Εορτασμοί για τα 200 χρόνια (1817- 2017) από την ανακαίνιση του Ι. Ν. Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου από τον Εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό
Εορτασμοί για τα 200 χρόνια (1817- 2017)
από την ανακαίνιση του Ι. Ν. Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου
από τον Εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό
Με την ευκαιρία των εορτασμών για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την ανακαίνιση του ιστορικού Ναού της Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου από τον Εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπο Κύπρου (1810–1821) Κυπριανό, θα πραγματοποιηθούν, με τις ευλογίες της Α. Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου, μεταξύ 18-25 Μαρτίου 2017, μια σειρά από διάφορες εκδηλώσεις, με επίσημο καλεσμένο τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μολδαβίας και Μπουκοβίνας και Αρχιεπισκόπου Ιασίου κ. Θεοφάνη, από την Εκκλησία της Ρουμανίας, όπου έζησε ο Εθνομάρτυρας Κυπριανός.
Tο Σάββατο 18 Μαρτίου 2017 και ώρα 19:00 θα γίνει παρουσίαση της αναμνηστικής έκδοσης του βιβλίου «Θεονύμφευτος Κόρη. Η Παναγία Χρυσελεούσα Στροβόλου και τα κειμήλιά της» από τον ερευνητή, κ. Κωστή Κοκκινόφτα. Την εκδήλωση θα χαιρετίσει η Α. Ε. ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, η Α. Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μολδαβίας και Μπουκοβίνας και Αρχιεπίσκοπος Ιασίου κ. Θεοφάνης.
Θα ακολουθήσουν τα εγκαίνια της έκθεσης εικόνων και κειμηλίων του Ιερού Ναού Παναγίας Χρυσελεούσης, τα οποία θα τελέσει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος.
Την επιμέλεια του τόμου και της έκθεσης έχει ο Βυζαντινολόγος δρ. Χριστόδουλος Α. Χατζηχριστοδούλου.
Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στο Ενοριακό Πνευματικό Κέντρο «Οικονόμος Κωνσταντίνος Κούκος», παρά τον Ιερό Ναό Παναγίας Χρυσελεούσης.
Διάρκεια εκδήλωσης: 60 λεπτά
Π.Α. μέχρι 10/03 στα τηλ.: 99460216 και 99793228
Την Κυριακή 19 Μαρτίου 2017, προϊσταμένου του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μολδαβίας και Μπουκοβίνας και Αρχιεπισκόπου Ιασίου κ. Θεοφάνη, θα τελεστεί Όρθρος και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στον Ι. Ν. Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου,.
Την Τρίτη 21 Μαρτίου 2017 και η ώρα 19:00 στο Ενοριακό Πνευματικό Κέντρο, παρά τον Ιερό Ναό Παναγίας Χρυσελεούσης, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση με ομιλητή τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Καρπασίας κ. Χριστοφόρο με θέμα «Εγκαινιασμός του ναού και του ανθρώπου». Θα ακολουθήσει συναυλία με εκκλησιαστικούς ύμνους και παραδοσιακά τραγούδια από τη χορωδία της Ι. Μητροπόλεως Λεμεσού «Ρωμανός ο Μελωδός», υπό τη διεύθυνση του Πρωτοπρεσβυτέρου Νικολάου Λυμπουρίδη.
Διάρκεια εκδήλωσης: 70 λεπτά
Π.Α. μέχρι 10/03 στα τηλ.: 99460216 και 99793228
Το Σάββατο 25 Μαρτίου 2017, προϊσταμένου της Α. Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. κ. Χρυσοστόμου, θα τελεστεί Όρθρος και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, στον ι.ν. Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου, με την ευκαιρία της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και του επίσημου εορτασμού της Εθνικής Επετείου της 25ης Μαρτίου 1821. Θα ακολουθήσει Δοξολογία και κατάθεση στεφάνων στην προτομή του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού στο προαύλιο του Ι. Ν. Παναγίας Χρυσελεούσης.
