Τεσσαρακονταετές Μνημόσυνο Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα

(Ρεπορτάζ-φωτογραφίες του Νικολάου Μαγγίνα,Κωνσταντινούπολη)

Η επέτειος των σαράντα χρόνων από της εκδημίας του αοιδίμου Οικουμενικού Πατριάρχου κυρού Αθηναγόρου († 1972) τιμήθηκε την Κυριακή στο Φανάρι με Πατριαρχική και Συνοδική Θεία Λειτουργίαστο τέλος της οποίας τελέστηκε το Ιερό Μνημόσυνό του. Της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συλλειτουργούντων των Ιεραρχών του Θρόνου Μιλήτου Αποστόλου, Ηγουμένου της Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Αναστασίας Χαλκιδικής, Πριγκηποννήσων Ιακώβου, Φιλαδελφείας Μελίτωνος, Σεβαστείας Δημητρίου, Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβα και Καλλιουπόλεως και Μαδύτου Στεφάνου, Πρωτοσυγκελλεύοντος.

Στη Θεία Λειτουργία συμμετείχαν οι Μ.Αρχιμ. Αθηναγόρας και Αρχιμ. Κλεόπας Στρογγύλης της Μητροπόλεως Βοστώνης και οι Μ.Αρχιδιάκονος Μάξιμος, Δευτερεύων Ανδρέας, Τριτεύων Θεόδωρος και ο Πατριαρχικός Διάκονος Νήφων. Συμπροσευχόμενοι παρέστησαν οι Μητροπολίτες Θεοδωρουπόλεως Γερμανός, Μυριοφύτου και Περιστάσεως Ειρηναίος, ο Επίτροπος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων Αρχιμ. Νεκτάριος, ο Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη Βίκτωρ Μαλιγκούδης, Άρχοντες του Οικουμενικού Θρόνου, μεταξύ των οποίων ο ομότιμος Καθηγητής Βασίλειος Σταυρίδης ο οποίος διετέλεσε καθ όλον το διάστημα της Πατριαρχείας του Πατριάρχου Αθηναγόρου καθηγητής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης καθώς και καθηγητής του Πατριάρχου Βαρθολομαίου, ο Μ. Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Τσέτσης, ο ελληνομαθής Σέρβος καθηγητής Λειτουργικής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου Νένατ Μιλόσεβιτς με όμιλο φοιτητών του, ο Γενικός Διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, η οποία ιδρύθηκε επί των ημερών του Πατριάρχου Αθηναγόρου, Κωνσταντίνος Κενανίδης, μέλη της Ενωσης Θεολόγων από την Πάτρα και πλήθος πιστών από την Πόλη, την Ελλάδα και άλλες πόλεις του εξωτερικού. Επίσης στο Ιερό Μνημόσυνο παρέστη Αντιπροσωπεία της Ρωμαιοκαθολικής Κίνησης των Φοκολαρίνων που συγκροτούσαν λαϊκοί από την Πόλη και άλλες χώρες. Υπενθυμίζεται ότι η ιδρύτρια της Κίνησης, Κιάρα Λούμπιχ, είχε γνωριμία και συνεργασία με τον Πατριάρχη Αθηναγόρα.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας και του Ιερού Μνημοσύνου ακολούθησε στην Αίθουσα του Θρόνου φιλολογικό μνημόσυνο κατά το οποίο ο λόγιος Μητροπολίτης Πέργης Ευάγγελος ομίλησε με συγκινητικούς και γλαφυρούς λόγους για την ζωή, την εκκλησιαστική πορεία, την πολυσχιδή ποιμαντική δραστηριότητα, την οικουμενική συνείδηση, τους υψηλούς οραματισμούς, τα σπουδαία ιδανικά, που διέκριναν τον αοίδιμο Πατριάρχη Αθηναγόρα. Ανέπτυξε ακόμη τα περί της σπουδαίας μεγαλεπίβολης προσωπικότητας του μακαριστού Πατριάρχου, του εμπνευστού και θεράποντος των διαλόγων και της οικουμενικής κίνησης. Του Πρωθιεράρχου, ο οποίος με συνείδηση της υψηλής αποστολής του έκανε τα εκκλησιαστικά ανοίγματα προς τη Δυση.Αναφέρθηκε στον λεγόμενο «θείον ζάλον», δηλαδή θεία ζάλη, στην ιερά έφεση, την προσπάθεια του Πατριάρχη Αθηναγόρα για προσέγγιση, καταλαγή και συνεργασία μεταξύ των πιστευόντων την χριστιανική αλήθεια και γενικά στην εκκλησιαστική οικουμενική του πολιτεία.

