Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου: Λειτουργίες – Κηρύγματα 4-7 Ιανουαρίου 2024

Η Α.Μ. ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ.κ. Γεώργιος τo Σάββατο, 6 Ιανουαρίου 2024, θα προστεί Ἀρχιερατικού Συλλειτούργου, συλλειτουργούντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη Κιτίου κ. Νεκταρίου, και θα τελέσει τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανείων. Ακολούθως, ο Μακαριώτατος, θα προστεί της τελετής της καταδύσεως του Τιμίου Σταυρού στη μεγάλη αποβάθρα Λάρνακος.

O Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Καρπασίας κ. Χριστοφόρος το Σάββατο, 6 Ιανουαρίου 2024, θα προστεί της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας και θα τελέσει τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανείων στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος στην Αγία Τριάδα Καρπασίας. Ακολούθως, θα προστεί της τελετής της καταδύσεως του Τιμίου Σταυρού στον κόλπο του Αγίου Θύρσου Αιγιαλούσης. Την Κυριακή, 7 Ιανουαρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Πάντων των Αγίων Αναργύρων του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας.

O Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος την Πέμπτη, 4 Ιανουαρίου 2024, θα προστεί του Εσπερινού και της Θείας Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου σε Αγρυπνία στον Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονος στη Μακεδονίτισσα. Το Σάββατο, 6 Ιανουαρίου 2024, θα προστεί της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας και θα τελέσει τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανείων στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου στην Έγκωμη. Ακολούθως, θα προστεί της τελετής της καταδύσεως του Τιμίου Σταυρού στο πάρκο Ακροπόλεως. Την Κυριακή, 7 Ιανουαρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Τιμίου Προδρόμου στη Λευκωσία.

Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος την Παρασκευή, 5 Ιανουαρίου 2024, παραμονή των Θεοφανείων, θα προστεί του Εσπερινού και της Θείας Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας στο Στρόβολο. Το Σάββατο, 6 Ιανουαρίου 2024, θα προστεί της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας και θα τελέσει τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανείων στον Ιερό Ναό Αγίας Βαρβάρας στο Πλατύ Αγλαντζιάς. Ακολούθως, θα προστεί της τελετής της καταδύσεως του Τιμίου Σταυρού στο πάρκο Αθαλάσσης. Την Κυριακή, 7 Ιανουαρίου 2024, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον Ιερό Ναό Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης στο Μένοικο. Ακολούθως, θα προστεί του Μνημοσύνου του αειμνήστου πρεσβυτέρου Θεόδωρου Γεωργίου.

Ο Πανοσιολογιώτατος Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα Αρχιμανδρίτης Ιωάννης το Σάββατο, 6 Ιανουαρίου 2024, θα προστεί της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας και θα τελέσει τον Μέγα Αγιασμό των Θεοφανείων στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Μετοχίου της Ιεράς Μονής Αποστόλου Βαρνάβα στη Λευκωσία. Την Κυριακή, 7 Ιανουαρίου 2024, ημέρα κατά την οποία ο Πανοσιολογιώτατος άγει τα ονομαστήριά του, θα λειτουργήσει και κηρύξει στον ίδιο Ιερό Ναό.

