, δια να αναγνώση περικοπήν από την Βιβλον. ¹⁷ Και εδόθη εις τα χέρια του το βιβλίον του προφήτου Ησαΐου και αφού εξεδίπλωσε το βιβλίον, ευρήκε το μέρος εκείνο, που ήσαν γραμμένα τα εξής· ¹⁸ “Πνεύμα Κυρίου μένει εις εμέ, διότι με αυτό με έχρισεν ο Κυριος ως άνθρωπον και με έστειλε να κηρύξω στους πτωχούς και γυμνούς από πίστιν ανθρώπους το χαρμόσυνον μήνυμα της λυτρώσεως, να θεραπεύσω αυτούς των οποίων η καρδία έχει συντριβή από το βάρος της αμαρτίας. ¹⁹ Να κηρύξω στους δούλους της αμαρτίας την άφεσιν και την απελευθέρωσιν, να χαρίσω ανάβλεψιν εις εκείνους που έχουν σκοτισμένον και τυφλωμένον τον νου από τα πάθη της αμαρτίας, να στείλω υγιείς και ελευθέρους από κάθε ενοχήν εκείνους, που έχουν καταπληγωθή και συντριβή από την αμαρτίαν· με έστειλε να κηρύξω στους ανθρώπους την αρχήν νέας εποχής, η οποία θα είναι ευχαρίστως δεκτή από τον Θεόν, ποθητή δε και χαρμόσυνος δια τους ανθρώπους”. ²⁰ Και αφού ετύλιξεν το βιβλίον εις σχήμα κυλίνδρου, το παρέδωσε στον υπηρέτην και εκάθισε. Τα βλέματα δε όλων αυτών, που ευρίσκοντο εις την συναγωγήν, ήσαν προσηλωμένα με μεγάλην προσοχήν εις αυτόν. ²¹ Ηρχισεν δε να λέγη εις αυτούς ότι “σήμερον, με όσα την στιγμήν αυτήν ακούουν τα αυτιά σας, έχει εκπληρωθή και επαληθεύσει αυτή η προφητεία”. ²² Και όλοι επεβεβαίωναν δι’ αυτόν, ότι εκήρυττε με πολλήν δύναμιν και εθαύμαζαν δια τα λόγια τα γεμάτα χάριν, που έβγαιναν από το στόμα του και έλεγαν· “δεν είναι αυτός ο υιός του γνωστού μας Ιωσήφ, ο μαραγκός;”

***************************************************   

ΚΥΡΙΑΚΗ 1 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2024

ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ

(Λουκ. δ΄ 16-22), (Α΄ Τιμ. β΄ 1-7)

Ευπρόσδεκτος χρόνος σωτηρίας

«Ο ενιαυτός της χρηστότητος του Κυρίου»

Η Εκκλησία μας γιορτάζει την 1^η Σεπτεμβρίου την αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή του νέου εκκλησιαστικού έτους. Η λέξη Indictus είναι λατινική και σημαίνει την απαρχή του νέου έτους. Η μέτρηση του νέου χρόνου για τους Ρωμαίους συνδέεται με τη γεωργία και την σπορά. Από τον δ΄ αιώνα μ.Χ. η Εκκλησία, την εποχή του αυτοκράτορα Διοκλητιανού, υιοθετεί το ρωμαϊκό επιμερισμό του χρόνου στο εορτολόγιο, το εκκλησιαστικό δηλαδή ημερολόγιο, στο οποίο περιέχονται όλες οι εορτές του έτους.

Για την Εκκλησία, βέβαια, ο χρόνος δεν προσφέρεται μόνο για την εκπλήρωση των βιοτικών μεριμνών, αλλά κυρίως για την πραγμάτωση του ανώτερου προορισμού του ανθρώπου, που συνίσταται στην ένωση του με τον Θεό. Ο χρόνος στην Εκκλησία δεν αποτελεί απλά μια εξωτερική διαδικασία που ρυθμίζει τα της φυσικής και βιολογικής ανάπτυξης του ανθρώπου, αλλά πρόκειται για το μέσο που οδηγεί σ’ ένα ανώτερο προορισμό, στην τελείωση, στην θέωση.

