Κυριακή Β΄ τῶν Νηστειῶν, Λόγος εἰς τόν Ἀπόστολον, Ἡ παροδικότητα τοῦ κόσμου καί τό ἀναλλοίωτον τοῦ Θεοῦ

Του μακαριστού Αρχιμανδρίτου Γρηγορίου Μουσουρούλη (†11/01/2021)

Κυριακή Β΄ τῶν Νηστειῶν

Λόγος εἰς τόν Ἀπόστολον

Ἡ παροδικότητα τοῦ κόσμου καί τό ἀναλλοίωτον τοῦ Θεοῦ

 «Πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται… σύ δέ ὁ αὐτός εἶ, καί τά ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι» (Ἑβρ.α´11-12)

*********

«Πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται… σύ δέ ὁ αὐτός εἶ, καί τά ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι»

         Σήμερα δεύτερη Κυριαακή τῶν Νηστειῶν, τιμοῦμε τή μνήμη τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλα­μᾶ, ἑνός ἐκ τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ὁποῖος κατατρόπωσε τόν αἱρετικό Βαρλαάμ καί τούς ὁμόφρονές του καί στερέωσε τήν Ὀρθο­δοξία κατά τόν 14ο αἰώνα. Στό ἀποστολικό ἀνά­γνωσμα, πού ἀκούσαμε, ὁ ἱερός συγγραφέας, πα­ραθέτοντας αὐτούσιο ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τόν 101ο ψαλμό, τονίζει ἰδιαιτέρως ὅτι ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός δέν εἶναι κτίσμα τοῦ Θεοῦ, ἀλλά εἶναι ὁ ἴδιος ὁ ὑπέρχρονος Θεός, ἀμετάβλητος καί αἰώνιος.

         Τί σημαίνει αὐτό τό πράγμα; Καί ποιές συνέπειες μπορεῖ νά ἔχει στή ζωή τοῦ καθενός μας;

****

«Πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται… σύ δέ ὁ αὐτός εἶ, καί τά ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι»

Ὁ ἱερός συγγραφέας  ἀντιπαραβάλλει στό κείμενό μας τό μεγαλεῖο τοῦ Χριστοῦ μας πρός τό μεγαλεῖο τοῦ κόσμου ὁλοκλήρου, τοῦ σύμπαντος. Καί τί λέγει; Λέγει ὅτι αὐτός ὁ κόσμος εἶναι δημι­ούργημα τοῦ Χριστοῦ καί, ὅσο μεγαλειώδης καί ἄν φαίνεται, κάποια στιγμή θά καταστραφεῖ, ἐνῶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριος μένει ἀμετάβλητος. Οἱ ἐνέργειές Του,  βέβαια, πρός τόν κόσμο σύμφωνα μέ τό μυ­στήριο τῆς θείας οἰκονομίας μεταβάλλονται, ὁ ἴδιος ὅμως παραμένει ἀναλλοί­ωτος.

         Οἱ ἄνθρωποι γεννιοῦνται, μεγαλώνουν, γερ­νοῦν καί πεθαίνουν. Τό ἴδιο καί τά ζῶα καί τά φυ­τά. Ἀκόμη καί τά αἰωνόβια ὄρη καί οἱ ἐκτετα­μένες πεδιάδες, οἱ ἀπέραντες θάλασσες ὑφίσταν­ται μεταβολές ἀπό σεισμούς, καθιζήσεις, διαβρώ­σεις, ἡφαιστειακή δραστηριότητα. Ἀκόμη καί τά ἀπει­ράριθμα ἄστρα πού ἡ ἡλικία τους ἀριθμεῖ ἑκατομ­μύρια χρόνια ζωῆς κι αὐτά κάποτε θά πεθάνουν.  