Στη συνέχεια σκιαγραφόντας τον αείμνηστο Πατριάρχη είπε μεταξύ άλλων ότι ήταν «ένας με τα χαρακτηριστικά του αγέρωχου Ηπειρώτη. Είχε ηθικά, διανοητικά προτερήματα, πλεονεκτήματα μαζί δε με την προς τον Θεόν ευσέβειαν διέλαμπον και πολλών χαρίτων αυγάσματα……. μέσα από μία βιβλική εικόνα του Αθηναγόρα εξεδήλωνε και μία βυζαντινή πνευματικότητα, μέσα από μία σπάνια αρχοντική απλότητα μία λιτή μεγαλοπρέπεια.» Στο τέλος της ομιλίας του ο Πατριάρχης ευχαρίστησε τον Ιεράρχη για την βιωματική και εμπεριστατωμένη ομιλία του.

Πριν τον Μητροπολίτη Πέργης μίλησε εν συντομία ο ιδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος αναφέρθηκε στην φυσιογνωμία και την μορφή του μακαριστού Πατριάρχου Αθηναγόρου.Ο Πατριάρχης ξεκίνησε τη σύντομη εισαγωγική προσλαλιά του ως εξής: «Αι οδοί αυτού ομοίως φωτί λάμπουσι, προπορεύονται δε και φωτίζουσιν έως κατορθώση η ημέρα».

Τεσσαράκοντα έτη συμπληρούνται από της προς Κύριον εκδημίας του αοιδίμου εκ των προκατόχων ημών μεγάλου πατριάρχου Αθηναγόρου, αλλ᾽ η βιβλική αυτού μορφή παραμένει ανεξίτηλος εις την μνήμην και την καρδίαν ημών, παραμένει ανεξίτηλος εις την συνείδησιν της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, όπως την περιέγραφε προ τεσσαράκοντα ετών ο μακαριστός Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτων: «Καθώς στέκονταν στην εξέδρα του Πατριαρχικού αυλογύρου κρατώντας την αναμμένη λαμπάδα και ψάλλοντας το «Χριστός Ανέστη» —και δεν μπορούσε να ξεχωρίση κανείς άνηλάμψις του προσώπου εφαίδρυνε την λαμπάδα η η λαμπάδα εφώτιζε το πρόσωπο — απεκάλυπτε μίαν μορφήν ετέραν». Η μορφή αύτη φωτίζει έως σήμερον τας οδούς του Οικουμενικού ημών Πατριαρχείου…» και κατόπιν έδωσε τον λόγο στον Μητροπολίτη Πέργης.

Στο τελος ακολούθησε στην Αίθουσα του Θρόνου επιμνημόσυνη δεξίωση.

____________________________

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Οικουμενικού Πατριάρχη:

Ιερώτατοι άγιοι αδελφοί,
Εντιμότατε κύριε Γενικέ Πρόξενε της Ελλάδος,
Εντιμολογιώτατοι Άρχοντες,
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,

«Αι οδοί αυτού ομοίως φωτί λάμπουσι, προπορεύονται δε και φωτίζουσιν έως κατορθώση η ημέρα».

Τεσσαράκοντα έτη συμπληρούνται από της προς Κύριον εκδημίας του αοιδίμου εκ των προκατόχων ημών μεγάλου πατριάρχου Αθηναγόρου, αλλ᾽ η βιβλική αυτού μορφή παραμένει ανεξίτηλος εις την μνήμην και την καρδίαν ημών, παραμένει ανεξίτηλος εις την συνείδησιν της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, όπως την περιέγραφε προ τεσσαράκοντα ετών ο μακαριστός Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτων: «Καθώς στέκονταν στην εξέδρα του Πατριαρχικού αυλογύρου κρατώντας την αναμμένη λαμπάδα και ψάλλοντας το «Χριστός Ανέστη» —και δεν μπορούσε να ξεχωρίση κανείς αν η λάμψις του προσώπου εφαίδρυνε την λαμπάδα η η λαμπάδα εφώτιζε το πρόσωπο— απεκάλυπτε μίαν μορφήν ετέραν».

Η μορφή αύτη φωτίζει έως σήμερον τας οδούς του Οικουμενικού ημών Πατριαρχείου• διότι ο μακαριστός Πατριάρχης Αθηναγόρας εκλήθη υπό του Θεού όπως συνεχίση την μακραίωνα παράδοσιν του Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως, παράδοσιν η οποία ουδέποτε υπήρξε φοβική η περιοριστική, αλλά πάντοτε ήτο παράδοσις νέων οριζόντων και νέων οδών δια την Εκκλησίαν και τον κόσμον.

Ο αοίδιμος πατριάρχης Αθηναγόρας είχεν απόλυτον συναίσθησιν της πολυευθύνου αυτού κλήσεως εις τον περίπυστον πατριαρχικόν θρόνον ως διαδόχου αγίων και ρεκτών πατριαρχών. Και η κλήσις του Θεού, η οποία έφερε τούτον εκ της πέραν του Ατλαντικού εις το ταπεινόν Φανάριον, ήτο να διευρύνη την προοπτικήν της Ορθοδόξου Εκκλησίας, να τάμη νέας οδούς ενότητος και καταλλαγής μεταξύ των Εκκλησιών και των ανθρώπων, και να προσφέρη τη Μητρί Εκκλησία στελέχη κατηρτισμένα και ικανά να διακονήσουν την οικουμενικήν αυτής αποστολήν.

