Συνέντευξη του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Γεωργίου στην «Καθημερινή»
Συνέντευξη στον
ΑΠΟΣΤΟΛΟ TOMAPA
Διευκρινήσεις για το περιεχόμενο του χριστουγεννιάτικου μηνύματός του που προκάλεσε πολιτικές αντιδράσεις δίνει ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος. Στην πρώτη του συνέντευξη επ’ ευκαιρίας του νέου έτους στην «Κ», ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας αποφεύγει να σηκώσει τον πήχη της αντιπαράθεσης, ωστόσο δεν διαφοροποιείται από το περιεχόμενο του μηνύματος. Διαφωνεί με την τακτική των υποχωρήσεων απέναντι στην Τουρκία θεωρώντας πως απώτερος στόχος της κατοχικής δύναμης είναι η κατάληψη της Κύπρου. Έντονος είναι ο Αρχιεπίσκοπος στο θέμα με τα ομόφυλα ζευγάρια και την τεκνοθεσία από αυτά, προαναγγέλλοντας διαμαρτυρίες εάν η κυβέρνηση προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση. Στο θέμα με τον αρχιμανδρίτη Παγκράτιο Μερακλή θεωρεί πως επί της ουσίας δεν έγιναν λάθη και πως το όλο ζήτημα έχει κλείσει για την Ιερά Σύνοδο. Προαναγγέλλει επίσκεψή του στο Βατικανό μέσα στο 2024 ενώ είναι έντονα επικριτικός με τον Μητροπολίτη Πάφου και την άρνησή του στην έλευση της κάρας του Αποστόλου Παύλου από το Βατικανό στην Κύπρο, άρνηση όπως λέει που εκθέτει την Εκκλησία της Κύπρου. Στα οικονομικά η κατάσταση παραμένει ζοφερή με την Εκκλησία να στέκεται στα πόδια της μετά το 2026.
-Πώς νιώσατε που οι αναφορές σας στο χριστουγεννιάτικο μήνυμα στο Κυπριακό προκάλεσαν δυσαρέσκεια άγιες μέρες;
-Τα όσα λέχθηκαν δεν ευσταθούν. Πιστεύω αν όλοι μας κάτσουμε και τα συζητήσουμε θα συμφωνήσουμε με αυτά που λέμε. Γιατί κινδυνεύει ο ίδιος ο τόπος μας. Ίσως δεν κάναμε μια καλή εκτίμηση των επιδιώξεων της Τουρκίας και στεκόμαστε στα καλά λόγια τα οποία προβάλλει κάποτε. Νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο δεν βρίσκει ανταπόκριση ούτε από την ιστορία ούτε από την όλη συμπεριφορά της Τουρκίας. Εάν συζητήσουμε και δούμε πώς προγραμματίζεται Τουρκία εδώ και χρόνια για την Κύπρο, τότε δεν πρέπει να πάρουμε την ευθύνη και να προφυλάξουμε αυτόν τον τόπο από την τουρκοποίηση; Εάν ύστερα από λίγα χρόνια οι επόμενες γενιές πουν ότι φανήκαμε ανεπαρκείς να προστατεύσουμε τον τόπο μας, ποια θα είναι η απολογία μας;
-Ωστόσο επικριθήκατε ότι οι τοποθετήσεις σας σπέρνουν διχόνοια και είναι αντίθετες με το πνεύμα των εορτών.
-Τα Χριστούγεννα έχουν και βαθύτερα μηνύματα, δεν εξαντλούνται στον εξωτερικό διάκοσμο. Και ένα βαθύτερο μήνυμα των Χριστουγέννων είναι ότι ο Χριστός ήλθε να μας ελευθερώσει από τη δουλεία του σατανά και από κάθε άλλη δουλεία. Ο Χριστός μάς έπλασε ελεύθερους, μας έδωσε την ελευθερία που είναι χαρακτηριστικό του, αφού μας έπλασε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του. Αν λοιπόν αυτή την ελευθερία την υποθηκεύουμε στον κάθε κατακτητή και αν δεν κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποκτήσουμε ξανά την ελευθερία μας, τότε προσβάλλουμε τον ίδιο τον Θεό. Αμαυρώνουμε το κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση της δημιουργίας μας. Επομένως είναι μήνυμα των Χριστουγέννων ο αγώνας για ελευθερία. Δεν ζητούμε να κατακτήσουμε άλλους λαούς και να στερήσουμε τα δικαιώματα άλλων, ζητούμε να έχουμε τα δικά μας δικαιώματα, ζητούμε τη δική μας ελευθερία. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζεται, πόσω μάλλον η Εκκλησία η οποία κράτησε σε καιρούς δύσκολους την θρησκευτική και εθνική αυτοσυνειδησία αυτού του τόπου. Αγωνιούμε για την έκβαση αυτού του αγώνα και την πορεία μας.
