Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειρουργίες – Κηρύγματα 23-25 Μαρτίου 2018
Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος την Παρασκευή, 23 Μαρτίου 2018, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Ιωάννη στη Λευκωσία. Την Κυριακή, 25 Μαρτίου 2018, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης. Ακολούθως, θα προστεί της καθιερωμένης Δοξολογίας για τον συνεορτασμό των επετείων της 25ης Μαρτίου 1821 και της 1ης Απριλίου 1955.
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος την Παρασκευή, 23 Μαρτίου 2018, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου στον Ιερό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος στο παλαιό κοιμητήριο Λευκωσίας. Την Κυριακή, 25 Μαρτίου 2018, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίου Βασιλείου στο Στρόβολο.
Ο Πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα Αρχιμανδρίτης Ιωάννης την Παρασκευή, 23 Μαρτίου 2018, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Μετοχίου Αποστόλου Βαρνάβα στη Λευκωσία.
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
21 Μαρτίου 2018
*****************************************
Αποστολικό Ανάγνωσμα: Προς ‘Εβρ. β΄ 11 – 18
11 Διὸ μνημονεύετε ὅτι ὑμεῖς ποτε τὰ ἔθνη ἐν σαρκί, οἱ λεγόμενοι ἀκροβυστία ὑπὸ τῆς λεγομένης περιτομῆς ἐν σαρκὶ χειροποιήτου, 12 ὅτι ἦτε ἐν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ χωρὶς Χριστοῦ, ἀπηλλοτριωμένοι τῆς πολιτείας τοῦ Ἰσραὴλ καὶ ξένοι τῶν διαθηκῶν τῆς ἐπαγγελίας, ἐλπίδα μὴ ἔχοντες καὶ ἄθεοι ἐν τῷ κόσμῳ. 13 νυνὶ δὲ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ὑμεῖς οἱ ποτὲ ὄντες μακρὰν ἐγγὺς ἐγενήθητε ἐν τῷ αἵματι τοῦ Χριστοῦ. 14 αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ εἰρήνη ἡμῶν, ὁ ποιήσας τὰ ἀμφότερα ἓν καὶ τὸ μεσότοιχον τοῦ φραγμοῦ λύσας, 15 τὴν ἔχθραν, ἐν τῇ σαρκὶ αὐτοῦ τὸν νόμον τῶν ἐντολῶν ἐν δόγμασι καταργήσας, ἵνα τοὺς δύο κτίσῃ ἐν ἑαυτῷ εἰς ἕνα καινὸν ἄνθρωπον ποιῶν εἰρήνην, 16 καὶ ἀποκαταλλάξῃ τοὺς ἀμφοτέρους ἐν ἑνὶ σώματι τῷ Θεῷ διὰ τοῦ σταυροῦ, ἀποκτείνας τὴν ἔχθραν ἐν αὐτῷ· 17 καὶ ἐλθὼν εὐηγγελίσατο εἰρήνην ὑμῖν τοῖς μακρὰν καὶ τοῖς ἐγγύς,18 ὅτι δι’ αὐτοῦ ἔχομεν τὴν προσαγωγὴν οἱ ἀμφότεροι ἐν ἑνὶ Πνεύματι πρὸς τὸν πατέρα.
