Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Επίσημο Μνημόσυνο των Πεσόντων του Πραξικοπήματος του 1974 προς προάσπιση της Νομιμότητας και της Δημοκρατίας (15 Ιουλίου 2016)

Την Παρασκευή 15 Ιουλίου 2016 και ώρα 08:30 πμ, τελέστηκε στον Ιερό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στη Λευκωσία (Νέο Κοιμητήριο), το επίσημο μνημόσυνο, για όσους έπεσαν κατά τη διάρκεια του προδοτικού πραξικοπήματος του 1974, προς προάσπιση της νομιμότητας και της δημοκρατίας.

Του Ιερού Μνημοσύνου προέστη ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος, ο οποίος βρίσκεται στο νησί κατόπιν προσκλήσεως της Α.Ε. του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη, συμπαραστατούμενος από την Α.Μ. τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ. Χρυσόστομο και τους Θεοφιλεστάτους Επισκόπους Ζήλων κ. Σεβαστιανό, Καρπασίας κ. Χριστοφόρο και Μεσαορίας κ. Γρηγόριο.

Παρέστησαν ο Προεδρεύων της Κυπριακής Δημοκρατίας και Πρόεδρος της Βουλής κ. Δημήτρης Συλλούρης, ο Υπουργός Άμυνας κ. Χριστοφόρος Φωκαΐδης, ο Αρχηγός της Αστυνομίας κ. Ζαχαρίας Χρυσοστόμου, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς κ. Γεώργιος Μπασιακούλης, Αρχηγοί Κομμάτων , ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Δημήτρης Χριστόφιας και οι άλλες πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της νήσου. Επιμνημόσυνο λόγο εκφώνησε ο Προεδρεύων της Κυπριακής Δημοκρατίας και Πρόεδρος της Βουλής κ. Δημήτρης Συλλούρης.

Μετά την τέλεση του μνημοσύνου στον ιερό ναό, πραγματοποιήθηκε Τρισάγιο, από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, στους τάφους των πεσόντων, όπου έγινε και η κατάθεση Στεφάνων από τους επίσημους και τους συγγενείς των πεσόντων.

Διαβάστε τον Επιμνημόσυνο Λόγο του Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Δημήτρη Συλλούρη παρακάτω…

*********************************

Επιμνημόσυνος λόγος του Προεδρεύοντα της Δημοκρατίας,

Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων

κ. Δημήτρη Συλλούρη

στο επίσημο μνημόσυνο των πεσόντων κατά τη διάρκεια

του πραξικοπήματος προς υπεράσπιση της νομιμότητας

και της Δημοκρατίας

Παρασκευή, 15 Ιουλίου 2016 – 8.30 π.μ.

Ιερό ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης

Ο Ιούλιος του ΄74, έχει καταγραφεί στην ιστορία, αλλά και στην συλλογική και ατομική μνήμη του κάθε Έλληνα της Κύπρου, ως ο μαύρος Ιούλης ενός δίδυμου εγκλήματος που οδήγησε στην κατοχή του 47% της Κυπριακής γης από τους Τούρκους. Σαράντα δύο χρόνια μετά τα θλιβερά και τραγικά γεγονότα που όλοι γνωρίζουμε, προβληματίστηκα πάρα πολύ για το τι θα έπρεπε να πω μπροστά στους συγγενείς και συναγωνιστές των ηρώων, και ενώπιον των εκπροσώπων των θεσμών του Κυπριακού και Ελληνικού κράτους. Όλα αυτά τα 42 χρόνια, παρευρέθηκα σε εκατοντάδες εκδηλώσεις τιμής και μνήμης, για τις χιλιάδες νεκρούς και αγνοούμενους του ΄74. Άκουσα και εκφώνησα πολλές ομιλίες. Ανατρέχοντας πίσω, σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις, προβληματίστηκα ακόμα περισσότερο και ένιωσα βαρύτατη την ευθύνη, αλλά και την υποχρέωση να απαντήσω σε ένα ερώτημα. Άραγε πόσον έχουμε εκπληρώσει το χρέος μας απέναντι σε όλους αυτούς που θυσιάστηκαν; Εάν όλοι εμείς συμφωνούμε, ότι οι τιμές αποδίδονται με έργα και όχι με λόγια, τότε η απάντηση είναι ότι η συνείδηση μας δεν πρέπει να εφησυχάζει γιατί ο απολογισμός είναι φτωχός.

Εάν δε πέραν του πιο πάνω κριτηρίου, όπως το θέτει ο Περικλής στον Επιτάφιο του, εξετάσουμε με ποιο τρόπο ο Περικλής επέλεξε να κάνει αναφορά στην προβολή των πλεονεκτημάτων του Δημοκρατικού Πολιτεύματος να εξάρει τις αξίες και τις αρετές και τα επιτεύγματα των Αθηναίων, καθώς και τις σχέσεις των πολιτών της Αθήνας μεταξύ τους και με το σύστημα, ένα δεύτερο ερώτημα αναφύεται. Θα μπορούσαμε άραγε και εμείς σήμερα στη μικρή μας Κύπρο που της οφείλουμε τόσα πολλά να κάνουμε κάτι ανάλογο; Να μιλήσουμε δηλαδή για τα επιτεύγματα μας τούτη την ώρα που τιμούμε τους νεκρούς μας.

Ανατρέχοντας στη μακραίωνη ιστορία του Ελληνισμού της Κύπρου, από τον Τεύκρο, τον Χαλκάνωρα, τον Κινύρα, τον Ονήσυλλο, τον Ευαγόρα, τους Βυζαντινούς Ακρίτες, τους ήρωες και τους Αγίους της Κύπρου, τους ήρωες και τους νεκρούς της πρώτης τουρκικής εισβολής και κατοχής του 1571, τις συνεχείς εξεγέρσεις κατά των Οθωμανών, τους Κύπριους αγωνιστές και Εθνομάρτυρες του 1821, αλλά και τον τιτάνιο αντιαποικιακό αγώνα των Κυπρίων, καταλήγει κάποιος στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δυνατόν να είμαστε η τελευταία γενιά σε αυτή τη γη.

Θεωρώ λοιπόν δεδομένο, πως όλοι συμφωνούμε ότι ο στόχος μας είναι η επιβίωση του Ελληνισμού σε αυτή τη γη. Η διατήρηση όμως του Ελληνισμού ξεκινά πρώτα από όλα από την πίστη και το σεβασμό στις αρχές και τις αξίες του Ελληνισμού. Με πρώτη την πίστη και το σεβασμό στη Δημοκρατία. Η μεγαλύτερη προσφορά των προγόνων μας σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, είναι η έννοια της Δημοκρατίας. Επομένως το πραξικόπημα ήταν μια άκρως ανθελληνική πράξη. Ακόμα και εάν δεν ακολουθούσε η τουρκική εισβολή, η χρήση βίας και ιδιαίτερα η χρήση όπλων εναντίων συμπατριωτών μας, αποτελεί πράξη αισχύνης και ονείδους για οποιονδήποτε Έλληνα απόγονο εκείνων που γέννησαν τη Δημοκρατία.

Πέραν από αυτό, δυστυχώς, το πραξικόπημα έδωσε την στρατιωτική ευκαιρία στην Τουρκία. Ταυτόχρονα η Τουρκία επιχείρησε να χρησιμοποιήσει το πραξικόπημα ως νομικό επιχείρημα για να αιτιολογήσει την στρατιωτική εισβολή της στην Κύπρο, χρησιμοποιώντας μάλιστα το αίολο επιχείρημα ότι επενέβη για να επαναφέρει τη συνταγματική τάξη. Είναι τραγικό το ότι πέραν της στρατιωτικής της νίκης, η τουρκική διπλωματία κατάφερε μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα να ξεχαστεί αυτή η αίολη δικαιολογία. Αντί κατά τη γνώμη μου να γίνονται συνομιλίες για τερματισμό της κατοχής, αποχώρηση των στρατευμάτων και επιστροφή των προσφύγων, όπως έπρεπε να γίνει τότε ούτως ώστε να ανατρέψουμε ή και να αξιοποιήσουμε το αίολο επιχείρημα περί συνταγματικής τάξης, το αφήσαμε να ξεχαστεί μέσα από ατέρμονες και άκαρπες συνομιλίες. Η Τουρκία αφέθηκε να επαίρεται για την εισβολή, να ισχυρίζεται ότι το 1974 έλυσε το Κυπριακό και φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να ισχυρίζεται ενώπιον των Διεθνών Σωμάτων ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πλέον εκλιπόν κράτος. Η αλαζονεία της είναι απότοκο της ατιμωρησίας της επειδή δεν εγκαλέστηκε για τα εγκλήματα πολέμου, για τη δολοφονία αιχμαλώτων, για τον εποικισμό, την παράνομη κατοχή, την πολιτιστική και πληθυσμιακή εθνοκάθαρση στα κατεχόμενα. Μέχρι σήμερα σε μια ύψιστη εκδήλωση αναλγησίας αρνείται τη συνδρομή της στην εξακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων, της μεγαλύτερης ίσως ανθρωπιστικής πτυχής του Κυπριακού.

Πρέπει να θυμηθούμε, ότι η κακοπιστία της Τουρκίας και η προσήλωση της σε κατακτητικούς και αλλότριους σκοπούς που συνεχίζει μέχρι σήμερα φάνηκε από τις πρώτες μέρες μετά το έγκλημα της εισβολής. Θυμίζω ότι ο τουρκικός στρατός κατοχής είχε υπό τον έλεγχο του μόνο το 3% της Κυπριακής γης μέχρι την ώρα της εκεχειρίας, την οποία ποτέ δεν σεβάστηκε η Τουρκία. Από τότε μέχρι σήμερα δεν σεβάστηκε καμία συμφωνία και αυτό πρέπει να προβληματίζει κατά πόσο θα σεβαστεί οποιαδήποτε συμφωνία από τούδε και στο εξής. Για αυτό δεν είναι εγγυήσεις που χρειάζονται αλλά διεθνείς δεσμεύσεις ότι η Τουρκία δε θα επαναλάβει το προηγούμενο του ΄74.

Θεωρώ ότι στην προσπάθεια λύσης του Κυπριακού δεν μπορεί μα μη μας βρίσκει ομόφωνους η διαπίστωση ότι, για να επιβιώσει ο Ελληνισμός στην Κύπρο, πρέπει να ανατραπούν τα επεκτατικά σχέδια της Τουρκίας. Δεν μπορεί να μη συμφωνούμε όλοι ότι με την λύση του Κυπριακού η τουρκική στρατιωτική παρουσία και η οποιαδήποτε επιρροή πολιτική ή άλλη από μέρους της Τουρκίας πρέπει να τερματιστεί.

Θεωρώ επίσης ότι είναι πλέον κοινός στόχος ότι ή λύση του Κυπριακού πρέπει να εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο, στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, στο ευρωπαϊκό κεκτημένο αλλά και να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών ανεξάρτητα από γλώσσα, θρησκεία και φυλή.

