Συνέντευξη της Α.Μ. Αρχιεπισκόπου Κύπρου στην εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος»

Του Ανδρέα Πιμπίσιη

Η νέα κυβέρνηση που  θα αναλάβει σίγουρα δεν θα πρέπει να καταπιαστεί αμέσως με το εθνικό θέμα. Όσο όμορφο όραμα κι  αν έχει η νέα κυβέρνηση νομίζω ότι πρώτα πρέπει να δει το  θέμα της  οικονομίας

Τα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου δεν έχουν άλλη διέξοδο παρά να επιλέξουν υποψήφιο μεταξύ αυτών που ήδη έχουν εξαγγείλει υποψηφιότητα για τις προεδρικές εκλογές του 2013, εκτιμά ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος. Σημειώνει μάλιστα πως εάν επιλέξουν υποψήφιο μετά τον Σεπτέμβρη, δεν θα είναι σε θέση να παρουσιάσει ένα νοικοκυρεμένο πρόγραμμα με κάποιο όραμα. Ούτε και διαθέτουν καλή οργάνωση ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα να μπορέσουν να τα βγάλουν εις πέρας. Αναγνωρίζει ότι κομματικό μηχανισμό διαθέτουν ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ.

Ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρει ότι είχε αρκετές συναντήσεις τόσο με τον Νίκο Αναστασιάδη όσο και με τον Γιώργο Λιλλήκα τους οποίους σκοπεύει να ξανασυναντήσει σύντομα, ενώ δηλώνει έτοιμος να συναντήσει και τον Σταύρο Μαλά ακόμη και στο γραφείο του. Όταν θα έρθει η ώρα τονίζει η Εκκλησία θα πει την άποψή της. Στέλνει το μήνυμα ότι ο επόμενος Πρόεδρος δεν θα πρέπει να βιαστεί να αρχίσει διάλογο για το Κυπριακό, το οποίο λέει πως πρέπει να τεθεί στο ψυγείο, αλλά να δώσει όλο το βάρος των προσπαθειών στην επίλυση των προβλημάτων της οικονομίας.

– Πριν λίγο καιρό σχολιάζοντας τις εξελίξεις στον ενδιάμεσο χώρο είχατε πει «δεν πάμε καθόλου καλά». Πώς εκτιμάτε το αποτέλεσμα και τι πιστεύετε ότι δεν πήγε καλά;

– Θεωρώ μειονέκτημα των κομμάτων του Κέντρου να μην τα καταφέρουν να βρουν έναν υποψήφιο πρόεδρο. Μέχρι σήμερα αμφιταλαντεύονται, συναντώνται, φεύγουν χωρίς αποτέλεσμα και μέχρι στιγμής δεν έχουν τοποθετηθεί. Θα βρουν κάποιο νέο, θα υποστηρίξουν έναν από τους τρεις που ήδη έχουν θέσει υποψηφιότητα; Το θεωρώ πολύ αρνητικό στοιχείο και μάλιστα μειονέκτημα των μικρών κομμάτων του Κέντρου.

– Είχατε κάνει επαφές μαζί τους; Τους δώσατε οποιαδήποτε συμβουλή για να τα βρουν;

– Άλλους είδα προσωπικά, άλλους δια εκπροσώπων. Ήθελα να αποφασίσουν οι ίδιοι. Η απόφαση θα ήταν δική τους, δεν θα ήταν δική μου. Το ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν αποφασίσει νομίζω ότι κάπως τους βαρύνει. Εκείνο που ενδιαφέρει την Εκκλησία είναι η εθνική γραμμή. Μακάρι να κατεβούν κάτω με ένα σωστό πρόγραμμα και από απόψεως εθνικής αλλά και απόψεως οικονομικής αφού για πρώτη φορά στην ιστορία της Κύπρου, από τότε ιδρύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία μέχρι σήμερα, το Κυπριακό πρόβλημα έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Σε πρώτη μοίρα έρχεται η οικονομία του νησιού μας και θέλει μελέτη εις βάθος, θέλει προσοχή, θέλει μια δυναμική, θέλει νεύρο να σκύψουν πάνω στο πρόβλημα όλοι για να βγούμε από πάνω. Πιστεύω ότι υπάρχουν περιθώρια ο τόπος πολύ σύντομα να βγει από την κρίση. Εάν οι πολιτικοί ηγέτες μείνουν απαθείς, τα δύσκολα θα γίνουν δυσκολότερα και θα φτάσουμε σε τραγικές καταστάσεις.

