16 χρόνια από την εκδημία προς Κύριο του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυστοστόμου Α΄
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΚΥΠΡΙΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ (ΧΕΚΕ)
ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΥΝΟΔΙΚΟ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΤΕΤΡΑΤΟΜΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΦΡΙΞΟΥ Γ. ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ
«ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ Α΄ (1927-2007)»
(Παρασκευή, 22 Δεκεμβρίου 2023 και ώρα 6.00΄ μ.μ.)
Πραγματοποιήθηκε το εσπέρας της Παρασκευής, 22ας Δεκεμβρίου 2023, στο Μεγάλο Συνοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, υπό την αιγίδα της Α.Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Γεωργίου, η παρουσίαση του τετράτομου έργου του πρώην Διευθυντή του Αρχιεπισκοπικού Γραφείου κ. Φρίξου Γ. Κλεάνθους
«ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ Α΄ (1927-2007)»
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία και της σημερινής 16ης επετείου από την εκδημία προς Κύριο του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α΄, στις 22 Δεκεμβρίου 2007.
Το πρόγραμμα της τελετής περιλάμβανε:
- Τρισάγιο, που τέλεσε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Γεώργιος.
- Εκκλησιαστικούς ύμνους από τον Χορό Ιεροψαλτών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου «Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός», υπό τη διεύθυνση του Αιδεσιμολογιωτάτου Πρωτοπρεσβυτέρου πατρός Δημητρίου Δημοσθένους.
- Σύντομο κινηματογραφικό φιλμάκι για τον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Α΄, που ετοίμασε ο δημοσιογράφος του ΡΙΚ κ. Παναγιώτης Καπαρής.
- Χαιρετισμό από τον Μακαριώτατο.
- Παρουσίαση του έργου από τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Κωνσταντίας-Αμμοχώστου κ. Βασίλειο.
- Ευχαριστίες από τον συγγραφέα του έργου κ. Φρίξο Γ. Κλεάνθους και επίδοση απ` αυτόν στον Μακαριώτατο του έργου.
Μετά το πέρας της εκδήλωσης, η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου παρέθεσε δεξίωση.
**************************
Ομιλία του κ. Φρίξου Κλεάνθους…
Μακαριώτατε,, Πανιερώτατοι, Θεοφιλέστατοι, Κύριε Εκπρόσωπε του Πρέσβη της Μητέρας Πατρίδας, Κύριοι Εκπρόσωποι των Κομμάτων, Σεβαστοί Πατέρες, Εκλεκτοί προσκεκλημένοι, Αγαπητοί αδελφοί εν Χριστώ,
Η σημερινή μέρα είναι πολύ σημαντική για μένα, αφού με τη βοήθεια του Θεού και δι` ευχών σας, Μακαριώτατε, εκπληρώνω ένα συνειδησιακό μου χρέος προς τον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Α΄.
Μακαριώτατε, οι πρώτες μου ευχαριστίες απευθύνονται προς έναν Κληρικό, ο οποίος το 1971 ζητούσε Κατηχητή για το Κατηχητικό Σχολείο Μ.Ε. του χωριού του. Ήμουν άγαμος, δεν είχα υποχρεώσεις και ευχαρίστως ανέλαβα το Κατηχητικό.
Τέτοιες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, ο τότε Χωρεπίσκοπος Κωνσταντίας Χρυσόστομος ζήτησε να με δει, για να με ευχαριστήσει για την εθελούσια εκείνη προσφορά μου να αναλάβω -εγώ, ένας Φιλόλογος- το Κατηχητικό Σχολείο.
Η συνάντηση εκείνη στο Γραφείο του -στο σημερινό Γραφείο του Αγίου Καρπασίας- αποδείχθηκε καθοριστική στη μετέπειτα συνεργασία μου με την Εκκλησία, και μαζί του.
Στη συνέχεια, ο Χωρεπίσκοπος Κωνσταντίας με συνέστησε στον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, ο οποίος και μου ανέθεσε τη φιλολογική επιμέλεια της εφημερίδας «Εκκλησιαστική Ζωή», που εξέδιδε η Ι. Αρχιεπισκοπή στα χρόνια 1973-1974.
Αργότερα, ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α΄, ως Μητροπολίτης Πάφου, με πήρε στην Πάφο και μου ανέθεσε την έκδοση του περιοδικού «Νέοι Άνθρωποι», που εξέδιδε η Μητρόπολή του για τους νέους και τους εφήβους στα χρόνια 1976 και 1977.
Ο ίδιος, τέλος, μετά την εκλογή του στον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο, μου ανέθεσε τη διεύθυνση του Γραφείου του.
