Ιερα Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα 5-7 Απριλίου 2019

Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος την Παρασκευή, 5 Απριλίου 2019, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία των Δ΄ Χαιρετισμών και θα αναγνώσει την Δ΄ Στάση αυτών στον Ιερό Ναό Aποστόλου Ανδρέα στο Πλατύ Αγλαντζιάς.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος την Παρασκευή, 5 Απριλίου 2019, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία των Δ΄ Χαιρετισμών και θα αναγνώσει την Δ΄ Στάση αυτών στον Ιερό Ναό Aγίου Κασσιανού στη Λευκωσία. Την Κυριακή, 7 Απριλίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα στη Δασούπολη.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος την Παρασκευή, 5 Απριλίου 2019, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία των Δ΄ Χαιρετισμών και θα αναγνώσει την Δ΄ Στάση αυτών στην Ιερά Μονή Παναγίας του Κύκκου. Την Κυριακή, 7 Απριλίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Παναγίας του Τράχωνα στο Στρόβολο.

Ο Πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα Αρχιμανδρίτης Ιωάννης την Παρασκευή, 5 Απριλίου 2019, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία των Δ΄ Χαιρετισμών και θα αναγνώσει την Δ΄ Στάση αυτών στον Ιερό Ναό Aρχαγγέλου Μιχαήλ Τρυπιώτη στη Λευκωσία. Το Σάββατο, 6 Απριλίου 2019, θα λειτουργήσει στην Ιερά Μονή Αποστόλου Βαρνάβα στη Σαλαμίνα.  

Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής π. Τριφύλλιος Ονησιφόρου την Παρασκευή, 5 Απριλίου 2019, θα προστεί της ακολουθίας των Δ΄ Χαιρετισμών και θα αναγνώσει την Δ΄ Στάση αυτών στον Ιερό Ναό Aγίου Νικολάου Λυκαβηττού. Την Κυριακή, 7 Απριλίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής στη Λακατάμεια.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,

      3 Απριλίου 2019

Αποστολικό ανάγνωσμα: Εβρ. στ΄ 13-20

⁶ καὶ παραπεσόντας, πάλιν ἀνακαινίζειν εἰς μετάνοιαν, ἀνασταυροῦντας ἑαυτοῖς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ καὶ παραδειγματίζοντας. ⁷ γῆ γὰρ ἡ πιοῦσα τὸν ἐπ’ αὐτῆς πολλάκις ἐρχόμενον ὑετόν καὶ τίκτουσα βοτάνην εὔθετον ἐκείνοις δι’ οὓς καὶ γεωργεῖται, μεταλαμβάνει εὐλογίας ἀπὸ τοῦ Θεοῦ· ⁸ ἐκφέρουσα δὲ ἀκάνθας καὶ τριβόλους, ἀδόκιμος καὶ κατάρας ἐγγύς, ἧς τὸ τέλος εἰς καῦσιν. ⁹ Πεπείσμεθα δὲ περὶ ὑμῶν, ἀγαπητοί, τὰ κρείττονα καὶ ἐχόμενα σωτηρίας, εἰ καὶ οὕτω λαλοῦμεν. ¹⁰ οὐ γὰρ ἄδικος ὁ Θεὸς ἐπιλαθέσθαι τοῦ ἔργου ὑμῶν καὶ τοῦ κόπου τῆς ἀγάπης ἧς ἐνεδείξασθε εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, διακονήσαντες τοῖς ἁγίοις καὶ διακονοῦντες. ¹¹ ἐπιθυμοῦμεν δὲ ἕκαστον ὑμῶν τὴν αὐτὴν ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν πρὸς τὴν πληροφορίαν τῆς ἐλπίδος ἄχρι τέλους, ¹² ἵνα μὴ νωθροὶ γένησθε, μιμηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ μακροθυμίας κληρονομούντων τὰς ἐπαγγελίας. ¹³ Τῷ γὰρ Ἀβραὰμ ἐπαγγειλάμενος ὁ Θεός, ἐπεὶ κατ’ οὐδενὸς εἶχε μείζονος ὀμόσαι, ὤμοσε καθ’ ἑαυτοῦ ¹⁴ λέγων· ἦ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε· ¹⁵ καὶ οὕτω μακροθυμήσας ἐπέτυχε τῆς ἐπαγγελίας· ¹⁶ ἄνθρωποι μὲν κατὰ τοῦ μείζονος ὀμνύουσι, καὶ πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος· ¹⁷ ἐν ᾧ περισσότερον βουλόμενος ὁ Θεὸς ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρονόμοις τῆς ἐπαγγελίας τὸ ἀμετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ, ἐμεσίτευσεν ὅρκῳ, ¹⁸ ἵνα διὰ δύο πραγμάτων ἀμεταθέτων, ἐν οἷς ἀδύνατον ψεύσασθαι Θεόν, ἰσχυρὰν παράκλησιν ἔχωμεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειμένης ἐλπίδος· ¹⁹ ἣν ὡς ἄγκυραν ἔχομεν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καὶ βεβαίαν καὶ εἰσερχομένην εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος, ²⁰ ὅπου πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς, κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδὲκ ἀρχιερεὺς γενόμενος εἰς τὸν αἰῶνα.

