Ονομαστήρια Επισκόπου Νιτρίας κ. Νικοδήμου επί τη μνήμη του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου

Στον ιστορικό Ιερό Ναό Αγίου Σάββα στην εντός των τειχών Λευκωσία, Εξαρχία τού παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας εν Κύπρω, τελέστηκε σήμερα Δευτέρα 13 Ιουλίου πανηγυρικός εσπερινός επί τη μνήμη τού οσίου πατρός ημών Νικοδήμου τού Αγιορείτου τού εκ Νάξου, ημέρα κατά την οποία άγει τα ονομαστήριά του ο Έξαρχος τού Πατριαρχείου Αλεξανδρείας εν Κύπρω, Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νιτρίας κ. Νικόδημος, ωσαύτως καταγόμενος εκ Νάξου.

Στην εορταστική αυτή ακολουθία έλαβαν μέρος αρχιμανδρίτες και ιερείς της αρχιεπισκοπικής περιφέρειας και τής Εξαρχίας καθώς και οι καλλικέλαδοι διάκονοι τού Μακαριωτάτου και τού Μητροπολίτου Κύκκου και Τηλλυρίας.

Συμπροσευχόμενοι παρέστησαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος, Έξαρχος τού Παναγίου Τάφου εν Κύπρω και ο Καθηγούμενος τής Μονής τού Αποστόλου Βαρνάβα, Αρχιμ. κ. Ιωάννης.

Κατά την ώρα τής Λιτής έγινε περιφορά τής εικόνας τού αγίου και τελέστηκε δέηση. Στο τέλος, τελέστηκε η αρτοκλασία και αναγνώσθηκε η ευχή για την ευλόγηση των κολλύβων.

Τον θείο Λόγο κήρυξε κατ’ ανάθεσιν ο Αρχιγραμματέας τής Ιεράς Συνόδου τής Εκκλησίας Κύπρου, Αρχιμ. Γρηγόριος Μουσουρούλης.

Μετά το πέρας, ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νιτρίας δέχθηκε τις εγκάρδιες ευχές επισήμων και απλών πιστών στον ναό τού Αγίου Σάββα.

Αρχιμ. Τριφύλλιος Ονησιφόρου
Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου

*************************************

Ακολουθεί το κήρυγμα του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμ. Γρηγορίου Μουσουρούλη

Ἑσπερινός ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου

Λόγος εἰς τό: «Σήμερον ἡμῖν ἐξέλαμψεν, ὡς ἀστήρ ἑωθινός, ἡ τοῦ ὁσίου διδασκάλου μνήμη, Νικοδήμου τοῦ οὐρανόφρομνος…»  (Προσόμοια ἑσπερινοῦ. Δόξα. )

Περί τοῦ κατά Χριστόν τελείου ἀνθρώπου

**********************

«Σήμερον ἡμῖν ἐξέλαμψεν, ὡς ἀστήρ ἑωθινός, ἡ τοῦ ὁσίου διδασκάλου μνήμη, Νικοδήμου τοῦ οὐρανόφρονος…»

          Μεγάλο θαυμασμό καί βαθειά εὐγνωμοσύνη τρέφουμε, Θεοφιλέστατε, Σεβασμιώτατε, Ἅγιε καθηγούμενε τῆς Ἱερᾶς Σταυροπηγιακῆς  Μονῆς τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα,σεβαστοί πατέρες, ἀγα­πητοί ἀδελφοί,  μεγάλο θαυμασμό καί βαθειά εὐγνωμοσύνη τρέφουμε οἱ ὀρθόδοξοι Ἕλληνες γιά τόν ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη. Τόν ἅγιο πού φώτισε τό πιό βαθύ σκοτάδι τῶν τελευταίων χρό­νων τῆς σκλαβιᾶς τοῦ γένους μας.