Μακαριώτατε, δεν θα είχα όλες αυτές τις ευλογίες του Θεού προς την ταπεινότητά μου, αν δεν υπήρχε ο Κληρικός εκείνος να θέλει Κατηχητή για το Κατηχητικό Σχολείο Αθηένου. Και ο Κληρικός αυτός ήταν ο αείμνηστος πατέρας σας, ο αγαπητός και σεβαστός μου παπά-Χρυσόστομος, ή παπά-Χρυσός, ένας σεμνός, ενάρετος, ευσεβής, φιλακόλουθος, πρόσχαρος και φιλόξενος Ιερέας, κόσμημα για την Εκκλησία μας, τον οποίο βαθύτατα αγαπούσαν και εκτιμούσαν και οι δυο αείμνηστοι Αρχιεπίσκοποι Μακάριος Γ΄ και Χρυσόστομος Α΄. Αιωνία η μνήμη και τούτου, όπως και της αείμνηστης μητέρας σας!
Απόψε χρέος μου είναι να ευχαριστήσω όλους, όσοι στήριξαν την προσπάθειά μου.
Δίκαια και επάξια μνημονεύω, πρώτον στη σειρά, τον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Β΄, ο οποίος, όταν τον ενημέρωσα για τις σκέψεις και προθέσεις μου, περιέβαλε με όλη του την αγάπη και επευλόγησε με ιδιαίτερη θέρμη την πρωτοβουλία μου. Με συγχάρηκε θερμά και μου έδωσε την άδεια και ευλογία του για «ελεύθερη πρόσβαση σε όλο το Αρχείο του προκατόχου του, αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α΄». Τέλος, είχε την ευγενή καλοσύνη να χαιρετίσει την έκδοση. Του είμαι βαθιά ευγνώμων. Αιωνία ας είναι η μνήμη του!
Θερμότατα, βέβαια, ευχαριστώ και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη, όπως και τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη, για την πρόθυμη ανταπόκρισή τους να χαιρετίσουν την έκδοση.
Αναγκαστικά, λόγω πίεσης του χρόνου, περιορίζομαι να ευχαριστήσω:
- Oνομαστικά τους αγαπητούς αδελφούς και συναδέλφους Πρωτοπρεσβύτερο Κυριάκο Κυριάκου, Αρχιδιάκονο Μιχαήλ Νικολάου και κ.κ. Μιχάλη Σπύρου, Κώστα Θεοδότου, Μαρία Σταυρίδου, Ιωάννη Γιάγκου, Ιωνά Αλεξάνδρου, Γιώργο Κούττουκο και Ευδόκιο Δημητρίου, ως και τον Οικονόμο Νεόφυτο Κωνσταντίνου, στην Πάφο.
- Την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και προσωπικά τους κ.κ. Κώστα Θεοδότου και Μαρία Σταυρίδου και το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών και ονομαστικά τη Γενική Διευθύντρια κα Αλίκη Στυλιανού και τη λειτουργό κα Πηνελόπη Φιλίππου, στην εξασφάλιση του φωτογραφικού υλικού.
- Τον Χορό Ιεροψαλτών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου «Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός», και ιδιαίτερα τον λίαν αγαπητό μου π. Δημήτριο Δημοσθένους.
- Το ΡΙΚ, και ονομαστικά τον Γ.Δ. κ. Θανάση Τσώκο, και ιδιαίτερα τον ικανό και άξιο δημοσιογράφο, λίαν αγαπητό μου κ. Παναγιώτη Καπαρή για το φιλμάκι..
- Τα Τυπογραφεία ΚΩΝΟΣ, και ονομαστικά τους λίαν αγαπητούς μου κ.κ. Στέλιο Μύθιλλο και Νικολέτα Μύθιλλου- για το έργο που επιτέλεσαν.
- Το Βιβλιοπωλείο ΑΓΡΟΤΗΣ, και ονομαστικά τους λίαν αγαπητούς μου Ρένο και Σταύρο Αγρότη.
Η ΧΕΚΕ, εκφράζοντας την αγάπη και ευγνωμοσύνη της προς τον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπο, στον οποίο και οφείλει την ύπαρξη και λειτουργία της, ευχαρίστως ανέλαβε εξ ολοκλήρου τη δαπάνη έκδοσης του έργου. Εκ μέσης καρδίας θερμά και αδελφικά ευχαριστώ τα μέλη του Δ.Σ. και τη Γ.Σ, για την απόφασή τους! Βαθιά με συγκινούν!
Πολύ ευχαριστώ και όλους εσάς, που υποβληθήκατε στον κόπο να έλθετε χειμωνιάτικα εδώ, για να μνημονεύσουμε και να τιμήσουμε μαζί απόψε, 16η επέτειο από την εκδημία του, τον αοίδιμο Αρχιεπίσκοπο.