Στην αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή του νέου εκκλησιαστικού έτους, η Εκκλησία προβάλλει τον ίδιο τον Χριστό. «Ίνδικτον ημίν ευλόγει νέου χρόνου. Ώ παλαιέ και δι’ ανθρώπους νέε, ήτοι σύ, ώ Χριστέ» (Στίχοι Συναξαρίου). Όπως και άλλοι πατέρες μεταγενέστερα, ο Παύλος συνδέει τον χρόνο με την σωτηρία του ανθρώπου. «Ιδού νυν καιρός ευπρόσδεκτος, ιδού νυν ημέρα σωτηρίας» (Β΄Κορινθ. στ΄ 2). Στη σωτηριολογική του διάσταση, ο χρόνος εξαγιάζεται και μεταβάλλεται σε λειτουργικό χρόνο στον χώρο της Εκκλησίας. Έτσι, ο άνθρωπος βιώνει το μυστήριο της σωτηρίας σε μια υπερβατική θεώρηση του χώρου και του χρόνου. Όλα πλέον συμπυκνώνονται και βιώνονται ως ένα αιώνιο παρόν. Ο άνθρωπος βιώνει όλα τα θαυμαστά γεγονότα από τη ζωή, τον θάνατο και την ανάσταση του Κυρίου στο παρόν της μυστηριακής ένωσης του με τον Χριστό. «Ο άνω τω Πατρί συγκαθήμενος και ώδε ημίν αοράτως συνών (παρών)», ακούμε στη Θεία Λειτουργία.

Χριστοκεντρική πορεία

Σήμερα θα επικεντρωθούμε στο  αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας. Είναι από την πρώτη προς Τιμόθεο επιστολή του Παύλου. Ένα βασικό στοιχείο που εξάγεται από την εν λόγω περικοπή είναι ο Χριστοκεντρικός προσανατολισμός του Παύλου. Η εμφάνιση του Χριστού στον απόστολο και κυρίως τα εσωτερικά βιώματά του βρίσκονται στο επίκεντρο όλης του της ζωής. «Είς γαρ Θεός, είς και μεσίτης Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος Ιησούς Χριστός» (Α΄ Τιμ. β΄, 5). Με τη Σάρκωση του ο Χριστός έγινε μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Γι’ αυτό μόνο εν Χριστώ συντελείται η απολύτρωση και η σωτηρία. Επειδή στο Πρόσωπό του οι δύο φύσεις, η θεία και η ανθρώπινη, είναι ενωμένες ασυγχύτως, αδιαιρέτως, αχωρίστως γι’ αυτό, λέει ο Νικόλαος Καβάσιλας «αεί μεσιτεύει, ού λόγοις τισί και δεήσεσιν, ώσπερ πρεσβευταί ποιούσιν, αλλά πράγματι». Η Θυσία του Χριστού, με την οποία συνδέεται το κατ’ εξοχή γεγονός της Ανάστασης, πέρασε από την αγωνία της Γεθσημανή. Εκεί προσευχήθηκε «μετά κραυγής ισχυράς και δακρύων» (Εβρ. ε΄ 7) και προσφέρει διαρκώς τη σωτηρία, θυσιαζόμενος αναιμάκτως στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Θυσιαστικό ήθος