Απόδοση στα νεοελληνικά

⁶ αυτοί οι πιστοί, που τόσον έχουν προοδεύσει, εάν ξεπέσουν από όλα αυτά και τα αρνηθον, είναι αδύνατον να ανακαινίζωνται και να οδηγούνται πάλιν εις μετάνοιαν, διότι αυτοί με την άρνησίν των και την σκληροκαρδίαν των ξανασταυρώνουν τον Υιόν του Θεού, και, όπως απεσκληρυμμένοι άρχοντες του Ισραήλ τότε, τον διαπομπεύουν τώρα και αυτοί εις τα μάτια των ανθρώπων. ⁷ Ας δεχώμεθα, λοιπόν, με ευλάβειαν και προς καρποφορίαν τας δωρεάς του Θεού, διότι η γη που πίνει πάντοτε την βροχήν, η οποία συχνά κατά διαστήματα πίπτει εις αυτήν, και αναβλαστάνει χόρτον και λαχανικά και καρπούς δι’ εκείνους από τους οποίους και καλλιεργείται, παίρνει ευλογίαν από τον Θεόν. ⁸ Οταν όμως βγάζη αγκάθια και τριβόλια, τότε γίνεται ακατάλληλος και άχρηστος, πλησιάζει δε και κινδυνεύει να γίνη κατηραμένη, το δε τέλος της θα είναι φωτιά, η οποία θα κάψη τα αγκάθια και τα τριβόλια. (Οι πιστοί, που δέχονται την χάριν του Θεού και προδεύουν εις την αρετήν, παίρνουν ολονέν και περισσοτέρας θείας ευλογίας· όσοι όμως εκτρέπονται εις έργα φαύλα και μοχθηρά και μένουν αμετανοήτως εις αυτά, γίνονται ένοχοι της κατάρας του Θεού). ⁹ Δια σας όμως, αδελφοί, αν και σας ομιλούμεν τόσον επιτιμητικά, έχομεν ακλόνητον την πεποίθησιν, ότι προοδεύετε προς τα καλύτερα και προς εκείνα, τα οποία συνδέονται με την αιωνίαν σωτηρίαν σας. ¹⁰ Διότι δεν είναι άδικος ο Θεός, ώστε να λησμονήση τα καλά σας έργα και τον κόπον σας, δια την άσκησιν της αγάπης, την οποίαν εδείξατε εν τω ονόματι του Χριστού, υπηρετήσαντες τους Χριστιανούς και εξακολουθούντες μέχρι σήμερον να τους υπηρετήτε και βοηθήτε. ¹¹ Θελομεν δε ο καθένας από σας να δεικνύη συνεχώς την ιδίαν προθυμίαν και φροντίδα, τον ιερόν ενθουσιασμόν και ζήλον, να έχετε ακλόνητον μέχρι τέλους της ζωής σας την βεβαιότητα περί των αιωνίων αγαθών, που ελπίζομεν, ¹² ώστε να μη είσθε αμελείς και οκνηροί, αλλά να γίνετε μιμηταί εκείνων, οι οποίοι χάρις εις την πίστιν και την εγκαρτέρησίν των κληρονομούν τα αγαθά, που έχει υποσχεθή ο Θεός. ¹³ Εις δε τον Αβραάμ, όταν είχε δώσει ο Θεός τας μεγάλας υποσχέσεις, επειδή δεν είχε κανένα μεγαλύτερόν του-εφ’ όσον αυτός είναι ο μόνος απειροτέλειος-δια να ορκισθή και να βεβαιώση έτσι κατά τον απόλυτον τρόπον τον Αβραάμ, ότι ασφαλώς και βεβαίως θα τας εκπληρώση, ωρκίσθη στον εαυτόν του ¹⁴ λέγων· “αληθώς και βεβαίως θα σε ευλογήσω πλουσίως και θα αυξήσω εις πλήθος πολύ και αναρίθμητον τους απογόνους σου”. ¹⁵ Και έτσι ο Αβραάμ επίστευσεν στον Θεόν, επερίμενε με ακλόνητον αναμονήν, και επέτυχε την εκπλήρωσιν της υποσχέσεως, (διότι αφ’ ενός μεν απέκτησε υιόν εκ της Σαρρας, τον Ισαάκ, γενάρχην και αρχηγόν έθνους, εφ’ ετέρου δε από την χώραν των πνευμάτων είδε την ενανθρώπησιν του Υιού του Θεού, του ευλογημένου Σωτήρος των ανθρώπων).¹⁶ Διότι οι άνθρωποι ορκίζονται συνήθως στον Θεόν, τον μεγαλύτερον από όλους, και δίδεται όρκος, δια να σταματήση κάθε αντιλογία μεταξύ των και δια να επιβεβαιωθούν επισήμως τα λεγόμενα. ¹⁷ Δι’ αυτό και ο Θεός, επειδή ήθελε με μεγαλυτέραν βεβαιότητα να δείξη στους κληρονόμους των υποσχέσεών του το αμετάκλητον και αμετακίνητον της αποφάσεως του, συγκατέβη να χρησιμοποιήση ως μέσον επιβεβαιώσεως τον όρκον. ¹⁸ Και έτσι με δύο πράγματα, τα οποία είναι αμετάκλητα και αμετακίνητα, δηλαδή με την υπόσχεσίν του και τον όρκον του, εις τα οποία είναι εντελώς αδύνατον να ψευσθή ποτέ ο Θεός, να έχωμεν την βεβαιότητα και το στήριγμα να κρατήσωμεν την ελπίδα, η οποία μας έχει προσφερθή. ¹⁹ Αυτήν δε την ελπίδα την έχομεν σαν άγκυραν της ψυχής ασφαλή και σταθεράν, η οποία εισέρχεται και μας κρατεί σταθερά ηνωμένους προς τον ουρανόν, τον οποίον ουρανόν εσυμβόλιζε το εκείθεν από το παραπέτασμα της σκηνής του μαρτυρίου τμήμα, τα Αγια των Αγίων. ²⁰ Εις τον ουρανόν δε πρωτοπόρος χάρις ημών εισήλθεν ο Ιησούς, γενόμενος αρχιερεύς κατά τον τύπον του Μελχισεδεκ, όχι προσωρινός, αλλά αιώνιος.

Ευαγγελικό ανάγνωσμα: Μάρκ. θ΄ 17– 31

17 καὶ ἀπεκρίθη αὐτῷ εἷς ἐκ τοῦ ὄχλου͵ Διδάσκαλε͵ ἤνεγκα τὸν υἱόν μου πρὸς σέ͵ ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον· 18 καὶ ὅπου ἐὰν αὐτὸν κατα λάβῃ ῥήσσει αὐτόν͵ καὶ ἀφρίζει καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας καὶ ξηραίνεται· καὶ εἶπα τοῖς μαθηταῖς σου ἵνα αὐτὸ ἐκβάλωσιν͵ καὶ οὐκ ἴσχυσαν. 19 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτοῖς λέγει͵ Ὦ γενεὰ ἄπιστος͵ ἕως πότε πρὸς ὑμᾶς ἔσομαι; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν; φέρετε αὐτὸν πρός με. 20 καὶ ἤνεγκαν αὐτὸν πρὸς αὐτόν. καὶ ἰδὼν αὐτὸν τὸ πνεῦμα εὐθὺς συνεσπάραξεν αὐτόν͵ καὶ πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων. 21 καὶ ἐπηρώτησεν τὸν πατέρα αὐτοῦ͵ Πόσος χρόνος ἐστὶν ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ; ὁ δὲ εἶπεν͵ Ἐκ παιδιόθεν· 22 καὶ πολλάκις καὶ εἰς πῦρ αὐτὸν ἔβαλεν καὶ εἰς ὕδατα ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν· ἀλλ΄ εἴ τι δύνῃ͵ βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ΄ ἡμᾶς. 23 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ͵ Τὸ Εἰ δύνῃπάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι. 24 εὐθὺς κράξας ὁ πατὴρ τοῦ παιδίου ἔλεγεν͵ Πιστεύω· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ. 25 ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος ἐπετίμησεν τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ λέγων αὐτῷ͵ Τὸ ἄλαλον καὶ κωφὸν πνεῦμα͵ ἐγὼ ἐπιτάσσω σοι͵ ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ καὶ μηκέτι εἰσέλθῃς εἰς αὐτόν. 26 καὶ κράξας καὶ πολλὰ σπαράξας ἐξῆλθεν· καὶ ἐγένετο ὡσεὶ νεκρός͵ ὥστε τοὺς πολλοὺς λέγειν ὅτι ἀπέθανεν. 27 ὁ δὲ Ἰησοῦς κρατήσας τῆς χειρὸς αὐτοῦ ἤγειρεν αὐτόν͵ καὶ ἀνέστη. 28 καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς οἶκον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ κατ΄ ἰδίαν ἐπηρώτων αὐτόν͵ Ὅτι ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκ βαλεῖν αὐτό; 29 καὶ εἶπεν αὐτοῖς͵ Τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ μὴ ἐν προσευχῇ. 30 Κἀκεῖθεν ἐξελθόντες παρεπορεύοντο διὰ τῆς Γαλι λαίας͵ καὶ οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνοῖ· 31 ἐδίδασκεν γὰρ τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι Ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων͵ καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν͵ καὶ ἀποκτανθεὶς μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀναστήσεται. 

Απόδοση στα νεοελληνικά

¹⁷ Και λαβών τον λόγον ένας από το πλήθος είπε· “Διδάσκαλε, έφερα προς σε το παιδί μου, που έχει καταληφθή από πονηρόν πνεύμα, το οποίον του έχει αφαιρέσει την λαλιάν. ¹⁸ Και εις όποιον τόπον το καταλάβει, το συγκλονίζει και το ρίπτει κάτω και το κάνει να αφρίζη, να τρίζη τα δόντια του και να μένη ξηρόν και αναίσθητον. Και είπα στους μαθητάς σου να διώξουν αυτό το πονηρόν πνεύμα, και δεν ημπόρεσαν”. ¹⁹ Ο δε Ιησούς απεκρίθη εις αυτόν και είπε· “ω γενεά, που μένεις ακόμη άπιστος, παρ’ όλα τα θαύματα που έχεις ιδή· έως πότε θα είμαι μαζή σας; Εως πότε θα σας ανέχωμαι; Φερτε αυτόν σε μένα”. Και έφεραν πράγματι το δαιμονιζόμενο παιδί. ²⁰ Και το πνεύμα το πονηρόν, μόλις είδε τον Ιησούν, αμέσως συνεκλόνισε με σπασμούς τον νέον, ο οποίος αφού έπεσε εις την γην, εκυλίετο και έβγαζε αφρούς. ²¹ Και ηρώτησε ο Κυριος τον πατέρα του νέου· “πόσος καιρός είναι από τότε που συνέβη αυτό;” Και εκείνος είπε· “από την παιδικήν του ηλικίαν. ²² Και πολλές φορές τον έρριξεν εις την φωτιά και εις τα νερά, δια να τον εξοντώση. Αλλ’ εάν ημπορής να κάμης τίποτε, σπλαγχνίσου μας και βοήθησέ μας”.²³ Ο δε Ιησούς του είπε τούτο· “εάν συ ημπορής να πιστεύσης, τότε όλα είναι κατορθωτά στον πιστεύοντα”. ²⁴ Και αμέσως πατήρ του παιδίου με δάκρυα εις τα μάτια έκραξε και είπε· “πιστεύω, Κυριε, βοήθησέ με να ελευθερωθώ από την ολιγοπιστίαν και να αποκτήσω ζωντανήν πίστιν”. ²⁵ Επειδή δε ο Ιησούς είδε ότι λαός έτρεχε από τα διάφορα μέρη και εμαζεύετο εκεί, επέπληξε το ακάθαρτον πνεύμα και του είπε· “το πνεύμα το άλαλον και το κωφόν, εγώ σε διατάσσω, έβγα από αυτόν και ποτέ πλέον να μη ξαναεισέλθης εις αυτόν”. ²⁶ Και το πνεύμα το πονηρόν αφού έκραξε και συνεκλόνισε παρά πολύ τον νέον, εβγήκε. Και έμεινε ο νέος σαν πεθαμένος, ώστε πολλοί να λέγουν ότι απέθανε. ²⁷ Ο δε Ιησούς τον επιασε από το χέρι, τον εσήκωσε και εκείνος εστάθη όρθιος. ²⁸ Οταν δε εισήλθεν ο Κυριος εις ένα σπίτι, οι μαθηταί του τον ερωτούσαν ιδιαιτέρως· “διατί ημείς δεν ημπορέσαμεν να διώξωμε το ακάθαρτον πνεύμα;” ²⁹ Και εκείνος τους είπεν· “αυτό το γένος των δαιμονίων με τίποτε άλλο δεν διώχνεται, παρά μόνον με προσευχήν και νηστείαν”. ³⁰ Και αφού ανεχώρησαν από εκεί, επροχωρούσαν από απόμερους δρόμους δια μέσου της Γαλιλαίας και δεν ήθελε να μάθη κανείς δια την διάβασίν του αυτήν.³¹ Και τούτο, διότι εδίδασκε τους μαθητάς του ιδιαιτέρως και τους επληροφορούσε, ότι ο υιός του ανθρώπου παραδίδεται εις χέρια μοχθηρών ανθρώπων, οι οποίοι και θα τον θανατώσουν, και αφού θανατωθή, την τρίτην ημέραν θα αναστηθή.

ΚΥΡΙΑΚΗ 07 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2019 –Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ

(Εβρ. στ΄ 13-20) (Μάρκ. θ΄ 17– 31)

Πνευματικές αναβάσεις

                                                            «Έρωτι και πυρί θείας αγάπης πυρπολούμενος»

Αληθινό πρότυπο ζωής, ζωντανής και αυθεντικής πίστης, είναι ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας, τη μνήμη του οποίου όρισε να τιμά η Εκκλησία μας τη Δ΄ Κυριακή των Νηστειών. Το πνευματικό αυτό ανάστημα, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένας ταπεινός ασκητής. Έμπλεος όμως στο πέλαγος της θείας Χάριτος, αναδεικνύεται σε μεγάλο πατέρα της Εκκλησίας, που διασώζει με τον πιο αυθεντικό τρόπο την αλήθεια της, μέσα από τα συγγράμματά του αλλά και το άγιο παράδειγμά του. Ήταν ο κατ’ εξοχήν ασκητής του θεοβάδιστου όρους Σινά.

Υψηλό ανάστημα

Για το σημερινό άνθρωπο και τους σύγχρονους ρυθμούς της ζωής, ίσως η προβολή ενός ασκητή, του εκτοπίσματος του Ιωάννη της Κλίμακας, να φαντάζει ως κάτι το παράδοξο, ν’ αποτελεί ακόμα και ένα «σκάνδαλο». Πώς μπορεί να εναρμονίζονται τα βαθύτερα μηνύματα που εκπέμπει η ασκητική αυτή μορφή, η οποία με μετάνοια και τα δάκρυα που απορρέουν από αυτή, με νηστεία και πνευματική άσκηση, δείχνει μια πορεία εντελώς αντίθετη απ’ εκείνη που υπαγορεύει το δήθεν σύγχρονο και εξελιγμένο πνεύμα της εποχής; Βασανιστικό πραγματικά το ερώτημα που προβάλλει, αλλά συνάμα και υποβοηθητικό για ένα βαθύτερο προβληματισμό.

Και όμως, στα νάματα της Ορθόδοξης Παράδοσης, η ασκητική ζωή δεν είναι τίποτε άλλο, παρά η υπέρβαση του ατομισμού, ο εν Χάριτι Θεού αγώνας για να καταστεί ο άνθρωπος χριστοειδής ύπαρξη, στην πιο τιμημένη μορφή της. Το ορθόδοξο ήθος, είναι στη βαθύτερη ουσία του ασκητικό, γιατί ισορροπεί στη σωστή αξιολόγηση και ιεράρχηση των πραγμάτων. Επειδή η πνευματική ωριμότητα και τελείωση δεν είναι τελικά καρπός των προσπαθειών του ανθρώπου, αλλά πρωτίστως δωρεά του Αγίου Πνεύματος, γι’ αυτό και η άσκηση αυτή καθ’ εαυτή ποτέ δεν αποβαίνει σκοπός, αλλά το μέσο που οδηγεί στην απόκτηση της δωρεάς και της χάρης του Θεού. Αυτό φαίνεται και από το περιεχόμενο του περίφημου έργου του Ιωάννη, που το ονόμασε «Κλίμακα». Με τον αγώνα και την πνευματική άσκηση, σκαλί-σκαλί και βήμα-βήμα, ο άνθρωπος εγκολπώνεται την αρετή και αποτάσσεται την κακία.

Το περιεχόμενο της «Κλίμακας» είναι τόσο ψυχωφελές, που αναδεικνύεται σε αληθινή πυξίδα ζωής. Είναι ένα από τα ωραιότερα και ψυχοφελέστερα συγγράμματα, βγαλμένα από ανθρώπινη γραφίδα. Με ύφος λιτό αλλά και σοβαρό, αποφθεγματικό αλλά συνάμα και στοχαστικό, που κρύβει μέσα του ένα δυναμισμό και μια ανείπωτη γλυκύτητα, που γοητεύει και συναρπάζει, κατηχεί, οδηγεί, στηρίζει, ηλεκτρίζει την ψυχή των πιστών. Τους παρακινεί σε ενατενίσεις αιώνιες. Τους σπρώχνει ν’ ανέβουν την κλίμακα των αρετών, της αγιότητας και της θέωσης. «Ανεβαίνετε, ανεβαίνετε, αδελφοί, αναβάσεις προθύμως εν τη καρδία διατιθέμενοι…είπερ η αγάπη εστίν ο Θεός».

Προσευχή

Στην καρδιά της άσκησης, ως τρόπου ζωής, ξεπροβάλλει η δύναμη της προσευχής. Το προνόμιο του ανθρώπου να προσεύχεται, να καταξιώνεται να συνομιλεί και να επικοινωνεί με το Δημιουργό του, είναι από τα πιο ισχυρά που διαθέτει. Ακριβώς, από το Συναξάρι του αγίου Ιωάννη της Κλίμακας, μαθαίνουμε ότι πρωτίστως ήταν άνθρωπος της προσευχής. Ήταν ο αδιαλείπτως προσευχόμενος. Ο «έρωτι και πυρί θείας αγάπης πυρπολούμενος», όπως χαρακτηριστικά τον περιγράφει το λειτουργικό βιβλίο του Τριωδίου. Είναι ο ενσαρκωτής της τέλειας προσευχής, την οποία από μόνος του διδάχθηκε στην πράξη, αποτυπώνοντας τις θείες εμπειρίες του στο θείο σύγγραμμά του «Η Κλίμακα».

Πυρ άγιο και επουράνιο

Ειδικότερα, για την προσευχή, ο Ιωάννης αναφέρεται στο 28ο κεφάλαιο της Κλίμακας. Την κατατάσσει στα ανώτερα στάδια της τελείωσης του ανθρώπου. Δεν θα μπορούσε κιόλας να ήταν διαφορετικά τα πράγματα, αφού, όπως ο ίδιος επισημαίνει, «προσευχή εστί ένωσις ανθρώπου και Θεού». Η προσευχή είναι «πυρ… άγιο και επουράνιο», που εδρεύει στην καρδιά του ανθρώπου, αλλά η φλόγα της ανάβει από τον ουρανό. Η φωτιά αυτή της προσευχής κατακαίει και εξαγνίζει την καρδιά του ανθρώπου, η οποία στη συνέχεια γίνεται ευλογημένος δέκτης της θείας έλλαμψης και κάθαρσης. Τότε ο νους, ο λογισμός και η διάθεση αδρανούν προς την φορά της αμαρτίας και τα πάθη και οι κακίες υποχωρούν και ξεριζώνονται.

Απόταξη του ψεύδους

Η προσευχή είναι τελικά η οδός της αλήθειας. Γιατί ανεβάζει τον άνθρωπο εκεί που η αυθεντική κοινωνία του με τον Θεό και το συνάνθρωπο διαλύει την πλάνη και το ψεύδος. Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακας γράφει ότι «ψεύδος εστιν αγάπης αφανισμός». Ακόμα, η πατερική σοφία επισημαίνει ότι το ψεύδος είναι γέννημα της πολυλογίας και της ευτραπελίας. Η αναφορά του Παύλου στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα «…εν οίς αδύνατον ψεύσασθαι Θεόν», δίνει την ισχυρή βεβαίωση ότι το ψεύδος το απεχθάνεται ο Θεός. Όσα υποσχέθηκε στον άνθρωπο είναι η ίδια η αλήθεια και η αυθεντική ζωή. Η αλήθεια είναι εκείνη που τονώνει την ψυχή. Αντίθετα το ψεύδος έρχεται ν’ ακυρώσει την θεία και ευλογημένη πορεία της. Είναι συνδεδεμένο με την πλάνη, με την συκοφαντία, αλλά και με την υποκρισία. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που σημειώνεται στους Ψαλμούς ότι «απολεί δε Κύριος πάντας τους λαλούντας το ψεύδος» (Ψαλμ. 5,7). Το ψεύδος, στην οποιαδήποτε μορφή του, διακλαδώνεται μέσα από τα πλοκάμια της αμαρτίας και δηλητηριάζει την ψυχή του ανθρώπου.

Αγαπητοί αδελφοί, η μεγάλη μορφή του Ιωάννη της Κλίμακας, μέσα από την πορεία της άσκησης και της προσευχής και όλων των άλλων αρετών που εγκολπώθηκε, δείχνει την οδό της αλήθειας και της αληθινής ζωής προς όλους μας. Τα πνευματικά ανεβάσματα, στα οποία μας καλεί η Εκκλησία, ιδιαίτερα την περίοδο αυτή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, είναι απόλυτα συμβατά μόνο με την αλήθεια στη ζωή μας. Το ψεύδος είναι το όπλο του διαβόλου, με το οποίο επιχειρεί να μας αποπροσανατολίσει από όλα όσα μάς υπόσχεται η αγάπη του Κυρίου μας. Από τα αιώνια αγαθά που μας εισάγουν στην κλίμακα της αρετής. Ας προσέξουμε, λοιπόν, να εγκολπωθούμε και εμείς στη ζωή μας την αλήθεια γιατί μόνο έτσι η ευλογία του Θεού θα μας συνοδεύει σ’ όλη μας τη ζωή.

Χριστάκης Ευσταθίου, θεολόγος