Συνέντευξη του Μακαριωτάτου στο Εκκλησιαστικό Πρακτορείο Ειδήσεων Amen.gr

με τον Νίκο Παπαχρήστου

Για τις κρίσιμες στιγμές για το μέλλον των Χριστιανών στην Μέση Ανατολή και την σημασία της Συνόδου των Προκαθημένων των Πρεσβυγενών Ορθοδόξων Θρόνων που θα πραγματοποιηθεί ύστερα από πρόσκληση του Οικουμενικού Πατριάρχη στα τέλη Αυγούστου μίλησε στο Αmen.gr και τον Νίκο Παπαχρήστου ο Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου Χρυσόστομος. Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της μαρτυρικής Κύπρου, που την Παρασκευή βρέθηκε για λίγες ώρες στην Αθήνα, σχολιάζει τις πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου Πρωθυπουργού για το Κυπριακό ενώ δεν παραλείπει να ζητήσει από την Κυβέρνηση της Κύπρου  να σταματήσει να εθελοτυφλεί και να λάβει γενναίες αποφάσεις για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που φαίνεται να αγγίζει και την Μεγαλόνησο.

Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. κ. Χρυσόστομος, κατά τη διάρκεια της ολιγόωρης επίσκεψής του στην Αθήνα,  στο Amen.gr και τον Νίκο Παπαχρήστου:

Νίκος Παπαχρήστου: Μακαριώτατε, σε μερικές εβδομάδες θα πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη, ύστερα από πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριάρχη, η Σύναξη των Προκαθημένων των Πρεσβυγενών Θρόνων της Ανατολής, μεταξύ των οποίων και η Εκκλησία της Κύπρου, προκειμένου να συζητήσουν την κατάσταση και το μέλλον των χριστιανών στη Μέση Ανατολή. Πολλοί θεωρούν ότι η μαρτυρία της Εκκλησίας σας, η κατάθεση της δικής σας εμπειρίας, σε αυτή την εξόχως σημαντική Σύναξη θα είναι εξαιρετικά χρήσιμη.

Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου Χρυσόστομος: Πιστεύω ναι και ήρθε την κατάλληλη στιγμή που ματαιώθηκε η σύναξις των προκαθημένων των Εκκλησιών της Μέσης Ανατολής που θα γινόταν στην Κύπρο, αλλά λόγω των γεγονότων που έγιναν στην Συρία εγκλωβίστηκε ο Άγιος Αντιοχείας και ματαιώθηκε εκείνη η σύναξις των τεσσάρων προκαθημένων των Εκκλησιών της Μέσης Ανατολής. Να θυμίσω επίσης πως τον Μάρτιο, έχοντας υπόψη τα γεγονότα όπως εξελίσσονταν στην Μέση Ανατολή, ζήτησα συνάντηση με τον Πάπα, την οποία και μου έδωσε και πραγματοποιήθηκε τότε, εκεί έθεσα επί τάπητος εις τον Ποντίφικα τις δυσκολίες των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής και του είπα ότι κατά την άποψή μου πρέπει να ενωθούμε όλοι, και Καθολικοί και Ορθόδοξοι και Προτεστάντες και Αγγλικανοί, και να ζητήσουμε την θετική παρέμβαση της Ευρώπης διότι αλλοίμονο αν επικρατήσουν οι εξτρεμιστές, οι ακραίοι εις την Μέσην Ανατολήν, ο Χριστιανισμός εις την Μέσην Ανατολήν θα αποτελεί παρελθόν. Το είχε αντιληφθεί και ο Πάπας ότι εγκυμονούν δυσκολίες  και έρχονται τα χειρότερα. Συμφώνησε και του είπα ότι πρέπει να απευθυνθεί εκείνος στους Καθολικούς ηγέτες της Ευρώπης και εμείς προς τους Ορθοδόξους ηγέτες των Ευρωπαϊκών χωρών ούτως ώστε να φέρουμε κάποιο αποτέλεσμα.

Μπορούν ν’ αλλάξουν τα πράγματα και τα πρόσωπα αλλά πιστεύω ότι δεν πρέπει να ξεφύγει (σ.σ. εννοεί η εξουσία) από τα χέρια των σωστών ανθρώπων, των ειρηνοποιών, αυτών που θέλουν το καλώς νοούμενο συμφέρον των χωρών της Μέσης Ανατολής και να πάει η εξουσία εις τους ακραίους γιατί τότε το ένα εκατομμύριο χριστιανοί που έχουμε στο Πατριαρχείο Αντιοχείας θα φύγουν. Το ίδιο θα συμβεί παντού, στην Ιορδανία, στην Αίγυπτο… όπως συνέβη παλαιότερα στην Μικρά Ασία και ο Ορθόδοξος λαός άφησε εκεί τα σπίτια, τις Εκκλησίες, τα χωριά και τις πόλεις του και τουρκοποιήθησαν τα πάντα.

Νομίζω ότι με την σύγκλιση αυτής της Συνόδου και της παρουσίας των Προκαθημένων των Πρεσβυγενών Πατριαρχείων και της Εκκλησίας της Κύπρου θα είναι μια χρυσή ευκαιρία όλοι μας να συμβάλουμε ούτως ώστε να αντιληφθεί και η Ευρώπη πως πρέπει να ενεργήσει  – γιατί πολλές φορές ενεργούν λανθασμένα – για να σωθεί ο Χριστιανισμός στη Μέση Ανατολή.

Ν.Π.: Μακαριώτατε είναι γεγονός ότι ο κάθε ένας ξεχωριστά και όλοι μαζί οι Προκαθήμενοι που θα συμμετάσχετε στη Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης βιώνετε καθημερινά ζητήματα που σχετίζονται που την ελευθερία δράσης και ύπαρξης του Χριστιανισμού στη Μέση Ανατολή. Οπότε το μήνυμά που θα στείλετε, ιδιαίτερα αυτή την χρονική στιγμή, θα έχει μια ξεχωριστή αξία…

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Το πιστεύω και μπορώ να πω ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης έδρασε έγκαιρα ακριβώς την στιγμή που χρειαζόταν. Και πιστεύω ότι αυτή η Σύνοδος θα φέρει πολλά περισσότερα απ’ όσα πετυχαίναμε στην Κύπρο οι τέσσερεις προκαθήμενοι των Εκκλησιών της Μέσης Ανατολής. Θα έχουν άλλη βαρύτητα οι αποφάσεις της Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως παρά η Συνάντηση της Κύπρου.

Ν.Π.: Μιλήσατε προηγουμένως για συρρίκνωση του αριθμού των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή και εκφράσατε την ανησυχία ότι αυτό μπορεί να συνεχιστεί. Θυμάμαι πριν μερικούς μήνες που συζητούσα με υψηλόβαθμο παράγοντα του Δήμου της Βηθλεέμ και ο οποίος μου εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για τη δραματική μείωση των χριστιανών στην πόλη όπου γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός. Αυτή η τάση φαίνεται να είναι γενικότερη στις περιοχές όπου συνδέθηκαν με την επίγεια παρουσία του Κυρίου, τη δράση των Αποστόλων και των πρώτων Χριστιανικών Κοινοτήτων. Τι θα σημαίνει μια τέτοια εξέλιξη;

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Θα είναι κάτι το τραγικό. Και θέλω να πιστεύω ότι τόσο τα Ηνωμένα Έθνη όσο και η Ευρώπη, που έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θρησκευτικές ελευθερίες, δεν θα ανεχθούν κάτι τέτοιο αλλά θα συμβάλλουν ούτως ώστε όχι μόνον να επιβιώσει ο Χριστιανισμός εις την Μέσην Ανατολήν αλλά να υπάρξει μια πραγματική ελευθερία για να δίδει ο Χριστιανισμός δυναμικά την μαρτυρία του και να στέλνει τα σωστά μηνύματα προς όλους για δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, θρησκευτικές ελευθερίες. Η Ορθοδοξία, ιδιαίτερα σήμερα χρειάζεται στον κόσμο γιατί είναι η μόνη Εκκλησία που εκπέμπει σωστά τα μηνύματα για την σωτηρία του ανθρώπου.

Ν.Π.: Ο λόγος σας Μακαριώτατε θεωρείται κρυστάλλινος, χωρίς φόβο, χωρίς δεσμεύσεις, με λίγα λόγια λέτε αυτό που αισθάνεστε χωρίς περιστροφές στέλνοντας μηνύματα και στο εσωτερικό και εξωτερικό. Θα ήθελα ένα σχόλιό σας για τις πρόσφατες δηλώσεις του Πρωθυπουργού της Τουρκίας κ.Ερντογάν αναφορικά με το Κυπριακό. Δηλώσεις που κατά την εκτίμηση πολλών αναλυτών πάνε πίσω την εξεύρεση λύσης.

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Για τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Κύπρου δεν ήταν κάτι το νέο ή κεραυνός εν αιθρία. Ούτε κόμισε γλαύκας εις Αθήνας ο κ.Ερντογάν. Από το 1950 στόχος της Τουρκίας ήταν να κάνει κράτος τούρκικο στην Κύπρο. Παλαιότερα ήθελε τον διαμελισμό της Κύπρου. Ως μικρά παιδιά αντηχούσε μέσα στα αυτιά μας η λέξη «Ταξιμ» και μάλιστα ο εκπρόσωπος των Τουρκοκυπρίων ο Φαζίλ Κουτσουκ διαμοίραζε την Κύπρο από τον 35ο παράλληλο.

Και θυμάμαι ως παιδί του δημοτικού σχολείου ρώτησα τον δάσκαλό μου τι είναι «παράλληλος» και μας έφερε την υδρόγειο σφαίρα και μας έδειξε από πού περνά και είδα από πού ήθελαν οι Τούρκοι να περάσει η γραμμή διαίρεσης της Κύπρου σε δύο Κράτη. Αυτός ήταν ο στόχος όλων των τουρκικών Κυβερνήσεων μέχρι σήμερα. Και το θλιβερό και τραγικό είναι ότι οι ηγέτες μας δεν είχαν αποκρυσταλλώσει άποψη ότι τελικώς ήταν η κρατική υπόσταση του ψευδοκράτους του Ντενκτάς. Έκανε κάποιες υποχωρήσεις ο αείμνηστος Μακάριος, ευελπιστώντας ότι θα λογικευθούν οι Τούρκοι για κάποια συμπεφωνημένη λύση. Στην τελευταία ομιλία που έκανε στις 20 Ιουλίου, πριν απέλθει του κόσμου τούτου, κήρυξε τον μακροχρόνιο αγώνα. Είχε αντιληφθεί ότι οι Τούρκοι δεν πρόκειται να ενδώσουν. Στόχος τους ήταν ένα τούρκικο κράτος στην Κύπρο και μίλησε ξεκάθαρα (σ.σ. εννοεί ο Μακάριος) ότι τον μακροχρόνιο μας τον επιβάλλουν οι Τούρκοι, δεν τον θέλουμε εμείς, δυστυχώς μας τον επιβάλλουν. Έκτοτε οι εκάστοτε Κυβερνήσεις προσπαθούσαν να βρουν στηριζόμενοι πάνω σε λογικά επιχειρήματα. Δεν είχαν αντιληφθεί ότι δεν μιλούσαν πλέον οι Τουρκοκύπριοι αλλά μιλούσε η Άγκυρα. Και σήμερα οι Τουρκοκύπριοι είναι μια μικρή μειονότητα. Η συντριπτική πλειοψηφία όσων ζουν στα Κατεχόμενα είναι έποικοι, οι οποίοι ξεπερνούν τις τριακόσιες χιλιάδες. Σε λίγο οι Τουρκοκύπριοι θα γίνουν μια πολύ μικρή ομάδα που δεν θα έχει λόγο, θα αφομοιωθούν από τους έποικους με αποτέλεσμα η τουρκοκυπριακή κοινότητα θα αποτελεί παρελθόν, δεν θα υφίσταται πλέον.

Ν.Π.: Θα υπάρχουν μόνο έποικοι, μόνο κατακτητές…

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Mόνο κατακτητές. Γι’ αυτό πιστεύω ότι δεν αξιοποιήσαμε την Ευρώπη. Και πρέπει να σταλεί ξεκάθαρα το μήνυμα, τους το έχω πει πολλές φορές και το επανέλαβα και πρόσφατα, να πούμε τόσο στα Ηνωμένα Έθνη όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να στείλουμε ξεκάθαρα το μήνυμα στην Τουρκία ότι και χίλια χρόνια να περάσουν κρατική υπόσταση δεν θα πάρουν στην Κύπρο.

Ν.Π.: Η σημερινή πολιτική ηγεσία της Κύπρου συμμερίζεται την αγωνία σας ή είναι έτοιμη να μπει σε διαφόρων ειδών διαπραγματεύσεις προκειμένου να βρει μια λύση;

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Πιστεύω ότι δεν αντιλήφθηκε ακόμα την σοβαρότητα του πράγματος. Εθελοτυφλούν πιστεύοντας ότι θα βρεθεί λύση. Λύση δεν υπάρχει. Και  όποιος νομίζει ότι θα βρεθεί λύση που θα επιβιώσει ο ελληνισμός, θα επιβιώσουν οι Κύπριοι, Έλληνες και Τούρκοι, ευτυχισμένοι στην γη των πατέρων τους, το αποκλείω εξολοκλήρου. Πιστεύω ότι ματαιοπονούν και εθελοτυφλούν, δεν βλέπουν την πραγματικότητα και ενθαρρύνουν τους τούρκους να επιμείνουν στις απαράδεκτες θέσεις τους. Πρέπει να σταλεί το μήνυμα στην Άγκυρα ότι, όχι Κύριοι δεν θα πάρετε ποτέ Κρατική υπόσταση. Γιατί αν πάρουν κρατική υπόσταση η Κύπρος τουρκοποιείται.  Τετέλεστε.