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου,

4 Ιανουαρίου 2024

******************

Αποστολικό Ανάγνωσμα: Πραξ. ιθ΄ 1-8

¹ Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν Ἀπολλὼ εἶναι ἐν Κορίνθῳ Παῦλον διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ μέρη ἐλθεῖν εἰς Ἔφεσον· καὶ εὑρὼν μαθητάς τινας ² εἶπε πρὸς αὐτούς· Εἰ πνεῦμα ἅγιον ἐλάβετε πιστεύσαντες; οἱ δὲ εἶπον πρὸς αὐτόν· Ἀλλ’ οὐδὲ εἰ Πνεῦμα ἅγιόν ἐστιν ἠκούσαμεν. ³ εἶπέ τε πρὸς αὐτούς· Εἰς τί οὖν ἐβαπτίσθητε; οἱ δὲ εἶπον· Εἰς τὸ Ἰωάννου βάπτισμα. ⁴ εἶπε δὲ Παῦλος· Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισε βάπτισμα μετανοίας, τῷ λαῷ λέγων εἰς τὸν ἐρχόμενον μετ’ αὐτὸν ἵνα πιστεύσωσι, τοῦτ’ ἔστιν εἰς τὸν Ἰησοῦν Χριστόν. ⁵ ἀκούσαντες δὲ ἐβαπτίσθησαν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. ⁶ καὶ ἐπιθέντος αὐτοῖς τοῦ Παύλου τὰς χεῖρας ἦλθε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐπ’ αὐτούς, ἐλάλουν τε γλώσσαις καὶ προεφήτευον. ⁷ ἦσαν δὲ οἱ πάντες ἄνδρες ὡσεὶ δεκαδύο. ⁸ Εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν συναγωγὴν ἐπαρρησιάζετο ἐπὶ μῆνας τρεῖς διαλεγόμενος καὶ πείθων τὰ περὶ τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

¹ Οταν δε ο Απολλώς ευρίσκετο εις την Κορινθον, ο Παύλος, αφού επέρασε τα βαρειότερα μέρη της Μ. Ασίας, ήλθε εις την Εφεσον, όπου και ευρήκε μερικούς μαθητάς. ² Είπε δε προς αυτούς εάν, όταν επίστευσαν, έλαβαν Πνεύμα Αγιον. Εκείνοι δε του απήντησαν· “ημείς δεν έχομεν ακούσει ούτε και αν υπάρχη Πνεύμα Αγιον”. ³ Και είπε τότε προς αυτούς· “εις τίνος το όνομα και ποίου είδους βάπτισμα εβαπτίσθητε;” Εκείνοι δε του είπαν· “εβαπτίσθημεν στο βάπτισμα του Ιωάννου”. ⁴ Είπε δε ο Παύλος· “ο Ιωάννης μεν σας εβάπτισε εις βάπτισμα μετανοίας και προπαρασκευής, λέγων συγχρόνως στον λαόν να πιστεύσουν εις εκείνον, που θα ήρχετο κατόπιν από αυτόν, δηλαδή στον Ιησούν Χριστόν, ο οποίος και μόνος θα έδιδε άφεσιν και σωτηρίαν”. ⁵ Οταν δε εκείνοι ήκουσαν αυτά, επίστευσαν και εβαπτίσθησαν στο όνομα του Κυρίου Ιησού. ⁶ Και όταν ο Παύλος έθεσε τας χείρας του επάνω εις την κεφαλήν των, κατήλθεν εις αυτούς το Πνεύμα το Αγιον, επήραν και ειδικά χαρίσματα, ωμιλούσαν διαφόρους γλώσσας αγνώστους προηγουμένως εις αυτούς και επροφήτευσαν. ⁷ Ολοι δε αυτοί ήσαν περίπου δώδεκα άνδρες. ⁸ Επειτα δε από το γεγονός αυτό ο Παύλος εισήλθε εις την συναγωγήν των Εβραίων, εκήρυττε με θάρρος επί τρεις μήνας, συνδιελέγετο με τους Ιουδαίους και με τα χωρία της Γραφής και τα άλλα επιχειρήματα τους έπειθε να πιστεύσουν εις την βασιλείαν του Θεού.

Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Ιω. α΄ 29-34

²⁹ Τῇ ἐπαύριον βλέπει ὁ Ἰωάννης τὸν Ἰησοῦν ἐρχόμενον πρὸς αὐτόν, καὶ λέγει· Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου. ³⁰ οὗτός ἐστι περὶ οὗ ἐγὼ εἶπον· Ὀπίσω μου ἔρχεται ἀνὴρ ὃς ἔμπροσθέν μου γέγονεν, ὅτι πρῶτός μου ἦν. ³¹ κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν, ἀλλ’ ἵνα φανερωθῇ τῷ Ἰσραὴλ, διὰ τοῦτο ἦλθον ἐγὼ ἐν τῷ ὕδατι βαπτίζων. ³² Καὶ ἐμαρτύρησεν Ἰωάννης λέγων ὅτι τεθέαμαι τὸ Πνεῦμα καταβαῖνον ὡς περιστερὰν ἐξ οὐρανοῦ, καὶ ἔμεινεν ἐπ’ αὐτόν· ³³ κἀγὼ οὐκ ᾔδειν αὐτόν, ἀλλ’ ὁ πέμψας με βαπτίζειν ἐν ὕδατι, ἐκεῖνός μοι εἶπεν· Ἐφ’ ὃν ἂν ἴδῃς τὸ Πνεῦμα καταβαῖνον καὶ μένον ἐπ’ αὐτόν, οὗτός ἐστιν ὁ βαπτίζων ἐν Πνεύματι ἁγίῳ. ³⁴ κἀγὼ ἑώρακα, καὶ μεμαρτύρηκα ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ.

