Εκκλησιαστικά μνημεία της Λυσού: Νέα έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Πάφου-Επισκοπής Αρσινόης
Κυκλοφόρησε σε καλαίσθητη έκδοση ο αρχαιολογικός οδηγός των δρος Χριστόδουλου Χατζηχριστοδούλου και δρος Ανδρέα Φούλια με τίτλο: Εκκλησιαστικά μνημεία της Λυσού (στα Ελληνικά). Η έκδοση έγινε από την Ιερά Μητρόπολη Πάφου – Επισκοπή Αρσινόης, στη δικαιοδοσία της οποίας υπάγονται τα εκκλησιαστικά μνημεία της Λυσού.
Στόχοι της έκδοσης είναι η γνωριμία του κοινού, ντόπιων και ξένων με τα πολλά και αξιόλογα μνημεία και τους θρησκευτικούς θησαυρούς της Λυσού και να συμβάλει στην ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού.
Η έκδοση αρχίζει χαιρετισμό του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη Πάφου κ. Γεωργίου, ο οποίος μεταξύ άλλων σημειώνει ότι «Μεγαλεπήβολοι ναοί και ταπεινά εξωκλήσια, εικόνες και ιερά κειμήλια αλλά και απλά σύνεργα της δουλειάς και του μόχθου των απλών ανθρώπων αποτελούν στοιχεία πολιτισμού, μάρτυρες των αγώνων και των αγωνιών του λαού μας». Ακολουθούν χαιρετισμός του Οικονόμου Παναγιώτη Ματθαίου εκ μέρους της Εκκλησιαστικής Επιτροπής του Ιερού Ναού Χρυσελεούσας Λυσού και σημείωμα των συγγραφέων.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου γίνεται αναδρομή στην ιστορία και τη θέση του χωριού Λυσός, στους τοπικούς αγίους, στις παραδόσεις, στα εκκλησιαστικά μνημεία και στα αγιώνυμα τοπωνύμια του. Ακολουθεί εκτενές κεφάλαιο για την αρχιτεκτονική του κεντρικού μεσαιωνικού ναού της κοινότητος, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην Παναγία τη Χρυσελεούσα (14ος αι.) και είναι του τύπου του μονόχωρου τρουλλαίου ναού. Ο ναός καταλήγει στα ανατολικά σε προεξέχουσα ημικυκλική αψίδα εσωτερικά και εξωτερικά τρίπλευρη. Στο δυτικό και νότιο τμήμα ο ναός έχει επεκταθεί. Σε ξεχωριστές ενότητες εξετάζονται το εσωτερικό του ναού, οι τοιχογραφίες στην κόγχη του ημικύλινδρου της αψίδας με την Παναγία Κυκκώτισσα και τον Μελισμό, το εικονοστάσιο και οι εικόνες, τα παλαίτυπα, ιερά σκεύη και άλλα αντικείμενα.
Στο κεφάλαιο Μονές, Παρεκκλήσια και Εξωκκλήσια γίνεται ιδιαίτερος σχολιασμός για τη μονή του Τιμίου Σταυρού της Ψώκας, τη μονή του Αγίου Γεωργίου, τα παρεκκλήσια των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, της Αγίας Μαρίνας και του Προφήτη Ηλία. Επίσης, περιγράφονται οι ναοί του Αγίων Νικολάου και Ιωάννη Προδρόμου στη Μελάνδρα και το εξωκκλήσι με το σπήλαιο του Αγίου Χαραλάμπους στην Ιστιντζιό και του Αγίου Μερκουρίου στο άλλοτε ομώνυμο, κατεστραμμένο σήμερα χωριό στο δάσος Πάφου, οι οποίοι υπάγονται στη Λυσό.
Τα κείμενα διανθίζονται με 100 φωτογραφίες, δορυφορικές φωτογραφίες, τοπογραφικά σχέδια, που παραχωρήθηκαν από Ιδρύματα και ιδιώτες. Η καλλιτεχνική και τυπογραφική επιμέλεια, καθώς και ο διαχωρισμός χρωμάτων έγινε από τις εκδόσεις Κέραμος και η εκτύπωση στο τυπογραφείο Βιβλιοτεχνία Αθηνών.
Ο Οδηγός είναι διαστάσεων 22,5×17 εκ., αριθμεί 78 σελίδες, με 100 ασπρόμαυρες και έγχρωμες εικόνες. Διατίθεται στην τιμή των €10,00 (δέκα) από την Ιερά Μητρόπολη Πάφου, την Επισκοπή Αρσινόης και την εκκλησία Χρυσελεούσας Λυσού.
Λυσός, 5 Αυγούστου 2017