– Τουλάχιστον από πλευράς εξαγγελιών και τοποθετήσεων πάμε καλά. Τι πιστεύετε ότι χρειάζεται άλλο να γίνει;

– Χρειάζονται νηφάλιες αποφάσεις. Πρέπει όλοι να σταθούν πάνω στο πρόβλημα, με καθαρό μυαλό με νηφαλιότητα, αλλά και με πίστη ότι θα βγουν από πάνω. Αν δεν το πιστεύουν και είναι αποκαρδιωμένοι τότε δεν θα κάνουμε τίποτε.

– Ακούγοντάς σας κάποιος να λέτε ότι η κατάσταση της οικονομίας έχει ξεπεράσει το Κυπριακό και λαμβάνοντας υπόψη τις διαχρονικές σας ευαισθησίες επί του εθνικού θέματος, αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα.

– Είναι πολύ δύσκολα, περισσότερο απ’ ό,τι φαίνονται. Η κατάσταση δυσκόλεψε και οδηγήθηκαμε σε οικονομική αποτελμάτωση και πάλι λόγω αδιαφορίας. Δεν λαμβάνονταν μέτρα. Χρειάζεται να παρθούν μέτρα. Είπα ότι το Κυπριακό βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα, γιατί δεν υπάρχει προοπτική λύσης. Οι θέσεις των Τούρκων είναι τόσο μαξιμαλιστικές που αν πάμε να καταλήξουμε σε διευθέτηση υπό την πίεση της Τουρκίας και των συμμάχων της η τουρκοποίηση της Κύπρου θα είναι δεδομένη. Είναι θέμα ελαχίστου χρόνου.
Άρα ο καιρός δεν βοηθά για συνομιλίες, πρέπει το Κυπριακό να τεθεί κάπως στο ψυγείο και πρέπει η νέα κυβέρνηση που θα αναλάβει -γιατί η παρούσα και λόγω της Προεδρίας και να θέλει να μπορεί να ασχοληθεί με το Κυπριακό και γνωρίζοντας τις θέσεις των Τούρκων δεν μπορεί να συνεχιστούν οι συνομιλίες- σίγουρα δεν θα πρέπει να καταπιαστεί αμέσως με το εθνικό θέμα. Όσο όμορφο όραμα κι αν έχει η νέα κυβέρνηση νομίζω ότι πρώτα πρέπει να δει το θέμα της οικονομίας. Γιατί χωρίς οικονομικό υπόβαθρο δεν μπορεί καμιά σωστή λύση να συζητηθεί και να επιτευχθεί. Πρέπει να στεκόμαστε πρώτα στα πόδια μας οικονομικά και μετά θα έρθουν τα άλλα.

– Άρα το κριτήριο επιλογής ή στήριξης υποψηφίου θα είναι το πρόγραμμα για το πώς ο τόπος ξεπερνά την οικονομική κρίση;

– Θα είναι και τα δύο. Είναι αλληλένδετα έστω κι αναβληθεί κάπως η συζήτηση για το Κυπριακό. Ο υποψήφιος πρέπει να έχει ξεκάθαρη εθνική γραμμή, πρέπει να αντιληφθεί ποιος είναι ο στόχος της Τουρκίας και νομίζω ότι όλοι το αντιλαμβάνονται. Ο στόχος της Τουρκίας είναι να κάνει τουρκικό κράτος στην Κύπρο. Θέλει να δώσει κρατική υπόσταση στο ψευδοκράτος. Κατά την άποψη της Εκκλησίας δεν πρέπει ποτέ να δώσουμε κρατική υπόσταση σε τουρκοκυπριακό κράτος. Σε ό,τι αφορά την οικονομία ο υποψήφιος πρέπει να έχει όραμα πώς θα βγούμε από την κρίση.

– Είχατε επαφές με τους υποψήφιους και συζητήσατε αυτά τα θέματα;

– Με τον κ. Μαλά ασφαλώς όχι. Με τους δύο είχα. Τόσο με τον κ. Αναστασιάδη όσο και με τον κ. Λιλλήκα. Εμάς ως Εκκλησία, το ξεκαθαρίζω, μας ενδιαφέρει η εθνική γραμμή.