Εκ μέσης καρδίας βαθύτατα ευχαριστώ εσάς, Πανιερώτατε Μητροπολίτη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασίλειε, για την καλοσύνη σας, που αποτελεί και εξαιρετική τιμή για μένα, να παρουσιάσετε, ως στενότατος συνεργάτης του μεγάλου και σπουδαίου αυτού Αρχιεπισκόπου -υπήρξατε Χωρεπίσκοπος Τριμυθούντος- με τόση επιτυχία, τόσο όμορφα, ωραία και γλαφυρά και τους τέσσερις τόμους, και μάλιστα μέσα στα στενά χρονικά πλαίσια που είχατε στη διάθεσή σας. Η εξ αρχής άμεση ανταπόκρισή σας στην παράκλησή μου από τη μια δικαιώνει την αγάπη που σας είχε ο αοίδιμος Αρχιεπίσκοπος, και από την άλλη συντηρεί και καταξιώνει τη μακρόχρονη φιλία που μας συνδέει. Πανιερώτατε, πολύ με συγκινείτε!
Βαθύτατα σας είμαι υπόχρεος, Πανιερώτατε, και θερμότατα σας ευχαριστώ και για τους καλούς σας λόγους, τους οποίους καθ` υπερβολή είπατε απόψε για μένα.
Τέλος, ολόθερμα ευχαριστώ εσάς, Μακαριώτατε! Βέβαια, η λέξη «ευχαριστώ» αδυνατεί να αποδώσει σε όλη τους την έκταση τα αισθήματα της ευγνωμοσύνης μου προς το πρόσωπό σας! Χαιρετίσατε την έκδοση, παραχωρήσατε το Μεγάλο Συνοδικό και θέσατε υπό την αιγίδα σας την αποψινή εκδήλωση -την οποία επίσης χαιρετίσατε- κινητοποιήσατε τον μηχανισμό της Αρχιεπισκοπής, με συντονιστή τον ικανό και άξιο Διευθυντή του Γραφείου σας, εκλεκτό φίλο Μιχάλη Σπύρου, και παραθέτετε τη δεξίωση.
Η όλη συμβολή σας στη διοργάνωση της αποψινής εκδήλωσης αποτελεί έκφραση απόδοσης τιμής προς τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο. Πρωτίστως, όμως, Μακαριώτατε, πολύ σεμνά και ταπεινά τονίζω ότι τιμά, καταξιώνει και ανεβάζει στη συνείδηση του ποιμνίου σας εσάς, τον σημερινό Προκαθήμενο της Εκκλησίας μας!
Πριν κάπου 27 χρόνια, Μακαριώτατε, ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α΄, ο οποίος -υπεύθυνα σας λέγω- πολύ σας αγαπούσε, αλλά και βαθιά εκτιμούσε τις αρετές σας και εμπιστευόταν τις ικανότητές σας, είχε τον πόθο και την επιθυμία να σας δει Μητροπολίτη. Ωστόσο, σύμφωνα και με το αρχαίο ρητό, “άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε θεός κελεύει”! Διαφορετικά ήταν τα σχέδια του Θεού για σας! Δεν αμφιβάλλω, Μακαριώτατε, ότι από την αντίπερα όχθη της αιωνιότητας, στην οποία τώρα ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος βρίσκεται, θα ευχαριστεί τον Θεό γι` αυτά τα διαφορετικά σχέδια που είχε για σας, και θα πρεσβεύει σ` Αυτόν για σας και την Αρχιεπισκοπεία σας!
Μακαριώτατε, απόψε κι εσείς και ο Πανιερώτατος Άγιος Κωνσταντίας με τιμήσατε καθ` υπερβολή με τους καλούς λόγους της αγάπης σας, και πολύ σας ευχαριστώ! Τους δέχομαι με πολλή ταπείνωση, γιατί εκφράζουν συμβολικά την αγάπη και των δυο σας προς τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Α΄.
Τονίζω ότι ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος υπήρξε ένα φωτεινό σύμβολο στη ζωή και στην πορεία του ποιμνίου του. Και τα σύμβολα κυβερνούν τη ζωή μας!
Το ίδιο κι εσείς σήμερα, Μακαριώτατε, αποτελείτε για τον λαό μας ένα φωτεινό σύμβολο! Σύμβολο εκκλησιαστικό για το χριστεπώνυμο ποίμνιό σας, αλλά μαζί και εθνικό στον αγώνα για απελευθέρωση και εθνικοθρησκευτική επιβίωση στη γη των πατέρων μας! Μακαριώτατε, αυτό το σύμβολο κρατήστε το μέχρι τέλους όσο πιο φωτεινό μπορείτε! Το χρειαζόμαστε, ως Κυπριακός Ελληνισμός, και το έχουμε ανάγκη!