-Πώς αξιολογείτε τη μέχρι σήμερα στάση του προέδρου της Δημο-κρατίας στο θέμα του Κυπριακού;
-Νομίζω ότι ο πρόεδρος θέλει να δείξει στον υπόλοιπο κόσμο ότι είμαστε διαλλακτικοί και να επιρρίψουμε το βάρος της ευθύνης στην Τουρκία γιατί δεν υπάρχουν συνομιλίες. Αλλά δεν νομίζω ότι έχουμε άλλα περιθώρια υποχωρήσεων για να δείξουμε αυτή την διαλλακτικότητά μας. Κάναμε τόσες υποχωρήσεις, αν υποχωρήσουμε και άλλο σημαίνει ότι δεν μπορούμε να επιβιώσουμε στη γη των πατέρων μας. Θα πρέπει και ο πρόεδρος και όλη η πολιτική ηγεσία να δουν το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις, να αξιολογήσουμε, αμερόληπτα, τις επιδιώξεις της κατοχικής δύναμης και να προχωρήσουμε με διπλωματικές αντιπροσωπείες που έχουμε παντού, να επισημάνουμε τις θέσεις μας και τις επιδιώξεις μας σε όλο τον κόσμο. Δεν μπορεί ο ελεύθερος κόσμος να πει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα αναφέρονται μόνο σε κάποιους και όχι σε εμάς. Πρέπει να καταλάβουμε πως αυτός ο δρόμος των συνεχών υποχωρήσεων δεν οδηγεί πουθενά. Δεν δίνω κακή πρόθεση ούτε στον πρόεδρο ούτε σε κανένα κόμμα. Είναι γιατί βλέπουν με κάποια προοπτική επιείκειας την κατοχική δύναμη. Κάτι τέτοιο δεν μας έδωσε η Τουρκία για να το καταλάβουμε.
-Εάν η Τουρκία συνεχίζει να επιμένει στη λύση δύο κρατών, η ελληνική κυπριακή πλευρά θα πρέπει να δεχθεί επανέναρξη των συνομιλιών;
-Γιατί να επαναρχίσουν οι συνομιλίες; Αφού απορρίπτουμε αυτό το μοντέλο. Αυτό ξέρω δεν είναι ο τελικός της, στόχος πάλι. Είναι ένας ελιγμός για να καταλάβει ολόκληρη την Κύπρο. Πιστεύω όχι, και δεν έδειξαν η κυβέρνηση και τα κόμματα κάτι τέτοιο.
–Έχετε ένα σχόλιο για τη νέα απεσταλμένη του γ.γ. του ΟНЕ;
-Έχω να πω ότι θα πρέπει να παραμείνει πιστή στις αρχές των Ηνωμένων Εθνών που πρέπει να εξυπηρετήσει με τον ερχομό της εδώ. Να μην σαγηνευθεί ούτε να επηρεαστεί από τους ισχυρούς της γης, που ίσως προσπαθήσουν για δικό τους συμφέρον να της υποδείξουν τρόπους δράσης. Ιδίως η Μεγάλη Βρετανία άρχισε και πάλι να κινείται ύποπτα, όπως πράττει διαχρονικά. Να προβάλει δικές της θέσεις, να κατοχυρώσει δικά της συμφέροντα, δεν ενδιαφέρεται για τα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Το μήνυμά μου είναι να μείνει πιστή στις αρχές των Ηνωμένων Εθνών.
-Στην Ελλάδα έχει ξεκινήσει μια μεγάλη συζήτηση για τα ομόφυλα ζευγάρια αλλά και για την τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια. Εάν η κυβέρνηση προχωρήσει νομοθετικά στο θέμα αυτό, πώς θα το αντιμετωπίσετε;
-Η Εκκλησία δεν έχει εκτελεστική εξουσία για να απαγορεύσει. Θα διαμαρτυρηθούμε, θα καλέσουμε τον κόσμο μας, αυτούς που θέλουν να μας ακούνε και θέλουν να πορεύονται σύμφωνα με τα διδάγματα του Ευαγγελίου, να μείνουν μακριά γιατί είναι αντίθετα ως προς την διδασκαλία του Ευαγγελίου. Δεν μπορεί να υπάρχουν ομόφυλα ζευγάρια και ο γάμος ορίζεται ως συνύπαρξη και σύζευξη ανδρός και γυναικός. Η περίπτωση τεκνοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια είναι πάλι ανεπίτρεπτη γιατί δεν θα έχουν παραδείγματα για μίμηση μέσα σε ένα τέτοιο ζευγάρι, θα οδηγηθούν και αυτά στην ίδια κατάσταση. Η Εκκλησία είναι πάντοτε αντίθετη γιατί καταστρατηγεί αρχές του Ευαγγελίου κάτι τέτοιο.
