«Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ» (Ψαλμ. 67,36)

Ὁμιλία κατὰ τὴ ἑορτὴ τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους
Παρεκκλήσι Αγίου Χαραλάμπους Αγλαντζιάς (Νέου Χωρίου Κυθρέας)

Λευκωσία, 10 Φεβρουαρίου 2016

Μαζευτήκαμε ὅλοι σήμερα, Θεοφιλέστατε ἅγιε Μεσαορίας, τίμιο ἱερατεῖο καὶ εὐσεβὲς ἐκκλησίασμα, γιὰ νὰ τιμήσουμε τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους. Μαζευτήκαμε στὸν ἱερὸ αὐτὸ Ναό ὁ ὁποῖος συγκινεῖ βαθύτατα κάθε Ὀρθόδοξο  Ἑλληνοκύπριο τῆς περιοχῆς τοῦ Νέου Χωρίου Κυθρέας, διότι μᾶς θυμίζει τὴν κατεχόμενη πατρίδα μας καὶ ἰδιαίτερα τὸν ἐκεῖ βεβηλωμένο Ναό μας, ὁ ὁποῖος σὰν σήμερα πανηγύριζε.

Θὰ ἤθελα νὰ μοῦ ἐπιτρέψετε, νὰ πῶ στὴν ἀγάπη σας λίγα λόγια μὲ ἀφορμὴ τὴν ἑορτὴ τοῦ ἁγίου. Σ΄ ἕνα ἀπὸ τοὺς Ψαλμούς του ὁ προφήτης καὶ βασιλιᾶς Δαβίδ ἀτενίζοντας τὸ μεγαλεῖο τῆς φυσικῆς δηγιουργίας, μὲ ψυχὴ πλημμυρισμένη ἀπὸ ἱερὸ θαυμασμό, ἀναφωνεῖ· «Κύριε, ὁ Κύριος ἡμῶν, ὡς θαυμαστὸν τὸ ὄνομά σου ἐν πάσῃ τῇ γῇ» (Ψαλμ.8,2). «Κύριε, Κύριέ μας, πόσο θαυμαστὸ καὶ ἔνδοξο προβάλλει τὸ ὄνομά σου σ΄ ὅλη τὴ γῆ!». Καὶ συνεχίζει παρακάτω· «ὅτι ὄψομαι τοὺς οὐρανοὺς, ἔργα τῶν δακτύλων σου, σελήνην καὶ ἀστέρας, ἃ σὺ ἐθεμελίωσας» (4). «Βλέπω κατάπληκτος τοὺς οὐράνιους κόσμους, τὰ ἔργα ποὺ μὲ τόση εὐκολία δημιούργησαν τὰ δάκτυλά σου· βλέπω τὴ σελήνη καὶ τὰ ἄστρα ποὺ σὺ στερέωσες στὸν οὐράνιο θόλο».

Ὅλος ὁ φυσικὸς κόσμος, ἀγαπητοί μου, ποὺ μᾶς περιβάλλει, ἀπὸ τὰ μικροσκοπικὰ στοιχειώδη σωματίδια ποὺ συγκροτοῦν τὴν ὕλη, μέχρι τοὺς τεράστιους γαλαξίες ποὺ στροβιλίζονται στὸ διάστημα, προκαλεῖ σὲ ὅλους τὸν θαυμασμὸ καὶ τὸ δέος. Βλέποντας κανεὶς τὸ ἀπέραντο αὐτὸ φυσικὸ Σύμπαν ποὺ μᾶς περιβάλλει, μὲ τὰ τρισεκατομμύρια ἄστρα, διαπιστώνοντας τὴν καταπληκτικὴ τάξι καὶ ἁρμονία ποὺ ἐπικρατεῖ στὶς κινήσεις τῶν οὐρανίων σωμάτων, ἀνακαλύπτοντας τοὺς τέλειους φυσικοὺς νόμους ποὺ κυβερνοῦν τὸν κόσμο καὶ μελετώντας τὴν ἀόρατη καὶ μυστηριώδη ἐκείνη δύναμι ποὺ λέγεται παγκόσμιος ἕλξι ἢ βαρύτητα, ἡ ὁποία συγκρατεῖ καὶ συνέχει τὰ πάντα, δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ ξεσπάσει σὲ δοξολογία καὶ αἶνο πρὸς τὸν πάνσοφο καὶ παντοδύναμο Δημιουργὸ καὶ Πλάστη, τὸν ἄπειρο Θεὸ, καὶ νὰ ἀναφωνήσει: «Ὡς ἐμεγαλύνθη τὰ ἔργα σου, Κύριε· πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας» (Ψαλμ. 103,24). «Μέγας εἶ, Κύριε, καὶ θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου καὶ οὐδείς λόγος ἐξαρκέσει πρὸς ὕμνον τῶν θαυμασίων σου». Εἶναι ὄντως θαυμαστὸς ὁ Θεὸς «ἐν τοῖς ἔργοις αὐτοῦ».