Η Θυσία του Χριστού δίνει το μέτρο και την ουσία της αγάπης. Ο άνθρωπος οφείλει να προσεύχεται για όλο τον κόσμο. Επιβάλλεται να χαρακτηρίζει τη ζωή του το θυσιαστικό ήθος, το ήθος της προσφοράς. Είναι ενδεικτικό ότι ο απόστολος Παύλος προτρέπει τον μαθητή του Τιμόθεο, αλλά και όλους τους χριστιανούς, να προσεύχονται «υπέρ πάντων ανθρώπων, υπέρ βασιλέων και πάντων των εν υπεροχή όντων» (Α΄ Τιμ. β΄ 1-2). Η προσευχή στη βαθύτερη της διάσταση είναι ουσιαστικά μαρτύριο και σταυρός. Δεν περιορίζεται το περιεχόμενο της σε κάποια επιφανειακά λόγια που απευθύνουμε προς τον Θεό, αλλά είναι η πιο ζωντανή και αυθεντική μορφή επικοινωνίας. Είναι μάλιστα γνωστό ότι οι άγιοι εγκολπώθηκαν αυτό το μαρτυρικό ήθος γιατί άφησαν να χαραχθεί βαθιά στην καρδιά τους το περιεχόμενο και το νόημα της προσευχής του Χριστού στη Γεθσημανή. Επειδή αισθάνονται την ενότητα του κόσμου, ως εκκλησιολογική πραγματικότητα, προσεύχονται με πόνο ψυχής για όλο τον κόσμο. Σε καμιά περίπτωση με την προσευχή τους δεν επιδιώκουν μόνο τη δική τους σωτηρία. Απελευθερωμένοι από τα δεσμά της ατομικότητας και της φιλαυτίας, προσφέρουν θυσία – προσευχή για όλο τον κόσμο. Ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης λέει ότι «και εμείς υπέρ του κόσμου προσευχόμεθα, ελεούντες και οικτείροντες τους εν διαστρόφω βίω ζώντας· τους εν αιρέσεσιν ενισχυμένους· τους εν πλάνη εσφιγμένους· τους εν έθνεσιν εσκοτισμένους». Ακόμα πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι εκείνη του Ισαάκ του Σύρου, ο οποίος ονομάζει την προσευχή «καύσιν καρδίας υπέρ πάσης κτίσεως». Οι άγιοι έφθασαν σε μεγάλα μέτρα αγάπης με το να προσεύχονται ακόμα και για τους δαίμονες. Όχι, βέβαια, γιατί μπορεί αυτοί να σωθούν, αφού στερεώθηκαν στο κακό που οι ίδιοι γέννησαν, αλλά γιατί είναι τόσο μεγάλη η αγάπη των αγίων, ώστε ξεχειλίζει και προσεύχονται για όλους. Άλλωστε, στη Θεία Λειτουργία η καρδιά ανοίγεται σε όλη την οικουμένη, με τις ευχές, τις δεήσεις και τις ικεσίες για τη σωτηρία του σύμπαντος κόσμου. Υπάρχουν άγιοι ιερείς που όταν λειτουργούν, η καρδιά τους αγκαλιάζει όλη την κτίση και η προσευχή τους μεταβάλλεται σε θεωρία του ακτίστου φωτός. Εδώ μπορεί ν’ αγγίξει ο άνθρωπος και το πραγματικό νόημα της εξουσίας. Το ότι δηλαδή μπορεί να θλίβεται για την κατάντια του κόσμου και να προσεύχεται γι’ αυτόν. Δυστυχώς, σήμερα διαστρεβλώνεται τόσο βάναυσα η έννοια της εξουσίας, η οποία, από θυσία, διακονία και προσευχή για τον συνάνθρωπο, μετατρέπεται σε επιβολή και καταδυνάστευση των άλλων.

Αγαπητοί αδελφοί, σ’ ένα κόσμο πλήρως αποπροσανατολισμένο από το πραγματικό νόημα της πνευματικής ζωής, που πρωτίστως σημαίνει αγάπη, θυσία και διακονία, έχουμε καθήκον να προσευχόμαστε, να εγκολπωνόμαστε τη Γεθσημανή στην προσωπική μας ζωή. Στις σωτήριες αυτές συχνότητες, καλούμαστε ν’ αξιοποιούμε ποιοτικά τον χρόνο της ζωής μας και να μην τον αφήνουμε να μετατρέπεται σ’ ένα εφιαλτικό πέρασμα προς τον θάνατο. Μπορούμε να υποδεχόμαστε την κάθε στιγμή της ζωής μας ως χρόνο ευπρόσδεκτο για τη σωτηρία μας. Γένοιτο.

Χριστάκης Ευσταθίου,

Θεολόγος