-Η Εκκλησία διαχρονικά είχε και εξέφραζε άποψη για θέματα παιδείας. Θα δεχθείτε η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση να ενταχθεί στο ημερολόγιο σχολικό πρόγραμμα;
-Μα νομίζω ότι αυτό γίνεται εδώ και δεκατρία χρόνια. Φέτος απλώς έγινε αυτός ο σάλος γιατί δόθηκε αυτό το όνομα. Υπάρχουν τα αναλυτικά προγράμματα, τα βιβλία τα οποία διδάσκονταν τα παιδιά. Ως Ιερά Σύνοδος βάλαμε κάποιες προϋποθέσεις και είπαμε σήμερα που υπάρχει το διαδίκτυο υπάρχουν πολλές ανεύθυνες θέσεις από πολλούς, γιατί να μην υπάρχει μια υπεύθυνη θέση από το υπουργείο Παιδείας, από τους εκπαίδευτικούς, για να καθοδηγούνται σωστά τα παιδιά. Πιστεύω πως δεν πρέπει οι γονείς να δίνουν πίστη σε κάποιες ιστοσελίδες που δεν έχουν κάποια υπευθυνότητα και δίνουν τα πράγματα εξογκωμένα και μακριά από την πραγματική τους διάσταση. Νομίζω μια υπεύθυνη τοποθέτησή μας θα τους ωφελήσει παρά θα τους βλάψει.
-Στα της Εκκλησίας. Το θέμα του Αρχιμανδρίτη Παγκράτιου Μερακλή θεωρείται κλειστό για εσάς και την Ιερά Σύνοδο;
-Νομίζω ναι γιατί και ο ίδιος ξέροντας τους Ιερούς Κανόνες και την κατάσταση ήλθε ζήτησε ό,τι ήθελε, ό,τι μπορούσε να πάρει και τα πήρε ο άνθρωπος. Ο ίδιος μας είπε πως είναι ικανοποιημένος να μην ακούμε τον θόρυβο που γίνεται γιατί άλλοι χωρίς να τον ρωτούν και χωρίς τη θέλησή του τον δημιουργούν.
– Έχουν γίνει λάθη από πλευράς Ιεραρχίας;
–Νομίζω λάθη στην ουσία δεν έγιναν. Αν έγιναν κάποια λάθη φραστικά στην προσέγγιση ναι, αλλά δεν έγιναν πραγματικά λάθη στη διαχείριση του θέματος.
-Δέκα χρόνια μετά την κρίση του 2013 τα οικονομικά της Εκκλησίας σε ποια κατάσταση βρίσκονται;
-Περίμενα να ήταν καλύτερα. Η Εκκλησία έχει αρκετά χρέη, η Αρχιεπισκοπή τουλάχιστον, γιατί τα κτίρια που έγιναν, η φοιτητική εστία στη Λεμεσό, ο καθεδρικός ναός της Λευκωσίας, είναι με δάνεια που τώρα άρχισαν να εξοφλούνται. Υπάρχουν αρκετά δάνεια, γίνονται προσπάθειες ώστε μακροπρόθεσμα να εξοφληθούν και αυτά και να γίνει το έργο της Εκκλησίας καλύτερο.
-Πότε πιστεύετε θα επιστρέψει η κανονικότητα στα οικονομικά της Εκκλησίας;
-Οι οικονομολόγοι μας λένε αν δεν υπάρξει κάποια άλλη κρίση οικονομική, τουλάχιστον το 2026 και μετά θα βρούμε τα πόδια μας.
-Στις 8 Ιανουαρίου συμπληρώνεται ένας χρόνος από την ενθρόνισή σας. Ποιος είναι ο απολογισμός σας;
-Αυτό τον χρόνο είδα όλα τα προβλήματα της Αρχιεπισκοπής και της Εκκλησίας της Κύπρου και νομίζω πως βάλαμε μπροστά και τους προγραμματισμούς που έπρεπε να κάνουμε. Ήταν ένας προπαρασκευαστικός χρόνος και νομίζω πως κύλησε ομαλά. Δεν σταματήσαμε να εφαρμόζουμε και το πρόγραμμα της Εκκλησίας το καθημερινό. Τις ελεημοσύνες, τις ανταποκρίσεις μας για τα προβλήματα του κόσμου, υποτροφίες για σπουδές, μετάβαση ασθενών στο εξωτερικό. Βάλαμε τις βάσεις για υλοποίηση όσων είχαμε εξαγγείλει.
-Υπάρχει κάποιο ζήτημα που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης;
-Υπάρχουν πολλά προβλήματα. Ξεκινήσαμε ήδη και την ανέγερση φοιτητικών εστιών και στη Λευκωσία. Στους άμεσους προγραμματισμούς μας είναι να κάνουμε και κάποια σχολεία της Εκκλησίας. Ήδη λειτουργούμε τρία νηπιαγωγεία με δικούς μας νηπιαγωγούς, με δικά μας προγράμματα τα οποία υπάγονται στο υπουργείο Παιδείας. Έχουμε προγραμματισμό για δημοτικά και για γυμνάσια. Είναι κάτι πού μας χρειάζεται.
–Πρόσφατα κάνατε τα αποκαλυπτήρια προτομής του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού στην Πάτρα. Ωστόσο δεν έχει προηγηθεί ειρηνική επίσκεψή σας στην Εκκλησία της Ελλάδος. Πότε προτίθεστε να την πραγματοποιήσετε;
-Η Ελλάδα δεν είναι ξένη χώρα προς εμάς ούτε και η Εκκλησίας της. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος δεν πραγματοποίησε επίσκεψη. Δεν είναι προϋπόθεση για να πας σε μια άλλη Μητρόπολη. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ήλθε βέβαια σε εμάς αλλά δεν προϋποθέτει το ένα το άλλο. Άμα χρειασθεί και αν υπάρξει κατάλληλος χρόνος, αλλά δεν το βλέπω ότι είναι κάτι το επείγον. Όποτε πάω στην Ελλάδα συναντιέμαι και με τον Αρχιεπίσκοπο, έχουμε κοινούς προγραμματισμούς, έχουμε ένα κανάλι επικοινωνίας, Δεν είναι κάτι που χρειάζεται να γίνει άμεσα.
-Έχουν συμπληρωθεί 50 χρόνια διπλωματικών σχέσεων με το Βατικανό, με την Εκκλησία της Κύπρου να διατηρεί καλές σχέσεις με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Προτίθεστε να μεταβείτε στο Βατικανό;
-Πράγματι οι σχέσεις μας με το Βατικανό είναι πολύ καλές και δεν είναι μόνο ότι ανταποκρίθηκαν -ο Πάπας, με τις πολλές διπλωματικές αποστολές που διατηρεί στις διάφορες χώρες, στήριξε τα δίκαια αιτήματά μας, βοήθησε και στον επαναπατρισμό κλεμμένων θησαυρών μας- είναι και το γεγονός ότι μας εξυπηρετούν σε χώρες τις οποίες εμείς δεν έχουμε εκκλησίες. Τέτοιες εξυπηρετήσεις κάνουμε και εμείς όπου μας χρειάζονται στην Κύπρο. Προτίθεμαι να επισκεφθώ το Βατικανό, ήδη διαβιβάστηκε πρόσκληση μέσω του εκεί πρεσβευτή μας. Θέλουμε να διατηρήσουμε αυτές τις σχέσεις ιδιαίτερα σε ένα κόσμο αλλόθρησκο. Οι Χριστιανοί πρέπει να ενώνουμε τις δυνάμεις μας, είναι περισσότερα εκείνα πως μας ενώνουνε από αυτά που μας χωρίζουν.
–Πότε βλέπετε να γίνεται η επίσκεψη, χρονικά;
-Εντός του 2024. Δεν την έχω προγραμματίσει ακόμα.
-Που βρίσκεται το θέμα έλευσης της κάρας του Αποστόλου Παύλου στην Κύπρο, θέμα για το οποίο υπήρξε συνεννόηση του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β΄ με τον Πάπα Φραγκίσκο;
-Ναι είχα συμμετοχή σε αυτές τις διαδικασίες και ο Πάπας σε μια χειρονομία καλής θέλησης προς εμάς για πρώτη φορά ευλόγησε να φύγει η κάρα του Απόστολου Παύλου από το Βατικανό και να έλθει στην Κύπρο. Εμείς το ζητήσαμε, εμείς είμαστε εκτεθειμένοι, δυστυχώς ο νέος Μητροπολίτης Πάφου επηρεασμένος από κάποιες άλλες αντιλήψεις δεν θέλησε η κάρα να έλθει στην Κύπρο. Η στάση του αυτή αφήνει εκτεθειμένη ολόκληρη την Εκκλησία της Κύπρου. Ήδη και στην Πάφο υπάρχουν πολλές διαμαρτυρίες, έρχονται καθημερινά αντιπροσωπείες και μου εκφράζουν αυτές τις διαμαρτυρίες τους. Θα τον καλέσω ξανά, τον Μητροπολίτη, θα τον θέσω προ των ευθυνών του και ότι πρέπει, έστω και αν κάθε Μητρόπολη έχουμε μια σχετική ανεξαρτησία, για το ευρύτερο καλό την Εκκλησίας αυτο να παραμεριστεί.
Καθημερινή, έτος 16ο, Αρ. φύλλου 800