Οἱ ἀπέραντοι κόσμοι πού στροβι­λίζονται στά ἀπύθμενα χάη τοῦ σύμπαντος, θά φθαροῦν, ὅπως φθείρονται τά παλαιά ροῦχα· καί τά κατάλοιπά τους ὁ Δημιουργός τῶν πάντων θά τά μαζέψει ὡς ἐπανωφόρι, θά τά ἀλλάξει καί θά δημιουργήσει ἀπ’ αὐτά ἕνα νέο σύμπαν, ἄφθαρτο καί αἰώνιο. Ἐνῶ ὅμως ὅλος αὐτός ὁ κόσμος θά ὑποστεῖ τόσο μεγάλες ἀλλαγές, ὁ Κύριος, εἴπαμε,  μένει πάντοτε ὁ ἴδιος καί δέν πρόκειται νά γηράσει ποτέ.

         Ὁ κόσμος μένει ἀσταθής, φθειρόμενος καί μεταβαλλόμενος. Ὁ Κύριος ἀσάλευτος, ἀμετάβλη­τος, αἰώνιος. Τό σύμπαν βαδίζει ἀργά ἀλλά καί σταθερά πρός τό θάνατο. Κάθε κίνηση τῶν ἄστρων του εἶναι καί ἕνα βῆμα πρός τό τέλος, κάθε λάμψη τῶν ἥλιων του εἶναι καί ἕνα ἀγγελ­τήριο τοῦ θανάτου του· οἱ ἐκρήξεις τῶν στοιχείων του εἶναι ἦχος νεκρικῆς καμπάνας, πού ἀναγγέλλει τήν κηδεία του.

 Τό σύμπαν φθείρεται, πεθαίνει.

Ὁ Δημιουργός του ὅμως ὄχι. Δέν εἶναι ἕνα στοιχεῖο τοῦ σύμπαντος ὁ Κύριος. Δέν ἀποτελεῖ τμῆμα τοῦ φθειρομένου κόσμου. Ὁ Κύριος εἶναι ἄναρχος καί ἀτελεύτητος, αἰώνιος καί ἀμετάβλη­τος, σταθερός καί ἀσάλευτος. Μέσα στόν μετα­βαλλόμενο κόσμο Ἐκεῖνος δέν ἀλλάζει ποτέ. Οὔτε ἡ φθορά τόν ἐγγίζει, οὔτε τά γηρατειά τόν συν­θλίβουν. Δέν ἔχει ἀρχή, δέν θά γνωρίσει τέλος. Εἶναι τό Α καί τό Ω, ὁ πρῶτος καί ὁ ἔσχατος, ἡ δημιουργική ἀρχή καί ὁ τελικός σκοπός τῶν πάντων.

*****

Ζοῦμε μέσα σ’ αὐτό τόν μεταβαλλόμενο κόσμο. Σέ μᾶς φαίνεται ἀπέραντος καί αἰώνιος, ἀφοῦ ἐμεῖς μοιάζουμε τόσο μικροί καί ἀσήμαντοι μπροστά του καί τόσο πρόσκαιροι. Πρόσκαιροι! Ἐμεῖς φεύγουμε, τά βουνά μένουν καί τά ἄστρα ἐξακολουθοῦν νά φωτίζουν τό νυκτερινό σκοτά­δι. Ἀλλ’ ὅσο φθαρτοί καί πρόσκαιροι εἴμεθα ἐμεῖς, τόσο εἶναι φθαρτός καί πρόσκαιρος καί ὁ κόσμος ὅλος. Γι’ αὐτό καί, ὅσο καί ἄν ἐπιθυμοῦμε καί ἐπιχειροῦμε νά βροῦμε στήριγμα σταθερό σ’  αὐ­τόν τόν κόσμο τῆς φθορᾶς, μένουμε πάντοτε με­τέωροι καί ἀσταθεῖς καί ἀβέβαιοι. Διότι δέν ὑπάρ­χει στήριγμα ἀσάλευτο μέσα στόν κόσμο καί τήν κατάστασή του ὅλη.

 Δέν ὑπάρχει, ἀδελφοί, στήριγμα!

