10η Σύναξη των Εκκλησιαστικών Επιτροπών της κατεχόμενης Αρχιεπισκοπικής Περιφερείας (Κυριακή, 14 Ιανουαρίου 2024)
Με τις ευλογίες της Α.Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Γεωργίου, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, 14 Ιανουαρίου 2024, η 10η Σύναξη των Εκκλησιαστικών Επιτρόπων, των Δημάρχων και Κοινοταρχών των κατεχομένων ενοριών και κοινοτήτων της Αρχιεπισκοπικής Περιφερείας (Διαμερίσματος Μεσαορίας), στον Καθεδρικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα στη Λευκωσία.
Του Όρθρου και της Θείας Λειτουργίας προέστη ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος, Πρόεδρος των Εκκλησιαστικών Επιτροπών των κατεχόμενων Ενοριών και Κοινοτήτων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής (Διαμερίσματος Μεσαορίας), πλαισιωμένος από τους Πρωτοπρεσβυτέρους π. Κυπριανό Κουντούρη και π. Δημήτριο Δημοσθένους και τον διάκονο π. Ανδρέα Ματέι.
Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας τελέστηκε Δέηση υπέρ υγείας πάντων των εκτοπισμένων και προσφύγων αδελφών ημών και ακολούθως τελέστηκαν Μνημόσυνα πάντων των κληρικών και λαϊκών που διακόνησαν με οποιονδήποτε τρόπο στις Μονές και Ενορίες της κατεχόμενης Αρχιεπισκοπικής Περιφερείας (Διαμερίσματος Μεσαορίας).
Ακολούθως, τελέστηκε στο Μέγα Συνοδικό η τελετή της κοπής της Βασιλόπιτας. Έπειτα, ο Θεοφιλέστατος απηύθυνε το λόγο του προς τους παρόντες, τον οποίο διαδέχθηκε με την ομιλία του ο Βυζαντινολόγος και Εκκλησιαστικός Επίτροπος Παναγίας Ελεούσης Γενάγρων Αμμοχώστου, Δρ Ανδρέας Φούλιας.
Το φλουρί βρήκε η οικογένεια της Εκκλησιαστικής Επιτρόπου Παναγίας Ελεούσης Τρυπημένης, κ. Χρυστάλλα Χαριτωνίδη Σκουτάρη, η οποία παρέλαβε μια ασημένια εικόνα από τον Επίσκοπο Μεσαορίας, ευλογία του Μακαριωτάτου Αρχιεπίσκοπου Κύπρου κ. Γεωργίου.
Ο Επίσκοπος και οι συνεργάτες του στο Γραφείο Κατεχομένων Ενοριών και Κοινοτήτων της Αρχιεπισκοπικής Περιφερείας ευχαριστούν όλους για τη συμμετοχή και τη συνεργασία προς την επιτυχή πραγματοποίηση της 10ης Συνάξεως των Εκκλησιαστικών Επιτρόπων που ήταν αφιερωμένη σε όλους όσους απεβίωσαν στα 50 έτη προσφυγιάς και εκτοπισμού.
***********************************************
Ακολουθεί η ομιλία του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Μεσαορία κ. Γρηγορίου…
Με τη σημερινή Κυριακή, Κυριακή μετά τα Φώτα και οκτώ ημέρες μετά τα Άγια Θεοφάνεια, ολοκληρώνεται, αποδίδεται η εορτή. Για τον λόγο αυτό η ακολουθία αν και είναι αναστάσιμη, παράλληλα διανθίζεται και με ύμνους των Θεοφανείων, ένεκα της σημερινής αποδόσεως της εορτής.
Μετά τη Βάπτιση του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό ξεκινά ιστορικά η δημόσια δράση και το σωτήριο έργο του Θεανθρώπου κινούμενος και δρώντας ανάμεσα στους ανθρώπους. Με το κήρυγμά του, διακήρυσσε: «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των ουρανών». Προηγήθηκε ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο οποίος προετοίμασε την παρουσία του Κυρίου. Κήρυσσε μετάνοια και βάπτιζε τους μεταμελημένους στον Ιορδάνη ποταμό. Τώρα, ο εν Χριστώ άνθρωπος βαπτίζεται εν Πνεύματι Αγίω. Η μετάνοια δεν είναι απλά μια στιγμιαία συγκινησιακή έξαρση συναισθημάτων, αλλά ουσιώδες στοιχείο της πνευματικής ζωής. Εναρμονίζεται ενσυνείδητα ο άνθρωπος με τη Χάρη και τη δύναμη του Θεού. Πρόκειται για ένα ιερό σύνδεσμο που αναδεικνύει τον άνθρωπο, ως όντως «εικόνα του Θεού».
«Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των ουρανών», προέτρεπε ο Κύριος. Με άλλα λόγια, έφθασε η Βασιλεία των ουρανών και γι’ αυτό μετανοείτε. Η Βασιλεία του Θεού άνοιξε με την φανέρωση του Υιού και Λόγου του Θεού στον κόσμο μας. Ο άνθρωπος επιβάλλεται να μετανοήσει για να γίνει μέτοχος της Βασιλείας. Η Βασιλεία του Θεού είναι η κοινωνία με τον Χριστό και την άκτιστη χάρη του, η οποία διαφυλάσσεται μέσα στην Εκκλησία και χορηγείται από το Πανάγιο Πνεύμα.
Ακούσαμε, πριν από λίγο την ευχή: «Η Χάρις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και Πατρός και η Κοινωνία του Αγίου Πνεύματος» ας είναι πάντοτε και σταθερά μέσα μας.
Ποιο όμως είναι το βαθύτερο νόημα της μετανοίας, η οποία ως τρόπος ζωής συνδέεται με τη Βασιλεία των ουρανών; Οι Πατέρες της Εκκλησίας τονίζουν ότι με την αμαρτία ο άνθρωπος απομακρύνεται από τη Ζωή, τον Χριστό. Σ’ αυτή την ολίσθηση επέρχεται έκπτωση από τη θεία Χάρη και στη συνέχεια η ζόφωση και η νέκρωση. Αυτό δείχνει ότι τελικά η αμαρτία δεν εξαντλείται σ’ ένα επιφανειακό ηθικιστικό περιεχόμενο, αλλά προσλαμβάνει μια βαθύτερη οντολογική διάσταση. Δεν είναι απλά μια αστοχία, που για την αποκατάστασή της επιβάλλεται μια στείρα τυπική συγγνώμη. Είναι μια κίνηση αποκοπής από την πηγή της ζωής, τον Θεό. Γι’ αυτό συνιστά μια βαθύτερη υπαρκτική κατάσταση. Απαιτείται, λοιπόν, ο άνθρωπος να βιώσει τη μετάνοια, η οποία τον ζωοποιεί και τον χαριτώνει. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά ότι «ει μη ταύτην (την σωτηρίαν) διά της διηνεκούς μετανοίας επισπασόμεθα». Η μετάνοια αποδεικνύεται ως ο ασφαλής δρόμος που οδηγεί στη Βασιλεία των ουρανών. Μετάνοια, μεταμέλεια, αλλαγή νοός και νοοτροπίας. Δεύτερο βάπτισμα κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη.
Μπορεί, βέβαια, ο άνθρωπος είτε μη έχοντας αίσθηση του μεγαλείου που προσφέρει η κοινωνία με τον Θεό, είτε ένεκα της περιπλάνησης και των διαφόρων υλικών μεριμνών, να αγνοεί την ωραιότητά της και να παραμένει έτσι βυθισμένος στο ζοφερό σκοτάδι της αμαρτίας. Εκείνη που ενεργεί σ’ αυτή την περίπτωση και δίνει διέξοδο είναι η θεία Χάρη. Ρίχνει στις καρδιές τον σπόρο της αλήθειας και την αρδεύει με κόπο για να αποδώσει πνευματικούς καρπούς. Τότε ο άνθρωπος είναι σε θέση να συναισθανθεί και την αμαρτωλότητά του και να μετανοήσει πραγματικά. Συνειδητοποιώντας με ταπείνωση και αγάπη τι τον βαραίνει στην καρδιά, δηλ. σε σχέση με τον Θεό, τον συνάνθρωπο και τον εαυτό του. Η πατερική εμπειρία και διδασκαλία υπογραμμίζει στο σημείο αυτό ότι το πρώτο στάδιο της πνευματικής ανάβασης του ανθρώπου είναι η βίωση της μετανοίας. Και όσο το πυρ της μετανοίας κατακαίει την ψυχή, τόσο αυτή η φωτιά μετατρέπεται σε άκτιστο φως. Η μετάνοια επομένως δεν είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα αλλά δώρο του Θεού προς τον άνθρωπο. Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής τονίζει ότι «σπέρμα γαρ θείον υπάρχει σαφώς η κατά Θεόν λύπην. Καρπόν ώριμον την των αιωνίων αγαθών ευφροσύνη παρέχουσα».