– Πήρατε απαντήσεις από αυτούς σε βαθμό που να ικανοποιούν την Εκκλησία;

– Επειδή, αυστηρώς ομιλούντες, δεν έχει σχηματιστεί ο κατάλογος των υποψηφίων, εμείς αρκεστήκαμε να τους πούμε τις δικές μας θέσεις. Βέβαια έχουν βγάλει κάποιες ανακοινώσεις, αλλά εμείς θέλουμε να δούμε το πλήρες πρόγραμμα των υποψηφίων. Πιστεύω ότι γύρω στον Σεπτέμβρη πρέπει να έχουν ετοιμάσει το πρόγραμμά τους. Θα δούμε.

– Εκτιμάτε ότι τα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου μπορούν να υποστηρίξουν έναν από αυτούς τους υποψήφιους;

– Νομίζω ότι δεν έχουν άλλη εκλογή. Τα κόμματα του Κέντρου θα υποστηρίξουν τους υποψηφίους που ήδη υπάρχουν. Αμφιβάλλω αν θα βρουν άλλο.

– Ούτε εκτιμάτε ότι κάποιο από αυτά θα προχωρήσει με δικό του υποψήφιο.

– Δεν νομίζω στο σημείο που έφτασαν, ήδη έμεινε ελάχιστος χρόνος. Εκείνο το κόμμα που έχει μηχανισμούς και είναι γνωστό σε όλους μας είναι μόνο το ΑΚΕΛ. Το ΑΚΕΛ θα μπορούσε να βάλει υποψήφιο κάποιο και 40 μέρες προ των εκλογών και είναι σε θέση να τα φέρει εις πέρας. Τα άλλα κόμματα δεν έχουν τέτοια οργάνωση. Κάποια οργάνωση έχει ο Δημοκρατικός Συναγερμός, αλλά τα κόμματα του Κέντρου δεν έχουν τέτοια οργάνωση. Άρα, αν βάλουν υποψήφιο μετά τον Σεπτέμβρη, δεν νομίζω ότι θα είναι σε θέση να παρουσιάσει ένα νοικοκυρεμένο πρόγραμμα και να έχει κάποιο όραμα.

– Κάποιοι εκτιμούν ότι ο Αρχιεπίσκοπος θα ήθελε τα κόμματα αυτά να υποστήριζαν τον κ. Λιλλήκα λόγω και των θέσεών του στο Κυπριακό.

– Η Εκκλησία έχει το θάρρος να πει την άποψή της. Δεν είναι η ώρα να πει τον τελικό λόγο. Θα έρθει η ώρα που θα τον πει. Νομίζω ότι χρειάζονται χρόνο για να ξεκαθαρίσουν πέρα για πέρα τις θέσεις τους από πάσης απόψεως και η Εκκλησία δεν κομματίζεται ούτε έχει ιδιαίτερες σχέσεις με τον Α ή Β ή Γ. Δεν τίθεται θέμα αν μας αρέσει το πρόσωπο του Α ή δεν μας αρέσει. Εμάς μας ενδιαφέρει το όραμα και η γραμμή του υποψηφίου κυρίως στο εθνικό. Γιατί στα οικονομικά και λάθη να κάνουμε υπάρχει καιρός να διορθωθούν, στα εθνικά όμως αρκετά λάθη έχουμε κάνει και δεν σηκώνει άλλο λάθος. Ένα ακόμα λάθος σημαίνει τουρκοποίηση της πατρίδας μας. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί.

– Με τον κ. Αναστασιάδη στο παρελθόν είχατε κάθετες διαφωνίες λόγω των θέσεών του στο Κυπριακό. Υπήρξε διαφοροποίηση;

– Με τον κ. Αναστασιάδη έχω φιλικές σχέσεις, όπως [ και με τον κ. Λιλλήκα. Έχουμε συναντηθεί αρκετές φορές, γνωρίζει τις απόψεις μας, θα συναντηθούμε ξανά πολύ σύντομα κι εγώ με πνεύμα αγάπης θα ξεκαθαρίσω σε όλους τις απόψεις της Εκκλησίας. Δεν είμαι προσκολλημένος στον Α ή στο Β ή στον Γ. Η έγνοια της Εκκλησίας είναι να πετύχουμε μια σωστή λύση για το καλό του κυπριακού λαού και Ελλήνων και Τούρκων.
Τούτος ο τόπος πρέπει να ζήσει και να μάλιστα να ζήσουμε μαζί με τους Τουρκοκυπρίους αλλά να έχουμε ένα σωστό και λειτουργικό κράτος. Αυτή είναι η επιθυμία μας, να μην κάνουμε λάθος, να μην επισπεύσουμε και να βρούμε μια λύση.