        Ὁ ἅγιός μας τοῦ ὁποίου ἡ μνήμη λάμπει σάν ἄλλο ἄστρο τῆς αὐγῆς, σάν λαμπρός Αὐγερινός στόν ὁρίζοντα τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, γεννήθηκε στήν ἰδιαίτερη πατρίδα σας, Θεοφιλέστατε, τήν Νάξο, τό 1749, ἀπό γονεῖς καλλιεργημένους καί πλούσιους. Πολύ μικρός ἔδειξε ἐξαιρετική ἱκανότητα στά γράμματα καί σπάνια φιλομάθεια. Τήν ὥρα αὐτή δέν θά ἐπιμείνω  στήν παρουσίαση τῶν βιογραφικῶν του στοιχείων. Θά μείνω περισσότερο στόν ἁγιορείτη μοναχό τοῦ ὁποίου τήν καρδιά καταφλέγει ἡ ἀγάπη πρός τόν Θεάνθρωπο Λυτρωτή μας Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, τόν τέλειο Θεό καί τέλειο ἄνθρωπο. Τόν μοναχό τόν «οὐρανόφρονα», πού ζεῖ καί ἀναπνέει καί ἀγωνίζεται γιά τήν κατάκτηση τῆς πιό ψηλῆς πνευματικῆς κορυφῆς, τήν κατά­κτηση τῆς ἐν Χριστῷ τελειότητος. Τό μεγαλύ­τερο κατόρθωμα, σημειώνει ὀ ἅγιος, πού μπορεῖ νά συλλογισθεῖ ὁ ἄνθρωπος, εἶναι τό νά πλησιάσει εἰς τόν Θεόν καί νά ἑνωθεῖ μέ αὐτόν. Αὐτός πού θέλει νά φθάσει στήν κορυφή, λέγει ὁ ἱερός ἄνδρας, πρέπει νά γνωρίζει σέ τί συνίσταται ἡ χριστιανική τελειότης καί αὐτήν νά ἐπιδιώκει στή ζωή του. Ποιός εἶναι λοιπόν ὁ κατά Χριστόν τέλειος ἄνθρωπος; Σ᾽αὐτό τό ἐρώτημα θά προσπα­θήσουμε νά ἀπαντήσουμε στή συνέχεια.

******

Σήμερον ἡμῖν ἐξέλαμψεν, ὡς ἀστήρ ἑωθινός, ἡ τοῦ ὁσίου διδασκάλου μνήμη, Νικοδήμου τοῦ οὐρανόφρονος…»

        Αὐτή τήν τελειότητα τῶν χριστιανῶν στήν ἀρετή, μᾶς λέγει ὁ ἅγιος Νικόδημος ,ὅτι τήν ἀπαιτεῖ ὡς  ἐντολή ὁ ἴδιος ὁ Δημιουργός τοῦ ἀνθρώπου, ὁ Ἅγιος Θεός. Σέ πολλά σημεῖα τῆς Ἁγίας Γραφῆς Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης γίνεται λόγος γιά τό συγκεκριμένο θέμα. Στό βιβλίο τοῦ Δευτερονομίου ὁ ἄνθρωπος λαμβάνει τήν ἐντολή:  «τέλειος ἔσῃ ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου» (ιη΄13). Πρέπει νά εἶσαι τέλειος σέ ὅλα ἔναντι Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου. Νά μή κάνεις τίποτε πού νά μή τό θέλει Ἐκεῖνος. Ἀνάλογη ἐντολή δίνεται καί στό βιβλίο τοῦ Λευιτικοῦ (  (ια΄44, ιθ΄2, κ΄7,26).   Στήν  Καινή Διαθήκη λέγει ὁ Κύριος·  «ἔσε­σθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι, ὥσπερ ὁ πατήρ ὑμῶν ὁ ἐν οὐρανοῖς τέλειός ἐστι».. «Νὰ εἶσθε τέλειοι, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι καὶ ὁ Πατέρας σας» (Ματθ. ε, 48)  Καὶ ὁ Παῦλος λέει «τῇ κακίᾳ νηπιάζετε, ταῖς δὲ φρεσὶ τέλειοι γίνεσθε» ( Α´Κορ. ιδ´20).

        Προκειμένου νά ἐπιτύχουμε τήν πραγμα­τοποίηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ὁ ἅγιος Νικόδη­μος μᾶς λέγει ὅτι εἶναι ἀνάγκη νά προμηθευ­τοῦμε «σάν ὁπλισμό πολύ ἀσφαλῆ καί ἀναγκαῖο… τέσσαρα πράγματα. Καί αὐτά εἶναι: α)τό νά μή ἐμπιστεύεσαι, γράφει,  ποτέ τόν ἑαυτό σου, β) τό νά ἔχεις πάντα ὅλο σου τό θάρρος καί τήν ἐλπίδα στό Θεό γ) νά ἀγωνίζεσαι πάντα· καί δ) τό νά προσεύχεσαι.