Συγχαίροντάς σας, Μακαριώτατε, και για την αυριανή 39η επέτειο από τη χειροτονία σας εις διάκονο, εύχομαι όπως ο Θεός, διά πρεσβειών του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α΄, σας χαρίζει χρόνους πολλούς και ευλογεί πλουσιοπάροχα την Αρχιεπισκοπεία σας.
Θερμότατα ευχαριστώ τη σύζυγο και τα παιδιά μου για την ιώβειο υπομονή κι ανοχή τους.
Ξέρετε, όταν η σύζυγός μου είδε στην Πρόσκληση ότι θα περιορισθώ σε ευχαριστίες μόνο, μου είπε τον προβληματισμό της: «Μήπως θα πρέπει να πεις δυο λόγια και για τον αείμνηστο Αρχιεπίσκοπο;». Δεν θα την απογοητεύσω.
- Να πω, πρώτα, ότι ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α΄ υπήρξε πνευματικός Πατέρας, αλλά μαζί και Ηγέτης! Ηγέτης Εκκλησιαστικός και Εθνικός!
- Να καταθέσω, ύστερα, τον προβληματισμό μου, αν απόψε είμαστε οι τιμώντες ή οι τιμώμενοι. Μάλλον το δεύτερο ισχύει.
- Να πω, ύστερα, ότι την πρώτη μέρα που ανέλαβα τα καθήκοντά μου, με φώναξε στο Γραφείο του. Μου έδειξε διάφορες πέννες αξίας, που του δώρισαν για την εκλογή του, και μου είπε να πάρω όποιαν ήθελα. Εγώ δίσταζα. Ο ίδιος διάλεξε μια και μου την έδωσε. Την φυλάγω στο γραφείο μου, ως ανεκτίμητη ευλογία, που θα πάει κληρονομιά στον αγαπημένο μου Φρίξο.
-Κοίταξε, μου είπε, η πέννα αυτή, εκτός από δώρο, έχει και ένα συμβολισμό: Θα καταγράφει καθημερινά την όλη πολιτεία σου, ελέγχοντας τη συνείδησή σου αν τιμάς τη θέση που σου εμπιστεύθηκα! Φρόντισε -συνέχισε- όπου κι αν βρίσκεσαι, να θυμάσαι πάντα ότι είσαι ο Διευθυντής του Γραφείου μου! Θέλω να με τιμήσεις!
Πιστέψετέ με, ακόμη και σήμερα, όπου και αν βρίσκομαι, αυτό σκέφτομαι! Εκεί ψηλά που βρίσκεται να μην τον απογοητεύω!
- Πριν 27 χρόνια χειροτονήθηκε ένας νέος Επίσκοπος της Εκκλησίας μας. Αυτός ευχαρίστησε τον Αρχιεπίσκοπο που τον χειροτόνησε με τα λίγα και περιεκτικά τούτα λόγια που θα σας διαβάσω, τα οποία -προσέξετέ τα- έχουν τη σημασία τους:
«…Ευχαριστώ, ύστερα, τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ. Χρυσόστομο. Πλησίον του, στα ένδεκα χρόνια της διακονίας μου ως κληρικού, “συνέλεξα ποιμαντικήν ἐμπειρίαν” όχι ευκαταφρόνητη».
Και ο Χωρεπίσκοπος Αρσινόης, νυν Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος, συνέχισε:
«Αυτός είναι ο δημιουργός σ’ εμένα του “ἐκκλησιαστικῶς φρονεῖν” και του “ἐθνικῶς σκέπτεσθαι”. Με συγκλόνισε πολλές φορές η αγωνία του για το μέλλον αυτού του τόπου, και πρόσφατα η οδύνη του για την περιφρούρηση της ηθικής καθαρότητας της Εκκλησίας.
Ο τρόπος, με τον οποίο αντιμετώπιζε τα σοβαρά προβλήματα τόσο στην Ιερά Σύνοδο, όσο και στην Ιερά Αρχιεπισκοπή, θα είναι για μένα μέτρο και πυξίδα στη νέα διακονία μου…»!
Τελειώνοντας, ευχαριστώ τον Πανάγαθο Θεό που ευλόγησε την έκδοση! Σας ευχαριστώ.
Μακαριώτατε, σας παρακαλώ να δεχθείτε τη σειρά και των τεσσάρων Τόμων του έργου. Σας ευχαριστώ.