Ο άνθρωπος όταν βιώσει τον καιρό της Χάριτος, τότε ωριμάζει πνευματικά. Όταν, λοιπόν, φθάσει σε κοινωνία με τον Θεό, αισθάνεται μέσα του να κυριαρχεί αθορύβως η πλησμονή της Χάριτος και της αγάπης του Θεού. Φθάνοντας σ’ αυτό το στάδιο, δεν τηρεί τις εντολές του Θεού είτε από φόβο είτε από την προσδοκία της ανταμοιβής, αλλά από αγάπη προς τον Αναστημένο Χριστό. Καταλαβαίνει κανείς από αυτό ότι η μετάνοια δεν μπορεί να προκύπτει ως μια τυπική εξομολόγηση που υφαίνεται μέσα και από κάποιες ψυχολογικές εξάρσεις και επιφανειακούς συναισθηματισμούς και καθωσπρεπισμούς, αλλά είναι μια ολοκληρωτική στάση ζωής εν τω κρυπτώ. Με αυτή την αλλαγή ο άνθρωπος βιώνει την εν Χριστώ ζωή. Αισθάνεται την εσωτερική πληρότητα ως φως που καταυγάζει όλη την ύπαρξή του και εξακτινώνοντας αυτή την εμπειρία διακριτικά στη ζωή και τα έργα του ως λεπτή αύρα δροσιάς, ειρήνης και χαράς.
Αγαπητοί αδελφοί,
Από το στάδιο της μετανοίας σε μια πορεία προς τη θέωση βάδισαν και όλες οι άγιες μορφές της Εκκλησίας μας, οι οποίες, διά μέσου των αιώνων, κοσμούν το λαμπρό οικοδόμημα του Αγιολογίου της. Αυτόν τον δρόμο ακολούθησαν η Ισαπόστολος Νίκα από την Καππαδοκία, προστάτης της Εκκλησίας Γεωργίας, ο Άγιος Σάββας Αρχιεπίσκοπος Σερβίας και οι οσιακές μορφές των μαρτύρων Αββάδων εν Σινά και Ραϊθώ που τιμά σήμερα η Εκκλησία μας. Καθώς, επίσης, και οι Άγιοι που έζησαν, ασκήτευσαν, ή και μαρτύρησαν στην Αποστολοβάδιστη νήσο μας 2.000 και πλέον χρόνια.
Μπορεί η γεωγραφία να μας αδικεί, ένεκα της «ευαισθησίας» παλαιόθεν και σήμερα της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής θέσης της Κύπρου μας στο ανατολικό άκρο της Μεσογείου.
Μπορεί, όποιος βαδίσει και αγγίξει ως προσκυνητής στη νήσο μας, το «χρυσοπράσινο φύλλο» της Μεσογειακής λεκάνης, αν και το θαύμα διαρκεί μέσα τους αιώνες επιβίωσης του λαού μας, να αισθανθεί τον πόνο της αδικίας και της καταστροφής στο βόρειο υπό στρατιωτική κατοχή σώμα της ενάλιας γης.
Αιώνες τώρα, εκατονταετίες και πεντηκονταετίες ασέληνων εποχών και ημερών, μάθαμε από την κούνια μας να αντέχουμε, να επιβιώνουμε, να δημιουργούμε, να αγαπούμε και να συγχωρούμε.
Αυτά μας έμαθαν με τη βιωτή τους, με το καθάριο βλέμμα τους οι Άγιοι μας, που μας προσδιορίζουν την παρούσα ενθάδε Ιερουσαλήμ και την προσήλωση στη μέλλουσα εκείθεν Ιερουσαλήμ της Βασιλείας του Θεού, της οποίας ουκ έσται τέλος. Αυτά, ως πυξίδες μας, προσδιορίζουν η Χαρδακιώτισσα, η Καθαριώτισσα, η Λυσιώτισσα και Γαλακτοτροφούσα Παναγιά, οι Απόστολοι Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, Βαρνάβας ο υιός της
Παρακλήσεως, ο οποίος μαζί με τον Πρωτοκορυφαίο Παύλο και τον Ευαγγελιστή Μάρκο περιήλθαν τη νήσο το 45 μ.Χ. και άνοιξαν τη θύρα της ανατολής στην Ευρώπη, από τη Σαλαμίνα, το ανατολικότερο άκρο, έως τα Ρωμαϊκά ανάκτορα στο δυτικότερο άκρο της Κύπρου με τον εκχριστιανισμό του πρώτου Ρωμαίου αξιωματούχου σε ολόκληρη την αυτοκρατορία.
Το καθάριο βλέμμα των Αγίων Πατέρων Σπυρίδωνος του Ασσιώτου επισκόπου Τριμυθούντος, Επιφανίου του Μεγάλου, Δημητριανού και των λοιπών αγίων ιεραρχών των Χύτρων Κυθρέας, των οσίων μεταξύ άλλων αγίων Θεράποντος της Αγκαστίνας, Σωτηρίχου του Παλαικύθρου, Επιφανίου Κυθρέας, Ευφημιανού και Συνεσίου της Λύσης και του ιερομάρτυρος Πολυχρονίου στις παρυφές του Πενταδακτύλου πάνω από την Τρυπημένη και τον Άγιο Νικόλαο, μάς κοιτά με ιλαρότητα το άγιο βλέμμα τους.
Σήμερα, κάτω από τους θόλους του Καθεδρικού Ναού σε αυτή την ιερή σύναξη, μάς κοιτούν με χαρμολύπη οι άγιοί μας, εκτοπισμένους από την πατρώα γη: Εκκλησιαστικούς Επιτρόπους, Δημάρχους, Κοινοτάρχες, Προέδρους οργανωμένων συνόλων, μαζί με όλους τους πιστούς εγγύς και μακράν ευρισκόμενους και εκπέμπουν με ένα μυστικό τρόπο προς όλους μας γαλήνη και θάρρος. Μας καλούν να συνεχίσουμε τον αγώνα μεταμελημένοι, ενωμένοι και μονιασμένοι, χωρίς πάθη και μισαλλοδοξίες, αλλά ειρηνικούς και δημιουργικούς, έντιμους και ειλικρινείς με τον εαυτό μας και το μέλλον της πατρίδας μας και με ευθύνη απέναντι στη νέα γενεά. Προς την πορεία αυτή είναι αναγκαίο να κοιτάξουμε και τους τελειωθέντες προγόνους μας, των οποίων σήμερα τελούμε μνημόσυνα, κληρικούς και λαϊκούς, οι οποίοι κράτησαν 50 έτη προσφυγιάς και εκτοπισμού, τον πόθο της επιστροφής και επανεγκατάστασης με εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως ελευθέρων πολιτών.
Αγαπητοί αδελφοί,
Η άσκηση που διήγαγαν οι Άγιοί μας, ως φίλοι του Δεσπότου Χριστού, ήταν το επιστέγασμα ολόκληρης της ζωής τους που ήταν δοσμένη στην αγάπη του εν Ιορδάνη Επιφανέντος και υπό Ιωάννου βαπτισθέντος Αναστημένου Χριστού, αυτού που μάς έσωσε από τα πάθη και μάς επανέφερε ένδοξα στον Παράδεισο της Βασιλείας Του. Αυτόν τον δρόμο καλείται να ακολουθήσει και ο καθένας μας, ο κάθε χριστιανός, συνειδητά και ελεύθερα γιατί είναι η μόνη πορεία που μάς καταξιώνει, ως χαριτωμένες εν Χριστώ προσωπικότητες.