Απόδοση στην Νεολληνική
11 Δια τούτο πρέπει να ενθυμήσθε ότι σεις, οι άλλοτε εθνικοί, που δεν είχατε σαρκικώς περιτμηθή και δι’ αυτό ελέγεσθε “ακροβυστία” από αυτούς που ελέγοντο “περιτομή”, επειδή είχαν περιτμηθή εις την σάρκα με χέρι ανθρώπου, 12 να ενθυμήσθε ότι κατά τον καιρόν εκείνον εζούσατε χωρίς Χριστόν, αποξενωμένοι από το θεοσύστατον πολίτευμα των Ισραηλιτών και ξένοι προς τας διαθήκας, με τας οποίας ο Θεός υπέσχετο την λύτρωσιν δια του Χριστού. Δεν είχατε καμμίαν ελπίδα περί σωτηρίας και αιωνίου ζωής, δεν εγνωρίζατε τον αληθινόν Θεόν και εζούσατε σαν άθεοι στον κόσμον. 13 Τωρα όμως δια του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού σεις, οι οποίοι άλλοτε εζούσατε μακράν από τον Θεόν και από την ελπίδα της σωτηρίας, ήλθατε πολύ κοντά δια του λυτρωτικού αίματος του Χριστού. 14 Διότι αυτός είναι η ειρήνη όλων μας, ο οποίος τον Ιουδαϊσμόν και τον Εθνισμόν, τα δύο αυτά τα έκαμεν ένα, εκρήμνισε και διέλυσε το μεσότοιχον του Νομου, που σαν ανυπέρβλητος φραγμός εχώριζε τους δύο λαούς· 15 δηλαδή κατέλυσε και εξηφάνισε την έχθραν, που εχώριζε τους δύο λαούς, αφού κατήργησε με την θυσίαν της σαρκός αυτού τον νόμον των εντολών, ο οποίος έδιδε διαταγάς, που εδέσμευαν τον άνθρωπον. Και κατήργησε τον παλαιόν Νομον, δια να αναδημιουργήση και ενώση τους δύο αυτούς λαούς δια του εαυτού του εις ένα νέον άνθρωπον, χαρίζων τοιουτρόπως ειρήνην μεταξύ των· 16 και να συμφιλιώση προς τον Θεόν τους δύο λαούς, ενωμένους εις ένα πνευματικόν σώμα δια της σταυρικής του θυσίας, θανατώσας εν τω προσώπω του και εξαφανίσας την εχθράν και το μίσος. 17 Και αφού κατέβη εις την γην, εκήρυξε το χαρμόσυνον μήνυμα της ειρήνης εις σας που εζούσατε μακράν από τον Θεόν, και εις ημάς που ήμεθα κοντά του. 18 Διότι δια του Χριστού οδηγούμεθα και πλησιάζομεν προς τον Θεόν Πατέρα και οι δύο λαοί με το αυτό Αγιον Πνεύμα.
Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Κατὰ Λουκάν α΄ 14 – 38
24 Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας συνέλαβεν Ἐλισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ· καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, 25 λέγουσα ὅτι Οὕτω μοι πεποίηκεν ὁ Κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τό ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις. 26 Ἐν δὲ τῷ μηνὶ τῷ ἕκτῳ ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς πόλιν τῆς Γαλιλαίας, ᾗ ὄνομα Ναζαρὲτ, 27 πρὸς παρθένον μεμνηστευμένην ἀνδρὶ, ᾧ ὄνομα Ἰωσὴφ, ἐξ οἴκου Δαυῒδ, καὶ τὸ ὄνομα τῆς παρθένου Μαριάμ. 28 καὶ εἰσελθὼν ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτὴν εἶπε· Χαῖρε, κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν. 29 ἡ δὲ ἰδοῦσα διεταράχθη ἐπὶ τῷ λόγῳ αὐτοῦ, καὶ διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος. 30 καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος αὐτῇ· Μὴ φοβοῦ, Μαριάμ· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ. 31 καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν. 32 οὗτος ἔσται μέγας καὶ υἱὸς ὑψίστου κληθήσεται, καὶ δώσει αὐτῷ Κύριος ὁ Θεὸς τὸν θρόνον Δαυῒδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, 33 καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας, καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος. 34 εἶπε δὲ Μαριὰμ πρὸς τὸν ἄγγελον· Πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω; 35 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ. 36 καὶ ἰδοὺ Ἐλισάβετ ἡ συγγενὴς σου καὶ αὐτὴ συνεληφυῖα υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς, καὶ οὗτος μὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουμένῃ στείρᾳ· 37 ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα. 38 εἶπεν δὲ Μαριάμ· Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου. καὶ ἀπῆλθεν ἀπ’ αὐτῆς ὁ ἄγγελος.
Απόδοση στην Νεολληνική
24 Επειτα δε από τας ημέρας αυτάς έμεινεν έγκυος η γυναίκα του η Ελισάβετ και έκρυπτε επιμελώς τον εαυτόν της επί πέντε μήνας. 25 Και όταν το γεγονός έγινε πλέον φανερόν, έλεγεν η Ελισάβετ ότι “έτσι μου έχει κάμει το καλό αυτό ο Κυριος εις τας ημέρας της γεροντικής μου ηλικίας, κατά τας οποίας επέβλεψε με καλωσύνην και ευδόκησε να μου αφαιρέση την εντροπήν της ατεκνίας μου μεταξύ των ανθρώπων”. 26 Κατά δε τον έκτον μήνα από τότε που είχε μείνει έγκυος η Ελισάβετ, εστάλη από τον Θεόν ο άγγελος Γαβριήλ εις μίαν πόλιν της Γαλιλαίας, ονόματι Ναζαρέτ, 27 προς μίαν παρθένον, μνηστευομένην με άνδρα ονόματι Ιωσήφ, η οποία κατήγετο από το γένος Δαυίδ. Και η παρθένος ωνομάζετο Μαριάμ. 28 Αφού δε ο άγγελος εισήλθεν στο σπίτι, είπε προς αυτήν· “χαίρε συ, που έλαβες μεγάλας και εξαιρετικάς χάριτας από τον Θεόν· ο Κυριος είναι μαζή σου. Είσαι συ ευλογημένη όσον καμμία άλλη μεταξύ των γυναικών”. 29 Αυτή δε, όταν είδε τον άγγελον, εταράχθη πολύ από τα λόγια του και εσκέπτετο μέσα της τι σημαίνει και ποίον σκοπόν έχει αυτός ο χαιρετισμός. 30 Και είπεν ο άγγελος προς αυτήν· “μη φοβάσαι, Μαριάμ, διότι ευρήκες εξαιρετικήν εύνοιαν και ευλογίαν εκ μέρους του Θεού. 31 Και ιδού θα συλλάβης και θα γεννήσης υιόν και θα καλέσης το όνομα αυτού Ιησούν. 32 Αυτός θα είναι μέγας δια την αγιότητα και το έργον του. Και θα ονομασθή ο κατ’ εχοχήν Υιός του υψίστου. Και θα δώση εις αυτόν Κυριος ο Θεός τον θρόνον του προπάτορός του Δαυίδ. 33 Και θα βασιλεύση στους αιώνας ως αιώνιος βασιλεύς εις όλας τας γενεάς των πιστών, που θα αποτελούν την νέαν πνευματικήν οικογένειαν του Ιακώβ. Και η βασιλεία του δεν θα λάβη τέλος”. 34 Είπε δε η Μαριάμ προς τον άγγελον· “πως θα γίνη το πρωτάκουστον τούτο, να γεννήσω υιόν, αφού δεν γνωρίζω άνδρα; 35 Και απεκρίθη ο άγγελος και της είπε· “το Πνεύμα το Αγιον που θα σε απαλλάξη από το προπατορικόν αμάρτημα και θα σε εξαγιάση, θα έλθη εις σε και η δημιουργική δύναμις του Υψίστου θα σε περικαλύψη και θα σε διαποτίση. Δι’ αυτό και το απολύτως άγιον και αναμάρτητον βρέφος, το οποίον κατά τον υπερφυσικόν αυτόν τρόπον θα γεννηθή από σε, θα κληθή, διότι θα είναι, ο Υιός του Θεού. 36 Ιδού δε ότι και η Ελισάβετ η συγγενής σου έχει συλλάβει και αυτήν υιόν εις την γεροντικήν της ηλικίαν. Και ο μήνας αυτός είναι ο έκτος της εγκυμοσύνης εις αυτήν, την οποίαν έως τώρα έλεγαν στείραν. 37 Διότι δεν είναι αδύνατον στον Θεόν κάθε τι θαυμαστόν και υπερφυσικόν”. 38 Είπε δε η Μαριάμ· “ιδού η δούλη του Κυρίου πρόθυμος να υποταχθώ εις την θείαν βουλήν. Ας γίνη σύμφωνα με τον λόγον σου”. Και ανεχώρησεν από αυτήν ο άγγελος.
**************************************************
ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018 – Ε΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
(Λκ. α΄ 24-38) (Εβρ. β΄ 11-18)
Το αυθεντικό πρότυπο ζωής
«Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου»
Μητέρα όλων μας καταξιώθηκε να είναι η Παναγία και γι’ αυτό την τιμούμε ιδιαίτερα και με μεγάλη κατάνυξη συμμετέχουμε στις ακολουθίες που είναι αφιερωμένες στο πρόσωπό της. Μετά από τον Κύριο, το πρόσωπό της κατέχει κεντρική θέση στο λειτουργικό και εορτολογικό κύκλο. Η Εκκλησία δεν είδε την Παναγία ως μία αγνή Παρθένο, αλλά ως την αγία κόρη και μητέρα του Θεού. Την είδε ακόμα ως νέα Εύα, τη γενέτειρα δηλαδή μάνα μιας νέας ανθρωπότητας. Ταυτόχρονα η Παναγία μας είναι και ζωντανή εικόνα της Εκκλησίας, όπου πραγματώνεται η μεγάλη συνάντηση του ανθρώπου με τον Θεό. Αυτό έγινε κατορθωτό με την ενανθρώπηση του Κυρίου και τη συμβολή της Παναγίας μας στο μεγάλο αυτό κοσμοσωτήριο γεγονός.
Χαρμόσυνο γεγονός
Η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού, που όχι τυχαία βέβαια συνδυάστηκε στην παράδοσή μας και με το χαρμόσυνο μήνυμα για τη σωτηρία του έθνους, επικεντρώνεται στο συγκλονιστικό διάλογο μεταξύ του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και της Παρθένου Μαρίας. Η Παρθένος εκπλήσσεται στη διαβεβαίωση του αγγέλου ότι θα γεννήσει υιό και θα τύχει τόσο μεγάλης τιμητικής θέσης, αφού «άνδρα ού γινώσκει». Ο άγγελος καλεί την Παναγία να αποδεχθεί μια ιστορική πραγματικότητα, ανερμήνευτη και ακατανόητη για την ανθρώπινη λογική. Εδώ όμως μπορούμε ν’ αποκρυπτογραφήσουμε το μεγαλείο της Παναγίας. Ενώ ο ανθρώπινος νους και στην πιο παρθενική του κατάσταση αδυνατεί να κατανοήσει τα τόσο ανερμήνευτα συμβάντα, αποδέχεται το «μέγα τούτο μυστήριο» που ευαγγελίζεται ο άγγελος Κυρίου. Αυτό βέβαια συνιστά υπέρβαση της λογικής και βίωση του παράδοξου
θαύματος του μυστηρίου της Ενανθρώπησης, κατά το οποίο ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να τον ανυψώσει στο μεγαλείο της θέωσης.
Η υπέρβαση
Με σκοπό την καλύτερη ερμηνεία των γεγονότων, ο Λουκάς μέσα από την περικοπή που ακούσαμε, έρχεται αν ρίξει φως στο γεγονός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου με τα συγκλονιστικά και θεόπνευστα στοιχεία που παραθέτει. «Μη φοβού Μαριάμ», λέγει ο άγγελος στη Θεοτόκο όταν την επισκέπτεται για να της δώσει το χαρμόσυνο μήνυμα. Πραγματικά, όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε και από άλλες περιπτώσεις γεγονότων κοσμοσωτήριου περιεχομένου ή ακόμα και θαυμάτων που περιγράφονται στην Καινή Διαθήκη, ο άνθρωπος καλείται κάθε φορά να υπερβεί τον φόβο και το δισταγμό και να παραδοθεί με εμπιστοσύνη σε μια νέα θεία «λογική» που αφορά την πραγματικότητα του θαύματος και του μυστηρίου.
Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος, ιδιαίτερα μάλιστα σήμερα, δυσκολεύεται να εμπιστευτεί ο,τιδήποτε δεν είναι συμβατό με τη λογική του και με τον τρόπο που ο ίδιος σκέφτεται και θέλει να ερμηνεύει τα γεγονότα. Παραγνωρίζει ότι όλα προσφέρονται σ’ αυτόν από την θεία αγάπη και δεν επιτυγχάνονται μόνο με τις δικές του δυνάμεις. Είναι όντως ενδεικτική η διαβεβαίωση από τον άγγελο «ότι ούκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ παν ρήμα». Ό,τι είναι δύσκολο και αδύνατο για τον άνθρωπο, είναι δυνατό για τον Θεό.
Η λύση
Για τον φυσικό και βιολογικό μας κόσμο φαντάζει να είναι αδύνατη μια γέννηση εκ παρθένου. Το αδύνατο, πράγματι, για την ανθρώπινη λογική αυτό γεγονός «ουκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ». Αν κάποιος δυσκολεύεται να πιστέψει στη ζωντανή παρουσία του Θεού μέσα στον κόσμο, τότε αδυνατεί να πιστέψει όχι μόνο στο ύψιστο αυτό γεγονός, αλλά και σε άλλα πολλά που φανερώνονται στην καθημερινή ζωή του, στην προοπτική πάντοτε της εν Χριστώ σωτηρίας του. Η αναζήτηση λύσης πρέπει
επομένως να μετακινηθεί από τη διερεύνηση και ερμηνεία του «φυσικού γεγονότος» στη νέα πραγματικότητα του θαύματος που μάς αποκαλύπτει η αγάπη του Θεού.
Πραγματικά, τη λύση, ως τη σωτήρια εκείνη πορεία που μπορεί ν’ ακολουθεί στη ζωή του ο άνθρωπος, μάς την προσφέρει το ισχυρό παράδειγμα της Παναγίας. Αν και αδυνατεί εκείνη τη στιγμή να κατανοήσει ανθρωπίνως το περιεχόμενο του «ευαγγελισμού» της, αποδέχεται με ταπεινοφροσύνη το μεγάλο αυτό γεγονός: «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Στην ταπεινόφρονα αυτή αποδοχή λύνεται ο γόρδιος δεσμός των αδιεξόδων του ανθρώπου.
Βλέπουμε έτσι ότι η αδυναμία ερμηνείας και κατανόησης ενός γεγονότος δεν σημαίνει ταυτόχρονα και απόρριψη του. Η Παρθένος προτιμά, αντί να ερμηνεύσει μόνο με τη λογική, βιώσει με εμπιστοσύνη την επέμβαση του Θεού στην προσωπική της ζωή και κατ’ επέκταση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο ιερός Χρυσόστομος αναφέρει χαρακτηριστικά: «όντως υπέρ νουν η πνευματική σύλληψις, υπέρ λόγον η παράδοξος κύησις και υπέρ διήγησιν ο σωτήριος λόγος».
Από την εμπιστοσύνη που έδειξε η Θεοτόκος με το ταπεινό της φρόνημα, αξιώθηκε ολόκληρη η ανθρωπότητα στο πρόσωπό της ν’ ακολουθήσει μια νέα σωτήρια πορεία, αντίστροφη απ’ εκείνη που ακολούθησε η πρώτη Εύα διά του εγωισμού της. Η Ενανθρώπηση, σύμφωνα με τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, ήταν στο σχέδιο της θείας οικονομίας προαιωνίως, αφού με το γεγονός αυτό φτάνει ο άνθρωπος στο ύψιστο στάδιο και αναβαθμό, εκείνο της τελείωσης και της θέωσης. Αυτό, λοιπόν, το στάδιο αξιώθηκε να υπηρετήσει η Παρθένος Μαρία και Παναγία μας.
Αγαπητοί αδελφοί, για την Εκκλησία ο Ευαγγελισμός και η Ενανθρώπηση, άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, δεν είναι γεγονότα του παρελθόντος. Προβάλλουν ως πρόκληση για να αξιοποιούμε το παρόν για να γευόμαστε των αγαθών του μέλλοντος. Η Εκκλησία λειτουργεί κι αυτή ως Θεοτόκος που σαρκώνει αιωνίως το Λόγο στην ιστορία και τη ζωή μας. Η Εκκλησία γεννάει τον Χριστό στον κόσμο και θεοτοκεί. Μάς προσκαλεί αεννάως να βιώνουμε όλα εκείνα τα μηνύματα που πηγάζουν από το
πρόσωπο της Παναγίας μας και να τα μετουσιώνουμε σε πράξη καθημερινής ζωής. Προπαντός, ας επιχειρήσουμε ν’ αντλήσουμε νοήματα από το ταπεινό της φρόνημα σε συνδυασμό με την απόλυτη εμπιστοσύνη που επέδειξε στο θείο θέλημα, όπως αυθεντικά εκπηγάζουν από το λόγο της: «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου».
Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος