Αποκάλυψις του Ιωάννου. Ερμηνεία – Σχολιασμοί – Πατερικές Γνώμες – Διδάγματα

«Μακάριος ὁ ἀναγινώσκων καί οἱ ἀκούοντες τούς λόγους τῆς προφητείας καί τηροῦντες τά ἐν αὐτῇ γεγραμμένα». ( Ἀποκ. α΄3 ).

ΜΙΑ  ΚΡΙΤΙΚΗ  ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ.

Μέ αἰσθήματα βαθύτατης χαρᾶς λάβαμε στά χέρια μας τό ἄρτι ἐκδοθέν βιβλίο τοῦ διαπρεποῦς καί ἐμβριθοῦς θεολόγου κυρίου Νικολάου Π. Βασιλειάδη μέ τίτλο:

 Α  Π  Ο  Κ  Α  Λ  Υ  Ψ  Ι  Σ  Τ  Ο  Υ    Ι  Ω  Α  Ν  Ν  Ο  Υ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ – ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΙ – ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΓΝΩΜΕΣ – ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ.

Τό ἀνοίξαμε μέ συγκίνηση. Χρόνια τώρα τό περιμέναμε μέ λαχτάρα. Τό νοιώθαμε ὡς μία πνευματική ἀνάγκη. Ὁσάκις δοκιμάζαμε στό παρελθόν  νά  μελετήσουμε μόνοι μας «τό θεόπνευστο βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως»  ἴσχυε καί ἰσχύει αὐτό πού γράφει ὁ κύριος Βασιλειάδης. «…γιά μᾶς τούς ἁμαρτωλούς εἶναι σκοτεινό καί μυστηριῶδες… γιά μᾶς εἶναι βιβλίο αἰνιγματικό καί δυσνόητο…» (σελ. 7).

Ἄν ὅμως δοκιμάσουμε νά τό μελετήσουμε μέ τή βοήθεια τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας «πού εἶναι οἱ σάλπιγγες τοῦ Θεοῦ Λόγου καί ἔχουν νοῦν Χριστοῦ» τότε θά διαπιστώσουμε ὅτι «εἶναι βιβλίο γεμάτο τρισήλιο φῶς» (σελ. 7).

 Τώρα, ὁ κύριος Βασιλειάδης,  μᾶς  προσφέρει τήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννου, σέ 768 σελίδες, πλουσιότατα διανθισμένη, σχολιασμένη  καί τεκμηριωμένη μέ τήν Θεόθεν Πατερική Θεολογία, μέ Σχόλια καί Διδάγματα.

Ὁ ἴδιος γράφει μέ τή χαρακτηριστική του ἁπλότητα, γλαφυρότητα καί ταπεινοφροσύνη: « Στήν ἐργασία αὐτή, πού τήν θεωρήσαμε ὡς ταπεινή διακονία στό λαό τοῦ Θεοῦ, προσπαθήσαμε νά μήν ἐκθέσουμε δικές μας ἑρμηνεῖες ἤ ἀπόψεις, ἀλλά μόνο τίς θέσεις τῶν Θεοφόρων Πατέρων. Αὐτῶν, πού ἡ χάρη τῆς Θεολογίας τους, τούς καθοδηγοῦσε, ὥστε μέ δέος καί κατάνυξη, γονατιστοί καί πύρινοι, μέ ἱερή ἔκσταση καί ἁγία σιωπή νά ἀποδέχονται τά ἱερά μυστήρια. Ζητήσαμε ἐπίσης καί τή χειραγωγία ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων καί ἱερῶν ἑρμηνευτῶν. Ἐμεῖς, οἱ μικροί, ρωτήσαμε γιά ὅλα Ἐκείνους, ὅπως μας συμβουλεύει τό Ἅγιον Πνεῦμα (πρβλ. Β΄ Ἐσδρ. ε΄9. Ψαλ. μγ΄ {43} 2).

 Καί ἐπεξηγώντας τήν τακτική πού ἀκολούθησε γράφει:

«Τό θεόπνευστο βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως γιά μᾶς τούς ἁμαρτωλούς εἶναι σκοτεινό καί μυστηριῶδες. Ὅμως γιά τούς Πατέρες, πού εἶναι οἱ σάλπιγγες τοῦ Θεοῦ Λόγου καί ἔχουν «νοῦν Χριστοῦ» (Α΄ Κορ. β΄16), εἶναι βιβλίο γεμάτο τρισήλιο φῶς…»  (σελ. 7).

Στίς  σελίδες 44–45 (ἰδέ καί  ὀπισθόφυλλο), ἀξιολογώντας τή σπουδαιότητα καί τήν ὠφελιμότητα τοῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως,  γράφει χαρακτηριστικά: «Ἡ Ἀποκάλυψις διαφωτίζει, δείχνει τόν δρόμο πρός τή μακαρία καί αἰωνία ζωή. Φωτίζει τήν ψυχή, ὥστε νά κατανοεῖ ὅσα συμβαίνουν στόν κόσμο κάτω ἀπό τό πρῖσμα τῆς αἰωνιότητος. Στηρίζει τήν ψυχή τοῦ Χριστιανοῦ, ἰδιαίτερα σέ καιρούς κρισίμους, ὅπως εἶναι οἱ δικοί μας.

Τό διαχρονικό μήνυμά της συνοψίζεται σέ ἐννέα λέξεις: Πίστη, ἀγών, νίκη, μετάνοια, ὑπομονή, ἐλπίδα, ἀγάπη, ἁγνότητα, ἁγιασμός. Ἡ προσεκτική καί συχνή μελέτη τῆς Ἀποκαλύψεως εἶναι  εὐφρόσυνη ἀναστροφή μέ τόν Τριαδικό Θεό, τούς ἁγίους ἀγγέλους, τόν ἀγαπημένο μαθητή τοῦ Χριστοῦ, τόν Ἰωάννη, τήν κιθάρα τῆς Θεολογίας, τόν συγγραφέα τῆς Ἀποκαλύψεως, ὁ ὁποῖος εἶδε τίς οὐράνιες ὀπτασίες καί τήν καινή Ἱερουσαλήμ, ἀλλά καί μέ ὅλους τους ἁγίους…»

Ἡ Ἀποκάλυψις δέν εἶναι βιβλίο περιστασιακό, γιά ὁρισμένο μόνο χρόνο ἤ ἐποχή, ἀλλά βιβλίο διαχρονικό. Θά  μελετᾶται μέχρι πού νά ἀντηχήσει ἡ στοργική φωνή τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος μαρτυρεῖ αὐτά πού ἔχουν γραφεῖ στήν Ἀποκάλυψιν καί ἡ ὁποία λέγει: «Ἔρχομαι ταχύ», ὁπότε καί θά ἀκουσθεῖ ἡ φωνή τῆς Νύμφης Ἐκκλησίας τοῦ «Ἀμήν, ναί ἔρχου, Κύριε Ἰησοῦ» ( Ἀποκ. κβ΄{22} 20).

(…)

ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ.

 Ἡ Ἔκδοση τοῦ βιβλίου τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Ἰωάννου ἀποτελοῦσε γιά ὅλους μας μιά βαθιά  πνευματική  ἀνάγκη. Ἦταν ἕνας πόθος καί μία ἐκζήτηση πού τώρα ἔγινε μία ἁπτή πραγματικότητα. Δεκαετηρίδες τό περιμέναμε καί τώρα βρίσκεται πιά στά χέρια μας, ἕτοιμο γιά  «πνευματική πανδαισία καί τρυφή».

Γι’ αὐτό ἕνα πηγαῖο αἴσθημα βαθύτατης εὐγνωμοσύνης ἐκπηγάζει μέσα ἀπό τήν ψυχή μας γιά τόν ἀκαταπόνητο Συγγραφέα, τόν πολυσέβαστό μας κύριο Νικόλαο Βασιλειάδη.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας καί ἡ ἐπιστήμη τῆς Θεολογίας ἐμπλουτίζεται μέ ἕνα ἀκόμη περισπούδαστο σύγγραμμά Του, τό ὁποῖο πληθωρικά καί ἀξιολογικά γεμίζει ἕνα κενό πού  ὑπῆρχε. Εἶμαι ἀπόλυτα βέβαιος ὅτι στό μέλλον θά ἀποτελεῖ τήν πηγή τῶν πηγῶν γιά ὁποιονδήποτε προβληματισμό γύρω ἀπό τά θέματα τῆς Ἀποκάλυψεως τοῦ Ἰωάννου.