Από το Γραφείο Ενημερώσεως και Επικοινωνίας της Εκκλησίας της Κύπρου
***********************
Ακολουθεί σχετικό κείμενο του Δρ. Χριστόδουλου Α. Χατζηχριστοδούλου για την επέτειο των 200 χρόνων από την ανακαίνιση του Ι. Ν. Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου και την ανοικοδόμηση του παρεκκλησίου του Αγίου Γεωργίου:
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΧΡΥΣΕΛΕΟΥΣΗΣ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ
Εορτασμοί για τα 200 χρόνια (1817-2017) από την ανακαίνιση του ναού της Χρυσελεούσης και την ανοικοδόμηση του παρεκκλησίου του Αγίου Γεωργίου από τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου (1810-1821) Κυπριανό και τον Χατζησάββα Κυριακού
Με τις ευλογίες του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου και με πανηγυρικές εκδηλώσεις μίας εβδομάδας (18-25 Μαρτίου 2017) η Εκκλησιαστική Επιτροπή του Ιερού ναού Παναγίας Χρυσελεούσης Στροβόλου θα εορτάσει τη 200οστή επέτειο από τη συμπλήρωση των έργων ανακαίνισης του ναού της Χρυσελεούσης και του παρεκκλησίου του Αγίου Γεωργίου από τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό και τον εξάδελφό του Χατζησάββα Κυριακού.
Με την ευκαιρία των εορτασμών η Εκκλησιαστική Επιτροπή θα κυκλοφορήσει τον αναμνηστικό τόμο «Η Θεονύμφευτος Κόρη. Η Παναγία Χρυσελεούσα Στροβόλου και τα κειμήλιά της», στον οποίο παρατίθενται η ιστορία, η αρχιτεκτονική και τα κειμήλια των ναών της ενορίας Χρυσελεούσης Στροβόλου.
Ο ναός βρίσκεται στο κέντρο της ιστορικής κωμόπολης του Στροβόλου και τιμάται στο Γενέσιο της Θεοτόκου (εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου). Ο αρχικός ναός κτίστηκε στις αρχές του 13ου αιώνα και περιλαμβανόταν στο ανάκτορο των Λουζινιανών βασιλιάδων της Κύπρου στον Στρόβολο. Πρέπει να σημειωθεί ότι το βασιλικό έμβλημα των Λουζινιάν της Κύπρου, ο εφορμών εστεμμένος λέοντας, βρισκόταν εντοιχισμένο κοντά στο παράθυρο του ιερού.
Ο ναός διαμέσου των αιώνων υπέστη μετασκευές και δέχθηκε προσθήκες, οι οποίες παραμόρφωσαν το αρχικό κτίσμα, όπως λ.χ. οι επεκτάσεις που έγιναν το 1817 επί Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και το 1950-52. Ο αρχικός ναός, τμήμα του οποίου σώζεται πίσω από το εικονοστάσιο του σημερινού ναού, ανήκει σε έναν εξαιρετικά σπάνιο στην Κύπρο αρχιτεκτονικό τύπο, τον τρίκογχο ή τετράκογχο ναό. Ο ναός διακοσμήθηκε τον 13ο και τον 16ο με τοιχογραφίες. Ιδιαιτέρως σημαντικές είναι οι τοιχογραφίες στον τρούλλο του ναού με τον ολόσωμο Χριστό Παντοκράτορα, την Ετοιμασία του Θρόνου και Προφήτες που χρονολογούνται στον 13ο αιώνα, οι οποίες έχουν συντηρηθεί πρόσφατα από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Τούρκους, το 1571, ο Λατινικός ναός περιήλθε στα χέρια των Ορθοδόξων της νήσου, οπότε διαρρυθμίστηκε εσωτερικά και μετατράπηκε σε Ορθόδοξη εκκλησία. Το 1817 ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, ο οποίος καταγόταν από τον Στρόβολο, με τη βοήθεια του εξαδέλφου του, Χατζησάββα Κυριακού, προέβη σε επέκταση και επισκευή του ναού προς τα δυτικά που έχει τη μορφή του καμαροσκέπαστου. Στη σημερινή μορφή ναός είναι μια τρίκλιτη καμαροσκέπαστη εκκλησία με τρούλλο.
Τον 1817, επίσης, κτίστηκε το παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου από τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και τον εξάδελφό του, Χατζησάββα Κυριακού, πλησίον της εκκλησίας της Χρυσελεούσης, στα βορειοδυτικά. Επειδή όμως ο Αρχιεπίσκοπος δεν είχε τη σχετική άδεια για το παρεκκλήσιο, για να μην αντιληφθούν οι Τούρκοι τις εργασίες ανέγερσης, περιέφραξε τον γύρω χώρο με ξηρούς θάμνους. Όταν τελείωσε η ανοικοδόμηση του παρεκκλησίου, τον Μάρτιο του 1817, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή πάνω από τη νότια είσοδο, ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός δωροδόκησε τους Τούρκους για να μην το χαλάσουν, αλλά ούτε να του προξενήσουν ζημιές.