Προσωπικότης με ακατάβλητον σθένος, ακόμη και εις στιγμάς δυσκόλους και οδυνηράς δια την μαρτυρικήν Εκκλησίαν της Κωνσταντινουπόλεως και την ενταύθα Ομογένειαν, εμερίμνα νυχθημερόν ως καλός ποιμήν υπέρ των αναγκών του ποιμνίου αυτού εκ παραλλήλου προς «την μέριμναν πασών των Εκκλησιών», την φροντίδα των οποίων ήτο υπό Θεού εμπεπιστευμένος.

Φίλεργος και οραματιστής, «ουκ έδωκεν ύπνον τοις οφθαλμοίς αυτού και τοις βλεφάροις αυτού νυσταγμόν» (Ψαλμ. 131.4), εργαζόμενος δια την βελτίωσιν των σχέσεων μεταξύ της ανατολικής και της δυτικής Εκκλησίας, με σκοπόν την πραγμάτωσιν της αρχιερατικής προσευχής του Κυρίου «ίνα πάντες εν ώσι», τόσον δια των διαχριστιανικών διαλόγων όσον και δια των πανορθοδόξων διασκέψεων.

Μεταξύ των υλοποιηθέντων οραματισμών του συγκαταριθμούνται και τα εν τω εξωτερικώ ιδρυθέντα Κέντρα Θεολογικών και Πατερικών Σπουδών ως το εν Σαμπεζύ Ορθόδοξον Κέντρον, το εν Θεσσαλονίκη Πατριαχικόν Ίδρυμα Πατερικών Μελετών και η Ορθόδοξος Ακαδημία της Κρήτης, τα οποία υπηρετούν το όραμα του μεγάλου Πατριάρχου και αποτελούν, ιδία δε μετά την άδικον αναστολήν της λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, εστίας δι᾽ων μεταδίδεται εις τον κόσμον το φως του εν Κωνσταντι-νουπόλει Φαναρίου.

Η ημετέρα Μετριότης οφείλει εις το πατρικόν αυτού ενδιαφέρον την αποστολήν αυτής εις την Ρώμην μετά την αποφοίτησιν ημών εκ της τροφού Θεολογικής Σχολής της Χάλκης με σκοπόν την εξειδίκευσιν εις το Κανονικόν Δίκαιον προκειμένου να διακονήσωμεν τον τομέα αυτόν της Θεολογικής επιστήμης δια της διδασκαλίας εις την κατά Χάλκην περίπυστον Σχολήν.

«Άλλως» όμως «τω Κυρίω έδοξε». Αλλά τούτο ουδόλως μειοί την ευγνωμοσύνην ημών προς τον μακαριστόν προκάτοχον ημών πατριάρχην Αθηναγόραν, «αι οδοί» του οποίου «ομοίως φωτί λάμπουσι» και δι᾽ ημάς ακολουθούντας αυτόν προπορευόμενον εις τας οδούς του διαλόγου, της ειρήνης και της καταλλαγής, «έως ου κατορθώση η ημέρα».
Οφειλετικόν χρέος εθεωρήσαμεν όπως τιμήσωμεν την μνήμην του μεγάλου τούτου ανδρός δια της τελέσεως Ιερού Μνημοσύνου επί τη συμπληρώσει τεσσαράκοντα ετών από της κοιμήσεως αυτού, εξάρωμεν δε την προσφοράν και την συμβολήν αυτού τη Εκκλησία εν γένει, δια της πραγματοποιήσεως και φιλολογικού μνημοσύνου εις το οποίον παρεκαλέσαμεν όπως ομιλήση και παρουσιάση την προσωπικότητα του αοιδίμου τούτου Πατριάρχου ο Ιερώτατος Μητροπολίτης Πέργης και αγαπητός ημίν εν Χριστώ αδελφός κύριος Ευάγγελος, ο οποίος διηκόνησε πλησίον αυτού επί μακράν σειράν ετών, διαδραμών άπασαν την εν τη Πατριαρχική Αυλή διακονίαν του υπό την σκιαν αυτού, άχρι και της θέσεως του Αρχιδιακόνου του, εξ ης είχε την ευκαιρίαν να αποκομίση πλείστας εμπειρίας εκ της ηγετικής προσωπικότητος αυτού, επαξίως προαχθείς, εν τέλει, και προτάσει και προβλήσει αυτού εις αρχιερέα του Θρόνου.

Ο άγιος Πέργης έχει τον λόγον.

Πηγή: Amen.gr