Ν.Π.: Πιστεύετε ότι οι πολιτικοί ηγέτες της Κύπρου «βάζουν νερό στο κρασί τους» σε αυτές τις αρχές τις οποίες με τόσο ξεκάθαρο τρόπο υπογραμμίζετε εσείς;

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Λυπούμαι να παρατηρήσω ότι δυστυχώς ναι. Και πρέπει ακριβώς ο Κυπριακός λαός να επιλέξει τώρα ηγέτη που θα σταθεί πάνω σε αυτές τις αρχές, σε αυτήν την κατεύθυνση. Και χρειάζεται την βοήθεια όλου του λαού. Μια Κυβέρνηση μπορεί να μην αντέξει τις πιέσεις των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Αμερικής, των μεγάλων δυνάμεων. Με έναν λαό δεν μπορεί να τα βάλει κανείς. Και πρέπει να αντιληφθεί ο λαός μας ότι πρέπει να γίνει μια σταυροφορία, πρέπει όλος ο λαός να στηρίξει μιαν ηγεσία που θα έχει αυτές τις ξεκάθαρες θέσεις, να στείλει αυτά τα ξεκάθαρα μηνύματα ότι ποτέ η Τουρκία δεν θα πετύχει τον στόχο της. Και δεν πιστεύω ότι αν στείλουμε αυτά τα ξεκάθαρα μηνύματα η Τουρκία να συνεχίσει αυτή την απαράδεκτη στάση. Κάπου θα αντιληφθεί ότι δεν περνάει πλέον η πολιτική της.

Ν.Π.: Μια σταυροφορία λοιπόν για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη Κύπρο από κάθε δύναμη κατοχής…

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Έτσι… Για να ζήσουν όλοι οι κάτοικοι, Έλληνες και Τούρκοι, ευτυχισμένοι στη γη των πατέρων τους.

Ν.Π.: Κατά την αναχώρησή σας από την Κύπρο για την Αθήνα μιλήσατε για την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στην Κύπρο. Σας ανησυχεί η εξέλιξή της και οι πιθανές επιπτώσεις της στο εθνικό θέμα;

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Άρχισα να μην φοβούμαι για το εθνικό θέμα γιατί επί του παρόντος έχει αποτελματωθεί. Είναι πιο σοβαρή η οικονομική κρίση. Εμείς είμαστε μικρό κράτος. Όπως εύκολα πάμε πάνω, έτσι εύκολα πάμε και κάτω. Και αν δεν το αντιληφθεί ο λαός… γιατί δεν μπορεί μόνη της η Κυβέρνηση, πρέπει να συμπαρασταθεί όλος ο λαός, έτσι ώστε να ξεπεράσουμε την κρίση. Ο Κυπριακός λαός είναι ένας υπέροχος λαός, έχει πρόγραμμα, είναι δουλευταράς. Το 1974 το ένα τρίτο του πληθυσμού έφυγε γυμνό από τα σπίτια του, δεν πήραν τίποτα και μέσα σε δέκα χρόνια έφτιαξαν ξανά τα νοικοκυριά τους. Όλοι είχαν σπίτια. Το θαύμα αυτό δεν το έκαναν οι Κυβερνήσεις το έκανε ο λαός γιατί ξέρει να αντιμετωπίζει τις κρίσεις. Και εγώ τον λαό δεν τον φοβάμαι.

Ν.Π.: Οι Κυβερνήσεις έχουν ευθύνη για την κρίση;

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Μπορώ να πω ναι. Ναι. Με την αναλγησία που έχουν… που δεν τολμούν να πάρουν γενναίες αποφάσεις και να πουν την πραγματικότητα στον λαό. Αυτή την στιγμή κινδυνεύουμε να μην μπορούν οι κρατικοί υπάλληλοι, προς το τέλος του χρόνου, να πάρουν τον μισθό τους. Θα είναι τραγικό. Και πιστεύω ότι όσοι λένε ότι δεν υπάρχει κρίση εθελοτυφλούν. Δεν πιστεύω ότι δεν καταλαβαίνουν. Καταλαβαίνουν μεν αλλά δεν έχουν το θάρρος να το πουν. Και παραπλανούν τον λαό, τουλάχιστον οι Κυβερνώντες.

Ν.Π.: Ποιο είναι το μήνυμά σας στον λαό της Ελλάδας που ήδη βιώνει την κρίση και τις συνέπειες της και καταβάλει  σημαντικές προσπάθειες για την υπέρβασή της;

Αρχιεπίσκοπος Κύπρου: Νομίζω ότι για να βγει από αυτά τα αδιέξοδα ο λαός της Ελλάδος πρέπει ν’ αλλάξει νοοτροπία. Αν δεν αλλάξει νοοτροπία πιστεύω ότι δεν θα τελειώσουν τα δεινά του ελληνικού λαού.

www.amen.gr, 30 Ιουλίου 2011.