Συνέντευξη Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου στην εφημερίδα «Χαραυγή»
Ακολουθεί η συνέντευξη του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου, όπως δημοσιέυθηκε στην εφημερίδα «Χαραυγή», την Κυριακή, 25 Μαρτίου 2012.
****************************************************
Συνέντευξη στον ΝΕΟΦΥΤΟ ΝΕΟΦΥΤΟΥ
Σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξή του στη «Χαραυγή» ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β\’ δηλώνει ότι νιώθει υποχρέωση να πλησιάσει περισσότερο τον κυπριακό λαό και να εγκύψει στα προβλήματά του. Δίνει τη δική του θέση για το πώς ο ελληνικός λαός βρέθηκε στη σημερινή δυσάρεστη οικονομική κατάσταση και αποκαλύπτει τι έχει πει κατ’ ιδίαν στους κ.κ. Γ. Παπανδρέου και Α. Σαμαρά. Σχολιάζει επίσης τη συμφωνία μεταξύ κράτους και Εκκλησίας και αναφέρεται στα έργα υποδομής που ξεκινούν τους επόμενους μήνες, τα οποία θα δώσουν θέσεις εργασίας, αλλά και φόρους μέχρι €20 εκ. στο κράτος. Δεν αποφεύγει να τοποθετηθεί και για το εθνικό μας θέμα και δηλώνει ότι δεν τον φοβίζει η λέξη διχοτόμηση. Αναφέρεται στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων και επισημαίνει ότι εκείνοι που θα διώξουν τους Τούρκους είναι οι Τουρκοκύπριοι. Μιλά επίσης για το πώς μπορεί να συμβάλει η Εκκλησία στο εξάμηνο της Κυπριακής Προεδρίας. Κάνει, τέλος, αναφορά για την αναστήλωση του Απ. Ανδρέου και προειδοποιεί ότι αν δεν επιλυθεί το πρόβλημα μέχρι τις αρχές του επόμενου μήνα, τότε, θα καλέσει όλους τους κληρικούς να κλείσουν τα οδοφράγματα.
Μακαριότατε, ποια είναι η ανταπόκριση του λαού μας στον έρανο της Εκκλησίας για βοήθεια του ελληνικού λαού;
Η ανταπόκριση του κόσμου δεν περιγράφεται. Είναι συγκινητική. Εχουμε μαζέψει τρόφιμα στις αποθήκες μας για να στέλνουμε στην Ελλάδα μέχρι το τέλος του χρόνου. Ως Αρχιεπισκοπή παραγγείλαμε να αγοράσουμε 15 τόνους αμνοερίφια και οι Κύπριοι κτηνοτρόφοι μάς χάρισαν άλλες δύο χιλιάδες. Αγοράσαμε μεγάλες ποσότητες φασόλια και οι παραγωγοί μας πρόσφεραν τα διπλάσια. Είναι κάτι που ειλικρινά με έχει κατασυγκινήσει. Αυτός ο λαός είναι υπέροχος (έκδηλη η συγκίνηση στα μάτια του Αρχιεπισκόπου). Αισθάνομαι ένοχος ότι ως Εκκλησία δεν έχουμε εγκύψει στα προβλήματα του λαού. Οφείλουμε να προσφέρουμε περισσότερα σε αυτό το λαό. Νιώθω την υποχρέωση να πλησιάσω περισσότερο, γιατί νόμιζα ότι κρατούσα το σφυγμό του λαού, αλλά νομίζω έκανα λάθος. Θα πρέπει να του προσφέρουμε περισσότερα. Πραγματικά με έχει κατασυγκινήσει η στάση αυτού του λαού.
Πού αποδίδετε τη δύσκολη αυτή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα;
Ο ελληνικός λαός έχει μια ψυχοσύνθεση, η οποία τον ζημιώνει ανεπανόρθωτα. Θα πρέπει να αλλάξει συμπεριφορά. Εξυπνάδες δεν χρειάζονται. Για παράδειγμα, φύτευαν ελιές σε μεγάλα βαρέλια, τα έβαζαν στο χωράφι και όταν διεξαγόταν ο δορυφορικός έλεγχος για σκοπούς επιδότησης, την επόμενη τις μετέφεραν σε άλλο χωράφι για να πάρουν και άλλες επιδοτήσεις. Αυτά τα «παιχνιδάκια» δεν μπορεί να τα ανεχθεί η Ευρώπη και επιβλήθηκαν πρόστιμα. Ο κάθε Ελληνας ήθελε να έχει και έπαυλη χωρίς να έχει την οικονομική δυνατότητα, έκανε δάνεια με ψευδή στοιχεία στις τράπεζες και στο τέλος δεν μπορούν να τα πληρώσουν. Από την άλλη, είχαμε τους πολιτικούς, οι οποίοι δεν ήταν σωστοί άνθρωποι. Υπήρξε διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Φοβούμαι ότι δεν θα αλλάξουν εύκολα νοοτροπία και θα δυσκολευτούν. Είχα το θάρρος να πω κατ’ ιδίαν στον πρώην πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου όταν επισκέφθηκε την Κύπρο, ότι δεν είναι επιτρεπτό από τον Πρωθυπουργό της χώρας μέχρι και τον πιο νεαρό κρατικό υπάλληλο να κλέβει το κράτος. Αυτό το είπα πριν δύο χρόνια. Επαιρνε και σημειώσεις, αλλά αμφιβάλλω αν έκανε κάτι. Με το ίδιο θάρρος απευθύνθηκα και στον κ. Σαμαρά τον οποίο ρώτησα γιατί ζητά εκλογές. Του είπα ότι αν γίνουν εκλογές και αν γίνει και Πρωθυπουργός η κυβέρνησή του με αυτή την κατάσταση δεν πρόκειται να ποσαραντώσει. Τον κάλεσα να συμπαρασταθεί του νυν Πρωθυπουργού μέχρι να βγει η χώρα από την κρίση και μετά να γίνουν εκλογές. Τον ρώτησα αν έχει τη δύναμη να πείσει τους Ελλαδίτες επιχειρηματίες που έβγαλαν τα χρήματά τους εκτός Ελλάδας να τα φέρουν πίσω, να ανοίξουν δουλειές και να φάει ψωμί ο Ελληνας πολίτης και το κράτος να πάρει τους φόρους και δεν υπήρξε απάντηση. Ο κ. Σαμαράς πιστεύει ότι και η παρούσα κυβέρνηση δεν έκανε το καθήκον της και ότι αν αναλάβει εκείνος θα αναμορφώσει την Ελλάδα. Η κατάσταση, όμως, είναι ζοφερή. Θέλει συλλογική δουλειά. Ενα κόμμα δεν θα μπορέσει να τα βγάλει πέρα. Η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού καλείται να σφίξει τα ζωνάρια και να δουλέψουν για να ξεφύγουν από την οικονομική εξαθλίωση.
Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει, όπως είπατε, και τις δραστηριότητες της Εκκλησίας…
Ναι, έχουμε απολέσει το 60% των εισοδημάτων μας. Μόνο από τις τράπεζες χάνουμε μερίσματα περίπου 9.5 εκ. ευρώ το χρόνο. Πιστεύω ότι ούτε και τα προσεχή 3-5 χρόνια πρόκειται να πάρουμε μερίσματα. Για να επιβιώσουμε πρέπει να πωλήσουμε ακίνητη περιουσία. Το κάνουμε γιατί πρέπει να επιβιώσουμε, αλλά και η Εκκλησία να συνεχίσει το φιλανθρωπικό της έργο. Εξετάζουμε τρόπους να ανοίξουμε και κάποιες δουλειές. Προχωρούμε στην ανέγερση νέας οικοδομής στο χώρο του βιβλιοπωλείου για να στεγάσουμε κάποιες Υπηρεσίες της Εκκλησίας (υπόγειο, ισόγειο και δύο όροφοι). Θέλω να συντηρήσω το τετράγωνο που βρίσκεται απέναντι από την Αρχιεπισκοπή για να στεγάσουμε τη Θεολογική Σχολή. Πήραμε και την άδεια του καθεδρικού ναού και ξεκινούμε σύντομα κατασκευαστικά έργα. Επίσης, η Αρχιεπισκοπή έχει πολλά διατηρητέα και μη κτίρια στην παλαιά Λευκωσία και στοχεύουμε πολύ σύντομα να αρχίσουμε να τα συντηρούμε. Θέλουμε να συμβάλουμε στο να ζωντανέψει η αγορά, να κινηθεί το χρήμα και ο κόσμος να βρει δουλειές. Τι γίνεται με τα σχέδιά σας για επιστροφή του ξενοδοχείου Λήδρα Πάλας και ανακαίνισή του; Εκεί, δυστυχώς, εμπλέκεται η Τουρκία. Εμείς θέλουμε και επιδιώκουμε κάτι τέτοιο. Εκανα κάποιες προσεγγίσεις, αλλά έπεσαν στο κενό. Η πλευρά των Τούρκων δεν δίνει τη συγκατάθεσή της να μετακινηθούν τα Ηνωμένα Εθνη, αλλά δεν πρόκειται να αφήσουμε το θέμα να ξεχαστεί.
