Χαιρετισμός της Α.Μ του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου στην εκδήλωση για τον Αρχιεπίσκοπο Ιορδάνου Μελέτιο Κρονίδη
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
ΤΗΣ Α.Μ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΙΟΡΔΑΝΟΥ
ΜΕΛΕΤΙΟ ΚΡΟΝΙΔΗ
Εκατόν ολόκληρα χρόνια συμπληρώθηκαν από τότε που έφυγε από τη ζωή αυτή ο Μελέτιος Κρονίδης, ο Αρχιεπίσκοπος Ιορδάνου και άξιο τέκνο της Ομορφίτας. Μέσα σε αυτά τα χρόνια έγιναν κοσμοϊστορικές αλλαγές στον τόπο μας. Αξίες ξεθώριασαν, ιδανικά έχασαν τη δύναμή τους, φανταχτερά ονόματα καταποντίστηκαν στο πέλαγος της λησμονιάς και η Ομορφίτα στενάζει κάτω από το πέλμα του κατακτητή. Κι όμως, αυτές οι αλλαγές δεν μπόρεσαν να σβήσουν, ούτε και να μειώσουν τον σεβασμό και τον θαυμασμό μας προς το πρόσωπο και το έργο του.
Εξακολουθούμε να τον νιώθουμε δίπλα μας∙ τον αισθανόμαστε πάντοτε δικό μας. Δικό μας γιατί ο τόπος που τον γέννησε είναι ο δικός μας τόπος. Τόπος αποστολοβάδιστος, όπως και ο τόπος στον οποίο έδρασε, τόπος χριστιανικής παραδόσεως και μαρτυρίας. Ένας τόπος που δεν έπαυσε ποτέ να δίνει προμάχους της Ορθοδοξίας και ευεργέτες της πατρίδας.
Μελετώντας την πορεία του, πέραν από τη φήμη του, που διατηρείται ακόμα ζωντανή, διαπιστώνουμε ότι ήταν μια σημαίνουσα εκκλησιαστική και πνευματική μορφή που ξεπερνούσε κατά πολύ τους συνηθισμένους κυπριακούς μέσους όρους της εποχής· μια προσωπικότητα που είχε σαφήνεια ιδεών και οραματισμών, κι έγινε έτσι ο δημιουργός μιας μεγαλειώδους υποδομής που υποσχόταν λαμπρό μέλλον για την Ομορφίτα, τη γενέτειρά του.
Πράγματι! Λίγων ανθρώπων η συμβολή υπήρξε τόσον αποτελεσματική στη διαμόρφωση των πραγμάτων της κοινότητας καταγωγής τους όσον του αρχιεπισκόπου Ιορδάνου Μελετίου. Ανοικοδόμηση Σχολείων, ναών, κοινωνικό έργο, ανακούφιση πασχόντων, ήταν μόνο μερικοί από τους τομείς του έργου του. Διέθεσε τα πάντα για την πατρίδα: χρήματα, χρόνον, εργασία, μόχθον, σώμα, ψυχή.
Κι είναι παρήγορο πως σε καιρούς δύσκολους για την πατρίδα, της οποίας ο ξένος κυρίαρχος απομυζούσε κάθε οικονομική ικμάδα, βρέθηκε ο Μελέτιος, που ως άξιο τέκνο της, διέθεσε τα χρήματα και τη δραστηριότητά του και τη βοήθησε να ανταποκριθεί στο καθήκον της, αποτελεσματικά. Γι’ αυτό και με ευγνωμοσύνη, καθηκόντως, στρεφόμαστε απόψε στη μνήμη του. Μια κοινωνία χωρίς ανάμνηση είναι κοινωνία χωρίς προοπτική. Είναι κοινωνία που αδυνατίζει αρχές, ιδανικά, δημιουργικές ιδέες και οδηγεί στον μαρασμό. Και δεν θα θέλαμε να καταντήσουμε σε μια τέτοια κοινωνία.
Μόλις ο Μελέτιος απέκτησε υπεύθυνη θέση από την οποία μπορούσε να έχει, ή να διαχειρίζεται κάποια χρήματα, συνέλαβε το ορθό νόημα της αποστολής του και γεννήθηκαν μέσα του φιλοδοξίες έργου. Συμμεριζόταν πλήρως τον Απόστολο Παύλο ο οποίος μέμφεται την ασυνέπεια πολλών χριστιανών όλων των εποχών, που προκειμένου περί της πνευματικής τροφής κοινωνούν όλοι από το ίδιο σώμα του Χριστού προκειμένου, όμως, περί της υλικής τροφής ο καθένας έχει τα δικά του αγαθά έτσι ώστε “ὃς μέν πεινᾷ ὃς δε μεθύει” (Α΄ Κορ.11,21). Είχε την αίσθηση ότι είχε χρέος να υπηρετήσει και να βοηθήσει τόσο τη δούλη πατρίδα όσο και την Αγία Γη που τον μόρφωσε και τον ανέδειξε στην κοινωνία. Γι’ αυτό και η σφραγίδα του υπάρχει σε πολλές και μεγάλες πραγματοποιήσεις τόσο για το κοινωνικό, όσο και για το εκκλησιαστικό και το εθνικό όφελος.