Ὅμως ἀκόμα πιὸ θαυμαστὸς εἶναι ὁ Θεὸς σ΄ ἕνα ἄλλο κόσμο ποὺ ἔπλασε. Ἕνα κόσμο ἐπίγειο ἀλλὰ καὶ οὐράνιο, μιὰ οἰκοδομὴ θεανθρώπι-νη. Καὶ ἡ οἰκοδομὴ αὐτή, ποὺ εἶναι ἔργο τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου, εἶναι ἡ Ἐκκλησία. «Παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη καὶ ἔστι θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν», ὅπως προφητικὰ διακηρύττει ὁ Δαβίδ (Ψαλμ. 117,23).

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνας ἄλλος οὐρανός, ἕνας οὐρανὸς πνευματικός. Ἥλιος εἶναι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Σελήνη εἶναι ἡ Ὑπεραγία Θε-τόκος. Καὶ ἀστέρες πολύφωτοι στὸ νοητὸ αὐτὸ στερέωμα εἶναι οἱ ἀναρίθμητοι ἅγιοι. Γι΄ αὐτὸ ἕνα τροπάριο λέει: «Οὐρανὸς πολύφωτος ἡ Ἐκκλησία ἀνεδείχθη, ἅπαντας φωταγωγοῦσα τοὺς πιστούς, ἐν ᾧ ἑστῶτες κραυγάζομεν· τοῦτον τὸν Οἶκον στερέωσον, Κύριε».

Κι ἂν εἶναι θαυμαστὸς ὁ φυσικὸς οὐρανὸς μὲ τὰ σμήνη τῶν ἀστέρων, πολὺ πιό θαυμαστὸς εἶναι ὁ πνευματικὸς οὐρανός, ἡ Ἐκκλησία, μὲ τοὺς ἀναρίθμητους ἁγίους της. Δὲν γνωρίζω πόσοι ἀπὸ σᾶς ἔχετε τὴν καλὴ συνήθεια νὰ διαβάζετε κάθε μέρα μαζὶ μὲ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ τοὺς βίους τῶν ἁγίων ποὺ γιορτάζουν. Ὅσοι τὸ κάνετε, καὶ πρέπει ὅλοι νὰ τὸ κά-νουμε, θὰ θαυμάζετε βλέποντας τὴν ἐνάρετη ζωή ποὺ ἔζησαν· ἐνῶ ὑπῆρξαν ἄνθρωποι μὲ αἷμα καὶ σάρκα, πολιτεύτηκαν στὴ γῆ σὰν ἐπίγειοι ἄγγελοι καὶ οὐρανοπολῖτες.

Μὲ τὴν καθημερινή τους πάλη «πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας τοῦ σκότους, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Ἐφεσ. 6,12), δηλαδὴ πρὸς τὰ ἀόρατα στρατεύματα τοῦ διαβόλου καὶ τῶν πονηρῶν δαιμόνων, κατάφεραν νὰ συντρίψουν τὶς δυνάμεις τοῦ σκότους καὶ νὰ ἐξευτελίσουν αὐτὸν ποὺ καυχήθηκε ὅτι κατέχει τὴ γῆ στὰ χέρια του καὶ τὴν κυβερνᾶ. Ἐπιπλέον μὲ τὴ συνεχῆ βία κατὰ τῆς διεφθαρμένης φύσεώς τους καὶ τῶν ὀλεθρίων παθῶν ποὺ ἔφεραν μέσα τους, πέτυχαν νὰ φτάσουν ὅσο ἦταν δυνατὸ στὸ «καθ΄ ὁμοίωσιν» καὶ ὑποδουλώσουν τὴ σάρκα στὸ πνεῦμα.  

Τὰ πνευματικά τους ὅμως αὐτὰ κατορθώματα δὲν τὰ πέτυχαν μόνο μὲ τὶς δικές τους δυνάμεις καὶ προσπάθειες. Ἡ ἁγιότητά τους ὑπῆρξε κυρίως ἀποτέλεσμα τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ. «Αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου» (Ψαλμ. 76,11). Διότι ὅπως λέει ὁ Κύριος, «χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἰωάν. 15,5).

Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἔχει τὴ δύναμι ἕνα τελώνη, δηλαδή ἕνα κλέφτη καὶ ἅρπαγα, τὸν Ματθαῖο, νὰ τὸν κάνει εὐαγγελιστή. Ἕναν κακοῦργο ληστή, κατάδικο γιὰ τὰ ἐγκλήματά του στὴν ἐσχάτη τῶν ποινῶν, τὴν σταύρωσι, νὰ τὸν κάνει θεολόγο καὶ πρῶτο πολίτη τοῦ Παραδείσου. Μιὰ μοιχαλίδα γυναῖκα ποὺ ἄλλαξε πέντε ἄνδρες, τὴν Σαμαρείτιδα, νὰ τὴν κάνει ἰσαπόστολο καὶ μάρτυρα, τὴν ἁγία Φωτεινή. Ἕνα βλάσφημο καὶ φανατικὸ διώκτη τῆς Ἐκκλησίας, τὸν Παῦλο, νὰ τὸν κάνει μέγιστο ἀπόστολο καὶ διδάσκαλο τῶν ἐθνῶν. Μιὰ πόρνη γυναῖκα, ποὺ ἔζησε δεκαεφτὰ χρόνια μέσα στὸ βοῦρκο τῆς ἀκολασίας, τὴν Μαρία τὴν Αἰγυπτία, νὰ τὴν κάνει «νύμφη Χριστοῦ» ποὺ νὰ τῆς προσκυνοῦμε τὴν εἰκόνα.

Γι΄ αὐτὸ καὶ εἴπαμε προηγουμένως ὅτι εἶναι μὲν θαυμαστὸς ὁ Θεὸς μέσα στὰ ἄστρα καὶ στοὺς γαλαξίες, στὶς θάλασσες καὶ στὰ βουνά, στὰ φυτὰ καὶ στὰ λουλούδια, στὰ ζῶα καὶ στὸν ἄνθρωπο, ἀλλὰ πιό θαυμαστὸς εἶναι στοὺς ἁγίους ποὺ κατεργάζεται ἡ χάρις του. Αὐτὸ σημαίνει· «Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ».
Ἐκεῖ ὅμως ποὺ θαυμάζει κανεὶς περισσότερο τὴν δύναμι τοῦ Θεοῦ εἶναι στὴ χορεία τῶν μαρτύρων. Ὅποιος διαβάζει τὰ φρικτὰ βασανιστήρια ποὺ ὑπέμειναν οἱ ἅγιοι μάρτυρες γιὰ τὴν πίστι τους στὸν Χριστὸ, τόσο πολύ μένει κατάπληκτος γιὰ τὴν καρτερία καὶ τὴν ἀντοχή ποὺ ἐπέδειξαν, ὥστε ἀμφιβάλλει ἂν εἶναι πράγματι ἀληθινὰ αὐτὰ ποὺ διαβάζει. Δὲν πρέπει ὅμως νὰ ἀμφιβάλλει γιατὶ τέτοια μαρτύρια, καὶ χειρότερα, πέρασαν οἱ ἅγιοι σὲ ὅλες τὶς ἐποχές· οἱ νεομάρτυρες στὴν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας, οἱ νεώτεροι μάρτυρες τῆς ἐποχῆς τῶν διωγμῶν στὰ ἀθεϊστικὰ καθεστῶτα, ἀλλὰ καὶ οἱ ἀδελφοί μας χριστιανοὶ ποὺ σφαγιάζονται στὶς μέρες μας σὰν τὰ πρόβατα ἀπὸ τοὺς φανατικοὺς μουσουλμάνους.

Ἕνας τέτοιος θαυμαστὸς μάρτυρας εἶναι καὶ ὁ ἅγιος ἱερομάρτυρας Χαράλαμπος ποὺ γιορτάζουμε σήμερα. Πέρασε κι αὐτὸς φρικτὰ καὶ ἀπερίγραπτα μαρτύρια γιὰ τὴν πίστι τοῦ Χριστοῦ. Σὲ βαθύτατο γῆρας, σὲ ἡλικία 113 ἐτῶν, τὸν ἔγδαραν ζωντανό, τὸν κάρφωσαν, τὸν ἔβαλαν στὴ φωτιὰ καὶ τέλος τὸν ἀποκεφάλισαν.
Ὅταν ἀκοῦμε τοὺς βίους τῶν μαρτύρων, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν θαυμασμὸ ποὺ αἰσθανόμαστε πρὸς αὐτούς, θέτουμε μέσα μας καὶ τὸ ἐρώτημα: Πῶς ἄντεξαν αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι τόσα μαρτύρια. Καὶ ὄχι ἁπλῶς τὰ ὑπέμειναν, ἀλλὰ τὰ ὑπέμειναν καὶ μὲ χαρά. Καὶ ἕνα δεύτερο ἐρώτημα: Ἂν καλέσουν κ΄ ἐμᾶς σήμερα νὰ μαρτυρήσουμε γιὰ τὴν πίστι μας, ἂν μᾶς βάλουν τὸ κοφτερὸ μαχαίρι στὸν λαιμὸ καὶ μᾶς ὑποχρεώσουν νὰ ἀρνηθοῦμε τὸν Χριστό, ἂν μᾶς ὑποβάλουν σὲ βασανιστήρια φοβερά, ὅπως τὸν ἅγιο Χαράλαμπο, ἢ τὸν ἅγιο Γεώργιο, ἢ τὴν ἁγία Παρασκευή, ἢ τοὺς Σαράντα Μάρτυρες, ἢ τοὺς σημερινοὺς μάρτυρες, θὰ ἀντέξουμε; Θὰ μείνουμε πιστοί «ἄχρι θανάτου»;

Ἀδελφοί μου, μπορεῖ νὰ ἔλθει κάποτε τέτοια στιγμή. Τίποτα δὲν ἀποκλείεται. Ὅμως ἂς μὴ φοβόμαστε κι ἂς μὴ τρομάζουμε. Ἐκείνη τὴ στιγμὴ δὲν θὰ εἴμαστε μόνοι. Ἐκεῖνος ποὺ εἶπε «ἰδοὺ ἐγὼ μὲθ΄ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας» (Ματθ. 28,20) δὲν θὰ μᾶς ἐγκαταλείψει. Θὰ δώσει καὶ σὲ μᾶς τὴ δύναμι, ὅπως τὴν ἔδωσε καὶ σ΄ ὅλους τοὺς μάρτυρες, ὥστε νὰ τὸν ὁμολογήσουμε, καὶ ἂν χρειαστεῖ καὶ νὰ μαρτυρήσουμε.

Ἀλλὰ οἱ μεγάλες ὁμολογίες ἀρχίζουν ἀπὸ τὶς μικρές. Πῶς θὰ ὁμολογήσουμε τὸν Χριστὸ τότε μπροστὰ στοὺς δημίους, ἂν τώρα ντρε-πόμαστε νὰ κάνουμε τὸν σταυρό μας δειλιάζοντας σ΄ ἕνα εἰρωνικὸ χα-μόγελο, ὅταν ντρεπόμαστε νὰ διαμαρτυρηθοῦμε τὴ στιγμὴ ποὺ ἀκοῦμε νὰ βλασφημεῖται τὸ ἅγιο ὄνομά του, ὅταν ντρεπόμαστε νὰ ὁμολογήσουμε τὴν πίστι μας μπροστὰ σὲ κοσμικοὺς ἀνθρώπους;

Ἂς ἀρχίσουμε λοιπὸν ἀπὸ τὰ μικρὰ καὶ εὔκολα ὥστε, ὅταν ἔλθουν τὰ μεγάλα καὶ δύσκολα, νὰ τὸν ὁμολογήσουμε μὲ παρρησία στοὺς ἀνθρώπους, γιὰ νὰ μᾶς ὁμολογήσει καὶ αὐτὸς σὰν δικούς του μαθητὲς μπροστὰ στὸν Πατέρα του τὸν Οὐράνιο ὅταν ἔλθει στὴν Βασιλεία του. Ἀμήν.    

Ἀρχιμ. Ἐπιφάνιος Κ. Χατζηγιάγκου
Προϊστάμενος Ἱ. Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ
Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης