Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα 2-3 Νοεμβρίου 2019

Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομος το Σάββατο, 2 Νοεμβρίου 2019, το εσπέρας, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στον Άγιο Δομέτιο. Την Κυριακή, 3 Νοεμβρίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στα Λατσιά.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος το Σάββατο, 2 Νοεμβρίου 2019, το εσπέρας, θα χοροστατήσει και κηρύξει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον Ιερό Ναό Αγίου Κασσιανού, όπου οι κάτοικοι της παλαιάς Λευκωσίας θα εορτάσουν τον Άγιο Γεώργιο. Την Κυριακή, 3 Νοεμβρίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο νέο Κοιμητήριο Λευκωσίας. Ακολούθως, θα προστεί του Μνημοσύνου του αειμνήστου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκου Κληρίδη.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νιτρίας κ. Νικόδημος το Σάββατο, 2 Νοεμβρίου 2019, το εσπέρας, θα χοροστατήσει κατά την ακολουθία του Εσπερινού στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στα Λατσιά.

Ο Πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα Αρχιμανδρίτης Ιωάννης το Σάββατο, 2 Νοεμβρίου 2019, θα λειτουργήσει και κηρύξει στην Ιερά Μονή Αποστόλου Βαρνάβα στη Σαλαμίνα.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,

31 Οκτωβρίου 2019

***************************************************

Αποστολικό Ανάγνωσμα:Εφεσ. β΄ 4-10

Ἀδελφοί, ὁ Θεὸς πλούσιος ὢν ἐν ἐλέει, διὰ τὴν πολλὴν ἀγάπην αὐτοῦ ἣν ἠγάπησεν ἡμᾶς, καὶ ὄντας ἡμᾶς νεκροὺς τοῖς παραπτώμασιν συνεζωοποίησεν τῷ Χριστῷ· χάριτί ἐστε σεσῳσμένοι· καὶ συνήγειρεν καὶ συνεκάθισεν ἐν τοῖς ἐπουρανίοις ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ, ἵνα ἐνδείξηται ἐν τοῖς αἰῶσι τοῖς ἐπερχομένοις τὸν ὑπερβάλλονυα πλοῦτον τῆς χάριτος αὐτοῦ ἐν χρηστότητι ἐφ᾽ ἡμᾶς ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ. Τῇ γὰρ χάριτί ἐστε σεσῳσμένοι διὰ τῆς πίστεως· καὶ τοῦτο οὐκ ἐξ ὑμῶν, Θεοῦ τὸ δῶρον· οὐκ ἐξ ἔργων, ἵνα μή τις καυχήσηται. Αὐτοῦ γάρ ἐσμεν ποίημα, κτισθέντες ἐν Χριστῷ ᾽Ιησοῦ ἐπὶ ἔργοις ἀγαθοῖς οἷς προητοίμασεν ὁ Θεὸς ἵνα ἐν αὐτοῖς περιπατήσωμεν.

Νεοελληνική Απόδοση

4 O Θεός, όμως, καθώς είναι πλούσιος σε έλεος και χάρη, και μέσα στη μεγάλη του αγάπη με την οποία μας αγάπησε, 5 παρόλο που ήμασταν νεκροί εξαιτίας των παραπτωμάτων μας, μας ζωοποίησε μαζί με το Xριστό – γιατί με παροχή χάρης έχετε σωθεί – 6και μας ανέστησε μαζί του και μας έβαλε να καθίσουμε στα επουράνια μαζί με το Xριστό. 7 Mε τον τρόπο αυτό θέλησε να φανερώσει στις μελλούμενες γενιές τον άμετρο πλούτο της χάρης του, την οποία με καλοσύνη χορήγησε σε μας, χάρη στο Xριστό Iησού. 8 Γιατί, πράγματι, με παροχή χάρης έχετε σωθεί, μέσω της πίστεως. Kι αυτό δεν είναι επίτευγμα δικό σας. Eίναι δώρο του Θεού. 9 Δεν είναι αμοιβή έργων. Σας το λέω για να μην τυχόν και καυχηθεί κανείς. 10 Γιατί, πραγματικά είμαστε έργο δικό του, που φτιαχτήκαμε μέσω του Iησού Xριστού με σκοπό να κάνουμε έργα καλά, τα οποία ο Θεός προετοίμασε, για να καταγινόμαστε μ’ αυτά.

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Λουκ. ιστ΄ 19-31

Εἶπεν ὁ Κύριος· Ἄνθρωπός τις ἦν πλούσιος, καὶ ἐνεδιδύσκετο πορφύραν καὶ βύσσον εὐφραινόμενος καθ’ ἡμέραν λαμπρῶς. ²⁰Πτωχὸς δέ τις ἦν ὀνόματι Λάζαρος, ὃς ἐβέβλητο πρὸς τὸν πυλῶνα αὐτοῦ ἡλκωμένος ²¹καὶ ἐπιθυμῶν χορτασθῆναι ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τοῦ πλουσίου· ἀλλὰ καὶ οἱ κύνες ἐρχόμενοι ἐπέλειχον τὰ ἕλκη αὐτοῦ. ²²ἐγένετο δὲ ἀποθανεῖν τὸν πτωχὸν καὶ ἀπενεχθῆναι αὐτὸν ὑπὸ τῶν ἀγγέλων εἰς τὸν κόλπον Ἀβραάμ· ἀπέθανε δὲ καὶ ὁ πλούσιος καὶ ἐτάφη. ²³καὶ ἐν τῷ ᾅδῃ ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, ὑπάρχων ἐν βασάνοις, ὁρᾷ Ἀβραὰμ ἀπὸ μακρόθεν καὶ Λάζαρον ἐν τοῖς κόλποις αὐτοῦ. ²⁴καὶ αὐτὸς φωνήσας εἶπε· πάτερ Ἀβραάμ, ἐλέησόν με καὶ πέμψον Λάζαρον ἵνα βάψῃ τὸ ἄκρον τοῦ δακτύλου αὐτοῦ ὕδατος καὶ καταψύξῃ τὴν γλῶσσάν μου, ὅτι ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογὶ ταύτῃ. ²⁵εἶπε δὲ Ἀβραάμ· τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαβες σὺ τὰ ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καὶ Λάζαρος ὁμοίως τὰ κακά· νῦν δὲ ὧδε παρακαλεῖται, σὺ δὲ ὀδυνᾶσαι· ²⁶καὶ ἐπὶ πᾶσι τούτοις μεταξὺ ἡμῶν καὶ ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται, ὅπως οἱ θέλοντες διαβῆναι ἔνθεν πρὸς ὑμᾶς μὴ δύνωνται, μηδὲ οἱ ἐκεῖθεν πρὸς ἡμᾶς διαπερῶσιν. ²⁷εἶπε δέ· ἐρωτῶ οὖν σε, πάτερ, ἵνα πέμψῃς αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον τοῦ πατρός μου· ²⁸ἔχω γὰρ πέντε ἀδελφούς· ὅπως διαμαρτύρηται αὐτοῖς, ἵνα μὴ καὶ αὐτοὶ ἔλθωσιν εἰς τὸν τόπον τοῦτον τῆς βασάνου. ²⁹λέγει αὐτῷ Ἀβραάμ· ἔχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς προφήτας· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν. ³⁰ὁ δὲ εἶπεν· οὐχί, πάτερ Ἀβραάμ, ἀλλ’ ἐάν τις ἀπὸ νεκρῶν πορευθῇ πρὸς αὐτοὺς, μετανοήσουσιν. ³¹Εἶπε δὲ αὐτῷ· εἰ Μωϋσέως καὶ τῶν προφητῶν οὐκ ἀκούουσιν, οὐδὲ ἐάν τις ἐκ νεκρῶν ἀναστῇ πεισθήσονται.

Νεοελληνική Απόδοση

19 “Yπήρχε κάποτε ένας πλούσιος, που ντυνόταν με πορφύρα και λινά ρούχα, απολαμβάνοντας κάθε μέρα τη ζωή του μεγαλόπρεπα. 20 Yπήρχε κι ένας φτωχός που ονομαζόταν Λάζαρος, ο οποίος ήταν εγκαταλειμμένος κοντά στην αυλόπορτα του πλουσίου, με το σώμα του γεμάτο πληγές, 21 και λαχταρούσε να χορτάσει από τα ψίχουλα που έπεφταν από το τραπέζι του πλουσίου. Παράλληλα έρχονταν και τα σκυλιά και έγλειφαν τις πληγές του. 22 Kάποτε, λοιπόν, πέθανε ο φτωχός και τον μετέφεραν οι άγγελοι στην αγκαλιά του Aβραάμ. Πέθανε επίσης κι ο πλούσιος και τον έθαψαν. 23 Kαι στον άδη, καθώς βασανιζόταν, σήκωσε τα μάτια του και βλέπει τον Aβραάμ από μακριά και στην αγκαλιά του το Λάζαρο! 24 Φώναξε τότε και είπε: Πατέρα μου Aβραάμ, σπλαχνίσου με και στείλε το Λάζαρο να βρέξει την άκρη του δαχτύλου του στο νερό και να δροσίσει τη γλώσσα μου, γιατί υποφέρω μέσα σ’ αυτή τη φλόγα! 25 Kι ο Aβραάμ απάντησε: Παιδί μου, θυμήσου ότι απόλαυσες εσύ τα αγαθά σου στη ζωή σου και παρόμοια ο Λάζαρος τα κακά. Tώρα, λοιπόν, αυτός ανακουφίζεται εδώ κι εσύ υποφέρεις. 26 Kι εκτός απ’ όλα αυτά, ανάμεσα σε μας και σε σας υπάρχει μεγάλο χάσμα, έτσι που όσοι θέλουν να περάσουν από εδώ σε σας, να μην μπορούν, κι ούτε οι από εκεί μπορούν να περάσουν σε μας. 27 Kι εκείνος είπε: Tότε, σε παρακαλώ, πατέρα, να τον στείλεις στο πατρικό μου σπίτι, 28 γιατί έχω πέντε αδέλφια, για να τους προειδοποιήσει, ώστε να μην έρθουν κι αυτοί στον τόπο αυτόν του βασανισμού. 29 Tου λέει ο Aβραάμ: Έχουν το Mωυσή και τους προφήτες. Aς ακούσουν αυτούς. 30 Kι εκείνος είπε: Όχι, πατέρα Aβραάμ, αλλά αν πάει σ’ αυτούς κάποιος από τους νεκρούς, θα μετανοήσουν. 31 Tότε ο Aβραάμ του είπε: Aν το Mωυσή και τους προφήτες δεν ακούνε, ούτε κι αν αναστηθεί κάποιος από τους νεκρούς δεν πρόκειται να πειστούνε”.

*************************************

ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019

Ε΄ ΛΟΥΚΑ

(Εφεσ. β΄ 4-10) (Λουκ. ιστ΄ 19-31)

Καρποφορία της Χάριτος

«…ουκ εξ έργων, ίνα μη τις καυχήσηται…»

Η πίστη του ανθρώπου στον Θεό σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να εξαντλείται στην τήρηση ορισμένων τύπων. Η τυπολατρία, μάλιστα, αποβαίνει επικίνδυνη για την πνευματική ζωή. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο που την καταδίκασε και ο ίδιος ο Χριστός, με αφορμή διάφορα γεγονότα που είχαν ως πρωταγωνιστές τους γραμματείς και φαρισαίους της εποχής εκείνης. Έτσι, κατ’ επέκταση, και η σωτηρία του ανθρώπου δεν είναι αποτέλεσμα της τήρησης ορισμένων «καλών έργων», τα οποία πολλές φορές γίνονται αυτοσκοπός. Μπορεί κάποιοι να νομίζουν ότι διαθέτουν αρετές, ωστόσο, όταν δεν εμπιστεύονται την χάρη του Θεού, αυτές παραμένουν ξεκάρφωτες και χωρίς κανένα νόημα. Αντίθετα, μπορεί να εκθρέψουν την έπαρση και τον εγωισμό στην ψυχή του ανθρώπου, που αποβαίνουν στοιχεία τοξικά για την καλλιέργεια της αληθινής αρετής. Επομένως και η όποια ηθική, καταξιώνεται μόνο όταν συνδέεται με την αγάπη του Χριστού και της Εκκλησίας. Τα έργα μόνο ως αποτέλεσμα της πίστης και καρπός του Αγίου Πνεύματος, αποκτούν νόημα και περιεχόμενο. Τονίζει χαρακτηριστικά ο απόστολος Παύλος: «τη χάριτι έστε σεσωσμένοι διά πίστεως» (Εφ. 2,8). Λέει ξεκάθαρα εδώ ότι είμαστε σωσμένοι με την χάρη του Θεού και όχι με τη δύναμη των καλών μας έργων. Κανένας δεν μπορεί να καυχηθεί πως σώθηκε μόνο με τα καλά του έργα.

Ο νόμος των έργων και η χάρη του Χριστού

Οι άγιοι πατέρες ξεκαθαρίζουν το τοπίο, όταν επισημαίνουν ότι ο νόμος της Παλαιάς Διαθήκης, μέχρι την παρουσία του Χριστού, έσωζε «τους ακριβείς φύλακας αυτής». Μετά όμως, όταν προκόψαμε, ξεπεράσαμε τη νηπιακή ηλικία και φθάσαμε στην κατάσταση της τελείωσης. Και όταν με την πίστη μας στον Χριστό μάς δόθηκε πολλή χάρη και όταν στήθηκαν κατορθώματα και τρόπαια και βραβεία που καμιά σύγκριση δεν έχουν με τα παλαιά καλά έργα, τότε καταργήθηκαν οι τύποι της Παλαιάς Διαθήκης, όπως η περιτομή, οι καθαρμοί και άλλες διατάξεις. Τα έπαθλα της χάριτος είναι πολύ ανώτερα και σπουδαία, γιατί αφορούν την κληρονομία της ουράνιας Βασιλείας, την υιοθεσία του ανθρώπου, δηλαδή την καταξίωσή του ως τέκνου του Θεού. Τα έργα της Παλαιάς Διαθήκης είναι η οδός προς το Ευαγγέλιο, ενώ η χάρη είναι το ίδιο το Ευαγγέλιο. Η σωτηρία ήλθε σε όλο τον κόσμο διά του Ιησού Χριστού. Ο Παύλος κάνει λόγο για τον «υπερβάλλοντα πλούτο της χάριτος αυτού εν χρηστότητι εφ’ ημάς εν Χριστώ Ιησού» (Εφεσ. 2,7). Γίνεται λόγος, συγκεκριμένα, για τον αληθινό πλούτο της χάριτος του Θεού που προσφέρθηκε σε μας διά του Ιησού Χριστού. Σύμφωνα με τον μεγάλο πατέρα της Εκκλησίας, τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, ο Χριστός «έστησε του νόμου το θέλημα», δηλαδή έθεσε τέρμα στην ισχύ του νόμου και εγκαινίασε τη δικαιοσύνη της χάριτος. Προσφέρεται δηλαδή στον άνθρωπο η πραγματική σωτηρία. Δεν καταργείται στην πραγματικότητα η Παλαιά Διαθήκη, αλλά μέσα στην Εκκλησία που είναι ο Χριστός παρατεινόμενος εις τους αιώνες, οι διατάξεις της αποκτούν νέο περιεχόμενο και βαθύτερο νόημα, με την χάρη του Θεού.

Η σωτηρία του ανθρώπου

Η σωτηρία του ανθρώπου είναι το κεφαλαιώδες ζήτημα που προβάλλει επιτακτικά σε κάθε εποχή. Είναι θέμα που πάντοτε διατηρεί την επικαιρότητα του. Έχει σαφώς σύγχρονες προεκτάσεις και διαστάσεις. Ακόμα και σήμερα πολλοί είναι εκείνοι που παραμένουν προσκολλημένοι στον τύπο και ξεχνούν την ουσία που είναι ο σκοπός της ζωής τους. Ο σκοπός της ζωής δεν εξαντλείται σε καμιά περίπτωση στο θεαθήναι, δηλαδή στο να φαινόμαστε στα μάτια των ανθρώπων πως είμαστε καλοί και ηθικοί, αλλά επεκτείνεται στο πώς να βιώνουμε με την πίστη μας την χάρη του Θεού. Η σωτηρία μας τελικά είναι ψηλάφηση της θυσίας του Χριστού διά της πίστεως. Σωτηρία δεν είναι η οποιαδήποτε κοινωνική μας καταξίωση, αλλά η πορεία προς την θέωση. Πολλοί επιθυμούν ν’ αποκτήσουν ένα καλό όνομα με το να κάνουν καλές πράξεις «προς το θεαθήναι» (Ματθ. 6,1). Ακόμα πολλοί έχουν την ψευδαίσθηση πως η ευλάβεια εκφράζεται με τη σχολαστική τήρηση θρησκευτικών τύπων. Πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι ακόμα και η πραγματοποίηση καλώ έργων, έξω από το πεδίο της χάρης του Θεού, δηλαδή αυτονομημένων και αποκομμένων από την κατά Χριστό ζωή, αποβαίνει ανώφελη. Δεν οδηγεί πουθενά τον άνθρωπο, παρά μόνο στην υποκρισία και την τυπολατρία. Ο άγιος Μάρκος ο Αθηναίος λέει πως τέτοιες πράξεις, έστω κι αν φαίνονται καλές, είναι «εγκλήματα λάμποντα». Θα πρέπει η κατά Χριστό ζωή να υπερισχύει των οποιωνδήποτε κοινωνικών καταξιώσεων που προέρχονται από την εκπλήρωση τύπων και των ούτω καλούμενων καλών μας έργων. Η σωτηρία του ανθρώπου είναι μυστήριο της χάριτος και όχι αντιμισθία των καλών έργων, όπως φαντάζονται μερικοί. Από την άλλη, τα καλά έργα στην αυθεντική τους μορφή είναι καρπός της χάριτος. Η πίστη στο Πρόσωπο του Κυρίου είναι η αιτία της σωτηρίας. Αυτή ακριβώς η πίστη γεννά και τα καλά έργα. Από μόνα τους όμως δεν σώζουν.

Το παράδειγμα των αγίων

Οι άγιοι της Εκκλησίας μας υπήρξαν δοχεία και διδάσκαλοι της χάριτος. Γιατί ακριβώς την είχαν βιώσει και γι’ αυτό είχαν πνευματικό ανάστημα και αναδείχθηκαν καινές υπάρξεις, δηλαδή καινούργιοι άνθρωποι. Άνθρωποι που μέσα στην καρδιά τους γεννήθηκε ο Χριστός και επενεργούσε το Άγιο Πνεύμα. Η χάρη του Θεού τούς δίδαξε να συμμετέχουν στα παθήματα του Χριστού, να βιώνουν την μυστηριακή ζωή, να συμμετέχουν αξίως στο μυστήριο της ζωής, δηλαδή της Θείας Ευχαριστίας, να είναι ταπεινοί και σ’ όλη τους τη ζωή να επιζητούν το έλεος του Θεού. Αυτή ακριβώς η ευλογημένη πορεία τούς παρακινούσε να πράττουν το καλό, χωρίς να περιμένουν ανταπόδοση. Αντίθετα, υπέμεναν τις θλίψεις «ανάπαυσιν και παράκλησιν της χάριτος εκδεχόμενοι», σύμφωνα με τον άγιο Μακάριο τον Αιγύπτιο. Διέθεταν την αδιάκριτη αγάπη και η χάρη του Θεού πλημμύριζε όλη την ύπαρξή τους. Άγιες μορφές με αυτά τα θεία χαρακτηριστικά υπήρξαν και ο μεγαλομάρτυς Γεώργιος ο τροπαιοφόρος, του οποίου την ανακομιδή των λειψάνων θυμούμαστε σήμερα, όπως και οι μάρτυρες της πίστεως Ακεψιμάς, Ιωσήφ και Αειθαλάς, των οποίων επίσης τη μνήμη τιμούμε και εορτάζουμε. Απέδειξαν οι μορφές αυτές ότι το ανώτερο πράγμα στη ζωή του ανθρώπου είναι να ενεργεί μέσα του η χάρη του Θεού. Μόνο τότε μπορεί να φθάσει στο επιδιωκόμενο, που είναι η σωτηρία. Ας το επιχειρήσουμε.

Χριστάκης Ευσταθίου, θεολόγος