Κατανοώντας ο Μελέτιος ότι πρωταρχική αποστολή της Εκκλησίας είναι η μεταμόρφωση του ανθρώπου εις τον “καινόν εν Χριστώ άνθρωπον”, η αναβάθμιση της κοινωνίας σε “καινή κτίσιν” μεριμνά πρώτα για το κτίσιμο ναού στην κοινότητα καταγωγής του, του ναού του Αγίου Δημητριανού και τον διορισμό κατάλληλου ιερέως, τη μισθοδοσία του οποίου αναλαμβάνει ο ίδιος. Μεριμνά ύστερα και για την προμήθεια λειτουργικών βιβλίων, εικόνων, πολυελέων και άλλων σκευών λατρείας σε άλλους ναούς της Κύπρου και της Παλαιστίνης. Ξέρει πως είναι αδύνατον στον Έλληνα να ζήσει χωρίς Χριστό. Γι’ αυτό κι όσο μπορεί προσπαθεί να του δημιουργήσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.
Λέγεται πως ύστερα από την αγάπη του Θεού, είναι η αγάπη της πατρίδος. Γι’ αυτό και ο Μελέτιος στρέφεται και προς την εθνική διαπαιδαγώγηση των συγχωριανών του. Έβλεπε πλάι στους κατακτητές, πρώτα τους Τούρκους και ύστερα τους Άγγλους, και τον άλλο μεγάλο εχθρό της εθνικής ελευθερίας, την αγραμματοσύνη. Αισθανόταν πως προϋπόθεση για την επιδίωξη της εθνικής ελευθερίας ήταν η πνευματική αφύπνιση του λαού. Κι ήξερε πολύ καλά ότι η ελληνική μας παιδεία υπήρξε πάντοτε το μέγα και δραστικό μας όπλο εναντίον κάθε μορφής δουλείας, πνευματικής, ατομικής και εθνικής. Στα αφελληνιστικά μέτρα των διάφορων κατακτητών η Εκκλησία απαντούσε με την ίδρυση σχολείων και την προαγωγή των αξιών και ιδανικών της ελληνικής παιδείας. Παράδειγμα για τον Μελέτιο ήταν κι ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός που ίδρυσε πολύ κοντά στη γενέτειρά του, την Ελληνική Σχολή, η οποία στις μέρες του εξελίχθηκε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Πιστεύοντας κι ο Μελέτιος ότι η ελληνική εκπαίδευση είναι το ανάχωμα για τη ματαίωση των στόχων των κατακτητών, έκτισε σχολείο στη γενέτειρά του και ανέλαβε τα έξοδα του δασκάλου. Κι ακόμα φρόντισε να ιδρύσει βιβλιοθήκη στην Ομορφίτα εμπλουτίζοντάς την με πάμπολλα βιβλία.
Πίσω από τα κτίσματα και τα ιδρύματα έναν είχε σκοπό και στόχο. Να ενεργοποιήσει την πίστη που μετακινεί όρη, να αφυπνίσει τις δημιουργικές δυνάμεις που κρύβονταν στη ψυχή των Ελλήνων της Κύπρου και να εμπνεύσει εμπιστοσύνη για το μέλλον που προέβλεπε λαμπρό μέσα σε συνθήκες εθνικής ελευθερίας.
Τιμώντας απόψε τον Αρχιεπίσκοπο Ιορδάνου Μελέτιο, εκατό χρόνια από την κοίμησή του, ευχαριστούμε τον Θεό που μας τον χάρισε ευεργέτη αλλά και καθοδηγητή. Με το ήθος, την ανιδιοτέλειά του, την αφιλοχρηματία του και την προσφορά του προς την Εκκλησία, την κοινωνία και την πατρίδα κατέστησε τον εαυτό του παράδειγμα προς μίμηση και φάρο τηλαυγή για τις επόμενες γενιές. Άφησε μνήμες ντυμένες με εικόνες ανεξίτηλες.
Προπάντων όμως, ο αείμνηστος μας δίδαξε έμπρακτα ότι η Ορθοδοξία εμπνέει ένα ήθος αποτρεπτικό της ολίσθησης προς την κυριαρχία των ελασσόνων επί των μειζόνων. Κι ότι οι λαοί δεν επιβιώνουν διά του αριθμού αλλά διά της ποιότητος που εκφράζεται με τη θρησκευτική τους πίστη και την παιδεία τους.
Αντί της επιμνημόσυνης ευχής “αιωνία σου η μνήμη” θα μπορούσαμε να του απευθύνουμε απόψε τους λόγους που ο Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων είπε για έναν άλλο μεγάλο της Εκκλησίας και της πατρίδος “Διά σε η Εκκλησία καυχάται, η Κύπρος (και συγκεκριμένα η Ομορφίτα) κομπάζει, η Ελλάς τιμάται το γένος λαμπρύνεται”.
Συγχαίρω όλους εκείνους οι οποίοι είχαν την πρωτοβουλία για την αποψινή τελετή. Κι εύχομαι σύντομα η Ομορφίτα και η εκκλησία του Αγίου Δημητριανού να απαλλαγούν από το μίασμα του Τούρκου εισβολέα. Θα’ ναι το καλύτερο μήνυμα που θα μπορούσαμε να φέρουμε στον άνδρα που τιμούμε σήμερα.
Ευχέτης προς Κύριον
Ο Αρχιεπίσκοπος
† Ο Κύπρου Χρυσόστομος
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,
7 Φεβρουαρίου 2019.