         Ἐκεῖ πού χθές στηρίχθηκαμε, σήμερα ἀντι­κρύζουμε ἐρείπια· καί αὐτό πού σήμερα μᾶς προσ­φέρει ἀσφάλεια, αὔριο θά μᾶς ἐγκαταλείψει μό­νους. Θά θρηνήσουμε ἐπάνω σ’ ἕνα τάφο, στά ἐρείπια ἑνός σπιτιοῦ, στό ναυάγιο μιᾶς ἐπιχει­ρήσεως, στήν ἀποτυχία ἑνός σχεδίου, στήν τρα­γωδία ἑνός διχασμοῦ, στή φρίκη μιᾶς προδοσίας.  Τό μόνον βέβαιο καί σταθερό πράγμα τοῦ κόσμου τούτου εἶναι ἡ ἀβεβαιότητα καί ἡ ἀστάθειά του. Τίς ἡμέρες αὐτές ὁλόκληρος ὁ πλανήτης τῆς γῆς εἶναι ἀνάστατος καί οἱ κάτοικοί του τρέμουν σάν φθινοπω­ρινά φύλλα, ἀδύναμοι νά ἀντισταθοῦμε σέ ἕνα ἰό ἀόρατο σέ γυμνό μάτι. Λαμβάνουμε μέτρα προστασίας  καί καλά κάνουμε. Ὅλοι ὀφείλουμε νά ὑπακοῦμε στίς ὁδηγίες τῶν εἰδικῶν, ὅμως ποτέ μή ξεχνᾶμε τό λόγο τοῦ προφήτη καί βασιλιᾶ Δαυΐδ: «οὐ γάρ ἐπί τῷ τόξῳ μου ἐλπιῶ, καί ἡ ρομφαία μου οὐ σώσει με» (ψαλμ. 43, 7). Δέν θά στηρίξω τήν ἐλπίδα μου στό τόξο μέ τό ὁποῖο πολεμῶ, καί δέν θά μέ σώσει τό σπαθί πού κρατῶ στά χέρια μου. Λαμβάνω τά μέτρα μου, ἀλλά δέν στηρίζομαι μόνο καί κυρίως σ᾽αὐτά. Δέν ἀρκεῖ μόνο ἡ ὁριζόντια θεώρηση καί ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος. Ἀναγκαιότερη καί ἀποτελε­σματικότερη εἶναι ἡ κάθετη.  Στρέφω τό βλέμμα στόν οὐρανό καί ἱκετεύω μέ συντριβή καί ζητῶ τό ἔλεος καί τήν προστασία τοῦ Θεοῦ. «Ἐν τῷ Θεῷ ποιήσομεν δύναμιν»  (ψαλμ. 59,14). Μέ τή δύνα­μη τοῦ Θεοῦ θά ὑπερβοῦμε τό πρόβλημα καί θά ἀντιμετωπίσουμε τή δοκιμασία.

         Πάνω ἀπό ὅλους καί ὅλα εἶναι ὁ παντο­δύναμος Θεός. Στά βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἐπανειλημμένως οἱ ἱεροί συγγραφεῖς κάμνουν λόγο γιά θανατικό πού ἔπεφτε στίς τάξεις τοῦ Ἰσρα­ηλιτικοῦ λαοῦ καί τό ὁποῖο στανματοῦσε μέ τήν καταφυγή  στόν Θεό. Στόν 105ο (στ.30) ψαλμό λέγεται ὅτι μέ τήν παρέμβαση τοῦ Φινεές, τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ «ἐκόπασεν ἡ θραῦσις». Ἐσταμάτησεν ἡ θραύση καί ἡ πληγή τοῦ θανάτου, πού εἶχε πέσει στόν λαό ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτίας. Καί σέ ἄλλη περίπτωση πού μέσα  σέ ἕξι ὧρες θανα­τώθηκαν ἑβδομήντα χιλιάδες Ἰσραηλίτες, ὅταν ὁ Δαυΐδ μετανοημένος γιά τό λάθος του πρόσφερε θυσία στόν Θεό «ἐπήκουσε Κύριος τῇ γῇ, καί συνεσχέθη ἡ θραῦσις ἐπάνωθεν Ἰσραήλ» (Β΄Βα­σιλ. Κδ΄25). Μετά τήν προσφορά τῶν θυσιῶν ἔδειξεν ὁ Κύριος τήν εὐσπλαγχνία Του καί κατέπαυσεν ἡ θανατική τιμωρία, πού εἶχε πέσει ἐπάνω στόν Ἰσραήλ.

