Γεωμετρική περίοδος (1100 – 750 π.Χ.)

Η Γεωμετρική περίοδος πήρε το όνομά της από τη γεωμετρική διακόσμηση που φέρουν τα αγγεία της περιόδου. Ονομάζεται ακόμη και Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, γιατί ελάχιστα χρόνια πριν από την έναρξή της αρχίζει να γίνεται γνωστός ο σίδηρος, το νέο μέταλλο που ίσως και να ανακαλύφθηκε στην Κύπρο, σύμφωνα με κάποιους αρχαιολόγους. Τα σχήματα των αγγείων, καθώς και η διακόσμησή τους, δείχνουν σαφή επίδραση από το Αιγαίο, παρόλον ότι παρουσιάζονται από καιρού εις καιρόν ανατολικές επιδράσεις.

Ατράνταχτες μαρτυρίες για τον εξελληνισμό της Κύπρου αποτελούν οι νέες ταφικές συνήθειες, που ακολουθούνται με το σκάψιμο στον μαλακό βράχο θαλαμωτών τάφων προς τους οποίους οδηγεί ο λεγόμενος δρόμος, μία δηλαδή επικλινής κατωφέρεια, που συνήθως είναι πλατύτερη κάτω και στενότερη πάνω, αλλά και στενότερη στην αρχή και ευρύτερη μπροστά στην είσοδο του τάφου. Την ίδια ιστορία διηγούνται και οι νέες θρησκευτικές αντιλήψεις καθώς και η εισαγωγή της πόρπης (παραμάνας), που υποδεικνύει νέο τρόπο ντυσίματος, που ασφαλώς προέρχεται από τον ελλαδικό χώρο.

Τον 9ο π.Χ. αιώνα παρατηρείται άφιξη και εγκατάσταση Φοινίκων στην Κύπρο, κυρίως στην περιοχή του Κιτίου. Αρχικά θα ίδρυσαν εκεί έναν εμπορικό σταθμό ο οποίος αργότερα, γύρω στα μέσα του 9ου π.Χ. αιώνα, αποικίστηκε κανονικά από τους κατοίκους της Τύρου, οι οποίοι ονόμασαν την αποικία Κάρτι Χατάστ, δηλαδή Νέα Πόλη. Μαζί τους κουβάλησαν και τις θεότητές τους, την Αστάρτη και τον Μελκάρτ, ενώ έκαναν ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία τους στους τομείς της μικροτεχνίας, της αγγειοπλαστικής και της διακόσμησης. Αργότερα οι δύο αυτές θεότητες εξισώθηκαν η μεν πρώτη με την Αφροδίτη και η δεύτερη με τον Ηρακλή.

Δρ. Ανδρέας Δημητρίου