Νομίζω ὅτι ἐάν δοκιμάσω νά γράψω ὀ,τιδήποτε γιά τήν προσωπικότητα τοῦ κυρίου Βασιλειάδη, πέραν ἀπό ἐκεῖνα πού αὐθόρμητα γράφτηκαν ἐν τή ρύμη λόγου, θά προσκρούσω στήν ταπεινοφροσύνη του καί θά τόν στενοχωρήσω. Οὔτε καί ἐνδείκνυται νά ἀναφερθῶ στήν πληθώρα τῶν ἐπιστημονικῶν καί Θεολογικῶν του Συγγραμμάτων, τά ὁποία ἀξιολογικά καί δυναμικά κοσμοῦν τή Θεολογική Βιβλιογραφία, προκειμένου νά ἀποδείξω τή σπουδαιότητα καί τοῦ νέου του βιβλίου, γιά τό ὁποῖο γίνεται λόγος.

Πλήν τούτου τήν ἐπιστημονική καί θεολογική του προσωπικότητα καί τούς ἠδυμελίφθογγους παλμούς  καί ὁραματισμούς τῆς χριστιανικῆς του ψυχῆς θά τούς βιώνει ὁ ἀναγνώστης, σέ κάθε σελίδα τοῦ βιβλίου τῆς Ἱερᾶς Ἀποκαλύψεως ἤ ὁποιουδήποτε ἄλλου τοῦ βιβλίου μελετήσει.

Ἁπλῶς νοιώθω τήν ἀνάγκη νά ἐπαναλάβω, ἐνδεικτικά, ἐκεῖνο πού ἐπιγραμματικά εἶπε ὁ Μακαριώτατος, ὅταν, εἰς ἔνδειξη εὐγνωμοσύνης τῆς Κύπριδας Ἐκκλησίας γιά τήν προσφορά τοῦ πρός Αὐτήν, τοῦ ἀπένειμε τό παράσημο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «…  πιστεύω ἀκράδαντα ὅτι ὁ κύριος Νικόλαος Βασιλειάδης, μέ τήν καθόλου συγγραφική, θεολογική, ἐπιστημονική καί ἐθνική  του δράση, ἀνήκει στούς πνευματικούς ταγούς τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ καί τιμᾷ ἰδιαιτέρως τήν Κύπρο μας».

Κι’ ἐγώ πιστεύω ὅτι τό καλύτερο ἀντίδωρο γιά τόν κύριο Νικόλαο Βασιλειάδη εἶναι νά μελετήσουμε καί νά βιώσουμε τά διαχρονικά μηνύματα τοῦ  θεσπέσιου καί θεόπνευστου βιβλίου   τῆς Ἀποκαλύψεως μέ τά ἴδια αἰσθήματα πού τό μελέτησε καί τό ἔγραψε Ἐκεῖνος.

«…μέ ἀγαπητική διάθεση, ἱερό πόθο, σιωπή καί θερμή προσευχή στόν Τριαδικό Θεό, πού ἀποκάλυψε στόν ἀγαπημένο τοῦ μαθητῆ τά φοβερά αὐτά μυστήρια…» ( σέλ. 8).

Ἅς τό μελετήσουμε μέ «βαθύτατη συναίσθηση τῆς ἀνεπάρκειας καί τῆς πτωχείας μας καί ταυτόχρονα μέ σαφῆ ἐπίγνωση ὅτι ζοῦμε σ’ ἕνα χαοτικό κόσμο συγκρητισμοῦ καί συγχύσεως.

Ἅς τολμήσουμε νά προσεγγίσουμε τό προφητικό κείμενο τῆς Ἀποκαλύψεως  μέ ἅγιο φόβο, εὐλάβεια καί ἀπόλυτο σεβασμό πρός τόν λόγο τοῦ Ἀποστόλου « μακάριος ὁ ἀναγινώσκων καί οἱ ἀκούοντες τούς λόγους τῆς προφητείας καί τηροῦντες τά ἐν αὐτῇ γεγραμμένα» ( Ἀποκ. α΄3), (σελ.7).

Σημείωση:  Οἱ ἐνδιαφερόμενοι μποροῦν νά προμηθευτοῦν τό βιβλίο «Ἡ Ἀποκάλυψις τοῦ Ἰωάννου» ἀπό τό βιβλιοπωλεῖο «Ὁ Σωτήρ», ὁδός Ἑλλάδος 113, Λεμεσός, τηλ. 25- 355081 ἢ ἀπό τόν ὑπεύθυνο κύριο Γρηγόρη Μουσουρούλη, τηλ. 99 – 213773.

(Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα εκτενέστερης αναφοράς στο εν λόγω βιβλίο).

Γιάννη Γιάγκου, Φιλολόγου.