Το παρεκκλήσιο ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του μονόχωρου καμαροσκέπαστου ναού και είναι κτισμένο από μαλακό πωρόλιθο. Εσωτερικά στο νότιο τοίχο του κυρίως ναού διασώζονται τοιχογραφίες του αγίου Γεωργίου Δρακοντοκτόνου και του Αγίου Παντελεήμονος, του 19ου αιώνα με μεταγενέστερες επεμβάσεις.
Η Εκκλησιαστική Επιτροπή θέλοντας να τιμήσει το εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό τέλεσε στις 27 Απριλίου 1930 τα αποκαλυπτήρια της μαρμάρινης προτομής του στον προαύλιο του ναού.
Δρ. Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, Βυζαντινολόγος
****************************************************************
Festivităţi pentru cei 200 de ani (1817 – 2017)
de la restaurarea Bisericii Maicii Domnului Chryseleousa din Strovolos
de către Etnomartirul Ciprian, Arhiepiscopul Ciprului
Cu ocazia festivităţilor împlinirii a 200 de ani de la restaurarea Bisericii istorice a Maicii Domnului (Panaghia) Chryseleousa din Strovolos de către Etnomartirul Ciprian, Arhiepiscopul Ciprului (1810 – 1821), se vor săvârşi, cu binecuvântarea Preafericirii Sale Hrisostom, Arhiepiscopul Ciprului, între 18-25 Martie 2017, o serie de manifestări, având ca invitat oficial pe Înaltpreasfinţitul Teofan, Arhiepiscopul Iaşilor şi Mitropolitul Moldovei şi Bucovinei, din partea Bisericii Ortodoxe Române, unde a trăit Arhiepiscopul Ciprian.
Sâmbătă, 18 Martie 2017, la ora 19:00 se va face prezentarea ediţiei comemorative a cărţii “Fiica Nenuntită. Biserica Panaghia Chryseleousa din Strovolos şi odoarele ei” a cercetătorului Kosti Kokkinofta. Manifestarea va fi salutată de către Excelenţa Sa, Preşedintele Republicii Cipriote Dl. Nikos Anastasiades, de către Preafericirea Sa Hrisostom, Arhiepiscopul Ciprului şi de către Înaltpreasfinţitul Teofan, Arhiepiscopul Iaşilor şi Mitropolitul Moldovei şi Bucovinei.
Va urma inaugurarea expoziţiei de icoane şi a odoarelor Bisericii Panaghia Chryseleousa, pe care o va face Preafericirea Sa Hrisostom, Arhiepiscopul Ciprului.
Îngrijirea cărţii şi a expoziţiei este făcută de Bizantinologul Dr. Christodoulos A. Hatzichristodoulou.
Manifestarea va avea loc la Centrul Cultural al parohiei “Pr. Icon. Constantinos Koukos”, lângă Biserica Panaghia Chryseleousa.
Durata manifestării: 60 de minute
Pentru rezervări până pe 10/3 la tel.: 99460216 şi 99793228
Duminică, 19 Martie 2017, Înaltpreasfinţitul părinte Teofan, Arhiepiscopul Iaşilor şi Mitropolitul Moldovei şi Bucovinei, va săvârşi Sfânta Liturghie Arhierească la Biserica Panaghia Chryseleousa, în Strovolos.
Marţi, 21 Martie 2017, la ora 19:00, la Centrul Cultural al parohiei Panaghia Chryseleousa, va avea loc o conferinţă cu Preasfinţitul părinte Hristofor, Episcopul de Carpasia, cu tema “Restaurarea bisericii şi a omului”. Va urma concert de cântări bisericeşti şi cântece tradiţionale de către corul Mitropoliei de Limasol “Roman melodul”, sub îndrumarea pr. Nikolaos Limpouridis.
Durata manifestării: 70 de minute
Pentru rezervări până pe 10/3 la tel.: 99460216 και 99793228
Sâmbătă, 25 Marie 2017, Preafericirea Sa Hrisostom, Arhiepiscopul Ciprului, va săvârşi Sfânta Liturghie Arhierească, la Biserica Panaghia Chryseleousa din Strovolos, cu ocazia praznicului Buneivestiri şi a Serbării Zilei Naţionale de 25 Martie 1821. Va urma Te Deum (Doxologie) şi depuneri de coroane la statuia Arhiepiscopului Ciprian, din curtea Bisericii.
Biroul de Informaţii şi de Comunicare al Bisericii Ciprului
********************************************
Urmează text al Dl. Dr. Christodoulos A. Xatzichristodoulou despre aniversarea celor 200 de ani de la restaurarea Bisericii Panaghia Chryseleousa din Strovolos şi despre reconstrucţia paraclisului Sf. Gheorghe.
BISERICA MAICII DOMNULUI (PANAGHIA) CHRYSELEOUSA DIN STROVOLOS
Festivităţi pentru cei 200 de ani (1817 – 2017) de la restaurarea Bisericii Maicii Domnului Chryseleousa din Strovolos şi pentru reconstrucţia paraclisului Sf. Gheorghe de către Arhiepiscopul Ciprian al Ciprului şi Hatzisava Kyriakou.
Cu binecuvântarea Preafericitului Părinte Hrisostom, Arhiepiscopul Ciprului şi cu evenimente festive ce vor dura o săptămână (18-25 Martie 2017) Consiliul Parohial al Bisericii Panaghia Chryseleousa din Strovolos va sărbători a 200-a aniversare de la finalizarea lucrărilor de restaurare a Bisericii Chryseleousa şi a paraclisului Sf. Gheorghe de către Arhiepiscopul Ciprian şi vărul său, Hatzisava Kyriakou.
Cu ocazia evenimentului Consiliul Parohial va lansa cartea comemorativă “Fiica Nenuntită. Biserica Panaghia Chryseleousa din Strovolos şi odoarele ei”, în care sunt prezentate istoria, arhitectura şi odoarele Bisericilor din parohia Chryseleousa, Strovolos.
Biserica se află în centrul istoric al localităţii Strovolos şi are hramul Naşterii Maicii Domnului (8 Septembrie). Locaşul iniţial a fost zidit la începuturile sec. al XIII-lea şi era inclus în palatul regilor Ciprului care aparţineau dinastiei Lusignan. Este demn de remarcat faptul că emblema regală Lusignan-ilor din Cipru, leul încoronat pregătit de atac, se afla în perete lângă fereastra altarului.
De-a lungul secolelor locaşul a suferit modificări şi completări, care au deformat zidirea initială, precum extinderile din 1817, pe vremea Arhiepiscopului Ciprian şi din 1950-52. Locaşul original, parte din care se păstrează în spatele catapetesmei Bisericii actuale, aparţine unui tip arhitectural foarte rar în Cipru, şi anume, plan triconc (treflat) sau tetraconc (cruciform). Biserica a fost decorată în sec. XIII şi XVI cu picturi. Deosebit de importante sunt picturile de pe turla bisericii cu Hristos Pantocrator, Tronul Pregătirii şi Proorocii care datează din sec. XIII, care au fost de curâng îngrijite de Departamentul pentru Antichităţi.
După cucerirea Ciprului de către Turci în 1571, locaşul latin a trecut în mâinile Ortodocşilor, şi de atunci a fost amenajat în interior şi tranformat în locaş ortodox. În 1817 Arhiepiscopul Ciprian, care provenea din zona Strovolos, cu ajutorul vărului său, Hatzisava Kyriakou, a săvârşit extinderea şi repararea templului spre vest. Forma actuală a Bisericii este alcătuită din trei nave, având şi turlă.
De asemenea, în 1817 a fost construit paraclisul Sf. Gheorghe de către Arhiepiscopul Ciprian şi vărul său, Hatzisava Kyriakou, lângă Biserica Maicii Domnului, la nord-vest. Dar pentru că Arhiepiscopul nu avea autorizaţia corespunzătoare pentru paraclis şi pentru a nu afla Turcii despre lucrări, a încojurat zona cu arbuşti uscaţi. Când a terminat ridicarea paraclisului în Martie 1817, conform inscripţiei de la intrarea vestică, Arhiepiscopul Ciprian a oferit bani Turcilor ca să nu-l dărâme şi nici să-i provoace deteriorări.
Paraclisul aparţine stilului arhitectural cu o singură navă şi este zidit din calcar moale. În interior, pe peretele sudic al naosului se păstrează picturi ale Sf. Gheorghe omorând balaurul şi ale Sf. Pantelimon, datând din sec. XIX, cu anumite intervenţii ulterioare.
Consiliul Parohial, dorind să-l cinstească pe Etnomartirul Ciprian, Arhiepiscopul Ciprului, a săvârşit la data de 27 Aprilie 1930 dezvelirea bustului său din marmură în curtea Bisericii.
Dr. Chrisodoulos Hatzichristodoulou, Bizantinolog