        Τό συμπέρασμα αὐτῶν πού παραγγέλλει ὁ ἅγιος Νικόδημος εἶναι ὅτι ὁ ἀγώνας τῆς μορφώ­σεως μέσα μας τοῦ προτύπου τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ εἶναι πολύ σκληρός καί μακροχρόνιος. Ἀγώνας πού ἀπαιτεῖ θυσίες καί κόπους καί δάκρυα.

        Ὅταν ὅμως ὁ πιστός μέ τόν ἀγώνα καί τή Χάρη τοῦ Θεοῦ φθάσει στό ὕψος αὐτῆς τῆς  ἐν Χριστῷ τελειότητος γίνεται ὄντως εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἴδιο τόν ἑαυτό του καί γιά τούς συνανθρώπους του.

Ἀλλὰ τί ἐννοοῦμε, ὅταν λέμε ὅτι φθάνει στὴ δυνατὴ τελειότητα τῆς ἀρετῆς; Ἐννοοῦμε τὶς μεγάλες προόδους, ποὺ πραγματοποιεῖ ὁ ἐκλεκτός τοῦ Θεοῦ ἄνθρωπος. Ἐννοοῦμε τὸ ὕψος τῆς ἀρετῆς στὸ ὁποῖο προσπαθεῖ πάντοτε νὰ βρίσκεται. Ἐξετάζοντας τὸν τέλειο στὴν ἀρετή ἄνθρωπο, λέμε ὅτι αὐτός δὲν ἀνήκει στὸν ἑαυτό του, ἀλλὰ ὁλοκληρωτικὰ καὶ τέλεια στὸν Θεό.

Ἔχει τέλεια πίστη. Ἔχει περισσότερη βεβαιότητα σὲ καθετὶ ποὺ λέει ὁ Θεὸς παρὰ σὲ ὅ,τι ὁ ἴδιος ἀντιλαμβάνεται μὲ τὶς  αἰσθήσεις του. Ἔχει πλήρη πεποίθηση σὲ ὅσα βεβαιώνονται ἀπὸ τὸν Θεό, ἔστω κι ἂν δὲν μπορεῖ πολλὲς φορές, μὲ τὸ περιορισμένο ἀνθρώπινο μυαλό του, νὰ τὰ καταλάβει.

Ἔχει τὴν ἴδια πεποίθηση καὶ βεβαιότητα σὲ ὅλες τὶς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ. Σ᾽ αὐτές, ποὺ ὑπόσχεται τὴν πρόνοιά Του στὸν παρόντα κόσμο, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀνταμοιβὴ καὶ δόξα τῶν  δικαίων στὸ μέλλον. Παραδομένος ἔτσι στὸν Θεό, ἐξαρτᾶ ἀπὸ Αὐτὸν τὰ πάντα, τὰ σωματικὰ καὶ τὰ πνευματικά. Ἔχει ἀπαρνηθεῖ τὸ δικό του θέλημα καὶ ὑπακούει στό τέλειο στὸ θέλημα τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἕτοιμος, γιὰ νὰ τηρήσει τὸ θέλημα τοῦ Χριστοῦ καὶ γιὰ νὰ ὁμολογήσει τὸ ὄνομά Του, νὰ θυσιάσει πρόθυμα τὰ πάντα καὶ αὐτὴ τὴ ζωή του.

Ἡ ἀγάπη του στὸν Θεὸ εἶναι τέλεια. Ἀποδεικνύεται δὲ μὲ τὴν τέλεια ὑπακοὴ του σ᾽ Αὐτὸν καὶ μὲ τὴν προσευχὴ καὶ λατρεία ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ.