Με τις ευχές του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου μας, εξ ονόματος του οποίου τελούμε τη Θεία Λειτουργία και τον οποίο ευχαριστούμε για την ανάθεση της ευθύνης των κατεχομένων ενοριών και κοινοτήτων, σύντομα να επικρατήσει η ελευθερία, η ειρήνη μετά δικαιοσύνης του Θεού στην ακρωτηριασμένη πατρίδα μας και σε κάθε δοκιμαζόμενο και πονεμένο τόπο της υφηλίου.
«Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των ουρανών»
************************************
Ακολουθεί η ομιλία του Εκκλησιαστικού Επιτρόπου Παναγίας Ελεούσης Γενάγρων Αμμοχώστου, Δρ Ανδρέα Φούλια…
Θεοφιλέστατε Επίσκοπε Μεσαορίας, σεβαστόν ιερατείο, αξιότιμοι επίτροποι των Εκκλησιαστικών Επιτροπών, κυρίες και κύριοι.
Εκ μέρους των Εκκλησιαστικών Επιτροπών της κατεχόμενης Αρχιεπισκοπικής περιφέρειας, θα ήθελα πρωτίστως και εκ μέρους όλων να εκφράσω τις θερμές μας ευχαριστίες προς τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ. Γεώργιο, με την ευλογία και φροντίδα του οποίου διοργανώνονται οι συνάξεις αυτές. Τον ευχαριστούμε γιατί μέσα από αυτές τις εκδηλώσεις, αλλά και μέσα από την όλη δράση του, κρατά άσβεστη τη φλόγα της ελπίδας για επιστροφή στις πατρογονικές μας εστίες, στα χωριά και τις πόλεις. Όσο και αν έχουμε απομακρυνθεί χρονικά από τη μέρα που φύγαμε διωγμένοι από τον Τούρκο εισβολέα, όσο και αν εμείς φαντάζουμε αδύνατοι και λίγοι μπροστά στα συμφέροντα των μεγάλων χωρών και της ίδιας της κατοχικής δύναμης, παίρνουμε σθένος από τη σταθερή προσπάθεια της Εκκλησίας μας για δικαίωση. Τα μνημόσυνα που επιτελούνται για αυτούς που έφυγαν με τον πόνο της προσφυγιάς και της προσμονής της επιστροφής, θυμίζουν σε όλους μας, ότι θα πρέπει να παραμείνουμε στερεοί και ακλόνητοι στην προσπάθεια για μετάδοση της αγάπης μας για τη γη και τα σεβάσματα που χάσαμε, και προς τα παιδιά και τα εγγόνια μας.
Ευχαριστούμε από καρδιάς επίσης εσάς Θεοφιλέστατε, για το αθόρυβο και πολυσχιδές έργο που επιτελείτε, μέσα στις κοινότητες της αρχιεπισκοπικής περιφέρειας. Θα θέλαμε ταπεινά να σας ευχαριστήσουμε για τις μυσταγωγικές θείες λειτουργίες που τελούνται στα κατεχόμενα, για τη γνήσια προσωπική επαφή που διατηρείται με πλείστους όσους πιστούς των περιοχών αυτών, αλλά και για τα όσα αθόρυβα πράξατε και όσα συνεχίζετε να πράττετε για τη συντήρηση και προστασία εκκλησιών μας εκεί. Κάθε ναός που συντηρείται και συνεχίζει να στέκει, να υπάρχει, μέσα στον κάμπο της Μεσαορίας, αλλά και οπουδήποτε αλλού, είναι ένας φάρος ελπίδας, μια διαρκής και προαιώνια δήλωση παρουσίας χριστιανισμού και ελληνισμού στα λεηλατημένα μας χώματα.
Θεοφιλέστατε, παρακαλούμε όπως μεταφέρετε στον Μακαριώτατο τις ευχαριστίες μας για τη σύναξη αυτή, αλλά και τη διαβεβαίωση ότι βρισκόμαστε δίπλα σας στον αγώνα που διεξάγετε.
Ευχαριστώ.
Δρ Ανδρέας Φούλιας, Βυζαντινολόγος
Επίτροπος ιερού ναού Παναγίας Ελεούσας Γενάγρων Αμμοχώστου