Σήμερα που η Ευρωπαϊκή Ένωση κλονίζεται και είναι υποχρεωμένη να κάνει τη δική της αυτοκριτική, αλλά και να αποφασίσει πως θα προχωρήσει παρακάτω. Ζητήματα όπως το Κυπριακό, θα κρίνουν κατά πόσο η Ευρώπη πιστεύει στον εαυτό της, στις αρχές της και κατά πόσο τις προωθεί χωρίς παρεκκλίσεις και σκοπιμότητες. Όσο ή Ευρώπη γίνεται λιγότερη σε επιμέρους ζητήματα αθροιστικά γίνεται λιγότερο Ευρώπη. Αναιρεί τον εαυτό της και μειώνει τις πιθανότητες επιβίωσης της. Προσεγγίσεις όπως αυτές που ακούσαμε στο παρελθόν για τετραγωνισμό του κύκλου όσον αφορά το ευρωπαϊκό κεκτημένο, μόνο ψευδαισθήσεις δημιουργούν για το στόχο της λύσης του Κυπριακού αλλά και για την όλη εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σήμερα περνούμε μια περίοδο κινητικότητας στο Κυπριακό που αν η δική μας καλή διάθεση έβρισκε την ανάλογη ανταπόκριση από την τουρκική πλευρά, θα μπορούσαμε να είμαστε αισιόδοξοι για τη λύση του Κυπριακού. Αντί τούτου οι προτεραιότητες της Τουρκίας είναι η αναβάθμιση του ψευδοκράτους, η πολιτική και διπλωματική εκμετάλλευση της διαδικασίας για να κερδίσει πολιτικά κεκτημένα με ή χωρίς τη λύση του Κυπριακού, αλλά και η προσπάθεια αποαναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία, όχι μόνο δεν δείχνει τη διάθεση να συμβάλει στην προσπάθεια λύσης του προβλήματος που ή ίδια δημιούργησε, αλλά επιδεινώνει την κατάσταση με ενέργειες επεκτατικού χαρακτήρα, όπως παραβιάσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, μη συμμόρφωση στις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραβιάσεις στο Αιγαίο και πρόσφατα η πρόκληση στην Αγιά Σοφιά. Ήδη η στάση της καταδεικνύει τις προθέσεις της. Προς αυτή θα πρέπει να στραφούν οι κάθε είδους πιέσεις και όχι προς εμάς που πληρώνουμε ήδη το βαρύ τίμημα της κατοχής.

Κρίνω ότι σε δύο τομείς θα μπορούσαμε να επιμετρήσουμε τα επιτεύγματα μας. Στον αγώνα μας για απελευθέρωση της Κύπρου και στη σωστή λειτουργία και ισχυροποίηση του κράτους μας.

Η λύση του Κυπριακού που είναι το μείζον ζήτημα για μας δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Όμως, υπάρχουν άλλα ζητήματα που εξαρτώνται μόνο από εμάς και θα μπορούσαν να αποτελέσουν κοινή προσπάθεια όλων μας. Θα μπορούσαμε με αποτελεσματικό τρόπο να απαλλάξουμε την Κύπρο από τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Μπορούμε και επιβάλλεται να εκσυγχρονίσουμε τους θεσμούς μας και να κάνουμε τους μηχανισμούς μας πιο αποτελεσματικούς. Μπορεί η μικρή Κύπρος και ακριβώς λόγω του μικρού της μεγέθους να γίνει πρότυπο κράτους μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Καταλήγοντας και νιώθοντας αδύνατος να βρω και να περιγράψω επιτεύγματα μας ως έργα αντάξια της θυσίας των ηρώων μας και της ιστορίας μας περιορίζομαι να πω ότι 42 χρόνια μετά θα μπορούσαμε:

1^ον Να συνειδητοποιήσουμε ότι η Δημοκρατία είναι το υπέρτατο αγαθό και ότι οι οποιεσδήποτε διαφορές μας δεν επιλύνονται με ακραίες τοποθετήσεις

2^ον Με αίσθηση ευθύνης και συλλογικότητας θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η αλαζονεία και η επιτακτικότητα της Τουρκίας προτάσσοντας τη Δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να κάνουμε αυτό που εξαρτάτε από εμάς για τη λύση του Κυπριακού.

3^ον Μέσα από αυτοκριτική και με γνώμονα την ενίσχυση του Κράτους μας να εκσυγχρονίσουμε τους θεσμούς, να αναδιοργανώσουμε τους μηχανισμούς του Κράτους μας, να εξαλείψουμε τη διαπλοκή και τη διαφθορά, να καταστήσουμε το Κυπριακό Κράτος πρότυπο σύγχρονου Κράτους. Αυτός είναι και ο έμπρακτος τρόπος ανάληψης ευθύνης.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