         Σέ μιά στιγμή ὁ παντοδύναμος Κύριος καί Θεός μας  μπορεῖ νά θέσει τέρμα στό κακό. Γιά νά γίνει αὐτό χρειάζεται ἡ δική μας μετάνοια.  Ἄς ποῦμε, ἀδελφοί μου, ἄς κραυγάσομεν ἐκ βάθους ψυχῆς, «ἡμάρτομεν, Κύριε, ἠνομήσαμεν, ἠδική­σαμεν ἐνώπιόν σου, οὐ συνετηρήσαμεν οὐδέ ἐποι­ήσαμεν καθώς ἐνετείλω ἡμῖν» καί τότε ἡ φλόγα τῆς καμίνου θά μετατραπεῖ σέ δρόσο, τά στόματα τῶν λεόντων θά κλείσουν καί ἡ «Νινευΐ οὐ καταστραφήσεται».

         Ἀβέβαιος λοιπόν ὁ κόσμος, ἀδύναμη ἡ ἰσχύς του. Τά ὅπλα του καί οἱ ἰοί του καταστρέφουν καί ἀφανίζουν. Ὁ Θεός εἶναι ἡ ζωή, εἶναι τό Φῶς, εἶναι ἡ ἀνάπαυση καί ἡ εὐτυχία τῶν ἀνθρώπων. Τό ἀόρατο κέντρο, στό ὁποῖο στηρίζεται τό πᾶν καί ἀπό τό ὁποῖο ἀντλοῦν ζωή τά πάντα εἶναι ὁ Χριστός. Αὐτός εἶναι  ἡ ζωή τοῦ κόσμου! Ὁ κόσμος δέν ἔχει ζωή ἀπό τόν ἑαυτό του. Ἀντλεῖ ζωή ἀπό τόν Δημιουργό του. Αὐτός, ὁ Δημιουργός τοῦ κόσμου, εἶναι ὁ «διδούς πᾶσι ζωήν καί πνοήν καί τά πάντα» (Πράξ. ιζ’ 25)· εἶναι Ἐκεῖνος, ὁ Ὁποῖος δίδει σε  ὅλα ζωή καί ἀναπνοή καί ὅλα τά ἀναγκαῖα γιά τή ζωή τους.

*****

«Πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται… σύ δέ ὁ αὐτός εἶ, καί τά ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι»

         Λοιπόν, σ’ Αὐτόν — τόν Χριστό — νά στηρίζουμε τήν ζωή μας. Ὄχι στά ἀσταθῆ καί ἀβέβαια στηρίγματα τοῦ κόσμου. Μή δίνουμε τήν ἀγάπη μας στόν κόσμο τοῦτο καί τίς χαρές του. Ἡ πρώτη ἀγάπη τῆς ψυχῆς μας ἄς εἶναι Ἐκεῖνος, πού εἶναι ἡ ζωή καί ἡ αἰώνια χαρά μας!

       Πεπεισμένοι περί τῆς ματαιότητος καί τῆς παροδικότητος καί τοῦ ἐφημέρου τῶν πραγμάτων τοῦ παρόντος κόσμου, ἄς ἔχου­με στραμμένο τό βλέμμα πρός τόν οὐρανό. Τόν Χριστό νά καταστή­σουμε Νυμφίο τῆς ψυχῆς μας· τόν αἰώνιο καί ἀναλλοίωτο Κύ­ριο. Αὐτόν νά ὑπηρε­τήσουμε, νά τόν δοξά­ζουμε μέ τή ζωή καί τά ἔργα μας. Καί ἔτσι θά μποροῦμε ἀπό προσωπική πείρα νά μιλᾶμε καί στούς ἄλλους γιά τόν Χριστό καί νά τούς καλοῦμε νά προσέλθουν στήν Ἐκ­κλησία Του γιά νά πάρουν δύναμη, νά εἰρη­νεύσουν, νά εὐτυχίσουν στή ζωή τους.

Ἱερός Καθεδρικός Ναός Ἁγ.Ἰωάννου, Λευκωσία
Κυριακή 08.03.2020

Πρώτη δημοσίευση στην ιστοσελίδα: 15.03.2020