Ἔχει τέτοια ἀγάπη στὸν πλησίον, ὥστε προτιμᾶ τὸ συμφέρον τῶν ἄλλων περισσότερο ἀπὸ τὸ δικό του. Λυπᾶται γιὰ κάθε κακό τοῦ πλησίον του, σὰν νὰ συνέβαινε σ᾽ αὐτὸν τὸν  ἴδιο. Λυπᾶται σὲ κάθε θλίψη καὶ λύπη τοῦ πλησίον καὶ χαίρεται σὲ κάθε καλό, σὲ κάθε προτέρημά του, σὲ κάθε πρόοδό  του, σὲ κάθε ἐπιτυχία του, σὲ κάθε προαγωγή του, σὲ κάθε ἔπαινο καὶ τιμὴ καὶ δόξα, ποὺ τοῦ ἀποδίδουν οἱ ἄνθρωποι, καὶ χαίρεται τόσο πολύ, ὅσο δὲ θὰ χαιρόταν, ἐὰν ἀπονεμόταν σ᾽ αὐτὸν γιὰ τὰ δικά του προτερήματα.

Ἐφαρμόζει στὴ ζωή του, γιὰ τὴν ὠφέλεια τῶν ἄλλων, τὰ λόγια τοῦ θείου Παύλου:  ἡ ἀγάπη οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς (Α Κορινθ. ιγ´ 5). Δηλαδή, ὁ Χριστιανὸς ποὺ ἔχει τὴν ἀγάπη, δὲν ἀγαπᾶ τοὺς ἄλλους μὲ ὅση ἀγάπη ἀγαπᾶ τὸν ἑαυτό του, ἀλλὰ τοὺς ἀγαπᾶ περισσότερο. Γιὰ χάρη τους δὲν κάνει χρήση τῶν δικαιωμάτων του, ἀλλὰ παραιτεῖται ἀπ αὐτὰ γιὰ τὴν ὠφέλειά τους. Θυσιάζει γιὰ χάρη τῶν ἄλλων ὅλα τὰ δικά του.

Ἐργάζεται ὁ ἄνθρωπος τῆς τέλειας ἀρετῆς γιὰ τὴν ὠφέλεια καὶ τὴ σωτηρία τῶν ἄλλων μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις καὶ μὲ θυσία καὶ αὐτῆς τῆς ζωῆς του. Συγχρόνως προσεύχεται πάντοτε στὸν Θεὸ γι᾽ αὐτούς. Ὅταν παρουσιάζεται ἀνάγκη, ταπεινώ­νεται καὶ γίνεται ὑπηρέτης καὶ δοῦλος ὅλων, ἐργαζόμενος γιὰ χάρη τους καὶ τὰ πιὸ ταπεινωτικὰ καὶ ἐξευτελιστικά ἔργα

Ἔχει ὑπομονὴ τέλεια σὲ ὅλες γενικὰ τὶς στενοχώριες, τὶς ἀδικίες καὶ τὶς θλίψεις.

Ἔχει ἀνεξικακία καὶ τέλεια ἀγάπη πρὸς ὅλους ἀνεξαιρέτως ὅσοι τὸν ἀδικοῦν καὶ τὸν κακοποιοῦν καὶ μὲ κάθε τρόπο τὸν βλάπτουν καὶ τὸν στενοχωροῦν, ἀκόμη καὶ σ᾽ αὐτοὺς ποὺ ζητοῦν ὁπωσδήποτε τὸ θάνατό του.

Ἡ ψυχή του, ἐπειδὴ εἶναι ἐλεύθερη ἀπὸ κάθε πάθος, ἔχει πραότητα, εἰρήνη καὶ γαλήνη ἐσωτερική.

Ἔχει προσοχὴ παντοτεινή, γιὰ νὰ μὴν ἁμαρτήσει μὲ τὴ γλώσσα. Νὰ μὴ μπεῖ ἡ ἁμαρτία στὴν καρδιά καὶ στὴν ψυχή του.

Ὅλα τὰ κάνει γιὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Τὰ κάνει, γιατί τὰ θέλει ὁ Θεὸς καὶ ὄχι γιὰ ἄλλο λόγο ἡ ἄλλο σκοπό.

Κάθε ἔπαινο, ποὺ προσφέρεται σ᾽ αὐτὸν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τὸν ἀποδίδει μέσα ἀπὸ τὴν καρδιά του στὸν Θεό, μὴ θεωρώντας τὸν ἑαυτὸ του ἄξιο γιὰ ἐπαίνους, τιμὲς καὶ προτιμήσεις. Συναισθάνεται πάντα τὴν εὐτέλεια καὶ ἀδυναμία του. Συναισθάνεται καὶ πιστεύει γιὰ τὸν ἑαυτὸ του ἐκεῖνο, πού παραγγέλλει ὁ Κύριος: Ὅταν ποιήσητε πάντα τὰ διαταχθέντα ὑμῖν, λέγετε, ὅτι δοῦλοι ἀχρεῖοι ἐσμεν (δηλαδὴ δοῦλοι ἄχρηστοι)·  ὅτι ὅ ὀφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν (Λουκᾶ ιζ´ 10).

Τέλος, ὁ τέλειος στήν ἀρετή ἄνθρωπος, ἔχει σταυρώσει μέσα του, ὅλες τὶς ἐπιθυμίες καὶ τὰ σαρκικὰ πάθη, κάθε ροπὴ καὶ κλίση στὴν ἁμαρτία. Δὲν ὑποχωρεῖ, οὔτε παρασύρεται στὸ ἐλάχιστο  σὲ τίποτα ἀπὸ αὐτά.Ἰσχύει γι᾽αὐτόν ὁ λόγος τοῦ θείου Παύλου: Χριστῷ συνε­σταύρωμαι· ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῆ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστὸς (Γάλ. β 20). Δηλαδή, ὁ Χριστὸς σταυρώθηκε γιὰ μένα, γιὰ νὰ ἐξαλείψει τὶς ἁμαρτίες μου. Καὶ ἐγώ ὑπάκουσα στὸν Χριστό, καὶ μὲ τὸ Βάπτισμά μου σταυρώθηκα ὡς πρός τήν ἁμαρτία.

*****

Σήμερον ἡμῖν ἐξέλαμψεν, ὡς ἀστήρ ἑωθινός, ἡ τοῦ ὁσίου διδασκάλου μνήμη, Νικοδήμου τοῦ οὐρανόφρονος…»

Γνωρίζοντας, Θεοφιλέστατε, Ἅγιε καθηγούμενε, σεβαστοί πατέρες καί ἀγαπητοί ἀδελφοί, ὁ Χριστιανὸς ποιός εἶναι  ὁ ἄνθρωπος ποὺ δικαιώθη­κε μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν ὑπακοὴ στὸν Χριστὸ καὶ ποιὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἔχει τὴν τέλεια ἀρετή, θὰ μπορεῖ ὁπωσδήποτε νὰ καταλάβει καὶ τοὺς διάφορους βαθμοὺς τοῦ ἁγιασμοῦ καὶ τῆς ἀρετῆς τῶν δικαίων καὶ ἁγίων. Γιατί εἶναι γνωστὸ ὅτι ὅλοι οἱ δίκαιοι καὶ ἅγιοι δὲν ἔχουν τὸν ἴδιο βαθμὸ τῆς ἀρετῆς, ὅπως δὲν θὰ ἔχουν καὶ τὸν ἴδιο βαθμὸ τῆς δόξας στὴ Βασίλεια τῶν οὐρανῶν, ἀφοῦ«ἀστήρ ἀστέρος διαφέρει ἐν δόξῃ».

Οἱ διάφοροι βαθμοὶ τῆς ἀρετῆς ἀναπτύσσονται ἀνάλογα μὲ τὴν ἐργασία ποὺ κάνουν οἱ δίκαιοι τοῦ Θεοῦ ἄνθρωποι, γιὰ νὰ  ἐφαρμόσουν τὸ θεῖο θέλημα, ἄλλοι περισσότερο καὶ ἄλλοι λιγότερο, ἀνάλογα μὲ τὴν προθυμία, τὴν αὐταπάρνηση καὶ τὴν ἀγάπη, ποὺ διαθέτει ὁ καθένας στὸν Θεὸ καὶ στὸν πλησίον.

Ὅλοι ὅμως ἀνεξαιρέτως ἐνισχύονται στὴν κατορθώση τοῦ ἀγαθοῦ ἀπὸ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπὸ τὴ θεία χάρη. Αὐτή τήν παρουσία τοῦ Παναγίου Πνεύματος καί τήν παντοδύναμη ζωοποιό Χάρη εὐχηθεῖτε σέ ὅλους μας, Θεοφιλέστατε, μέ τίς εὐχές τοῦ προστάτου σας Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου.

 Πολλά τά ἔτη σας, Θεοφιλέστατε.