Νεοελληνική Απόδοση

²⁹ Την επομένην ημέραν βλέπει ο Ιωάννης τον Ιησούν να έρχεται εις αυτόν και λέγει· “ίδε ο αμνός του Θεού, που επροφήτευσεν ο Ησαΐας, ο Μεσσίας και Λυτρωτής, ο οποίος θα θυσιασθή δια να πάρη επάνω του και εξαλείψη την αμαρτίαν και την ενοχήν του κόσμου. ³⁰ Αυτός είναι, δια τον οποίον σας είπα· ύστερα από εμέ έρχεται άνθρωπος, ο οποίος σαν αιώνιος Θεός υπάρχει πολύ πρωτύτερα από εμέ, ασύγκριτα λαμπρότερος και ενδοξότερος. ³¹ Και εγώ δεν τον εγνώριζα προηγουμένως, αλλά δια να φανερωθή αυτός στους Ισραηλίτας, δια τούτο ήλθα εγώ και βαπτίζω εις τα ύδατα του Ιορδάνου”. ³² Και εβεβαίωσεν ο Ιωάννης λέγων ότι “είδα το Αγιον Πνεύμα να κατεβαίνη ωσάν περιστερά από τον ουρανόν και έμεινεν εις αυτόν μονίμως. ³³ Και εγώ, όπως και σεις, δεν τον εγνώριζα, αλλά εκείνος που με έστειλε να βαπτίζω με νερό, εκείνος μου είπε· Εις όποιον ίδης να κατεβαίνη το Πνεύμα το Αγιον και να μένη εις αυτόν, αυτός είναι, που βαπτίζει με Πνεύμα Αγιον. ³⁴ Και εγώ πράγματι είδα, όπως μου είπεν ο Θεός, και έχω δώσει μαρτυρίαν και ομολογίαν ότι αυτός είναι ο Υιός του Θεού που έγινεν άνθρωπος”.

***************************************************

ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024

ΣΥΝΑΞΙΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΚΑΙ ΒΑΠΤΙΣΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ

(Ιω. α΄ 29-34) (Πραξ. ιθ΄ 1-8)

Η σωτήρια οδός

«Ουκ εγήγερται εν γεννητοίς γυναικών μείζων Ιωάννου Βαπτιστού»

Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι το πρόσωπο που τιμά όλως ιδιαιτέρως σήμερα η Εκκλησία μας. Είναι πρωταγωνιστής στη μεγάλη εορτή των Θεοφανείων και ο ρόλος του σημαίνων για την προετοιμασία του έργου της σωτηρίας των ανθρώπων. Με το κήρυγμα και το βάπτισμα μετανοίας και με το άνοιγμα του δρόμου για τον ερχομό του Μεσσία αναδείχθηκε ως ο μεγαλύτερος των προφητών. Είναι χαρακτηριστικά αυτά που σημειώνει ο ιερός συναξαριστής: «τη επαύριον των αγίων Θεοφανείων την σύναξιν του πανιέρου προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού, ως τω μυστηρίω του Θείου Βαπτίσματος υπουργήσαντος παρελάβομεν εξ αρχής και άνωθεν εορτάζειν, συναττομένην και αυτήν ταις άλλαις αυτού πανηγύρεσιν, ίνα μηδέν τι των εκείνου θαυμάτων παρασιωπήσωμεν».