Μακαριότατε, πιστεύετε ότι με την πρόσφατη συμφωνία Εκκλησίας και κράτους έχει επιλυθεί ένα χρόνιο πρόβλημα που δημιουργούσε τριβές και αντιπαραθέσεις;
Η συμφωνία αυτή έπρεπε να γίνει πριν από χρόνια. Το θέμα ξεκίνησε επί προεδρίας Γλ. Κληρίδη και επί υπουργίας Τάκη Κληρίδη. Εφυγαν και δεν έγινε καμία συμφωνία. Ανέλαβε ο αείμνηστος Τ. Παπαδόπουλος με Υπ. Οικονομικών τον κ. Μ. Κυπριανού, όπου το θέμα επανήλθε, αλλά και πάλι δεν προχώρησε. Προχώρησε επί υπουργίας Μάκη Κεραυνού και όταν έφυγε και ήρθε ο κ. Σαρρής, υπήρξε μια κατάληξη. Ο Τάσσος έχασε τις εκλογές και το θέμα έμεινε σε εκκρεμότητα. Επανήλθε το θέμα με μια έκθεση της Γενικής Ελέγκτριας, η οποία είχε παραπλανηθεί και μιλούσε για οφειλές εκατοντάδων εκατομμυρίων που ήταν εικονικά. Εγραφαν για παράδειγμα ότι ναός που δεν είχε καμία περιουσία χρωστούσε €8 εκ. φόρους. Γελοία πράγματα. Ευτυχώς, ο τέως Υπουργός Κίκης Καζαμίας ήταν αρκετά διορατικός και βοήθησε να υπάρξει κατάληξη. Δούλεψε σωστά και έπεισε την Κυβέρνηση και δέχθηκε τη συμφωνία. Η συμφωνία είχε ελαφρώς διαφοροποιηθεί με την ουσία να παραμένει ότι η μη αξιοποιημένη περιουσία της Εκκλησίας δεν φορολογείται. Οταν θα πωλείται, το κράτος θα παίρνει το μερίδιό του. Οταν μεταποιηθεί και αξιοποιείται, τότε το εκκλησιαστικό εισόδημα θα φορολογείται. Πιστεύω ότι ο κ. Καζαμίας συμπεριφέρθηκε πολύ έξυπνα και τον ευχαριστούμε για τη θετική του προφορά. Η Κυβέρνηση το είδε με ψυχραιμία και ενέκρινε τη συμφωνία και πιστεύω ότι με τα έργα που προγραμματίζουμε να αρχίσουν σύντομα η Κυβέρνηση θα εισπράξει φόρους μέχρι το τέλος του χρόνου από 12-20 εκ. ευρώ.
Δεν θα βοηθήσει η συμφωνία να βελτιώσετε και τις σχέσεις σας με την Κυβέρνηση και τα κόμματα;
Βεβαίως. Δεν θέλουμε να τσακωνόμαστε με την Κυβέρνηση και τα κόμματα. Με αυτή τη συμφωνία ξεφεύγουμε από τις αντιπαραθέσεις και τις συγκρούσεις. Ανοίχθηκε μια νέα σελίδα συνεργασίας με το κράτος.
Ελπίζουμε Μακαριότατε να μην επηρεαστεί η καλή αυτή προοπτική συνεργασίας μεταξύ Εκκλησίας και κομμάτων με την εμπλοκή σας στις προεδρικές εκλογές…
Μπορώ να πω ότι έχω παρεξηγηθεί όταν είχα αναφερθεί παλαιότερα για την επιλογή υποψηφίου. Εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι η σωστή εθνική γραμμή. Δεν μας ενδιαφέρει ποιο θα είναι το όνομα του υποψηφίου. Είναι εκτίμησή μου ότι συνομιλούμε για Ομοσπονδία, αλλά λυπούμαι να παρατηρήσω ότι ξεφύγαμε από τη βάση της Ομοσπονδίας. Οι Τούρκοι θέλουν δύο κράτη με μια ελαφρά σύνδεση για να τουρκοποιήσουν και το υπόλοιπο της Κύπρου. Λέει ο Πρόεδρος ότι είναι κυπριακής ιδιοκτησίας οι συνομιλίες, αλλά δεν μπορεί να γίνει τίποτα αν δεν θέλει η Αγκυρα. Ο Πρόεδρος το γνωρίζει καλύτερα από εμένα. Ο κ. Ερογλου λέει αυτά που του υπαγορεύει η Αγκυρα. Εκείνο που υπαγορεύει η Τουρκία κάνει ο κ. Ερογλου. Ο κ. Ταλάτ ήταν φίλος του κ. Χριστόφια, αλλά ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Κάποιες συμφωνίες έγιναν κάτω από πίεση. Ομως, του έγινε παρατήρηση από την Αγκυρα και όταν ήρθε η ώρα τον έδιωξαν. Δεν πιστεύω ότι μπορούμε να φθάσουμε σε συμφωνία και να διατηρηθεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Οι Τούρκοι θέλουν τα πάντα και δεν υπάρχει χέρι Ελληνοκύπριου, ούτε και ο Δ. Χριστόφιας θα υπογράψει μια τέτοια συμφωνία που θα εξυπηρετεί τους Τούρκους. Επομένως, δεν βλέπω λύση.
Είναι Μακαριότατε γνωστές οι αδιάλλακτες θέσεις της τουρκικής πλευράς. Στα κατεχόμενα αυξάνεται ο εποικισμός και εκείνοι που θέλουν λύση δύο κρατών και διχοτόμηση. Απόψεις όπως “εκείνοι από εκεί και εμείς από εδώ” ακούγονται και ανάμεσά μας. Δεν σας ανησυχεί ότι αν δεν εξευρεθεί σύντομα λύση οδηγούμαστε στη διχοτόμηση και θα μιλάμε για «πάλι με χρόνια και καιρούς, πάλι δικά μας θα \’ναι»;
Αν έχουμε μυαλό μπορούμε να φθάσουμε σε σωστή λύση. Εχω πει πολλές φορές και έχω παρεξηγηθεί ότι η λέξη διχοτόμηση δεν με φοβίζει. Πιστεύω ότι οι Τούρκοι δεν θέλουν τη διχοτόμηση, ούτε και οι Αγγλοι, οι οποίοι γνοιάζονται για τις Βάσεις τους. Οι Αγγλοι θέλουν μια μεσοβέζικη λύση, όπως το απαιτούν τα συμφέροντά τους. Η Τουρκία θέλει δύο κράτη με μια ελαφρά σύνδεση. Μεταξύ διχοτόμησης και δύο κρατών, προτιμούν τα δύο κράτη με αυτή την ελαφρά σύνδεση. Εκείνο που πρέπει να πράξουμε σήμερα είναι να εκμεταλλευθούμε τον υποθαλάσσιο πλούτο που εντοπίσαμε, όπου και οι Τουρκοκύπριοι θέλουν μερίδιο, οπότε αν διαχειριστούμε σωστά τα πράγματα, εκείνοι που θα διώξουν τους έποικους και τα τουρκικά στρατεύματα να είναι οι Τουρκοκύπριοι.
Απαιτείται, όμως, υπευθυνότητα, ενότητα και συλλογικότητα…
Ενότητα μπορεί να υπάρξει με σωστή εθνική γραμμή. Να κάτσουμε όλοι μαζί να σχεδιάσουμε και να συμφωνήσουμε. Κάποτε είχαμε συμφωνήσει και διερωτώμαι γιατί δεν υλοποιούμε αυτά που είχαμε συμφωνήσει; Εδώ είναι το πρόβλημα. Να αφήσουν τους εγωισμούς, γιατί δεν μπορούν όλοι να γίνουν Πρόεδροι. Ενας θα εκλεγεί Πρόεδρος.
Μπορούμε να συμβάλουμε στην Κυπριακή Προεδρία
Σε τρεις περίπου μήνες η Κυπριακή Δημοκρατία αναλαμβάνει την Προεδρία της Ε.Ε. Πώς συμβάλλει η Εκκλησία στην εθνική αυτή προσπάθεια;
Η Εκκλησία έχει τη δυνατότητα να διοργανώσει εκδηλώσεις τόσο στην Κύπρο, όσο και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Εχουμε δύο θαυμάσιες βυζαντινές χορωδίες, οι οποίες μπορούν να περιέλθουν σε ευρωπαϊκές χώρες και να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις. Εχουμε επίσης ένα πλούσιο αρχαιολογικό εκκλησιαστικό πλούτο, όπου μπορούμε να κάνουμε εκθέσεις και να δείξουμε τον πολιτισμό μας. Μπορεί να είμαστε μικρή χώρα, αλλά έχουμε βαριά πολιτιστική, θρησκευτική και εθνική κληρονομιά.
«Δέχονται αναστήλωση της Μονής Απ. Ανδρέα
ή κλείνουμε τα οδοφράγματα»
Μακαριότατε, είστε αισιόδοξος ότι η νέα προσπάθεια για αναστήλωση της Μονής του Απ. Ανδρέα θα έχει αίσιο τέλος;
Καλέσαμε τους διπλωματικούς εκπροσώπους όλων των ευρωπαϊκών κρατών σε γεύμα εργασίας και τους είπαμε τις απόψεις μας. Είναι εγκληματικό να αφήσουμε αυτά τα ιστορικά θρησκευτικά μνημεία να καταρρεύσουν. Αυτά τα μνημεία ανήκουν σε όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα, ακόμη και στην Τουρκία, αν θεωρούνται πολιτισμένοι άνθρωποι. Αν δεν υπάρξουν αποτελέσματα για την αναστήλωση της Μονής του Απ. Ανδρέα μέχρι τις αρχές του επόμενου μήνα, τότε θα είμαι υποχρεωμένος να στείλω τον μηχανικό της Αρχιεπισκοπής, έναν κτίστη και ένα βοηθό στον Απ. Ανδρέα για να φτιάξουν την αψίδα του ιερού. Πρόκειται για μια πέτρα που έχει φύγει από τη θέση της, αλλά είναι η πέτρα «κλειδί» της αψίδας που αν φύγει, θα πέσει το ιερό και ο ναός. Είναι δουλειά μιας ώρας. Δεν θέλει ούτε μελέτες ούτε προσφορές. Θα δώσω εντολή στην ομάδα αυτή να πάει στη Μονή Απ. Ανδρέα και να επιμένουν να φτιάξουν την αψίδα. Αν δεν τους αφήσουν και τους συλλάβουν, θα καλέσω όλους τους κληρικούς να πάμε να κλείσουμε τα οδοφράγματα. Δεν επιθυμούμε να κάνουμε κάτι τέτοιο. Αλλά, θα φθάσουμε στο απροχώρητο και ίσως να βρεθεί λύση. Πραγματικά, ερωτώ γιατί δεν μας αφήνουν να φτιάξουμε μια πέτρα και να διασώσουμε το θρησκευτικό μνημείο που δεν ανήκει μόνο στην Εκκλησία της Κύπρου, αλλά στον παγκόσμιο πολιτισμό;
