Η Παναγία Τσαμπίκα στο Πέρα-Χωρίο Νήσου

Στο Πέρα Χωρίο Νήσου, σε ύψωμα που δεσπόζει της περιοχής και ονομάζεται Γερακαρκά, νοτιοδυτικά του χωριού και στα σύνορα με την Αλάμπρα, είναι χτισμένο το παρεκκλήσι της Παναγίας της Τσαμπίκας. Κάποιος μπορεί να το δει να προβάλλεται στα αριστερά του όταν ταξιδεύει προς Λάρνακα. Το εκκλησάκι χτίστηκε το 2002 μετά από διδυμοποίηση που έγινε με τα χωριά Πέρα Χωρίου και Νήσου και του Αρχαγγέλου Ρόδου. Το εκκλησάκι εγκαινίασε ο Μητροπολίτης Ρόδου την 24η Ιουλίου το 2004. Όπως είναι γνωστόν αυτή η Παναγία βοηθάει τα ζευγάρια που δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδιά. Όσα ζευγάρια ζητήσουν την βοήθεια της αποκτούν και δίδυμα. Τα τελευταία 4 χρόνια γίνονται πολλές βαφτίσεις στην χάρη της. Το 2009 μέχρι σήμερα έχουν βαφτιστεί 75 παιδιά, και υπάρχουν προγραμματισμένες άλλες 20 βαφτίσεις.

Η Παναγία μας τιμάται ιδιαίτερα σε όλον τον Ορθόδοξο Ελληνικό χώρο. Ο λαός μας προσδίδει σε αυτήν αμέτρητα επίθετα, Φανερωμένη, Γιάτρισσα, Μαλεβή, Παντάνασσα, Χρυσοσπηλιώτισσα και άλλα τα οποία ξεπερνούν τα 1000.

Μέσα σε αυτό το πλήθος ονομάτων θέση σπουδαία λαμβάνει και το επίθετο που εδόθη στην Παναγία της Ρόδου από τους Αρχαγγελίτες. Εδόθη σε αυτήν το επίθετο «Τσαμπίκα».

Η λέξη αυτή σύμφωνα με την άγραφη προφορική παράδοση, προέρχεται από την λέξη Τσάμπα, που στην τοπική αρχαγγελική διάλεκτο σημαίνει σπίθα, φωτιά,. Σύμφωνα με την παράδοση η εικόνα δεν φαινόταν καθαρά από μακριά όμως διακρινόταν καθαρά η φωτιά της καντήλας που τη συνόδευε.

Η δεύτερη ερμηνεία προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη «Ζαμβύκη» που σημαίνει είδος πλοίου. Οι πρόγονοι των Αρχαγγελιτών, Ποντορείς, κατασκεύαζαν ένα τύπο πλοίου που το ονόμαζαν Ζαμβύκη, επειδή έμοιαζε με το σχήμα του βουνού Ζαμβύκη, που σε αυτόν σήμερα βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγία της Τσαμπίκας της επονομαζομένης και Κυράς.

Το πρώτο μοναστήρι της Παναγίας της Τσαμπίκας που ονομάζεται Κυρά και Ψηλή βρίσκεται στα διοικητικά όρια του δήμου Αρχαγγέλου Ρόδου,σε ύψωμα που δεσπόζει της περιοχής. Το μαγευτικό αυτό ύψωμα απέχει 32 χιλιόμετρα από το κέντρο της Ρόδου κι έχει υψόμετρο 326 μέτρα από τη θάλασσα. (το παρεκκλήσιο της Τσαμπίκας στο Πέρα-Χωριό βρίσκεται χτισμένο σε ίδιο υψόμετρο – 327,5 μέτρα).

Η μετάβαση είναι εύκολη με αυτοκίνητο λόγω της κατασκευής δρόμου μόνο μέχρι τα μισά της διαδρομής. Από εκεί και με λίγη προσπάθεια ανεβαίνοντας με τα πόδια τα σκαλοπάτια σε 15 λεπτά φτάνεις στην βουνοκορφή με το μαναστηράκι της Παναγίας. Η θέα που σου επιφυλάσσει ο χώρος της Παναγίας είναι μαγευτική. Από τη μια η θέα του γαλάζιου της θάλασσας και από την άλλη το φυσικό πράσινο περιβάλλον, που απλώνεται και περιμετρικά του λόφου είναι πράγματι κάτι το εντυπωσιακό και μαγευτικό.

Σύντομη ιστορία της Εικόνας

Η εικόνα της Παναγίας της Τσαμπίκας βρισκόταν στο Μοναστήρι της Παναγίας του Κύκκου. Από την ιδιαίτερη πατρίδα μας την Κύπρο, με θαυματουργικό τρόπο, η εικόνα έφευγε και πήγαινε στο βουνό Ζαμβύκη του Αρχάγγελου της Ρόδου. Η απώλεια της εικόνας προκάλεσε αναστάτωση στου μοναχούς του Κύκκου που κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια για να την εντοπίσουν.

Στο βουνό Ζαμβύκη η Παναγία κρύβεται από τα βλέμματα των Χριστιανών σε ένα κυπαρίσσι. Όμως πολύ ταπεινά και απλά φανερώνεται σε βοσκό που μένει στην απέναντι περιοχή της βρύσης του Αιμαχού (Γιεμαχιού). Ο βοσκός είδε το φως της Παναγίας αλλά αρχικά δεν έδωσε καμία σημασία. Το είδε και την επόμενη βραδιά. Όταν όμως το είδε και για τρίτη φορά αποφάσισε να ανεβεί στο απέναντι βουνό, για να δει από κοντά με τα μάτια του, τι ήταν αυτό το φως.

Όταν έφθασε στο ύψωμα ο βοσκός μαρμάρωσε στο θέαμα που είδε να προβάλλεται μπροστά του. Είδε την εικόνα της Παναγίας να φωτίζεται από ακοίμητο κανδήλι στο «κυπαρίσσι το αεράτο» (έτσι λέγεται το δέντρο που είχε σταθμεύσει η Μεσίτρια των ανθρώπων).

Αυτό το κυπαρίσσι σώζεται μέχρι σήμερα και στη ρίζα του υπάρχει μια τρύπα που σε πολύ τακτά χρονικά διαστήματα βγάζει ζεστό και κρύο αέρα.

Τελικά οι Κυκκώτες εντόπισαν την εικόνα στο νησί της Ρόδου και την μετέφεραν πίσω στην Κύπρο. Η εικόνα όμως και πάλι γύρισε πίσω στο βουνό της. Οι Κύπριοι όταν την ξαναέφεραν πίσω για να είναι σίγουροι ότι είναι η εικόνα τους, την έκαψαν λίγο από πίσω για να έχουν κάποιο σημάδι που θα την αναγνώριζαν πιο εύκολα. Η εικόνα όμως και για τρίτη φορά έρχεται στη νέα της κατοικία (το σημάδι σώζεται πολύ καθαρά μέχρι σήμερα).

Η εικόνα από τότε δεν έφυγε ποτέ από τη Ρόδο. Όταν ζητήθηκε να μεταφερθεί για προσκύνημα σε άλλα μέρη της Ελλάδος αυτή επέστρεψε και πάλι πίσω. Όταν το 2002 κτίστηκε το παρεκκλήσι προς τιμή της Παναγίας της Τσαμπίκας στο Πέρα Χωριό και οι κάτοικοι ζήτησαν να γίνει το εγκαίνιο του την 24η Ιουλίου, ο Μητροπολίτης Ρόδου, κ.κ. Κύριλλος, συνοδευόμενος από τρείς κληρικούς, έφερε την εικόνα στην Κύπρο, τέλεσε το εγκαίνιο του ναού και η εικόνα για πρώτη φορά έφυγε από τη θέση της για τρεις μέρες.

Το Μοναστήρι της Παναγίας της Τσαμπίκας, γιορτάζει το Γενέσιο της Θεοτόκου την 8η Σεπτεμβρίου και την Γ΄ Κυριακή των νηστειών (Σταυροπροσκύνησης).

Πρεσβύτερος Ανδρέας Βορκάς
Ιερέας Πέρα- Χωρίου
Τηλ: 99435768