Η ύψιστη τιμή της Εκκλησίας μας στο πρόσωπο του αγίου Ιωάννου, φαίνεται ξεκάθαρα και στη θαυμάσια εικόνα της Δεήσεως. Στο επίκεντρο βρίσκεται ο Θεάνθρωπος Κύριος, ο οποίος πλαισιώνεται δεξιά και αριστερά από την Παναγία Θεοτόκο και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο, το Βαπτιστή. Πρόκειται για τα υποδείγματα εκείνα που εκπλήρωσαν τον προορισμό τους και καταξιώθηκαν της «κατά χάριν» θέωσης. Γι’ αυτό και η αδιάκοπη δέησή τους ελκύει όλους τους ανθρώπους στο χώρο της Βασιλείας του Θεού.

Μαρτυρία

Ο Ιωάννης, όπως πληροφορούμαστε από τα κείμενα των ευαγγελιστών, συνάντησε τον βαπτισθέντα Κύριο στον Ιορδάνη ποταμό. Σύμφωνα με την αφήγηση του ευαγγελιστή Ιωάννη, ο Ιησούς είχε ήδη βαπτισθεί και η νέα αυτή συνάντησή του με τον Πρόδρομο πρέπει να έγινε μετά από τους πειρασμούς στην έρημο. Σ’ αυτήν ακριβώς τη συνάντηση έχουμε τη δεύτερη, επίσης ισχυρή, μαρτυρία του Βαπτιστή για τον Ιησού. «Ίδε ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου». Η ένδειξη «ο αμνός» προέρχεται από τον προφήτη Ησαΐα: «Ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη και ως αμνός εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος, ούτος ούκ ανοίγει το στόμα αυτού». Σ’ αυτήν ακριβώς τη μαρτυρία του Προδρόμου ενυπάρχει η εκούσια θυσία του Κυρίου.

«Ο αμνός ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου», σημαίνει ότι όχι μόνο απλά σηκώνει τις αμαρτίες, αλλά και ότι τις εξαλείφει. Όταν ακόμα ο Κύριος σηκώνει τις αμαρτίες του κόσμου, φανερώνει ότι τις αποδέχεται, παρόλο που ο ίδιος ως αναμάρτητος Θεός δεν μπορεί να έχει καμιά σχέση μαζί τους. Πρόκειται, βέβαια, για την υπέρτατη ένδειξη της θυσιαζόμενης αγάπης του. Η από μέρους του Κυρίου αναίρεση της αμαρτίας, πραγματοποιείται με τη συγχωρούσα αγάπη του. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει χαρακτηριστικά τα εξής: «Ου γαρ τότε μόνον έλαβεν, ότε έπαθεν, αλλ’ εξ εκείνου (δηλαδή το πάθος του εκουσίου Σταυρού) μέχρι του παρόντος αίρει τας αμαρτίας ούκ αεί σταυρούμενος… αλλ’ αεί καθαίρων διά μιάς εκείνης». Ο Χριστός στο χώρο της Εκκλησίας πάντα ενεργεί την άρση της αμαρτίας, όταν ο άνθρωπος, βέβαια, αποδέχεται την αγάπη του και διά της μετάνοιας ανοίγει χώρο στην καρδιά του, ώστε να συν-χωρέσει και ο Κύριος στην ύπαρξή του, παρόλη την αναξιότητά του.

Ο Βαπτιστής

Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, φωτισμένος, βέβαια, από το Άγιο Πνεύμα, δεν προφητεύει μόνο την εκούσια θυσία του Κυρίου, ως Αμνού του Θεού, αλλά αισθάνεται, ομολογεί και μαρτυρεί την Θεότητα του Ιησού. Ομολογεί ότι ο «έμπροσθεν αυτού ελθών Κύριος», «πρώτος μου ήν». Ο Ιωάννης επιβεβαιώνει την Θεότητα του Κυρίου, αλλά συγχρόνως τονίζει ότι ο Ιησούς ήταν παρών πριν από αυτόν και σε όλη τη διάρκεια της Παλαιάς Διαθήκης, καθιστώντας τον εαυτό του παρόντα διά των προφητών».

Πραγματικά, ο Ιωάννης είχε πάντοτε την αίσθηση του «ουκ είναι ικανός» και «ουκ είναι άξιος», γιατί έβλεπε τον εαυτό του πάντα και αναφορικά με τον ερχομό του Μεσσία. Επομένως, κάθε ενέργεια του ήταν διαποτισμένη με την παρουσία του Χριστού. Υπενθυμίζουμε και πάλι την εικόνα της Δεήσεως, στην οποία η Παναγία γίνεται η «δούλη Κυρίου», σύμφωνα με τον ευαγγελιστή Λουκά. Με την ταπείνωσή τους, ακριβώς, εκφράζει την «κατά φύσιν» λειτουργία του ανθρώπου, που ανακαλύπτει και πραγματοποιεί την ενυπάρχουσα στην ύπαρξη του αξία, όταν εγκολπώνεται την αγάπη του Θεού. Εξάλλου, ο Βαπτιστής είναι ο φίλος του Νυμφίου, κατά τον ευαγγελιστή Ιωάννη. Είχε απεριόριστη χαρά για τον ερχομό του. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι η Παναγία και ο Πρόδρομος μάς δείχνουν με την προσφορά και την ταπείνωσή τους ότι όταν αδειάζουμε τον εαυτό μας από την υπερηφάνεια, ξεριζώνεται και η αμαρτία με το δηλητηριώδες κεντρί της.

Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος πάντοτε παρέπεμπε στο πρόσωπο του Κυρίου. «Εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι». Η μείωση του Ιωάννη για να αυξηθεί ο Χριστός, μπορεί ν’ αποτελέσει το δείκτη μιας αληθινής πορείας για τον καθένα μας. Πραγματικά, ο Ιωάννης με αυτό τον τρόπο παραπέμπει σ’ ένα μεγαλείο ζωής, με φόντο το ταπεινό φρόνημα. Γι’ αυτό και ο Κύριος, επισημαίνει χαρακτηριστικά: «Ουκ εγήγερται εν γεννητοίς γυναικών μείζων Ιωάννου του βαπτιστού». Η «ελάττωση» του Προδρόμου έφθασε στην κορύφωσή της με το γεγονός του αποκεφαλισμού του. Συγχρόνως όμως απετέλεσε και την υπέρτατη ανύψωση και καταξίωση του Προδρόμου από τον Κύριο. Μπορούμε μάλιστα να λέμε ότι στη θέση της κεφαλής του Προδρόμου, φανερώθηκε η κεφαλή της Εκκλησίας, που είναι ο ίδιος ο Χριστός.

Αγαπητοί αδελφοί, ο Ιωάννης ο Πρόδρομος γνώρισε τόσο πολύ αλλά και βίωσε την παρουσία του Κυρίου στη ζωή του. «Είχε υπερνικήσει το μαγνητισμό της ύλης, είχε νεκρώσει την επιθυμία της σάρκας και είχε ξεπεράσει τον πειρασμό της ιδιοκτησίας», αναφέρεται χαρακτηριστικά για το πρόσωπό του. Ήταν η πιο κατάλληλη προσωπικότητα για να γίνει δείκτης μιας πραγματικής πορείας, την οποία όλοι μας καλούμαστε ν’ ακολουθήσουμε. Τώρα που βρισκόμαστε στην αρχή ενός καινούργιου χρόνου, η Εκκλησία ανοίγει μπροστά μας ως ευγενή πρόκληση το κήρυγμα του Βαπτιστή Ιωάννη, αλλά και το άγιο παράδειγμά του, που μπορούν να μας ανεβάσουν σε ανώτερες πνευματικές κορυφογραμμές. Και σήμερα, ακούγεται σαν άλλο εγερτήριο σάλπισμα το κήρυγμα του Ιωάννη του Προδρόμου που είναι ικανό να μάς ανυψώσει σε αιώνιες σταθερές. Σε μάς απομένει να το κατανοήσουμε και να το καταστήσουμε πράξη της πιο αληθινής και αυθεντικής ζωής. Γένοιτο.

Χριστάκης Ευσταθίου,

Θεολόγος