ΚΑΙ ΠΕΡΠΑΤΗΤΟΣ ΠΑΩ ΣΕ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

– Με τον κ. Μαλά, όταν θα επισημοποιηθεί και η δική του υποψηφιότητα, θα έχετε συνάντηση;

– Δεν αποκλείω κανένα. Αν επιθυμεί ασφαλώς θα έχουμε συνάντηση.

– Άρα εναπόκειται στον ίδιο;

– Εγώ θα ήθελα να έχω συνάντηση και δεν με πειράζει πού θα γίνει η συνάντηση. Αν δεν θέλει να έρθει εδώ στην Αρχιεπισκοπή, πηγαίνω και στα γραφεία τους. Δεν το θεωρώ υποτιμητικό να πάω στο γραφείο οποιουδήποτε. Για το καλό της πατρίδας και να μην έχω αυτοκίνητο θα πάω περπατητός.

Δεν έχω κάτι προσωπικό με τον Πρόεδρο

– Πέρσι είχατε επικριθεί γιατί στις εκδηλώσεις καταδίκης του πραξικοπήματος και της εισβολής δεν πήγατε στο Προεδρικό. Την ερχόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθεί μια ανάλογη εκδήλωση, θα πάτε;

– Δεν πήγα γιατί δεν ήθελα να πάω. Πρόσκληση είχαμε πάρει όλοι. Ευτυχώς πήγε ένας μητροπολίτης και μας εκπροσώπησε… – Και κατά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας έσωσε το κύρος της Εκκλησίας… – Κατά την άποψή του. Έχουμε τόσες πολλές εκδηλώσεις εκείνες τις ημέρες που δεν ξέρει κανένας πού θα πάει και πού θα έρθει. Έχουμε τόσες πολλές προσκλήσεις που δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε. Διότι δεν είναι μόνο η ημερομηνία αυτή. Και άλλες φορές έχουμε προσκλήσεις από το Προεδρικό και από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε σε όλες.

– Δεν είναι κάτι προσωπικό με τον Πρόεδρο;

– Όχι. Δεν έχω κανένα οτιδήποτε. Εκείνο που μου αρέσει είναι να λέω ξεκάθαρα την άποψή μου. Και δεν το λέω για να πλήξω κάποιον. Λέω εκείνο που πιστεύω ότι είναι σωστό.

Χειρότερη από την καταδίκη είναι η λαϊκή αποστροφή

– Πιστεύετε ότι θα απονεμηθεί δικαιοσύνη για την τραγωδία στο Μαρί;

-Θέλω να πιστεύω ότι θα απονεμηθεί δικαιοσύνη έστω και αργά. Έχω πει ότι η αλήθεια όσο και αν πιεστεί, όσο κι αν καμουφλαριστεί, θα βγει από πάνω. Δεν μπορεί να κρατηθεί ερμητικά κλεισμένη, θα βγει και θα λάμψει. Και οι υπεύθυνοι θα τιμωρηθούν. Βέβαια είναι η εγκληματική αδιαφορία όλων που οδήγησε σ’ αυτή την τραγωδία. Δεν το έκανε κανείς επίτηδες για να υποστεί ζημιά ο τόπος. Είναι η αδιαφορία την οποία χαρακτηρίζω εγκληματική.
Θέλω να πιστεύω ότι ενδόμυχα όσοι ευθύνονται, δεν κοιμούνται ήσυχοι. Η συνείδησή τους δεν τους αφήνει ήσυχους και αυτοτιμωρούνται. Αλλά στο τέλος θα έρθει και η δικαίωση των αδικοχαμένων. Η δικαιοσύνη αλλά και η απόφαση του απλού λαού. Δεν είναι λίγο πράγμα η καταδίκη από τον λαό. Είναι χειρότερη από τη δικαστική. Το να σε αποστρέφεται ο λαός είναι έτι χειρότερο από το να καταδικαστείς και να πας φυλακή ή να καταδικαστείς σε πρόστιμο ή οποιαδήποτε άλλη ποινή.

Πηγή: Εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος»